Άγνωστο το "Ελλήνισε"

Όσο απίστευτο και αν φαίνεται αυτό που δηλώνει ο τίτλος, πως είναι άγνωστο το ρήμα "Ελλήνισε", άλλο τόσο είναι αλήθεια πως το βρήκα σήμερα μπροστά μου γραμμένο και δηλωμένο σε βιβλίο που αφορά το Δημήτρη Λιαντίνη.

Προφανώς δεν υπάρχει κανείς από εκείνους που μελετούν (με την ακριβή σημασία του όρου) Λιαντίνη που να μην πήγε αμέσως ο νους του στο ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ του Φρειδερίκου Νίτσε.

Και πολύ καλά έκανε και πήγε εκεί ο νους σας, γιατί ακριβώς αυτό αφορά. Στην προτίμηση του Λιαντίνη να αναγράψει στο εξώφυλλο τη λέξη Ελλήνισε αντί του μετέφρασε ή απέδωσε που είναι λέει τα συνηθισμένα!

Η εξήγηση όμως είναι πολύ απλή. Σε όποιον τουλάχιστον μπει στον κόπο να διαβάσει το ελληνικό προλόγισμα που υπογράφει ο Δημήτρης Λιαντίνης. Ανοίξτε το βιβλιαράκι στις σελίδες 14 - 15. (βιβλιαράκι που διδάσκει ότι το μέγεθος ενός βιβλίου δεν αποδεικνύει και την αξία του... )

Ο Λιαντίνης εκεί μεταχειρίζεται όχι μία αλλά κατ' επανάληψη το ρήμα μεταφράζω και τα παράγωγά του. Αν ήθελε λοιπόν απλώς και μόνο να ανασύρει μία σπάνια λέξη (που δεν είναι καν σπάνια - και αρκεί ο καθένας να φέρει στο νου τα σύνθετα που ευρύτατα χρησιμοποιούνται: αφελληνίζω, εξελληνίζω ακόμη και στα μαθητικά εγχειρίδια) θα χρησιμοποιούσε και στο προλόγισμα το ελληνίζω. Χρησιμοποιεί επίσης και το αποδίδω ενώ εύστοχα παρεμβάλλει και παράγωγο του άλλου ρήματος της ομάδας των συνωνύμων: αμεταγλώττιστα, και νομίζω καθόλου τυχαία:

(ΔΕΙΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΠΡΟΛΟΓΙΣΜΑ ΕΔΩ - όπως μας το πρόσφερε η ακαταπόνητη Λουκία Σοφού)

Ξεκάθαρα το λέει ο Λιαντίνης. Για να γράψει αυτό το βιβλίο στα ελληνικά τυραννίστηκε και βασανίστηκε να κρατηθεί στις στιγμές που άκουγε το Νίτσε να του μιλάει ελληνικά... Ποια μετάφραση; Και ποια απόδοση; Αυτό που μας έδωσε ήταν κατά πολύ ανώτερο. Και όχι μόνο ως επιλογή λέξης στο εξώφυλλο.

Αυτό όμως το σπάνιο, τη συνακρόαση του Λιαντίνη του βαθύτερου στοχασμού του Νίτσε, όχι μόνο δεν προβλήθηκε στο βιβλίο που διάβαζα αλλά στη θέση του είδα με έκπληξη να παρατίθεται το απόσπασμα που τόνισα παραπάνω με πορτοκαλί χρώμα.

Δε λέω, ίσως έτσι επιδιώχθηκε να υπογραμμιστεί η δυσκολία του έργου της μετάφρασης Νίτσε στα ελληνικά, είναι κι αυτή η μέθοδος γνωστή, να μαυρίζεις το φόντο για να φανεί πιο άσπρο το περιεχόμενο. Δεν είναι όμως και αναγκαία η σωστή, κυρίως όμως δε συνάδει με την αντικειμενική εξέταση και αναζήτηση της αλήθειας.

Βέβαια η παρατήρηση για το άγνωστο "ελλήνισε" φανερώνει πως δεν υπήρξε σκοπιμότητα παραποίησης της αλήθειας, μόνο άγνοια. Δυστυχώς ο άγιος φόβος στο χέρι είναι κι αυτό προνόμιο της γνώσης. Αλλιώς ο Σωκράτης δε θα καταστέριζε το ΟΥΔΕΙΣ ΕΚΩΝ ΚΑΚΟΣ.

Είναι πάντως κρίμα, όπως και να έχει το ζήτημα. Γιατί αυτό το Ελλήνισε του Λιαντίνη, για όποιον καταλαβαίνει, είναι τέτοιας σπουδαιότητας που θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη και τίτλο διατριβής. Ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη και το άλλο απόσπασμα που τόνισα με το ελληνικό γαλάζιο, σημείο που δείχνει πως ναι μεν ο Λιαντίνης έπεσε στα βαθιά επιχειρώντας να μεταφράσει Νίτσε, αλλά ήξερε και γνώριζε πως έχει τα κότσια να το κάνει. Αποδεικνύεται δε από τη μελέτη του πονήματος ο άθλος του. Αλλά και η μελέτη του Ίδε ο Άνθρωπος στηρίζει έμπεδα και τη στάση του μεταφραστή. Δείχνει δηλαδή πως ο τρόπος εργασίας που ακολούθησε αποτελεί και έξοχη απόδοση σε πράξη του ίδιου του περιεχομένου του βιβλίου. Γι' αυτό και επιμένω πως το Ελλήνισε αυτό του Λιαντίνη που τόσο αδικήθηκε θα πρέπει κάποια στιγμή να λάβει τη δικαίωσή του από κάποιον που με την ίδια μέθοδο θα το προσεγγίσει, όπως εκείνος το Νίτσε του.

