Πέρα από όλες τις παραφιλολογίες και τις φιλολογίες, έχετε σκεφθεί τι θα είχαν απογίνει τα μάρμαρα του Παρθενώνα αν δεν είχε υπάρξει ποτέ Έλγιν;
Πιθανόν να μην είναι σωστός αυτός ο τρόπος προσέγγισης αλλά σας παρακαλώ μη βιαστείτε να τον απορρίψετε πριν διαβάσετε όχι απίθανες εκδοχές μα εντελώς πιθανά σενάρια.
Πόσοι από μας γνωρίζουν ότι
στα χρόνια του Όθωνα υπήρξε η σκέψη να χτιστεί στην ακρόπολη το ανάκτορο για το νέο βασιλιά;
Μιλώ εντελώς σοβαρά. Όχι μάλιστα σε ένα μέρος άδειο, μα στον ίδιο τον Παρθενώνα. Απίστευτο; Απλά αληθινό.
Το σενάριο που σήμερα μας προκαλεί φρίκη - αυτός και αν είναι λόγος να αισθανόμαστε φρίκη - το σταμάτησε όχι ένας έλληνας μα ένας γερμανός. Ο αρχιτέκτοντας και αρχαιολόγος Klenze.
Ο καθένας μπορεί να σκεφθεί από κει και πέρα τι θα είχε συμβεί στο μνημείο αν δεν γινόταν αποδεκτή η διαμαρτυρία του γερμανού επιστήμονα. Θέλουμε να μιλήσουμε για κανιβαλισμούς; Για μάο - μάο; Απλά ας μελετήσουμε λίγο την ιστορία μας. Δε χρειάζεται να διασχίσουμε την Ευρώπη ούτε να περάσουμε τα στενά της Μάγχης.
Εδώ είναι επιβεβλημένο να θυμηθούμε πως αιώνες πριν, στα χρόνια του Βυζαντίου,
ο Παρθενώνας είχε μετατραπεί σε χριστιανική εκκλησία:
- Παράθεση :
- Ένας Ιησουίτης περιηγητής του 1672, ονόματι πάτερ Ιάκωβος, γράφει τα εξής:
«Οι Αθηναίοι, εγκολπωθέντες τον χριστιανισμόν, μετέβαλον τον ναόν της Αθηνάς εις εκκλησίαν του Αληθούς Θεού, προσθέσαντες Επισκοπικόν θρόνον και Άμβωνα, τα οποία ακόμα διατηρούνται, και Αγία Τράπεζα την οποία ανέτρεψαν οι Τούρκοι. Ο χώρος του ιερού είναι λευκότερος από τους υπόλοιπους τοίχους και τα σκαλιά εκεί είναι ακέραια και μεγαλοπρεπή. Στον θόλο πάνω από αυτά τα σκαλιά υπάρχει η εικόνα της Θεοτόκου, της οποίας κάποιος Τούρκος έφθειρε λίγο το πρόσωπο, όταν την πυροβόλησε. Αλλά οι Τούρκοι ομολογούν ότι το χέρι αυτού που πυροβόλησε ξεράθηκε μετά το έγκλημα.».
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ
http://www.geocities.com/gnwrizontas_tin_athina1/parthenwn/parthenwn.htm
Αργότερα, επί τουρκοκρατίας,
ο Παρθενώνας έγινε και τζαμί. Ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως στο βράχο της ακρόπολης ήταν τότε χτισμένα πολλά άλλα κτίρια που χρησίμευαν για κατοικίες, διοικητήρια κλπ.
Ποιος λοιπόν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να είχε γίνει και ανάκτορο;
Όπως θα πρέπει να σκεφθούμε τι άλλο θα είχε πιθανόν συμβεί στα χρόνια της επανάστασης του '21 αν ο Έλγιν δεν είχε αφαιρέσει τέτοιο τεράστιο όγκο γλυπτών. Εδώ θα αφήσω να μιλήσει ένας άνθρωπος που ανάλωσε εαυτόν στη συντήρηση των μνημείων της ακρόπολης:
- Παράθεση :
- ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ
.......................
