Διαβάζοντας όσα όμορφα γράφτηκαν εκεί ο νους μου γύρισε σε μια παλιότερη εποχή, σε έναν άλλο χώρο. Και σε ένα αρθράκι που τότε είχα γράψει. Το αναδημοσιεύω ως εισαγωγή στο θέμα και προειδοποιώ πως γράφτηκε επίτηδες σαν παραμύθι. Μα παραμύθι δεν είναι:
~~~
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα δέντρο, ένα δέντρο με φύλλωμα πυκνό και βαθύσκιωτο. Σε τούτο δω το δέντρο έλαχε ο κλήρος να κατοικηθεί από κάμπιες, κάμπιες που σιγά εγκαταστάθηκαν σε όλο το μήκος και το πλάτος του δέντρου: στα φύλλα, στα κλαδιά, στον κορμό ακόμη και στις ρίζες. Τρώγανε και πίνανε ρουφώντας τους χυμούς του δέντρου, πανευτυχείς που χόρταιναν τις κοιλιές τους και χωρίς να σκάνε για τα περαιτέρω.
Καμιά φορά, είν’ αλήθεια, ξέσπαγε γερός καβγάς ανάμεσά τους καθώς τις διαφέντευε, θέλαν δε θέλαν, ο παντοδύναμος νόμος της επιβίωσης και λύσεις για εξασφάλιση των προς το ζην τις έβαζε να ψάχνουν. Μέσα σε τούτο τον πανικό και το ανηλεές κυνήγι της τροφής, έγινε νόμος γενικής αποδοχής το «ο θάνατός σου η ζωή μου». Τα πάντα τους επέτρεπε ο νόμος τούτος να κάνουν, αρκεί να πετύχουν το στόχο: να γλιτώσουν το τομάρι τους.
Έλα μου όμως που κάποιες κάμπιες μια μέρα αναρωτήθηκαν: Καλά, οι άλλοι να πεθάνουν για να ζήσω. Δικαιολογημένος ο θάνατός τους. Ο δικός μου όμως θάνατος; Που σε κάθε βήμα καραδοκεί και που – το είχαν πια καταλάβει – στο τέλος δεν του ξέφευγε καμιά – προς τι και γιατί να συμβαίνει; Λένε κάποιοι πως τούτο το ερώτημα ξεκίνησε από τις κάμπιες που δάγκωσαν τα μήλα… γι’ αυτό και μία από τις πρώτες αντιδράσεις ήταν να διαταχθεί η βίαιη απομάκρυνση όλων από τον επικίνδυνο καρπό.
Φευ! και δυστυχία απέραντη: το μικρόβιο πέρασε στο αίμα τους και τα επικίνδυνα φαινόμενα δεν άργησαν να φανερωθούν στις επόμενες γενιές. Τώρα δεν έμενε άλλη λύση, έπρεπε να βρούνε τι συμβαίνει, έπρεπε να βρούνε την αλήθεια: Τι έτρεχε πια με αυτό το δέντρο; Το ερώτημα τέθηκε σε όλες, αμείλικτο και βασανιστικό: Τι είναι το δέντρο;
Μα αντί για απάντηση, καινούρια ερωτήματα άρχισαν να γεννιούνται, το ένα χειρότερο από το άλλο. Ξέρετε τώρα… του τύπου τι είμαι και ποιος είμαι, από πού ήρθα και για πού τραβάω…
Κακός χαμός επικράτησε. Αναμπουμπούλα άνευ προηγουμένου. Ο καθένας έλεγε το μακρύ του και το κοντό του, αλλά άκρη δε βρίσκανε. Το βασικό ερώτημα παρέμενε ανοιχτό. Και καθώς τέτοιες ιστορίες παραείναι δύσπεπτες για τα στομάχια των πολλών, ο νόμος της επιβίωσης προέτρεψε και πάλι σε λύσεις ανάγκης. Έπρεπε οι κάμπιες να ηρεμήσουν και η ζωή να ξαναβρεί το ρυθμό της. Αλλιώς κινδύνευε το παν!!! είπαν οι μάγοι της φυλής και σέρβιραν ένα ωραίο παραμύθι που έδιωχνε μακριά τους φόβους και την αιώνια ευτυχία υποσχόταν στις κάμπιες που το κατάπιναν: Υπήρχε θεός!
