ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Εύχομαι σε όλους ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ. Κι αν δεν είναι ... βάλτε ένα χεράκι να την κάνουμε


ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Άγιος Βασίλης έρχεται, Γενάρης ξημερώνει,
σα φέτος και του χρόνου.
Εδώ σε τούτη την αυλή, στο μαρμαροστρωμένο,
εδώ' χουν χίλια πρόβατα και δυό χιλιάδες γίδια.
Σαν μυρμηγκιά περιπατούν σαν τα μελίσσια πάνε
με τη φλογέρα τα λαλούν με την αντρειά τα διώχνουν,
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Θα σου τα πω και εγώ αγαπητή μου Δανάη έστω και καθυστερημένα με ένα απόσπασμα από τα "Αγιοβασιλειάτικα" του
Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

....
Επανερχόμενοι εις την εορτήν του Αγ. Βασιλείου (την Περιτομήν αγνοεί ο λαός, και ευλόγως) παραθέτομεν το κύριον της ημέρας άσμα :

Άις-Βασίλης έρχεται από την Καισαρίτσα,
βαστάει κόλλα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι
"Βασίλη μ', πούθεν έρχεσαι και πούθε κατεβαίνεις;"
"Από τη μάννα μ' έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω,
πάω να μάθω γράμματα, να πω την άλφα-βήτα".
Και στο ραβδί του ακούμπησε να πη την άλφα-βήτα,
και το ραβδί που ήταν ξερό, χλωρά βλαστάρια πέταε
κι απάνου στα ξεβλάσταρα περδίκια κελαηδούσαν,
όχι περδίκια μοναχά, μόνε και περιστέρια.

Το άσμα τούτο μας φαίνεται θαυμάσιον εν τη αφελεία αυτού. Η έμφυτος φιλομάθεια του Ελληνικού έθνους, εν μέσω τοσούτων διωγμών και θλίψεων επιζήσασα, μετεχειρίσθη την επί παιδεία φήμην του ελληνικωτάτου Αγίου ως προτροπήν προς τους νέους προς την σπουδήν και μάθησιν, ούτω δε και μετά πολλούς αιώνας ο μέγας της Καισαρείας φωστήρ παρίσταται οιονεί συγγράφων δευτέραν "Προς τους νέους Παραίνεσιν".

Τα άλλα άσματα της ημέρας αποτελούντα ορμαθόν ευχών και εγκωμίων δια τα μέλη εκάστης οικογενείας, είναι οιονεί συνέχεια του πρώτου εξαρτωμένη εκ του εν τω προτελευταίω στίχου, ότι τα "περδίκια κελαηδούσαν", και ιδού τι κελαηδούσαν :

Για βάλε το χεράκι σου,

τούτο αποτείνεται προς τον οικογενειάρχην:

στην αργυρή σου τσέπη,
κι αν εύρης γρόσα δώσ' μας τα, φλωριά μη τα λυπάσαι,
κι αν εύρης και μισό φλωρί, κέρνα τα παλληκάρια,
κέρνα τ' αφέντη μ', κέρνα τα, να πιούνε στην υγειά σου,
και στην υγειά σου, αφέντη μου, και στην καλή χρονιά σου.
Να ζήσεις χρόνια εκατό, διακόσια, παραπάνου,
κι απ' τα διακόσια κ' ύστερα, ν' ασπρίσης, να γεράσης,
ν' ασπρίσης σαν τον Έλυμπο, σαν τ' άσπρο περιστέρι,
σαν τ' αηδονάκι που λαλεί, το Μάη, το καλοκαίρι.

Και τι λαλεί το αηδονάκι τούτο; Ιδού, ακούσατε λαλεί ευχάς δια τα άλλα μέλη της οικογενείας:

Κυρά μου, τον υγιόκα σου, κυρά μ', τον ακριβό σου,
τον έλουζες, τον χτένιζες, στο δάσκαλο τον πάινες,
κι ο δάσκαλος τον έδερνε με δυό κλωνάρια μόσκο,
με τέσσερα βασιλικό, με πέντε μαντζουράνα, κτλ.

Τοσαύτα περί του υιού. Ιδού τώρα και περί της θυγατρός:

Κυρά μ', τη δυχατέρα σου, κυρά μ', την ακριβή σου,
γραμματικός την αγαπά, πραματευτής την θέλει
κι ο δάσκαλος απ' το σχολειό γυρεύοντάς την στέλλει.

Δεν ενθυμούμαι δυστυχώς την συνέχειαν του άσματος τούτου, το οποίον ήρχισε να γίνεται περίεργον, χάρις εις τα τολμηρά διαβήματα του δασκάλου αλλ' εις το μέλλον ίσως δυνηθώ να συλλέξω πλείονα · επί του παρόντος εύχομαι εις τον αναγνώστην εν υγεία και ευτυχία το Νέον Έτος.

(1888)

.