Εχθροπραξίες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821. Ειρωνικό είναι πως εν μέρει δικαιώθηκε και ο Έλγιν σε αυτήν την περίπτωση, αφού αν είχε αφήσει τα μάρμαρα θα είχαν καταστραφεί από τους κανονιοβολισμούς.
Είναι από συνέντευξη του καθηγητή Μανόλη Κορρέ στο LIFO.
http://www.lifo.gr/mag/features/1554 Ο Μανόλης Κορρές δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος. Ήταν όπως αναφέρεται και στο LIFO υπεύθυνος της αποκατάστασης του Παρθενώνα από το 1983 έως το 1999. Καταλαβαίνουμε λοιπόν όλοι τη βαρύτητα της δήλωσής του για μερική έστω δικαίωση του Έλγιν. Πριν βιαστούμε μάλιστα να την καταδικάσουμε ενδεχομένως, να σκεφτούμε και μήπως ο άνθρωπος λέγει απλώς την αλήθεια.
Εδώ μάλιστα θα θυμίσω μια αναφορά του Λιαντίνη στη γυναίκα του Γκούρα, τη Νταλιάνα. Είχε δημοσιευτεί στο Εντουκάντους παλιότερα το σχετικό άρθρο, ίσως να το θυμάστε κι εσείς, αλλιώς αναζητήστε ιστορικές πηγές να το επιβεβαιώσετε. Η Νταλιάνα λοιπόν σκοτώθηκε στην ακρόπολη όταν κατέρρευσε η στέγη κτιρίου και κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών με τους τούρκους. Το αναφέρω ως απόδειξη πως ο Μανόλης Κορρές δε λέει λόγια του αέρα.
Γνωστή επίσης μας είναι καταστροφή της στέγης του Παρθενώνα από το Μοροζίνι, πολύ πριν την επανάσταση του '21. Όταν λοιπόν ο Έλγιν αφαίρεσε τα μάρμαρα από το ναό, είχε μπροστά του ένα ναό που είχε ήδη υποστεί μεγάλη καταστροφή. Ένα ναό που βρισκόταν σε τουρκοκρατούμενη περιοχή και που θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να πάθει ακόμη χειρότερα.
Μπορεί εμείς σήμερα να πονάμε που τα μάρμαρα του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο αυτό όμως δε μας δίνει το δικαίωμα να παραχαράζουμε τις λεπτομέρειες της ιστορίας τους και να μιλάμε για κανίβαλους. Ιδιαίτερα όταν κι εμείς με τα χεράκια μας αναγκαστήκαμε να κατεβάσουμε από το βράχο της ακρόπολης τόσα άλλα γλυπτά και να τα κλείσουμε στο νέο μουσείο.
Ήταν ανάγκη; Να δεχτώ πως ήταν ανάγκη. Ήταν όμως και
η οριστική μας παραδοχή πως τα γλυπτά δεν μπορούν πια να υπάρξουν επάνω στην Ακρόπολη και πάνω στον Παρθενώνα. Φταίει η ρύπανση; Η όξινη βροχή; Και ποιος φταίει για τη ρύπανση; Ποιος για την όξινη βροχή; Οι Βρετανοί;
Αν κάποτε ο Λιαντίνης αποκάλεσε τον Παρθενώνα φέρετρο της κλασικής Ελλάδας, κατ' αντιστοιχία θα αποκαλέσω φέρετρο του Παρθενώνα το νέο μουσείο. Κανείς πια ποτέ δε θα δει τον αυθεντικό Παρθενώνα - έστω και με τις καταστροφές που είχε υποστεί ως τις μέρες μας. Θα τον βλέπει ντυμένο με όλα εκείνα τα εκμαγεία και τα ψεύτικα γλυπτά...
Κι επειδή διάβασα αυτές τις μέρες και την άποψη ότι τώρα πια στο νέο μουσείο θα βλέπουμε καλύτερα τα γλυπτά - από όλες τις γωνίες τους - θα ζητήσω να σκεφθείτε ότι εκείνοι που τα έφτιαξαν έλαβαν υπόψη πως θα τα βλέπουν οι άνθρωποι ως ενιαία σύνθεση και υπό ορισμένη γωνία:
- Παράθεση :
- ... ο Clarke γνώριζε ότι τα γλυπτά κοσμήματα του Παρθενώνα ήταν κατά τέτοιο τρόπο σχεδιασμένα από το Φειδία και τους συνεργάτες του ώστε η καλύτερη γωνία θέασής τους να είναι από κάτω προς τα πάνω, και όχι όταν βρίσκονται στο ύψος των ματιών, όπως συμβαίνει όταν εκτίθενται σε μουσείο.
http://www.uk.digiserve.com/mentor/marmara/index.htm
Ξέρετε τι μου θύμισαν οι διθύραμβοι πως θα μπορούμε πια να δούμε τις κοτσίδες από τις Καρυάτιδες;
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=56220 - Παράθεση :
- Είναι οι ξακουστές 5 Καρυάτιδες, η ελεύθερη τοποθέτηση των οποίων στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης επιτρέπει, πλέον, στον επισκέπτη να θαυμάσει κάθε πλευρά τους.
Αν και φορούν ίδιους χιτώνες, οι πτυχώσεις τους είναι διαφορετικές, παρατηρεί κανείς. Και παρότι τα μαλλιά τους είναι δεμένα με τον ίδιο τρόπο, κάθε κοτσίδα είναι αλλιώτικη από την άλλη. Είναι, πάντως, απαραίτητα χοντρή, για να ενισχύει το λαιμό του γλυπτού, αφού κάθε αρχαία κόρη χρησίμευε όχι μόνο ως στολίδι, αλλά και ως στήριγμα του Ερεχθείου.
Την έκθεση με τα πτώματα πριν λίγους μήνες. Και τότε τα ίδια έλεγαν. Πως μπορούμε πια να δούμε τι κρύβει το ανθρώπινο σώμα. Το έμβρυο στην κοιλιά της μάνας του. Τα πνευμόνια ενός καπνιστή. Τα θυμάστε;
Η ίδια λογική και τώρα. Μπορείς πια να δεις την κοτσίδα της Καρυάτιδας!!!
Πάλι καλά που ο χιτώνας της είναι από μάρμαρο. Αλλιώς είναι βέβαιο πως θα ήθελαν να δουν και άλλα κρυφά σημεία...
Είναι ο πολιτισμός αυτός της εποχής μας. Τελείως διαφορετικός από εκείνον που γέννησε τα γλυπτά του Παρθενώνα. Τότε ακόμη και τα γλυπτά αντιμετωπίζονταν με ανθρώπινα μέτρα. Και για να γίνει κατανοητό σε τι βαθμό, δανείζομαι από ένα παλιό αφιέρωμα στο μπλογκ Εντουκάντους το ακόλουθο:
Η Κόρη του Αντήνορα μετακομίζει. "Διάβαζα τις προάλλες μια θαυμαστή ιστορία για τις περίφημες Κόρες της Ακρόπολης. Την Πεπλοφόρο, την κόρη της Lyon, την κόρη του Αντήνορα, κι εκείνη την κακιωμένη, την κόρη του Ευθυδίκου…
Τούτα δω τα υπέροχα μαρμάρινα κορίτσια, άλλα της γενιάς του Μαραθώνα, άλλα λίγο μεγαλύτερα, γνώρισαν όλη τη φρίκη των Περσών πάνω στα άγουρα κορμιά τους. Σαν γύρισαν οι Αθηναίοι στην πατρίδα κι αντίκρισαν τη φοβερή καταστροφή, χέρια κομμένα, μύτες σπασμένες, ακόμη και τεμαχισμένες μερικές, ούτε που διανοήθηκαν να τις επισκευάσουν και να τις ξαναστήσουν όπως θα κάναμε σήμερα. Τις πήραν και τις έθαψαν ευλαβικά, κάπου στα ΒΔ του Ερεχθείου, για να κοιμηθούν όπως νόμιζαν, τον αιώνιο ύπνο τους
*.