Από δω και πέρα οι κάμπιες μπορούσαν ανενόχλητες να συνεχίζουν το μεγάλο φαγοπότι και τίποτα άλλο να μην τις απασχολεί. Αλλά…
Σε κάποιες κάμπιες το μικρόβιο είχε εγκατασταθεί για τα καλά. Κατά μόνας εργάζονταν νυχθημερόν και ακούραστα να βρούνε τη μεγάλη απάντηση. Μερικές ετούτη την επιμονή την πλήρωσαν με τη ζωή τους, καθώς δια νόμου πια είχαν απαγορευτεί αυτές οι ανώφελες και επικίνδυνες αναζητήσεις. Υπέρτατο αγαθό είχε ανακηρυχτεί η επιβίωση του καθεστώτος, κατά προέκταση και πλήρη αντιστροφή του νόμου της επιβίωσης των όντων.
Όλοι και όλα ετούτο το αγαθό έπρεπε τώρα να υπηρετούν. Το άσπρο βαφτίστηκε μαύρο και το μαύρο άσπρο. Και όποιος τολμούσε να πει το αντίθετο, τον βγάζανε τρελό. Οι «φρόνιμοι» άνθρωποι (ω, οι κάμπιες θέλαμε να πούμε) σε τέτοιες εποχές κοιτούσαν τη δουλειά τους και κατάπιναν τη γλώσσα τους… Μόνο οι «τρελοί» συνέχιζαν να ψάχνουν και να ψάχνονται.
Στην τρέλα τους απάνω πολλές φορές νομίσανε πως βρήκαν την αλήθεια. Δέντρο, είπαν οι κάμπιες που ζούσαν στα φύλλα, είναι τα φύλλα! Κατά προτίμηση μάλιστα πρότειναν ως δέντρο του δέντρου το δικό τους φύλλο! Δέντρο είναι τα κλαδιά, αντέδρασαν οι κάμπιες που ζούσαν στα κλαδιά. Και φυσικά, με την ίδια προτίμηση, στο δικό τους κλαδί. Ε, όχι δα! αναφώνησαν οι κάμπιες που ζούσαν στις ρίζες. Δέντρο δεν μπορεί παρά να είναι οι ρίζες του! Και βέβαια παρόμοιες θεωρίες εκπονήθηκαν και για τον κορμό, και για τα άνθη και για τους καρπούς…
Καταλαβαίνετε πως ο καυγάς ήταν αναπόφευκτος. Η κάθε κάμπια υπερασπιζόταν έως θανάτου τη δική της αλήθεια. Και μόνο κάποιες κάμπιες που ζούσαν στα φύλλα τα ακρινά, σιωπούσαν και συνέχιζαν να κολυμπούν στης απορίας τα πέλαγα και της μεγάλης αναζήτησης τον ωκεανό. Οφείλουμε να παραδεχθούμε την εύνοια της τύχης: Να ζούνε στο μεταίχμιο δέντρου και μη δέντρου. Τούτες οι κάμπιες είχανε κιόλας βάλει πλώρη για αλλού. Το είναι και το μη είναι και το ανάμεσά τους, σιγοψιθύριζε στ’ αυτιά τους καινούρια ερωτήματα. Και τότε, μια τίμια κάμπια, όρθωσε το ανάστημά της και ομολόγησε με αξιοπρέπεια: «Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα!»
Φυσικά και το πλήρωσε με θάνατο. Τέτοιες κουβέντες δε μένουν ατιμώρητες.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο ποτάμι. Αργά και βασανιστικά κυλούσαν και οι προσπάθειες για την αναζήτηση της αλήθειας. Το πώς και το τι είναι γνωστά σε όλους, γι’ αυτό το παραμύθι μας, σαν παραμύθι που είναι, τα προσπερνάει και φτάνει στα τελευταία γεγονότα. Θα μπορούσαμε να τα πούμε και δικά μας…
Και να ‘μαστε, που λέτε, στο ψηλότερο σημείο του δέντρου. Στο πρώτο του φύλλο. Αυτό που κάθε πρωί απολαμβάνει το προνόμιο να βλέπει πριν απ’ όλα τα άλλα τον ήλιο. Εκεί λοιπόν ζούσε μια ακόμη από τις κάμπιες που το μικρόβιο τις είχε σημαδέψει για καλά. Ένα σαράκι άγριο κατάτρωγε νύχτα και μέρα τα σωθικά της. Αναζήτησε το φάρμακο στα βιβλία. Καράβια ολόκληρα μελέτησε. Τίποτα. Το σαράκι συνέχιζε ανελέητα να την κατατρώει. Έφταιγε και η θέση…
Από κει πάνω μπορούσε κι έβλεπε πέρα μακριά μια πράσινη θάλασσα να αργοσαλεύει. Φριχτές υποψίες περνούσαν απ’ το μυαλό της… Δεν είμαστε μόνοι! Το δέντρο μας δεν είναι το μοναδικό δέντρο στον κόσμο. Είναι μάταιο, μάταιο, ψιθύρισε, να βρούμε τι είναι το δέντρο. Εκεί πέρα υπάρχουν εκατοντάδες, χιλιάδες, εκατομμύρια, αμέτρητα δέντρα. Κι εμείς ένα τίποτα μέσα στο άπειρο σύμπαν.
