HOMA EDUCANDUS
Θέλετε να αντιδράσετε στο μήνυμα; Φτιάξτε έναν λογαριασμό και συνδεθείτε για να συνεχίσετε.


HOMA EDUCANDUS - Φόρουμ φιλοσοφίας, παιδείας, πολιτικής και ναυτιλίας!
 
ΠΟΡΤΑΛ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣΦόρουμΠόρταλLatest imagesΔΙΟΠΤΕΥΣΕΙΣΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟΕικονοθήκηΕγγραφήΣύνδεση

 

 Το χρονικό του Χρόνου

Πήγαινε κάτω 
2 απαντήσεις
ΣυγγραφέαςΜήνυμα
ΗΡΑΚΛΗΣ
Admin
ΗΡΑΚΛΗΣ


Αριθμός μηνυμάτων : 421
Registration date : 01/11/2007

Το χρονικό του Χρόνου Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: Το χρονικό του Χρόνου   Το χρονικό του Χρόνου Icon_minitimeΔευ Ιουν 29, 2009 8:22 pm

Το χρονικό του Χρόνου Clocks10


Θεωρώ μάλλον απίθανο να μην αναγνωρίζετε αυτό το διάσημο πίνακα, το πιο γνωστό έργο του ιδιόρρυθμου σουρεαλιστή ζωγράφου Νταλί. Οι περισσότεροι τον αποκαλούν λιωμένα ρολόγια. Ο πραγματικός τίτλος είναι:

The persistence of memory (η εμμονή της μνήμης)


Ο Νταλί με το το έργο αυτό κατάφερε να δώσει με τον πλέον παραστατικό τρόπο τις νέες θεωρίες της φυσικής για το χρόνο. Θεωρίες που σήμαναν τη μεγάλη επανάσταση στον τομέα της φυσικής και έδωσαν νέα διάσταση (κυριολεκτικά) στην εικόνα που έχουμε για τον κόσμο.

Πρωτεργάτης της επανάστασης ο Einstein με τη θεωρία της σχετικότητας. Καθώς το θέμα υπερβαίνει τις δικές μου δυνάμεις σημειώνω ότι το άρθρο μου απλώς παρακολουθεί το ομώνυμο κεφάλαιο για το Χρόνο στο βιβλίο του Paul Davies "Θεός και μοντέρνα Φυσική", εκδόσεις Κάτοπτρο.

Όπως λοιπόν αναφέρει ο Ντέιβις:

"Το πρώτο θύμα της ειδικής θεωρίας (σ.σ. εννοεί την ειδική θεωρία της σχετικότητας) υπήρξε η πεποίθηση ότι ο χρόνος είναι απόλυτος και οικουμενικός. Ο Einstein απέδειξε ότι ο χρόνος είναι πραγματικά ελαστικός και συστέλλεται ή διαστέλλεται εξαιτίας της κίνησης. Κάθε παρατηρητής έχει τη δική του προσωπική κλίμακα ροής του χρόνου που γενικά είναι διαφορετική για κάποιον άλλο."

Αυτή τη συστολή και διαστολή του χρόνου που με ορολογία φυσικής πρέπει να ιδρώσει κανείς για να εξηγήσει δίνει όπως είπα ο Νταλί με τον υπέροχο πίνακά του "τα λιωμένα ρολόγια". Λέγεται πως η αρχική σύλληψη βασίστηκε σε δυο μάτια αυγά...