Δεν είναι μόνο το Ελλήνισε άγνωστο. Άγνωστες λέξεις είναι και το κιβούρι, το αναθρώσκη, το ακένωτος, το αγλαόμορφο, το μπιστεμένη, το ανέκκλητη κλπ που δείχνουν ότι μάλλον η ελληνική γλώσσα σύμπασα είναι άγνωστη σε όσους διαβάζουν το βιβλίο. Μα καλά, αν δεν ξέρουν αυτά, Λιαντίνη πώς θα διαβάσουν;;;

Κι απορώ αν διάβασε Λιαντίνη κι εκείνος που έγραψε τις ερμηνείες των λέξεων. Αφορμή λαβαίνω από δυο λέξεις χαρακτηριστικές. Το ανέστιο και τον υμέναιο. Λέξεις που όσοι τουλάχιστον έχουν διαβάσει καλά ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, δεν μπορεί παρά να τους φέρνουν στο νου την ομάδα των αγίων της ελληνικής λογοτεχνίας και όχι μόνο:

Είναι δυστύχημα να έχεις στα χέρια σου επιστολή του Λιαντίνη που αναφέρει τα ίδια - όχι μόνο τις λέξεις, και το περιεχόμενο παρουσιάζει τεράστιες ομοιότητες με το απόσπασμα στα Ελληνικά - κι αντί να παραπέμπεις σ' αυτό και να διευκολύνεις πραγματικά στη σύνδεση της ζωής του Λιαντίνη με το έργο που δημιούργησε, να πιάνεις το λεξικό και να εξηγείς λέξεις που ξέρει ως και απόφοιτος γυμνασίου. Πού είσαι Λιαντίνη που αρνιόσουν να εξηγήσεις ακόμη και το λέπας... Να δεις τη λεξιπενία μας και να καταλάβεις πού το έκανες το μέγα λάθος. Σε διαβάζουν άνθρωπε και χαμπάρι δεν παίρνουν τι γράφεις...

Τυχαία δεν ανέφερα το συγκεκριμένο απόσπασμα, οφείλω να πω... Είναι το ίδιο που αναφέρει και το:

"Είναι ασύλληπτη υπόθεση η βιογραφία του αληθινού ποιητή. Η μοναξιά και η πίκρα του έχει εφτά δέρματα, λέει ο ξένος."

Εδώ υπάρχει παραπομπή στον ξένο. Φυσικά είναι ο Νίτσε. Αυτός μίλησε για τα εφτά δέρματα της μοναξιάς. - ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ σελ 95 - Αν κανείς διαβάσει την επιστολή, θα καταλάβει γιατί το τονίζω. Είναι η εποχή που ο Λιαντίνης έχει μπει στα βαθιά της μελέτης του Νίτσε. Το μικρό γραμματάκι του το φωνάζει από 100 μεριές. Αντί λοιπόν ο αναγνώστης να ενημερωθεί γι' αυτό, αντιμετωπίζεται ως παιδάριον που αγνοεί ακόμη και το ανέστιος και υμέναιος...

Ε, τελικά είχε χίλια δίκια ο Λιαντίνης! Είναι όντως ασύλληπτη υπόθεση η βιογραφία του αληθινού ποιητή. Και είναι αδύνατη για όποιον δε φλογίζεται από την ίδια οργή του μεγάλου. Ήταν αυτή η οργή που έκανε το Νίτσε τραγούδι στα αυτιά του Λιαντίνη. Ποιος όμως θα βρεθεί να μας τραγουδήσει και το δικό του;;;

Χρωστάμε πάντα όταν μελετάμε να στεκόμαστε αντικειμενικά. Κι αντικειμενικά θα παρατηρήσω και θα πω ότι το υλικό που αναφέρεις παραπάνω Μυρτάλη, μας έδωσε πλούσιο υλικό στη μελέτη μας για το Λιαντίνη. Πέρα δε από όποιες άλλες ενστάσεις, που και πολλές και σοβαρές είναι, και στον τομέα των λέξεων μπορεί κανείς πολλά να ωφεληθεί. Πχ θα αναφέρω τη λέξη ρονιά.

Tο μάτι μου έτρεχε ρονιά κι’ ομπρός του δεν εθώρα,
Kι’ έχασα αυτό το θεϊκό πρόσωπο για πολλή ώρα,
Π’ άστραψε γέλιο αθάνατο, παιγνίδι της χαράς του,
Στο φως της καλοσύνης του, στο φως της ομορφιάς του.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ - Ελεύθεροι Πολιορκημένοι (σχεδίασμα Β΄)

Λόγω της "πετριάς" μου με τις λέξεις, στάθηκα τότε ιδιαίτερα στη λέξη αυτή. Και με συγκίνηση μεγάλη θυμάμαι που στάθηκε αφορμή ο θαυμασμός στη λέξη να τη μεταφέρω και στους μαθητές μου. Λίγες μέρες αργότερα εμφανίστηκε αναπάντεχα η λέξη και στην εκθεσούλα μιας εξαιρετικής μαθήτριας που είχα τότε, της Ε. Σ. που σήμερα σπουδάζει και αριστεύει στο Ευρωπαϊκό Σχολείο του Μονάχου.