Πήρε να κλαίει και να σπαράζει. Η αλήθεια, το είπαν από παλιά, είναι πολύ πικρή. Ξεχείλιζε από οργή και πόνο. Ένα μηδέν, λοιπόν; Ένα τίποτα; Ε! όχι λοιπόν, βροντοφώναξε. Έχω τη θέλησή μου, την ελευθερία μου, τα έχω όλα. Εγώ αποφασίζω, εγώ βάζω το τέλος.
Τέρμα είπε τα λόγια. Πολλοί λαλήσαν την αλήθεια, μα είπαν ψέματα. Εν αρχή ην η πράξη. Και η πράξη είναι λόγος. Ο τελευταίος μου λόγος.
Αίνιγμα και δώρο τα μετέπειτα… άλυτο ακόμα το πρώτο, όχι όσο πρέπει αναγνωρισμένο το δεύτερο…
Και οι κάμπιες συνέχιζαν … άλλες τρώγοντας και πίνοντας, άλλες αναζητώντας τα ίχνη της αλήθειας… και τα ντοκουμέντα της γνησιότητας και μέτρα να τη μετρήσουν… Και μία και δυο και τρεις και τέσσερις αλήθειες… Κάθε κάμπια και το φύλλο της. Κάθε φύλλο και ο κόσμος ολόκληρος για την κάμπια.
Κι εκείνος δεν είναι πια εδώ. Να μας τραβήξει λίγο το αυτί και να μας πει αυστηρά:
Η αλήθεια δεν είναι λόγια. Είναι πράξη. Αφήστε τα μπλα μπλα και ζήστε την, ζήστε την αλήθεια.
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8144 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: Τι είναι η αλήθεια... Πεμ Ιουν 25, 2009 11:31 pm
Μετά το παραμυθάκι ώρα να πούμε και πιο σοβαρά πράγματα. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως τα παραμύθια λένε αστεία...
Πάνε έντεκα χρόνια που στα βιβλιοπωλεία της χώρας κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τον τίτλο Γκέμμα. Συγγραφέας ο Δημήτρης Λιαντίνης.
Λίγο μόλις διάστημα μετά την κυκλοφορία του βιβλίου ο συγγραφέας εξαφανίστηκε... Δε μας ενδιαφέρει εδώ καθόλου το πώς. Θαρρώ μάλιστα πως ούτε ο ίδιος θα χαιρόταν αν εκεί στρεφόταν το ενδιαφέρον μας. Αντίθετα έχω κάθε λόγο να πιστεύω πως εκείνο που περισσότερο τον ενδιέφερε ήταν να γίνει τρόπος το βιβλίο του να φτάσει σε όσο περισσότερους ανθρώπους ήταν δυνατό.
Από το βιβλίο λοιπόν αυτό και για το λόγο που εξήγησα - πως αυτό είναι το σημαντικό και όχι το αν αυτοκτόνησε ή αν δεν αυτοκτόνησε εκείνος που το έγραψε - ξεχωρίζω τα ακόλουθα σημαντικά για την αλήθεια. Αν και... φοβάμαι πως ολόκληρο το βιβλίο χρωστάμε να μελετήσουμε γιατί ολόκληρο μιλάει για την αλήθεια. Από την πρώτη γραμμή μέχρι την τελευταία που δεν είναι άλλη από την αλήθεια. Και παραθέτω ολόκληρο τον επίλογο:
"Γιατί η διαφορά η τρομερή εστάθηκε ότι οι ποιητές, που μοιάζαν την αλήθεια, είπανε ψέματα.
Εγώ όμως, που μοιάζει με τα ψέματα, έζησα την αλήθεια."
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ
Αυτή η τελευταία φράση, το έζησα την αλήθεια, επιλέχθηκε χρόνια αργότερα και για το σήμα του άντρα:
Μια φράση λοιπόν στο τέλος του τελευταίου του βιβλίου.
Και μια φράση στην τελευταία κατοικία.