Ο Ντέιβις - για να επανέλθουμε στο ζητούμενο - μιλά κι αυτός για ρολόγια και δεν παραλείπει να τα παρουσιάσει και σε σχετικό σχήμα για να αποτυπώσει την έννοια της διαστολής του χρόνου:

"ΕΙΚ. 19. Το φαινόμενο της διαστολής του χρόνου, που σήμερα είναι συνηθισμένη εμπειρία των φυσικών, αποδεικνύεται με τη χρησιμοποίηση ευαίσθητων ατομικών ρολογιών κινούμενων με μεγάλες ταχύτητες ή με υποατομικά σωματίδια, των οποίων είναι γνωστοί οι ρυθμοί διάσπασης. Ένα κινούμενο ρολόι "πηγαίνει πίσω" σχετικά με κάποιο άλλο που δεν κινείται. Αυτό εξηγεί το "παράδοξο των διδύμων", σύμφωνα με το οποίο ένας αστροναύτης επιστρέφοντας από ένα ταξίδι μεγάλης ταχύτητας στο Διάστημα είναι κατά μερικά χρόνια νεότερος από τον δίδυμο αδερφό του που έμεινε στη Γη."

Διαστολή όμως δεν παρουσιάζει μόνο ο χρόνος αλλά και ο χώρος. Και συστολή επίσης. Είναι δηλαδή και ο χώρος ελαστικός. Κι εδώ ο Ντέιβις χρησιμοποιεί το παράδειγμα του τρένου που περνά με μεγάλη ταχύτητα από κάποιο σταθμό. Τότε, γράφει, το ρολόι του σταθμού πηγαίνει πίσω σχετικά με το ρολόι του επιβάτη του τρένου, ο χρόνος του σταθμού δηλαδή διαστέλλεται για τον επιβάτη. Αντίθετα η πλατφόρμα συστέλλεται και φαίνεται στον επιβάτη του τρένου κάπως μικρότερη:

"Φυσικά, τέτοια φαινόμενα ουδέποτε υποπίπτουν στην αντίληψή μας γιατί με συνηθισμένες ταχύτητες είναι ασήμαντα. εντούτοις, ευαίσθητα όργανα τα καταγράφουν χωρίς δυσκολία. Οι αμοιβαίες παραμορφρώσεις του χώρου και του χρόνου θεωρούνται μετατροπή του χώρου (ο οποίος συστέλλεται) σε χρόνο (ο οποίος διαστέλλεται) . Όμως, ένα δευτερόλεπτο χρόνου "αποτιμάται" σε τεράστιο χώρο: 300.000 χιλιόμετρα, για να είμαστε ακριβείς."

Κι εδώ ακριβώς στηρίζεται και το παράδοξο των διδύμων που αναφέρθηκε πριν. Ο Einstein αργότερα (το 1915 ) γενίκευσε τη θεωρία του και συμπεριέλαβε και τα φαινόμενα της βαρύτητας:

"Η γενική θεωρία της σχετικότητας αντιλαμβάνεται τη βαρύτητα όχι πλέον ως δύναμη αλλά ως παραμόρφωση της γεωμετρίας του χωροχρόνου."

Ο Ντέιβις σημειώνει εδώ πως τα ευαίσθητα όργανα μπορούν αυτή τη χρονοστρέβλωση να τη μετρήσουν. Και αναφέρει προς τούτο ότι ρολόγια τοποθετημένα σε πυραύλους τρέχουν γρηγορότερα. Δηλαδή σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, στα διάστημα, ο χρόνος τρέχει πιο γρήγορα από ό,τι στη γη. Αντίθετα σε μερικά άστρα όπου η δύναμη της βαρύτητας είναι τεράστια ο χρόνος προχωρεί πολύ πολύ αργά. Θα μπορούσε μάλιστα σε μια κρίσιμη τιμή της βαρύτητας ο χρόνος να σταματήσει τελείως.

Η παρατήρηση του Ντέιβις φέρνει στο νου τους στίχους του Σεφέρη:

¶ξαφνα περπατούσα και δεν περπατούσα
κοίταζα τα πετούμενα πουλιά κι ήταν μαρμαρωμένα.