Δεν θέλω λοιπόν κάτω από το αρνητικό συναισθηματικό φορτίο για πολλά άλλα που με οδήγησαν οριστικά να διαγράψω τον άνθρωπο που έγραψε το βιβλίο, (συναίσθημα ελεγχόμενο από τη λογική γι' αυτό και αμετάκλητο) να ακυρώσω και το έργο ολόκληρο. Αυτά τα κάνουν μικρόφθαλμοι και μικρόψυχοι άνθρωποι. Μα δεν έχετε αναρωτηθεί γιατί οι έχοντες έννομο δικαίωμα δε στράφησαν κατά του βιβλίου αν και όπως αποδείχθηκε είχαν ντοκουμέντα να στηρίξουν όσα και προφορικά είχαμε ακούσει να δηλώνουν; Πρώτη φορά θα το βλέπαμε να συμβαίνει σε βιβλία παρόμοιου τύπου;

Βεβαία το αντίθετο, να στρέφεται ο συγγραφέας κατά των ανθρώπων που αναφέρει στο βιβλίο του, δε νομίζω να βρει κανείς όσο και αν ψάξει. Παγκόσμια πρώτη...

Από κει και πέρα, θυμίζω ότι πριν καν εκδοθεί το βιβλίο υπήρξε εξώδικο για τη μη έκδοση. Το αιτιολογικό που αναφέρει έχει δυστυχώς επιβεβαιωθεί. Διότι όπως και να το κάνουμε είναι ασύλληπτη υπόθεση η βιογραφία ενός αληθινού ποιητή. Θέλει κότσια που δεν τα διαθέτει ο καθένας, θέλει τεράστιες γνώσεις που ελάχιστοι έχουν και θέλει και αντικειμενικό πρίσμα. Τουλάχιστον αν υπήρχε το τελευταίο, θα μπορούσε κανείς να συγχωρήσει τα άλλα δύο που ούτως ή άλλως μοιάζουν ολυμπιακά αγωνίσματα...

Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η συχνά προτιμητέα στο θέατρο. Η αντίθεση της σκηνής που προβάλλεις με το φόντο. Πχ μιλάς για μερσεντές και για σακαράκα του 70. Ποια σακαράκα; Από πότε μια "μπέμπα" είναι σακαράκα;

Θα μου πεις και θα έχεις δίκιο ότι εδώ δεν αναφέρεται καμία "μπέμπα", αλλά μια Ασκόνα. Σωστό... Όπως ολόσωστα διαβάζεις τη χρονολογία αγοράς: 1972. Όμως το αυτοκίνητο που άφησε την 1η Ιούνη του 98 στη Σπάρτη ήταν μια "μπέμπα". Που αγοράστηκε χρόνια αργότερα:

Η ... σακαράκα του 70!!! Μια BMW αγορασμένη από το Γερμανία το 1979 και με τιμητική θέση στα βιβλία του Λιαντίνη. Δες τα Χορικά του Νηφομανή. Σελ. 149.

Κι εδώ είναι το σοβαρό. Που αυτό το στοιχείο ο καθένας που διαβάζει Λιαντίνη μπορεί να το γνωρίζει. Και το ξεχνάει ποιος; Εκείνος που αποφασίζει να γράψει βιβλίο για το Λιαντίνη.

Μα να ξεχνάει αυτό... ή αν θυμάται μεν αλλά το διαστρέφει, κάτι τόσο ανώδυνο και τόσο εύκολο να το διαπιστώσει ο καθένας, στα άλλα, τα πιο σοβαρά και δύσκολα, τι πρέπει να πιστέψουμε;

Εκτός των άλλων, από τις ίδιες τις επιστολές προκύπτει η λατρεία του Λιαντίνη για το πρώτο του αυτοκίνητο. Αγορασμένο σε εποχή που ελάχιστοι έλληνες είχαν ιδιωτικό αυτοκίνητο και ακόμη πιο ελάχιστοι καθηγητές μέσης εκπαίδευσης όπως ήταν κι εκείνος στα τέλη της δεκαετίας του 60. Μιλάμε για τον περίφημο Γηρυόνη του:

που ο Λιαντίνης το έβλεπε σα νύφη που καμαρώνει... Ρωτώ λοιπόν πόσοι νεοδιόριστοι καθηγητές γυμνασίου είχαν τότε, πριν το 1970, αυτοκίνητο; (Δείτε και το σχετικό αφιέρωμα στο Γηρυόνη )

Όλα αυτά όμως το δεδομένα μπήκαν στην άκρη για να τεθεί το μέγα ερώτημα. Πώς άντεχε ο Λιαντίνης να έχει στο ίδιο γκαράζ τη δική του σακαράκα του 70... με την πολύτελή μερσεντές της συζύγου του; Σκοτεινό λέει το σημείο που ζητά να φωτιστεί!!!!!!!!

Έλεος πια. Αισθάνομαι άσχημα να ασχολούμαι με τέτοιες βλακείες, γιατί καμία σχέση δεν έχουν με τη φιλοσοφία του Λιαντίνη, αλλά ισχύει αυτό που είπα και παραπάνω. Αν σε τέτοιες βλακείες και μικρά πράγματα υπήρξε συσκότιση της αλήθειας, στα άλλα, τα πραγματικά σοβαρά, τι έγινε;

Έγινε... ξέρουμε από πρώτο χέρι τι έγινε όταν προσπαθήσαμε να τα φέρουμε στο φως. Ο τρίτος Τρωικός πόλεμος. Προφανώς η αλήθεια δεν ενδιαφέρει. Βολευόμαστε με το μύθο που φτιάξαμε και βολευόμαστε να πιστεύουμε ότι το HOMA EDUCANDUS έχει σκοπιμότητες άλλες και εκτελεί εντολές και και και... Ακόμη παραμένουν στο διαδίκτυο οι κατηγορίες εναντίον μας πως παίρνουμε λέει εντολές από τη γυναίκα του Λιαντίνη για να διαδίδουμε ψέματα.