Είναι λοιπόν η αλήθεια το τέλος;
Ο ίδιος συγγραφέας στο προτελευταίο του βιβλίο, στα Ελληνικά (σελ. 94 ) σημειώνει:
Παράθεση :
«Να μη λησμονούμε πως η λέξη τέλος στην ελληνική γλώσσα σημαίνει με δύο σημασίες. Με την πρώτη θα πει το τέλος, την τελευτή, την παύλα, τη λήξη, το finis, το θάνατο. Με τη δεύτερη σημαίνει το σκοπό. Όπως οι τελικές προτάσεις, που λένε οι γραμματικοί, δηλώνουν τον σκοπό.
Ο θάνατος λοιπόν είναι η λήξη, αλλά είναι και ο τελικός στόχος, ο έσχατος και ο συγκεντρωτικός σκοπός της ζωής μου. Όλα όσα κάνω εκεί αποβλέπουν και εκεί κατατείνουν. Η φορά της ζωής μου με φέρνει να πραγματώσω, να φτάσω, να κατορθώσω, να συντελέσω, να δικαιώσω, να αποκαταστήσω την εκκρεμή στιγμή του θανάτου μου.
Γιατί εκείνη η στιγμή θα νοηματοδοτήσει όλες τις πράξεις της ζωής μου. Και με τέτοιο νόημα ο Σόλων ελεεινολογούσε κάποτε τον Κροίσο της Λυδίας. Στάσου πρώτα να ιδώ πως θα πεθάνεις, του είπε, και ύστερα να σου ειπώ αν υπήρξες άνθρωπος αληθινός και ωραίος, ή αν έζησες σαν αστεία κρεατούρα.»
Ε, ναι λοιπόν. Με αυτή την επεξήγηση η αλήθεια είναι το τέλος. Και μάλιστα με τις δυο του έννοιες. Ο συγγραφέας, ο Δημήτρης Λιαντίνης, σύστοιχος πάντα με όσα υποστήριξε, φροντίζει αυτό το διπλό νόημα της αλήθειας να μας το υπενθυμίσει βάζοντας και ως αρχικό στόχο στο βιβλίο του Γκέμμα την αναζήτηση της αλήθειας. Έτσι πρώτο πρώτο κεφάλαιο είναι η περίφημη ερώτηση της Μαργαρίτας ή η απορία των ανθρώπων για το θεό. Εκεί και διαβάζουμε τα ακόλουθα:
Παράθεση :
Η έρευνα του ανθρώπου για το θεό είναι κεφάλαιο και ιδιοχτησία της φιλοσοφίας και της επιστήμης, και όχι της θρησκείας.
Ακόμη πιο αναγκαστικά, ότι το πρόβλημα θεός είναι χρέωση και αξίωση της κριτικής φιλοσοφίας και της θετικής επιστήμης. Εκείνων, δηλαδή, των μεθόδων έρευνας που προσφέρουν τον υψηλότερο βαθμό φερεγγυότητας σχετικά με το ακίβδηλο της αλήθειας.
Νά την πάλι η αλήθεια. Αυτή τη φορά δίπλα δίπλα στο θεό.
Κι εδώ θα θυμίσω πως στο θεό αποδίδει και η θρησκεία που σήμερα επικρατεί στον τόπο μας, ο χριστιανισμός, τη φράση:
Εγώ ειμί η αλήθεια.
Επομένως; Η αλήθεια εκτός από τέλος είναι και θεός;
Όποια απάντηση και αν δώσει κανείς στο ερώτημα, το βέβαιο είναι πως η απορία του ανθρώπου για το θεό μοιάζει καταδικασμένη να μην έχει τέλος:
Παράθεση :
Για το δίκαιο άνθρωπο ο θεός, το υπέρτατο ον, θα μένει ανάμεσα στο ναι και στο όχι. Θα δηλώνει το σημείο της αιώνιας αναζήτησης, και της αιώνιας απορίας. Θα είναι το ον, το αεί ζητούμενον και αεί απορούμενον, που γράφει ο Αριστοτέλης στα Μετά τα Φυσικά του.