(από την Έγκωμη)


Ο χρόνος ακινητεί. Και τα πουλιά μοιάζουν να έχουν μαρμαρώσει. Αυτή η αίσθηση, του παγωμένου - μαρμαρωμένου χρόνου δεν έχει βέβαια να κάνει με βαρύτητες ή ταχύτητες. Εδώ ο ποιητής αναφέρεται στην υποκειμενική διάσταση του χρόνου και σίγουρα όλοι μας έχουμε τέτοια περίεργα βιώματα συστολής ή διαστολής του χρόνου ή και ακινησίας του. Ακόμη και τα παιδάκια του σχολειού το καταγράφουν αυτό λέγοντας πως στο διάλειμμα η ώρα τρέχει ενώ την ώρα του μαθήματος το ρολόι μοιάζει σταματημένο. Είναι επίσης συνηθισμένες οι φράσεις στον καθημερινό λόγο πως τα λεπτά μας φάνηκαν αιώνες. Ή ακόμη έχουμε το αντίθετο σε συναντήσεις παλιών συμμαθητών που αναρωτιούνται πώς πέρασαν έτσι τόσα χρόνια!

Μπορεί λοιπόν αυτός να είναι ο υποκειμενικός χρόνος και μπορεί ακόμη να αμφισβητηθεί η ύπαρξή του καθώς όργανα δεν υπάρχουν να μετρήσουν τις στρεβλώσεις του αλλά σίγουρα εντυπωσιάζει το γεγονός πως και η φυσική μιλά για το ίδιο φαινόμενο.

Γυρνώ και πάλι στο Ντέιβις αλλά θα επανέλθω και στον υποκειμενικό χρόνο - για κάτι ιδιαιτέρως σημαντικό:

"Βλέποντας από τη Γη την επιφάνεια ενός τέτοιου άστρου, θα φαινόταν απόλυτα ακίνητη. Όμως δεν θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε αυτό το εκπληκτικό φαινόμενο, το σταμάτημα του χρόνου, γιατί και το φως από την επιφάνεια του άστρου θα έπεφτε στην ίδια νωθρότητα και η συχνότητά του θα μειωνόταν κάτω από την ορατή περιοχή του φάσματος. Το άστρο θα "φαινόταν" μαύρο.

Η θεωρία προβλέπει ότι ένα άστρο σ' αυτές τις συνθήκες δεν θα παρέμενε αδρανές αλλά θα κατέρρεε από την τεράστια βαρύτητά του, δηλαδή θα συστελλόταν μέσα σ' ένα μικροδευτερόλεπτο και θα μετατρεπόταν σε χωροχρονική ανωμαλία, αφήνοντας πίσω του μια τρύπα στο χώρο - μια μαύρη οπή. Η χρονοστρέβλωση αυτού που πριν ήταν άστρο αποτυπώνεται στον άδειο χώρο.

Κατά συνέπεια, η μαύρη οπή αντιπροσωπεύει το συντομότερο πέρασμα στην αιωνιότητα. Σ' αυτή την ακραία περίπτωση, ο δίδυμος που βρίσκεται στο διαστημόπλοιο όχι μόνο θα φτάσει το γρηγορότερο στο μέλλον αλλά "εν ριπή οφθαλμού" θα βρεθεί στο τέλος του χρόνου! Την στιγμή που θα μπαίνει στην οπή, σύμφωνα με τη δική του αίσθηση του "τώρα", αφήνει έξω ολόκληρη την αιωνιότητα. Εφόσον βρεθεί στην οπή θα παγιδευτεί σε μια χρονοστρέβλωση χωρίς καμία δυνατότητα επιστροφής στο εξωτερικό Σύμπαν, γιατί γι' αυτόν δεν υπάρχει εξωτερικό Σύμπαν. Στην κυριολεξία θα βρίσκεται πέρα από το τέλος του χρόνου, όσον αφορά το υπόλοιπο Σύμπαν. Για να αναδυθεί από την οπή πρέπει να βγει πριν εισχωρήσει μέσα της. Αυτό είναι παράλογο, αλλά δείχνει πως δεν υπάρχει διέξοδος. Η αδυσώπητη αρπάγη της βαρύτητας της οπής οδηγεί τον άτυχο αστροναύτη στην ανωμαλία. ένα μικροδευτερόλεπτο αργότερα φτάνει στην άκρη του χρόνου και την εξαφάνιση. Η ανωμαλία είναι το τέλος ενός ταξιδιού χωρίς επιστροφή στο "πουθενά" και στο "ποτέ". Εκεί το φυσικό Σύμπαν παύει να υπάρχει."

Αυτό το παράδειγμα από το χώρο των φυσικών επιστημών σίγουρα θα θυμίσει πολλά σε όσους έχουν μελετήσει το έργο του Δημήτρη Λιαντίνη. Έννοιες σαν αυτές που αναφέρει ο Ντέιβις είναι διάσπαρτες στο φιλοσοφικό έργο του Λιαντίνη και πολλές φορές με αυτές οικοδομεί τη Μελέτη του Θανάτου. Ενδεικτικά παραθέτω το ακόλουθο από το Νηφομανή του (σελ. 121 ) :

Παράθεση :
Πόσο βαρύς είναι ο θάνατος! Φανταστείτε τη μάζα της γης να πυκνώνει σύμφωνα μ' εκείνο το νόμο που οι αστροφυσικοί λένε ότι σχηματίζονται οι «μελανές οπές», μέσα στο σύμπαν. Να πυκνώνει συνέχεια. Οσο να φτάσει στο τέλος να γίνει μια σφαίρα με διάμετρο δυόμισυ εκατοστά. Φανταστείτε τούτο τον πυγμαίο βώλο να κλείνει μέσα του ολάκερη τη μάζα, ολάκερο το βάρος της γης.

Τόσο βαρύς είναι ο θάνατος, θα μετρήσεις την περπατηξιά και το θώρι του, όταν το μυαλό σου ανοιχτεί στους γαλαξίες. Όταν αγγίξει την ιδέα του άπειρου ορίου, και αρχίσει να συναγροικιέται πώς αραιώνει ο χρόνος, αραιώνει συνέχεια, ώσπου ξαφνικά ακινητεί. Δεν ξεχωρίζεις πια αν έγινε χώρος ο χρόνος, ή χρόνος ο χώρος.

Έστω και με τη μικρή αυτή παράθεση βρίσκω την αφορμή να πω ότι το όλο πείραμα του Λιαντίνη - η έξοδός του όπως το αποκαλούν άλλοι - φαίνεται να έχει στενή συνάρτηση με όσα διαβάζουμε σε βιβλία σαν αυτό του Ντέιβις. Ποιος ξέρει τι ακριβώς επιχείρησε να κάνει; ¶σε τους αφελείς να μιλούν για αυτοκτονία. Ο ίδιος ο Λιαντίνης τέτοια λέξη δεν ανέφερε.

Παρακάτω θα μου δοθεί η ευκαιρία και σε άλλα σημεία να παραλληλίσω τα λεγόμενα του Ντέιβις με όσα διαβάζουμε στα βιβλία του Λιαντίνη. πχ στο θέμα των γιγαντιαίων επιταχυντών ή την αναστροφή του του βέλους του χρόνου ή τη δυναμική έννοια του χρόνου.

___________

Οφείλω να ευχαριστήσω τους συμφορουμίτες γιατί με τα άρθρα τους ειδικά το τελευταίο διάστημα μου έδωσαν το αναγκαίο ερέθισμα - αφορμή να ασχοληθώ με το τεράστιο θέμα του χρόνου. Ελπίζω και αντίστροφα...

Ο τίτλος του άρθρου είναι από το ομώνυμο γνωστό βιβλίο του Stephen Hawking, με υπότιτλο: Από τη Μεγάλη Έκρηξη έως τις μαύρες τρύπες. Βιβλίο πολύτιμο και αυτό στη μελέτη του θέματος που καταπιαστήκαμε.

Σχετικά με το άρθρο links

http://www.salvador-dali.org/en_index.html

http://www.salvador-dali.org/Persistencia/ANGPdM.html

Η χρονική διαστολή του χώρου του Σεφέρη
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΟΤΑΣ
Υποπλοίαρχος
Υποπλοίαρχος
ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΟΤΑΣ


Αριθμός μηνυμάτων : 411
Ηλικία : 59
Location : ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Registration date : 08/10/2008

Το χρονικό του Χρόνου Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: Απ: Το χρονικό του Χρόνου   Το χρονικό του Χρόνου Icon_minitimeΤρι Ιουν 30, 2009 1:27 am

Αγαπητέ Ηρακλή, εξαιρετικό το θέμα σου. Ο Νταλί έβαλε τον προβληματισμό του με τις μαγικές πινελιές του. Αλλά πάντα ο χρόνος για την ανθρωπότητα ήταν ένα μυστήριο. Ποιητές, φιλόσοφοι, ζωγράφοι και πειραματιστές, θεωρητικοί ή μή, σήκωσαν την παγκέτα και έδωσαν το δικό τους τόνο στη συμφωνική του Χρόνου. Το φαινόμενο των Διδύμων ποιά έννοια θα είχε αν στη θέση δύο έμψυχων υπήρχαν όμοιες μάζες μετάλλου και πραγματοποιούσαμε το θεωρητικό πείραμα δύο Διδύμων αδερφών με δύο δίδυμες μπάλες μετάλλου; Και αν δεν υπήρχε αποτέλεσμα, πού κρύβεται τελικά ο Χρόνος; Τι άψυχο και τι έμψυχο; Και ποιες οι παράμετροι απέναντι στο Χρόνο αυτών των εννοιών;

Η διείσδυση της σκέψης του ανθρώπου στο μυστήριο του Χρόνου είναι το πραγματικό βέλος του Χρόνου που αναζητά επίμονα το στόχο. Δεν ξέρω άν τούτο το βέλος θα το βοηθήσει η ¶ρτεμις ή η κβαντική. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να πείσουμε τη γάτα του Σρέντινγκερ να μιλήσει για το παράδοξο. Με το δικό της στόμα και όχι με του Έρβιν. Ένα όμως είναι το σίγουρο και σαν απλό άνθρωπο τούτο με απασχολεί. Μεγαλώνουμε, γινόμαστε στόχοι της βαρύτητας και της ίδιας της ύπαρξής μας. Τα δραστικά σημάδια του Χρόνου γίνονται ρολόγια του Νταλί που παίρνουν τη μορφή ρέουσας ύλης που από τα σωθικά μας βγαίνει. Γιατί τίποτα δεν μας ανήκει.

Μπορούμε να καλυτερέψουμε τα ατομικά μας πεδία; Ο χωροχρόνος είναι ένας ιστός αράχνης. Ένα διάτρητο κάτοπτρο που αν το δεις από μπροστά βλέπεις τις δαγκάνες της αράχνης. Αν το δεις από την πίσω πλευρά, βλέπεις καλά την κοιλιά της. Συνήθως όμως αισθάνεσαι και τα δύο γιατί ο ιστός του χωροχρόνου σε αιχμαλωτίζει ως έντομο και η αράχνη σίγουρα θα παίξει το ρόλο της μαύρης τρύπας και της ανακύκλωσης του υλικού σκεύους.

Αγαπητέ Ηρακλή, να είσαι καλά γιατί μαγικά κατόρθωσες να εξαφανίσεις τα σημάδια της κούρασης που ο χρόνος της μέρας χάραξε στο μυαλό μου.
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
http://sotirisbotas.blogspot.com
 
Το χρονικό του Χρόνου
Επιστροφή στην κορυφή 
Σελίδα 1 από 1
 Παρόμοια θέματα
-

Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτήΔεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
HOMA EDUCANDUS :: ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΑ :: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ :: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ-
Μετάβαση σε: