Υπηρετώντας και τον τίτλο του θέματος:
"Γιατί ο Λιαντίνης πήγε στη Γερμανία"
θα προσθέσουμε ότι το ύφασμα για τα εξώφυλλα του Έξυπνου Ενύπνιου ήρθε από τη Γερμανία. Κάποιο βιβλίο είχε δει εκεί ο Λιαντίνης που το άρεσε η βιβλιοδεσία και ήθελε οπωσδήποτε ίδιο ύφασμα και για το δικό του βιβλίο.
Μου το είχε αναφέρει κάποτε η κ. Λιαντίνη ποιο ήταν αυτό το βιβλίο. Αλλά δεν το θυμάμαι.
Είναι εξάλλου τόσα πολλά εκείνα που μου έχει διηγηθεί που μόνο αν κρατούσα κασετόφωνο θα μπορούσα να τα θυμηθώ όλα. Γι' αυτό και παρακαλώ να μη θεωρείτε ούτε την πιο αξιόπιστη ούτε και την πιο πλήρη πηγή για τη ζωή και φυσικά ούτε για το έργο του Λιαντίνη.
Ο μόνος άνθρωπος που ξέρει το Λιαντίνη - όσο βέβαια μπορούμε να ξέρουμε έναν άλλο άνθρωπο - καλύτερα από τον καθένα είναι η Νικολίτσα Λιαντίνη. Και φυσικά γνωρίζει λεπτομέρειες για το έργο του που οι υπόλοιποι αγνοούμε.
Ακόμη όμως και εκείνη όταν θέλει να μιλήσει για πράγματα παλιά και ξεχασμένα, ανατρέχει σε ντοκουμέντα. Είτε του άντρα της, είτε στην προσωπική της ατζέντα όπου και έχει με κάθε λεπτομέρεια σημειωμένα τα πάντα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ μιλάμε στο τηλέφωνο, και προσπαθεί κάτι να θυμηθεί, μου λέει: "Κατεβαίνω στο υπόγειο". Εκεί που με πλήρη τάξη έχει αρχειοθετήσει τα χειρόγραφα του Λιαντίνη και κάθε σχετικό έντυπο.
Δεν έχω ξαναγνωρίσει στη ζωή μου πιο οργανωμένο άνθρωπο από τη Νικολίτσα Λιαντίνη. Και φυσικά δεν είναι τυχαίο που έκανε μια λαμπρή πανεπιστημιακή καριέρα.
Λέει πως και ο Λιαντίνης είχε φοβερή τάξη στα πράγματά του.
Δεν ξέρω αν αυτό το κέρδισαν και οι δύο από τα χρόνια που έζησαν στη Γερμανία. Ή το είχαν από φυσικού τους.
Εδώ πάντως, στην Ελλάδα, το σύνηθες είναι η πλήρης αταξία. Και η προχειρότητα.
Γι' αυτό και συνηθίζουμε να μιλάμε με συγκρίσεις. Πχ ο πιο αξιόπιστος.
Όμως ή είσαι αξιόπιστος ή δεν είσαι.
Όπως ή είσαι έγκυος ή δεν είσαι.
Δεν εμπίπτουν όλα στη θεωρία του Χάιζενμπεργκ.
Γιατί όταν λες πως είσαι ο πιο αξιόπιστος και όχι απλά "είμαι αξιόπιστος", αυτόματα ομολογείς πως έχεις έλλειμμα αξιοπιστίας.
Το ίδιο και όταν λες είμαι ο πιο πλήρης. Κι όχι "είμαι πλήρης". Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι πως κάτι σου λείπει για να είσαι πλήρης.
Και φαντάσου τώρα. Να διψάς. Να φλέγεσαι από δίψα. Και να έχεις μπρος σου δυο ποτήρια. Ένα γεμάτο και ένα μισογεμάτο. Εσύ ποιο θα προτιμήσεις;
Ή, αν θες. Να έχεις μπρος σου δυο ανθρώπους. Έναν που μοιράστηκε την ίδια στέγη με το Λιαντίνη για τρεις δεκαετίες περίπου. Και έναν που δεν είχε καν καλημεριστεί ποτέ με το Λιαντίνη. Ποιον από τους δύο θα ρωτούσες για τη ζωή του Λιαντίνη;
Προσωπικά έχω κάνει την επιλογή μου από καιρό. Και μάλιστα αφού άκουσα προσεκτικά και τον έναν και τον άλλο.
Λέω λοιπόν πως είμαι σε θέση να ξεχωρίσω ποιος από τους δύο είναι ο αξιόπιστος και ποιος ο πλήρης.
Εσύ; Που βιάστηκες να βάλεις υπογραφή; Τους ξέρεις; Και τους δύο;
Μηδενί δίκην δικάσεις πριν αμφοίν μύθον ακούσεις.
Έτσι έλεγαν οι έλληνες. Κι έτσι φαντάζομαι θα λες κι εσύ αν θες να λέγεσαι έλληνας.