ΓΚΕΜΜΑ, 18
Να απογοητευτούμε λοιπόν; Πως όλο θα την κυνηγάμε και όλο θα μας ξεφεύγει αυτή η αλήθεια;
Ή... να βολευτούμε στις εύκολες απαντήσεις που δίνουν οι θρησκείες; Εγώ να πω ΝΑΙ... αλλά εσείς να μου πείτε ποια θρησκεία να εμπιστευτώ. Πριν όμως απαντήσετε να σκεφθείτε. Ο θεός είναι ένας για όλο τον κόσμο ή ανάλογα με την επικρατούσα στον τόπο και την εποχή του καθενός είναι άλλος;
Ποια είναι τελικά η αλήθεια;
Αγαπητοί μου εάν τη γνώριζα δε θα σας βασάνιζα με ερωτήματα. Θα σας την έλεγα για να γλιτώσετε κι εσείς από το ψάξιμο...
Όμως δεν τη γνωρίζω. Και μαζί με τον Ευριπίδη θα πω:
Τι είναι θεός, και τι μη θεός, και τι ανάμεσά τους; Ποιος άνθρωπος τό 'ψαξε, και δε βρήκε μακρυνότερο τέλος;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - τραγωδία ΕΛΕΝΗ
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8144 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: Τι είναι η αλήθεια... Πεμ Ιουν 25, 2009 11:42 pm
Πριν προχωρήσω σε οτιδήποτε άλλο, θα αφήσω εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το HOMO EDUCANDUS, σελ. 77
Παράθεση :
Η σύμπληξη του μηδενός και του είναι, που στην περιοχή της οντολογικής υπαρχής εμφανίζεται σαν αλήθεια και στην περιοχή της κοσμικής πραγμάτωσης σαν ανάγκη, στην περιοχή της ανθρώπινης ύπαρξης παίρνει τη μορφή της μοίρας. Αυτή την έννοια της μοίρας την έκαμε αντικείμενο μελέτης η αττική τραγωδία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8144 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: Τι είναι η αλήθεια... Παρ Ιουν 26, 2009 1:03 am
Αν λοιπόν αυτή την αλήθεια που σχετίζεται με το ον την κυνηγάμε αλλά μοιάζει άπιαστο πουλί...
είναι ώρα να δούμε τώρα και μια άλλη αλήθεια, πιο προσιτή σε μας τους ανθρώπους:
Παράθεση :
Τι είναι η αλήθεια; Είναι εκείνο που βλέπεις και ζεις, όταν αναδυθείς από τη λήθη. Τα α- είναι στερητικό. Η αλήθεια είναι το έξω από τη λήθη, που μέσα της μας βυθίζει συνέχεια η μέριμνα να πραγματώσουμε τους στόχους μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ, ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 93
Και παρακαλώ να μη μπερδευτείτε νομίζοντας πως υπάρχουν πολλές αλήθειες... Εδώ ίσως πρέπει να ξαναδιαβάσετε το αρχικό παραμυθάκι...
Αλλά και το σήμα του Λιαντίνη. Του ίδιου που παραδέχτηκε ότι η αναζήτηση του θεού θα παραμένει πάντα για τον άνθρωπο (τον δίκαιο άνθρωπο) ανάμεσα στο ναι και στο όχι.
Ίσως βοηθήσει εδώ αν παραθέσω και τα ακόλουθα σχόλια του συγγραφέα για την προηγούμενη παράθεση:
Παράθεση :
Λαβαίνω όχι τον ευκλείδειο ορισμό της αλήθειας, Veritas est adaequatio rei et intellectus = αλήθεια είναι η εξίσωση του πράγματος και του διανοήματος, αλλά το σχετικιστικό ορισμό, που τον δούλεψε κυρίως η Φιλοσοφία της Ύπαρξης. Η αλήθεια, δηλαδή, είναι έννοια "δυναμική". Είναι χρεία να τη δημιουργούμε συνεχώς, να την ανεβάζουμε από την αφάνεια (λήθη) στο φως (α-λήθεια). Η διαλεκτική σχέση μας μαζί της είναι δραματική και ατελεύτητη. ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 259
Να λοιπόν που έξω από την αντικειμενική αλήθεια υπάρχει και ο προσωπικός αγώνας του καθενός μας να τη γνωρίσει και να τη ζήσει... Άρα Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ όχι μόνο υπάρχει αλλά και είναι τεράστιας σημασίας...
Εδώ όμως είναι ανάγκη μεγάλη να θυμηθούμε ένα περιλάλητο λόγο του Σωκράτη:
ΟΥΔΕΙΣ ΕΚΩΝ ΚΑΚΟΣ...
που σημαίνει ότι κανείς δεν είναι κακός με τη θέλησή του...
Και όπως εξηγεί ο Λιαντίνης στο Homo Educandus (σελ. 154 )
Παράθεση :
Η απόλυτη γνώση της αρετής στον ηθικό κόσμο είναι γεωμετρικά έμμετρη με την απόλυτη γνώση της αλήθειας στο φυσικό κόσμο. Και εν όσω το τελευταίο μοιάζει να κείται
εν γούνασι θεών,
τόσο το πρώτο θα επιμένει να εμφανίζεται σαν του ανθρώπου το αιώνιο αγώνισμα.
Έτσι λοιπόν χάρη στο Σωκράτη γνωρίζουμε πια ότι η αρετή είναι γνώση. Κι ακόμη να πούμε:
Παράθεση :
«Αρετή ριζικά στην ελληνική γλώσσα σημαίνει προσαρμογή. Προσαρμογή όμως τινός και σε τι; Του ανθρώπινου δύνασθαι στο φυσικό είναι, λέει ο Πίνδαρος.
Αρετή είναι η προσαρμογή της πράξης του ανθρώπου στην τάξη του κόσμου. Η αρετή με την έννοια της προσαρμογής είναι η εξίσωση ανθρώπου και φύσης στον κοινό στίβο του γίγνεσθαι. Είναι η ταύτιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και της κοσμικής αλήθειας.
Της κοσμικής αλήθειας, που παρά την απροσδιοριστική της ερωτοτροπία είναι μία, αφού ο πάγος πάντα μας παγώνει και ποτέ δε μας ζέστανε, και ο καρκίνος (σ.α. εννοεί τον κάβουρα) πάντα μας δαγκώνει και ποτέ δε μας χάιδεψε.
Η κοσμική αλήθεια όντας μία είναι ολόκληρη η ομορφιά, και η υγεία και η σκληρότητα.»
Homo Educandus, σελ. 108
Το θέμα λοιπόν δεν είναι Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ... Αυτή δεν αμφισβητείται. Αλλά ποια η σχέση αυτής της αλήθειας με την κοσμική... την αντικειμενική.
Κι αυτή είναι καθαρά θέμα γνώσης.
Και για να μιλήσουμε απλά. Από ένα παιδί δεν μπορούμε να ζητήσουμε τις ίδιες ευθύνες που ζητάμε από έναν ενήλικο. Αναγνωρίζουμε στο παιδί πως του λείπει η γνώση. Επομένως και η αρετή του δεν μπορεί να απαιτούμε να είναι η αρετή του ενήλικα. Το ίδιο και από έναν τρελό... Κι εκεί υπάρχει αναγνώριση περιορισμένης ευθύνης γιατί και η γνώση είναι περιορισμένη.
Ας γυρίσουμε όμως τώρα στην ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ. Και ας την απλοποιήσουμε στη γνώμη που έχω για ένα συνάνθρωπό μου. Γνώμη που συνήθως απέχει από τη γνώμη που ο ίδιος έχει για τον εαυτό του ή και από τη γνώμη που έχουν άλλοι συνάνθρωποι για εκείνον.
Θα μπορούσα εδώ να φέρω σαν παράδειγμα τον ίδιο το Λιαντίνη που προκάλεσε πολλές συζητήσεις στο πανελλήνιο με τον ακραίο τρόπο που διάλεξε να εξαφανιστεί.
Υπάρχουν εκείνοι που τον θεωρούν τρελό. Υπάρχουμε οι άλλοι που τον αναγνωρίζουμε ως ΔΑΣΚΑΛΟ. Υπάρχουν και άλλοι που τον αγνοούν εντελώς... Από πού προκύπτουν οι τόσες διαφορές στις εκτιμήσεις; Σαφώς από το πόσο γνωρίζουμε το Λιαντίνη αλλά και από το βαθμό που η αλήθεια η δική του συμπίπτει με τη δική μας.
Θέλω δηλαδή να πω ότι ο Λιαντίνης δεν μπορεί να είναι διαφορετικός για τον καθένα. Ένας ήταν. Ή και είναι... (δε θα τσακωθούμε γι' αυτό, καθώς έχω τη λεβεντιά να παραδέχομαι πως οι γνώσεις μου δεν επαρκούν να δώσουν ακλόνητη απάντηση στο περιλάλητο περί Λιαντίνη ερώτημα και επομένως στέκεται η απάντησή μου στο μεταίχμιο του ναι και του όχι. )
Το ίδιο παράδειγμα θα μπορούσα να φέρω και για άλλα πρόσωπα. Γνωστά στο πανελλήνιο ή όχι... Και πάλι η αλήθεια που ο καθένας θα κατέθετε θα ήταν συνακόλουθη της γνώσης του για το πρόσωπο...
Ακόμη όμως και για τον εαυτό μας ο καθένας... Τι πιστεύουμε για μας τους ίδιους. Κι εκεί παίζει ρόλο η γνώση. Ή μάλλον η αυτογνωσία. Ένα αγώνισμα που αρχίζει από τη στιγμή που γεννιόμαστε και τελειώνει και κορυφούται τη στιγμή που πεθαίνουμε...
Το τελευταίο προσέξτε το. Και θυμηθείτε την ιστορία του Κροίσου... Ή καλύτερα ας αφήσουμε το Λιαντίνη να μας τη διηγηθεί:
ΜΗΔΕΝΑ ΠΡΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΜΑΚΑΡΙΖΕ...
Και αντίστροφα; Εννοώ το μη μακάριζε...
Με λίγα λόγια: Πριν πεθάνει κάποιος, πριν δούμε το τέλος του, δεν μπορούμε να έχουμε απόλυτη γνώμη για το ποιος είναι... Και φυσικά ούτε και για τον εαυτό μας. Και πάλι... ακόμα και όταν δούμε το τέλος του, χρωστάμε να κατέχουμε τα πάντα για εκείνον για να βγάζουμε ασφαλή συμπεράσματα. Και να κατέχουμε και το ορθό μέτρο σύγκρισης... Στο βαθμό που αυτά είναι ανέφικτα για τους ανθρώπους, και οι κρίσεις μας θα παραμένουν σε διάσταση με την αλήθεια...
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ; ή και ΤΟ ΨΕΜΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ...
Νομίζω πως η σύνθεση των δύο μπορεί να δώσει την ... αληθινή αλήθεια...
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8144 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: Τι είναι η αλήθεια... Παρ Ιουν 26, 2009 2:46 pm
ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΦΩΣ
Η αλήθεια συχνά παρομοιάζεται με το φως. Και το σκοτάδι με την άγνοια της αλήθειας. Λέμε δηλαδή συχνά φράσεις όπως "οι έρευνες βρίσκονται ακόμη στο σκοτάδι" ή αντίστροφα ζητάμε να ριχτεί "άπλετο φως".
Είναι λοιπόν έτσι; Η αλήθεια είναι φως;
Όχι ακριβώς...
Γιατί ποτέ δε θα μάθεις τι είναι το φως αν δε γνωρίσεις και το σκοτάδι.
Το θέμα όμως είναι τεράστιο και έχει απασχολήσει πολλούς και από παλιά. Και εμάς εδώ πριν λίγο καιρό.
Εδώ θα περιοριστώ μόνο σε ένα παράδειγμα. Λέμε πως ξέρουμε το φεγγ-άρι. Και εννοούμε πως ξέρουμε τη φωτεινή πλευρά του αυτή που στρέφει πάντα προς τη γη. Όμως η σελήνη έχει και τη σκοτεινή της όψη. Την πίσω... Αν δεν την ανιχνεύσουμε και αυτή ποτέ δε θα έχουμε ολόκληρη την εικόνα.
Το ίδιο και σε κάθε τι άλλο. Μένουμε συνήθως στη φωτεινή του πλευρά ή και μερικοί στη σκοτεινή... Το όλον όμως αποτελείται και από τις δύο πλευρές.
Η θεωρία φυσικά και δεν είναι δική μου. Αν διαβάσετε τα Νυκτερινά Φέγγη θα δείτε πόσοι άλλοι και μεγάλοι του πνεύματος μίλησαν για το θέμα. Με κλασική την αναφορά του όρου από τον Πλάτωνα. Του Πλάτωνα που εξορίσαμε από την παιδεία των παιδιών μας και τα αφήσαμε μόνα τους να καρκινοβατούν στην αναζήτηση της αλήθειας. Και ίδια καρκινοβατεί η ιστορία του ανθρώπου. Θάπτει στην άγνοια το φως που συνέλεξαν οι προηγούμενες γενιές και αναγκάζει τις νεότερες να παίζουν το παιγνίδι του Σίσυφου.
Να το πω κι αυτό με ένα απλό παράδειγμα; Πάνε αιώνες που ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμέρικα. Εμείς όμως τη σβήνουμε από το χάρτη και αρματώνουμε νέα καράβια για την ανακάλυψή της. Χαζό; Ματαιοπονία; Όχι. Είναι η αλήθεια και μόνο. Η αλήθεια που οφείλει να συνοδεύεται από τη μελέτη και της σκιάς της για να ολοκληρωθεί.
Κι εδώ υπάρχει ακόμη κάτι σημαντικό να ειπωθεί. Πως η ολοκλήρωση της εικόνας (και η κατάκτηση της αλήθειας) δεν είναι η απλοϊκή περιήγηση μία στο φως και μία στο σκοτάδι. Είναι να μπορείς να βρεθείς στο ανάμεσα. Να παρατηρήσεις δηλαδή και τα δύο ταυτόχρονα.
Να παρατηρήσεις...
Γιατί η αλήθεια είναι έννοια δυναμική. Και περιγράφει την προσωπική σχέση του καθενός μας με τον κόσμο. Είναι ο διαρκής αγώνας μας να ταυτιστούμε με τον κόσμο.
Πώς όμως; Ποια είναι τα όπλα μας;
Κι άραγε η γνώση της αλήθειας είναι προσόν μόνο του ανθρώπου;
Ο ένας ποιητής μίλησε για τα όπλα:
Ο ΚΑΘΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ...
Παράθεση :
«Εντολή σου» είπε «αυτός ο κόσμος και γραμμένος μες στα σπλάχνα σου είναι Διάβασε και προσπάθησε και πολέμησε» είπε «Ο καθείς και τα όπλα του» είπε Και τα χέρια του άπλωσε όπως κάνει νέος δόκιμος Θεός για να πλάσει μαζί αλγηδόνα κι ευφροσύνη.
Το φως δε μας ανήκει. Εμείς ανήκουμε στο φως. Πλάσματά του είμαστε. Κι αφήστε ήσυχο τον πηλό... Γιατί κι αυτός χωρίς το φως δε θα υπήρχε. (νομίζω πως αμέσως μετά πρέπει να αντιγράψω το παραμύθι της Μέριμνας... Είναι και τα γενέθλια του Εντουκάντους σήμερα, ευκαιρία να εξηγήσουμε λίγο καλύτερα εκείνο το χώμα... )
Θα θυμίσω πρώτα την παλιά σοφή κουβέντα:
Ο άνθρωπος του ειδέναι φύσει ορέγεται.
Ο άνθρωπος δηλαδή από τη φύση του είναι προορισμένος να διψά για γνώση. Και όσο υπακούει στη φύση του νιώθει την ίδια ικανοποίηση με εκείνον που χορταίνει την άλλη όρεξη, της κοιλιάς... Όσα παρακούει και ζει αφύσικα παραδίδεται στη δυστυχία. Κάθε δάσκαλος μπορεί αυτό να το βεβαιώσει συλλέγοντας τις εμπειρίες από τις διδασκαλίες του. Όταν πετυχαίνει το θαύμα να κάνει μέτοχους τους μαθητές του της γνώσης βλέπει την ευφροσύνη διάχυτη στα ματάκια τους. Κι όταν αποτυγχάνει άστα να πάνε... Άλλα χασμιουριούνται και άλλα πετάνε σαΐτες...
Βέβαια τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μη φτάσουμε δηλαδή να φανταστούμε το δάσκαλο να στρώνει τραπέζια με μεζέδες (αυτά τα κάνουν άλλοι και μας πικραίνουν... )
Η ουσία της διδασκαλίας είναι να καλλιεργήσεις την πείνα. Όχι η προσφορά της έτοιμης τροφής. Τότε και η ικανοποίηση τεράστια... Όπως και του πεινασμένου άλλη η χαρά σαν και άλλη του χορτάτου... (χορτάτος από τι; έχει κι αυτό το δικό του βάθος)
Κι αν πάλι ξαναγυρίσουμε εδώ στην παρομοίωση της αλήθειας με το φως, τότε καλύτερα θα καταλάβουμε πως η μαγεία είναι όταν από το σκοτάδι περνάς στο φως. Εκείνη η ανεκλάλητη στιγμή που τη νιώθουμε κάθε που βλέπουμε την ανατολή...
Ο άνθρωπος ναι, είναι από τη φύση του ταγμένος να λαχταρά το φως. Και την αλήθεια. Αλλά πώς;
Αφού πρώτα νιώσει την έλλειψη. Βιώσει την ανάγκη για το φως. Και σπαράξει φωνάζοντας:
Αφάνισέ μας μες στο φως...
(Αίαντας προς το Δία - δες Γκέμμα - σελ. 151)
Τι είναι η αλήθεια...
Σελίδα 1 από 1
Παρόμοια θέματα
Παρόμοια θέματα
Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτή
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
Θέμα: Τι είναι η αλήθεια... 
Πεμ Ιουν 25, 2009 10:19 pm