Ποιο ψέμα;

Ψέμα βαφτίστηκε η μία και μοναδική φορά που τα στοιχεία που μας έδωσαν δεν ήταν απόλυτα ακριβή. Το αν πρόλαβε ο Λιαντίνης τον πατέρα του ζωντανό ή όχι. Πάει ένας χρόνος και παραπάνω από τότε. Και στο μεταξύ εμείς αμέσως επικοινωνήσαμε με τον αδερφό του Λιαντίνη, τον κ. Γιώργο Νικολακάκο, και προχωρήσαμε αμέσως σε διόρθωση. Ζητήσαμε και συγνώμη από τον κ. Νικολακάκο για το αθέλητο λάθος μας. Αυτή την πληροφορία είχαμε, αυτή δημοσιεύσαμε. Ούτε εντολές δεχτήκαμε ούτε και είμαστε οι άνθρωποι που θα δεχτούμε εντολές για το παραμικρό.

Παρόλα αυτά εξακολουθεί να φιγουράρει στο διαδίκτυο καταγγελία εναντίον μας. Χωρίς καμία διευκρίνιση πως το θέμα αυτό δεν ισχύει πια.

Την έχουν απόλυτη ανάγκη αυτή την καταγγελία για να καλύπτουν τα δεκάδες δικά τους ψέματα. Και δε σκέφτονται πως την ίδια ώρα απλώς βεβαιώνουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο πόσο ψεύτες και συκοφάντες είναι οι ίδιοι. Ούτε τους ενδιαφέρει που εκθέτουν και τον κ. Γιώργο Νικολακάκο. Ίσα ίσα... Αυτό βολεύει στο ΔΙΑΙΡΕΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΕ. Και στο χωρίζω τους συγγενείς του Λιαντίνη σε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα. ΜΠΡΑΒΟ!!!

Σε όλους όσους συμβάλλουν σε τέτοιες μεθόδους, θερμά συγχαρητήρια. Αν έτσι νομίζουν ότι εφαρμόζουν τη φιλοσοφία του Λιαντίνη, είναι μακράν νυχτωμένοι.

Όσο για μένα, ξέρω καλά πως όταν άδικα κατηγορείσαι, δε χρειάζεται να ανησυχείς. Ο ίδιος ο χρόνος θα φροντίσει να πληρωθεί το άδικο. Αναξίμανδρος και Λιαντίνης το λέγουν.

Και μ' αρέσει μετά που κάνουμε θέμα αν είναι άγνωστο το Ελλήνισε...

Συνεχίζοντας στο ίδιο θέμα. Στο "Άγνωστο το "Ελλήνισε" και που στην προηγούμενη ανάρτηση έδωσα μια πρώτη απάντηση στα ίδια πλαίσια που και ο Διονύσιος Σολωμός έδωσε την απάντηση στο:

- γνωρίζεις τα ελληνικά, κύριε;

Διονύσιος Σολωμός: γνωρίζεις τους Έλληνας, κύριε;

Όσο εθελοτυφλούμε στην αληθινή εικόνα του ανθρώπου Δημήτρη Λιαντίνη, όσο αφήνουμε να διαδίδονται ανυπόστατα στοιχεία σε βάρος του, είναι αδύνατη η ορθή προσέγγιση και του φιλοσοφικού του έργου.

Όταν συστηματικά μελετάς τα βιβλία του, νιώθεις να στο φωνάζει με χίλιες φωνές. Να μην τον περάσεις για άλλο. Και μάλιστα τόσο ψυχρόαιμα όσο αναφέρει ο ίδιος για το Νίτσε, στο ελληνικό προλόγισμα του ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, σελ. 12 - 13:

Ο Λιαντίνης δεν είναι φιλολογικό ζήτημα. Όταν το καταλάβουμε αυτό σε βάθος τι σημαίνει, θα δούμε και πόσο επικίνδυνος είναι ο στοχασμός του όταν πέσει σε λάθος χέρια. Μια πρώτη γεύση (δημόσια) πήραμε το φθινόπωρο του 2006 όταν είδαμε την τηλεόραση να μιλάει για ΣΧΟΛΗ ΘΑΝΑΤΟΥ ΛΙΑΝΤΙΝΗ.

Ο καθένας μπορεί να ηδονίζεται πως κάθομαι και ασχολούμαι με το βιβλίο που ο έγραψε ο χι και ο ψι για το Λιαντίνη. Κούνια που τον κούναγε αν δεν καταλάβει τι ακριβώς κάνω και γιατί.

Ας βαυκαλίζεται λοιπόν όποιος θέλει ότι ασχολούμαι με την αφεντιά του και για όποιο λόγο του φαίνεται και ο καλύτερος για να τρανέψει κι άλλο ο εγωισμός του. Δεν φταίω εγώ για το λάθος του. Γιατί ξεκάθαρα το έχω πει πως ο Λιαντίνης με ενδιαφέρει στα ίδια πλαίσια που με νοιάζει το μέλλον της χώρας μας και των παιδιών, όλων των παιδιών του κόσμου. Αλλιώς θα βούταγα το αμαξάκι μου και θα τράβαγα στην κολλητή μου στη Χαλκίδα. Ξέρετε τι ωραία ταβερνάκια και ψαροταβερνάκια έχει η περιοχή της Χαλκίδας; Από Λάμψακο και Αρτάκη μέχρι επάνω στη Στενή.