..........................
"Για κείνους τα αγάλματα ήσαν όχι μουσειακά είδη αλλά κάπως σα λείψανα προσφιλών τους προσώπων, από μάρμαρο είτε από χαλκό ήταν το ίδιο σχεδόν ζωντανά όπως ο άνθρωπος (μας το φανερώνουν οι επιγραφές που είναι διατυπωμένες στο πρώτο πρόσωπο, σα να μιλούν δηλαδή τα ίδια τα αγάλματα.)"______________________
Καταλαβαίνετε τι εννοώ; Καταλαβαίνετε τι πόνος ψυχής είναι για όσους έτσι βλέπουν τα πράγματα αυτή η ιστορία με το νέο μουσείο;
Είναι ένα μουσείο που φτιάχτηκε για τις ανάγκες των επισκεπτών. Και όχι για τις ανάγκες των έργων που φιλοξενεί.
Ένα μουσείο που προέκυψε από τις κακές συνήθειες των σημερινών ανθρώπων. Αυτές ανάγκασαν τα μάρμαρα να κλειστούν στο μουσείο.
Ένα μουσείο που κανείς δεν μπορεί να πει ότι αποτέλεσε την καλύτερη λύση. Κανείς από εκείνους που έχουν γνώση και γνώσεις. Αφήνω και πάλι το Μανόλη Κορρέ να μας μιλήσει:
http://www.lifo.gr/mag/features/1554 - Παράθεση :
-
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Το πρώτο μουσείο δεν ήταν τόσο σπουδαίο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ Μ. ΚΟΡΡΕ: Όχι, κάθε άλλο. Όταν έγινε ήταν ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία του κόσμου, γιατί εν αντιθέσει με άλλα που ήταν πολυσυλλεκτικά είχε ως περιεχόμενο τη διαφύλαξη, ανάδειξη και προβολή μόνο των ευρημάτων της Ακρόπολης. Είχε ένα περιεχόμενο με μια μοναδική εσωτερική ενότητα. Όλα δηλαδή «συνομιλούσαν» μεταξύ τους και δεν ήταν ξένοι μεταξύ ξένων.
Πρέπει να αναλογιστείτε πως τον καιρό που σχεδιάστηκε προοριζόταν για ελάχιστους επισκέπτες και όχι για το σημερινό μαζικό τουρισμό. Τότε ήταν για τους ανθρώπους των γραμμάτων και όχι για όλο τον κόσμο. Και τότε βέβαια υπήρχαν οι «άχρηστοι» επισκέπτες, αλλά οι περισσότεροι ήταν άνθρωποι των γραμμάτων.
Το μουσείο αυτό λοιπόν ήταν προτιμότερο για εκείνη την εποχή γιατί προσέφερε τη συγκίνηση να βλέπεις τη συλλογή του στο σημείο που ακριβώς βρέθηκε. Ειδικότερα τα Αρχαϊκά.
Σήμερα με το νέο Μουσείο μπορούμε να πούμε πως έχουν αποξενωθεί από το οικείο τους περιβάλλον, καθώς είναι περικυκλωμένα από ένα αστικό τοπίο με πολυκατοικίες, θερμοσίφωνες και κεραίες σε πάρα πολύ μικρή απόσταση.
Δυστυχώς αυτό είναι το κόστος των οραμάτων. Αν είχε ευοδωθεί το όραμα του Κλεάνθη για μια Αθήνα ευρωπαϊκή, με κήπους και ανοιχτούς χώρους, χωρίς αυτή την αθρόα ιδιωτικοποίηση, τότε θα μπορούσαμε να έχουμε ένα Νέο Μουσείο Ακροπόλεως και χίλια μέτρα μακριά. Αν σήμερα βρίσκεται σε ένα περιβάλλον τόσο μέτριο αυτό δεν είναι ευθύνη των αρχαίων αλλά ούτε του καθηγητή Παντερμαλή, που εδώ και μια δεκαετία έδωσε τον εαυτό του. Είναι ευθύνη όλων και συνέπεια της απρονοησίας.