Διότι τι θα πει έλληνας; Μια και εκεί το οδήγησα το ζήτημα του ελλήνισε...

ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 124

Έλληνας θα ειπεί δύο και δύο τέσσερα στη γη. Όχι δύο και δύο είκοσι δύο στον ουρανό.

Τι σημαίνει αυτό; Να ζω τη ζωή μου και όχι να ασχολούμαι με νεφελοκοκκυγίες και λοιπές αηδίες κούφιου λόγου στο διαδίκτυο. Σημαίνει και άλλα; Κρατήστε τα και τα άλλα. Αλλά κρατήστε και αυτό που σας είπα. Να ζεις γήινα και όχι να πετάς στα σύννεφα!

Τι άλλο σημαίνει;

Έλληνας θα ειπεί να τελείς στους νεκρούς τις χοές της Ηλέκτρας. Όχι κεριά στους νεκρόλακκους, και δηνάρια στο σακούλι του τουρκόπαπα.

Σωστόν... Και επομένως σημαίνει και να μην ασχολείσαι με νεκρόλακκους. Σωστό και αυτό; Και με εφαρμογή χωρίς καμία εξαίρεση. Ό,τι και αν "πιστεύεις" για την τύχη του Λιαντίνη, είσαι έξω από το δικό του στοχασμό όταν κάθεσαι και ασχολείσαι με κόκαλα. Είτε αντιμαχώντας για το πού τα έθαψαν είτε ακόμη χειρότερα όταν τα φωτογραφίζεις και τα δημοσιεύεις - τρισχειρότερα. Εκτός αν αυτό νομίζεις ως χοές της Ηλέκτρας...

Έλληνας θα ειπεί να προσκυνάς τακτικά στους Δελφούς το γνώθι σ' αυτόν. Όχι να κάνεις την εξομολόγηση στους αγράμματους πνευματικούς και στους μαύρους ψυχοσώστες.

Κι αυτό σωστό; Χαίρομαι γιατί θα ήθελα να ρωτήσω αν κατά τη γνώμη κάποιων έλληνας σημαίνει να παριστάνουν κάποιοι τους ψυχοσώστες των άλλων... Δε χρειάζεται ράσο. Μπορείς και αλλιώς να παριστάνεις τον αυτόκλητο ψυχαναλυτή. Γυρνάω πχ προς τα πίσω και βλέπω: "την ξεπέρασε ο θάνατος του άντρα της", "ως εκ τούτου δεν τον γνώρισε" και άλλα βαρύγδουπα συμπεράσματα! Και σένα μωρέ τι λόγος σου πέφτει; Τράβα στους "Δελφούς" να ασχοληθείς με το δικό σου σαρκίον και άσε τους άλλους να κάνουν ό,τι θεωρούν καλύτερο με το δικό τους. Εκτός αν νομίζεις πως μόνο το να εξομολογηθείς ο ίδιος σε θέτει εκτός Λιαντίνη και περιχαρής περνάς στην αντίπερα όχθη να εξομολογείς ο ίδιος τους άλλους. Και είπα, δε χρειάζεται ράσο, μπορείς και με μικρόφωνα και με βίντεο... πχ να σηκώνεις στο διαδίκτυο ένα βίντεο και να μοντάρεις τη φρασούλα: "Πρόσεξε γυναίκα μου τι θα πεις!", δίκην όχι απλώς ιεροεξεταστή μα εισαγγελέα!

Κι ακόμη...

Έλληνας θα ειπεί να σταθείς μπροστά στη στήλη του Κεραμεικού και να διαβάσεις το επιτύμβιο:

στάθι και οίκτιρον

Σταμάτα, και δάκρυσε. γιατί δε ζω πια. Κι όχι να σκαλίζεις πάνω σε σταυρούς κορακίστικα λόγια και νοήματα: προσδοκώ ανάσταση νεκρών.

Αχ, πως φαίνεται ότι χαμπάρι δεν έχουμε πάρει από Λιαντίνη... Και δεν καταλαβαίνουμε πως το προσδοκώ ανάσταση νεκρών έχει και την πίσω όψη, το αναγκαίο αντίθετό του. Και πως δε χρειάζεται σταυρός... και σε σήμα μπορείς να χαράξεις τα κορακίστικα. Γράφει εκεί 1942 - 2005 και πας εσύ και γράφεις με μαρκαδόρους: 1998.

Μάλιστα. Γιατί εσύ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ πως ο άντρας που εκεί κοιμάται τον αιώνιο ύπνο τον ανεξύπνητο, πέθανε το 1998. Κι ας μην έχεις απόδειξη. Αν υπάρχει, ευχαρίστως να αναθεωρήσω. Απόδειξη όμως. Σαν αυτές που μας δίδαξε ο Λιαντίνης. Όχι υπνοφαντασιές και καρδιά της μάνας κλπ. Γιατί με αυτά ο Λιαντίνης και με τις κάθε είδους πίστες ουδεμία σχέση είχε. Όπως βεβαίως και οι έλληνες. Τη γη της πίστης, σου θυμίζω ότι την καλλιέργησαν οι εβραίοι:

ΓΚΕΜΜΑ, σελ 50

Οι εβραίοι εκαλλιέργησαν τη γη της πίστης. Οι έλληνες εκαλλιέργησαν τη γη της γνώσης.

Ρωτώ λοιπόν. Την έχουμε τη γνώση αυτή; Του πότε πέθανε ο Λιαντίνης; Άντε και να δεχτώ σου λέω εγώ τις εξετάσεις του σκελετού και να ξεχάσω όλα τα κενά. Όμως το πότε πέθανε το αναφέρει η έκθεση; Είναι λοιπόν έλληνας εκείνος που βουτάει μαρκαδόρο και πάει στο σήμα του Λιαντίνη και γράφει το 1998;

Είναι τόσο δύσκολο να δούμε πως η οικογένειά του φέρθηκε ελληνοπρεπέστατα, γράφοντας το 2005 που είναι γνωστό τοις πάσι πως αποτελεί χρόνο ανεύρεσης του σκελετού;

Εμ, δύσκολο είναι. Γιατί και τα μάτια μας τα γεμίσαμε κι αυτά συναίσθημα και για μια ακόμη φορά αποκλείσαμε τη λογική. Κι ας δούμε και πάλι τι έγραψε ο Λιαντίνης για τους εβραίους. Γιατί αν δεχθούμε πως:

τότε θα πρέπει καλά να γνωρίσουμε τι θα πει εβραίος για να καταλάβουμε τι δε θα πει έλληνας. Και είναι κι αυτό το ίδιο απαραίτητο με το να μάθεις τι θα πει έλληνας. Τα δυο τους συγκροτούν τις δύο όψεις του αυτού νομίσματος. Που άλλο δεν είναι από το ΓΝΩΘΙ Σ' ΑΥΤΟΝ όταν ο (ε)αυτός δεν είναι ένα άτομο μα η συλλογική μας εθνική ταυτότητα.

Το αληθινώτερο ποίημα στο γνήσιο ποιητή

είναι η ίδια η ζωή του.

!!! Έγραψες, Νέμο!!!

Γέλασα με την ψυχή μου, διαφωνώ όμως με την παρεκτροπή της συζήτησης από το Άγνωστο το "Ελλήνισε" σε Δε γνωρίζουμε τους έλληνες. Διαφωνώ βέβαια πρωτίστως με την επίδειξη γλωσσομάθειας, που αν κατάλαβα καλά σε ανάγκασε στη διακωμώδηση του ανέστιος και του υμέναιος.

Η ουσία του θέματος, ως εισηγητής έχω νομίζω το δικαίωμα να διευκρινίσω ποια είναι, κινείται σε άλλη λογική. Ουδόλως με απασχολεί να κρίνω τον άλφα ή το βήτα συγγραφέα για το γλωσσικό του πλούτο. Επί του παρόντος με αφήνει αδιάφορο και αν ξέρει ή δεν ξέρει το Λιαντίνη ως άνθρωπο.

- Τότε τι;

- Η έμπεδη και γεωμετρημένη κριτική της παρουσίασης κειμένων του Λιαντίνη!

Το ανάμεσα στην ακατάσχετη υμνολογία αλλά και στην εμπαθή κατακεραύνωση. Ο τρίτος δρόμος. Εκεί που συνήθως κρύπτεται και η αλήθεια, όπως και η ποίηση - "η συνουσία επ' άπειρον" του Ελύτη, του Ελύτη που ο Λιαντίνης καταστέρισε ως ποιητή "σε στύση επ' άπειρον". Από τις Ώρες των Άστρων (82 ) το ακόλουθο αποκαλυπτικό: (δείτε περισσότερα ΕΔΩ)

Σαν ανδρικού κορμού το τρίτο πόδι
τόσον αβόλετη εστάθη
η εντολή
να μην αμελή-
σουν, αν πρέπει,
ν' αλλάξουν τα μαύρα ιστία.

Δεν είναι θέμα υψηλής διανόησης ή και χαμηλής. Απλά είναι ασύλληπτη υπόθεση να μιλάς για τους ποιητές. Η ανάγνωση εδώ συνοδεύεται και από συγχωροχάρτι αυτονόητο για όποιον επιχειρεί τέτοιο τιτάνιο έργο. Αναγκάζει όμως όλους να προχωρήσουν το σκάφος της αλήθειας στο περαιτέρω όσο μας λείπει ο γίγαντας που θα το φτάσει στο μη περαιτέρω.

Φταίει το έργο λοιπόν; Που είναι τιτάνιο; Ή φταίει ο όποιος το επιχειρεί που δε γεννήθηκε γίγαντας; Το έργο κρατά τα σκήπτρα της ενοχής. Και η ευθύνη του καθενός είναι μόνο στο σεμνό αντιμέτρημα. Ήγουν ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ. Και ποιητικά: Η Ιθάκη του καθενός δίνει ένα ωραίο ή άσχημο ταξίδι. Άλλο δεν έχει να μας δώκει πια. Και από το Νίτσε και τη Σαλομέ θυμίζω σε ελεύθερη απόδοση (ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, σελ. 88 ) :

- Ωραία! Τότε μας μένει ακόμη ο πόνος. Όπου ο πόνος δεν ισχύει σαν αντίρρηση κατά της ζωής.

Της ζωής και του έργου. Αλλιώς η κριτική θα ήταν στείρα και δείγμα παθολογικής προσωπικότητας του κριτή.

Τελείως απλά εξηγώ: Δόθηκε στη δημοσιότητα ένα πολύτιμο υλικό. Προσωπικές επιστολές ενός στοχαστή. Και με τη γλώσσα του παραμυθιού συνεχίζω...

Μια φορά κι ένα καιρό βρήκε ένας αγωγιάτης στους δρόμους που γκιζέριζε κάτι παράξενα πραματάκια τόσο δα, που γυάλιζαν και άστραφταν. Δεν είχε τέτοια ξαναδεί στη ζωή του. Σκύβει και τα παίρνει και τα κοιτά με απορία.

- Μωρ' τι 'ν' τούτα!

Μια αλεπού κρυμμένη στο τρίτο έλατο εξ ευωνύμων πήρε σιγαλά τον αμανέ: "Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας." Ανατρίχιασαν οι κορυφές των κυπαρισσιών και τα βαγιόφυλλα τρόμαξαν και έριξαν τα λουλούδια τους.

Ο αγωγιάτης που ούτε ήξερε ούτε ρώτησε για τις γυαλιστερές πετρούλες, ποιον άλλωστε; μόνο μια έκτη αίσθηση τον εκράτησε να μη στείλει κείθε που 'ρθαν τα πολύτιμα πετράδια. Τα πιάνει το λοιπό και τα δένει με ένα σπάγκο, του άρεζε στα ταξίδια του να ενδιαιτάται με κυνήγια και αλιεύματα όθεν και δεν του έλειπαν ποτέ τα χρειαζούμενα και για το κυνήγι και για το ψάρεμα.

Κείνη την ώρα σμήνος γερανών υπερίπτατο του όρους. "Πέτονταν αραδαριά σε διπλή ζυγιά. Και κράζανε, όμοια οι γύπες και τα κουρουνοπούλια, όταν μυρίζουνται πτωματική βορά."

Ο αγωγιάτης δεν είχε ματακούσει στη ζωή του για τον Ίβυκο. Ήξερε όμως καλά τα πετούμενα του ουρανού και τις συνήθειές τους.

- Θα τα κρατήσω, είπε. Και έπαιξε κομπολόι τα άγνωστα "χαλίκια" που τύχανε στο διάβα του. Θα κάμουν όμορφη λαιμουδιά στο Ντορή μου.

Είπε και έπραξε τα όμοια. Κι από τότε όλα τα ζουλάπια του βουνού και του λόγκου σα συντύχουν αγωγιάτη και Ντορή, τυφλώνουνται από τις αχτίδες. Κι άλλα στέκουν έτσι με στόμα ανοιχτό, άλλα ξεθαρρεύουν και ρωτούν τον αγωγιάτη και άλλα, εκείνα που καλά γνωρίζουν πως χαλίκια δεν είναι, αντραλεύονται και απορούν τι δουλειά έχουν στο λαιμό αλόγου!

Κοιτούν και ξανακοιτούν μια το άλογο και μια τον αγωγιάτη. Και ξεχνούν το σημαντικότερο. Τα διαμάντια...

Την ίδια ώρα σε κάτι κράκουρα και απόσκια του βουνού ένας μικρός αντι - Οδυσσέας αποκαρτερούσε. Εγνώριζε το πικρό μαντάτο των γερανών. Κι εκαρτερούσε νύχτιος και υπομονεύων τον Ντορή. Ειδικότης του εδώ και 3000 χρόνους τα άλογα. Όχι όμως και τα διαμάντια. Ούτε και τα βουνά.

Ο ορεινός ναυβάτης γνώριζε καλά της θάλασσας τα τερτίπια, θαλασσοδρόμος μαθές στα πρώτα του νιάτα. Και αστροσυλλέκτης σε βάρδιες αξημέρωτες. Ως εκεί όμως έφτανε η ... χάρη του και όχι πιο πέρα.

Λένε πως στο ίδιο παραμύθι εμφανίστηκαν κάποια στιγμή η Κίρκη κι έπειτα γιόμισε ο κόσμος γρυλισμούς και μυκηθμούς. Κι ο Οδυσσέας; Χαμένος στα πέλαγα των οροσειρών και της μνήμης.

Κι απέ ο κόσμος κίνησε και μάζευε Ελπήνορες. Κακαρωμένους και με τα κάκαρα διαλυμένα σα ρόδια που έσκασαν στη γης και πήγαν άφτουρα.

Η μικρή αλεπού που έκοβε βόλτες μία ζερβά - μία δεξά, τόσο που ξεμείναμε από δραμαμίνες, μαδούσε απελπισμένη την ουρά της. Κάπου κάπου μόνο στύλωνε το αυτί και θαρρούσε πως ακούει το αηδόνι. Κι έπειτα τίναζε απότομα την κεφαλή της σαν αστραπή να πέρασε στο βάθος του ορίζοντα ο αετός.

Την Πηνελόπη; Δεν την εξαστόχησα. Εκείνη με καραβιές μνηστήρες γύρω ύφαινε και ξύφαινε το ταφήιον φάρος. Αραιά και πού μονάχα πήγαινε ως το παραθύρι κι αγνάντευε τις ολόλευκες παραθιναλιές. Βαθιά ακόμη πόμεναν απ' τα οργώματα του Οδυσσέα τα σημάδια. Άνοιγε κατόπι το μουσικό κουτί. Βαθιά φωνή αντρίκια. Μέταλλο στιλπνό. "Είμαι ένας Οδυσσέας εγώ... Περίμενε και θα δεις! "

Αγαπητέ πλην τίμιε αναγνώστη. Τέλος στο παραμύθι δε γράφτηκε. Ακόμη... Κι αν θες να με ακούσεις, να αποφεύγεις τα παραμύθια που σου δίνουν έτοιμο το τέλος. Γιατί είναι σαν καΐκια που γέρασαν και έδεσαν για πάντα στο μουράγιο. Κι εσύ, τίμιος όντας, δεν έφτασες εδώ με κλικ και κλακ ποντικιών και τηλεπιλότ. Εσύ, κι εγώ μόνο για σένα ξεκίνησα το παραμύθι, έχεις αρματωμένη σκούνα τρικάταρτη που διψάει πέλαγο και περιπέτεια και γνώση. Καλό Ταξίδι!

Είδε κι απόειδε η μικρά αλώπηξ να μαδάει την ουρά της και είπε να αλλάξει τον ... αμανέ. Σε άλλους καιρούς θα το 'λεγαν παλινωδία, μα η αλεπουδίτσα μας δεν κάτεχε τέτοιες βαρύγδουπες φιλοσοφίες. Όθεν και περιπάτει όσα έφτανε η πατουσίτσα της ή κατά που είπαν οι σοφοί και σπουδαγμένοι: τους δρόμους που της γράφτηκαν.

Έτσι κι εκείνη την ημέρα, που πέρασε και πάλι μπρος της ο Ντορής με το βαρύ θεοτικό φορτίο του.

- Ωχ, μάνα μου. Τι ζάλη και τι αποκάρωμα είναι τούτο;

Μια δεύτερη σκέψη πλάνα την κυρίευσε. Και τι ωραίος ο καιρός, τι λιακάδες και τι άνοιξες μεθυστικές; Άσε τα χρόνια που τα μέτραγε με κατοσταριές βόδια... Έτοιμο το είχε λοιπόν το "Άντε γεια και άλλος για Χίο τράβηξε". Ζάκυνθο και Αζάκυνθο να μου τη χαιρετάτε και να μη μου γράφετε και να μη σας γράφω! Διότι εκτός από τις δραμαμίνες κοντεύουν να σωθούν και τα χαπάκια της πίεσης.

Πάνω στο δε μπορώ μανούλα, γκντουπ και σκοντάφτει ο Ντορής. Ήθελε δεν ήθελε η αλεπού γύρισε και πάλι τα μάτια. Τα πετραδάκια; Ήλιος το καταμεσήμερο να σου πάρουν για πάντα τη ματιά.

- Έστιν δίκης οφθαλμός, ψιθύρισε ένα χαμομηλάκι.

Ταράχτηκε σύγκορμη η αλεπού να ακούσει τέτοιο λόγο.

- Σουτ εσύ, του είπε κακιωμένη. Τα χαμομήλια δε μιλούν. Άσε τη Δίκη να τελέψει μόνη τα έργα της.

Μια παπαρούνα σήκωσε τότε θαρρετά το κεφαλάκι της:

- Κι εμένα; Άδικα εμένα με ραμφίσανε στο λαχουρί φουστάνι;

Άνεμος παγωμένος, καρσί από από την κεφαλή του όρους, παράσυρε σε δαιμονικό χορό τους πεσμένους ανθούς των βαγιόφυλλων και της λήθης. Και οι κορφούλες των κυπαρισσιών πήραν και πάλι να χορεύουν ηδύοινα και λυπητερά.

- Ώχου, τι έχω πάθει η καψερή, μονολόγησε η αλεπού.

Έβλεπε πια πως δρόμος άλλος δεν έμενε. Αβαγιανούς και ρίγανη; Αβαγιανούς και ρίγανη λοιπόν. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο.

Στην απέναντι λοφοπλαγιά - τσομπάνος ήτανε; δε φαίνουταν - ακούστηκε ο αντίλογος:

- "Για το καρφί εχάθηκε το πέταλο. για το πέταλο εχάθηκε το άλογο. για το άλογο εχάθηκε ο ιππέας. για τον ιππέα εχάθηκε η μάχη. για τη μάχη εχάθηκε ο πόλεμος. για τον πόλεμο εχάθηκε η αυτοκρατία."

- Ε, σώπα πια! Σ' ακούσαμε! Που να μην ακούγαμε μουρμούρισε η αλεπού. "Ν' αρχίσουμε, λοιπόν μέτρια, ταπεινά και δίκαια. Με τάξη και κλιτότητα, που λέει ο Ερωτόκριτος." Αυτό δεν ήθελες να πεις; Είπες και θα πράξουμε. Και το κρίμα; Δικό μας. Λύτρα στη σιωπή που δεν έστερξε να σιωπήσει.

Πεντακάθαρα άκουγε τώρα το συχαλασμό. "Το όρος που το τράνταζε συθέμελο ο οργασμός της θύελλας. Και η θύελλα του οργασμού."

Ο πρώτος νόμος, αναστοχάστηκε η αλεπού, είναι η γαλήνη και η αταραξία. Δεύτερος το γέλιο που δεν είναι γέλιο. Τρίτος και απαράβατος ο σεβασμός. Έναν μονάχα να αδικήσεις, σ' ολάκερο τον κόσμο θα απλωθεί το κακό.

Στο βάθος πίσω και μακριά ακούστηκε ο απόηχος. Να 'ταν οι Συμπληγάδες που ξανάκλεισαν;

Το βουνό δεν ήταν πια βουνό. Και το αρχαίο τραγούδι* φούσκωνε τα πανιά: