ΤΟ ΓΙΟΦΥΡΙ ΤΗΣ ΚΟΝΙΤΣΑΣ

Του Αη - Γιώργη σήμερα. Αλλά τα πανηγύρια του τόπου μας γίνονται αύριο. Άκου τώρα έθιμο. Να μην κάνουν πανηγύρι ανήμερα όταν πέφτει Δευτέρα του Πάσχα... Οπότε κι εμείς ξεκινήσαμε για Κόνιτσα. Την ορεινή κωμόπολη της Ηπείρου, 65 χλμ βορειοανατολικά των Ιωαννίνων και αρκετά κοντά στα σύνορα και την Κακαβιά.

Να ξαναδούμε και το γραφικό οικισμό αλλά και το περίφημο γιοφύρι της Κόνιτσας, το γιοφύρι του Αώου.


Και από το epirus.org παραθέτω:

Το γεφύρι της Κόνιτσας

Κοντά στην Κόνιτσα, στην έξοδο του Αώου ποταμού, βρίσκεται το μονότοξο λιθόκτιστο γεφύρι που είναι από τα μεγαλύτερα της Ελλάδος. Έχει ύψος 20 μέτρα και μήκος 40 μέτρα. Χτίστηκε το 1870 από τον πρωτομάστορα Ζιώγα Φρόντζο από την Πυρσόγιαννη και με έξοδα του τραπεζίτη Ι. Λούλη από τα Κατσανοχώρια.

Η κατασκευή του τελείωσε το 1871 και στοίχισε 120.000 γρόσια Τούρκικα. Προηγούμενες ξύλινες κατασκευές του 1823 και μετέπειτα, τις πήρε το ποτάμι. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αρχιμάστορας Ζιώγας Φρόντζος ήταν ένας αγράμματος λαϊκός τεχνίτης.

Το γεφύρι αυτό πράγματι είναι ένα χάρμα τέχνης και ομορφιάς, τέλειο στη γραμμή του, αντάξιο της μαστορικής παράδοσης της εποχής του. Το γεφύρι επισκευάστηκε το 1913 γιατί το κανονιοβόλησε ο Τζαβήτ πασάς που οπισθοχωρούσε.

Το καμπανάκι που κρέμονταν κάτω από την καμάρα για να ειδοποιεί τους περαστικούς όταν φυσούσε δυνατός αέρας (έδινε σήμα κινδύνου), είχε χαθεί παλαιά και αντικαταστάθηκε το 1975. Κάτω δεξιά από το γεφύρι, ένα ωραίο μονοπάτι οδηγεί προς τη μονή Στομίου

Από την επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας:

Παράθεση :

H Eπαρχία της Κόνιτσας βρίσκεται στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Βόρειας Πίνδου, στο πιο βορινό τμήμα του Νομού Ιωαννίνων. Εκτείνεται από το Γράμμο μέχρι την Τύμφη και το Σμόλικα. Συνορεύει ανατολικά με τη Δ.Μακεδονία (Ν.Καστοριάς και Γρεβενών) και με την Αλβανία δυτικά. Το έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο και ο ρους των ποταμών Αώου, Βοϊδομάτη και Σαραντάπορου καθορίζει την ιστορική και πολιτισμική πορεία του τόπου ενώ η ανθρώπινη δραστηριότητα ευνοείται από την ύπαρξη δασών, λιβαδιών στα υψίπεδα, πεδινών εκτάσεων, συνεχούς ροής νερού, παραποτάμιας βλάστησης, πλούσιας πανίδας.

Πόλη με την ονομασία Κόνιτσα δεν απαντάται στις αρχαίες και βυζαντινές πηγές μέχρι τα τέλη του 14ου αιώνα. Τα λιγοστά στοιχεία που δείχνουν ανθρώπινη δραστηριότητα στην θέση Παλαιογορίτσα κατά την ρωμαϊκή και παλαιοχριστιανική περίοδο, μειώνουν τις πιθανότητες κατοίκησης στη θέση της σημερινής πόλης-τουλάχιστον κατά την παλιοχριστιανική περίοδο- αν και δεν αποκλείεται η χρήση του Κάστρου ήδη από την Ρωμαιοκρατία.

Νέα στοιχεία όμως προέκυψαν για την ιστορία της Κόνιτσας μετά την σημαντική αποκάλυψη μέσα στον οικισμό, όταν κατά την διάρκεια εκσκαφών βρέθηκαν δύο κιβωτιόσχημοι τάφοι, δύο χάλκινα όπλα και ένα αγγείο.

Τα ευρήματα αυτά χρονολογούνται από την ΙΒ΄ Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων στην Πρώιμη εποχή του Σιδήρου (1100-900 π.χ.) και σχετίζονται με τα σημαντικά ευρήματα του μολοσσικού νεκροταφείου του Λιατοβουνίου.

Είναι η πρώτη φορά που έρχονται στο φως τόσο σημαντικές αρχαιότητες μέσα στην πόλη της Κόνιτσας, γεγονός που αλλάζει τα μέχρι τώρα δεδομένα για το παρελθόν της πόλης, το οποίο μετατίθεται, με στοιχεία πλέον, πολλούς αιώνες πίσω.

Για πρώτη φορά η Κόνιτσα αναφέρεται με την σημερινή της ονομασία στο Χρονικό των Ιωαννίνων. Η αναφορά σχετίζεται με την οχύρωση του Κάστρου της στα 1380 από τον «Δεσπότη» των Ιωαννίνων Θωμά Πρελούμπο, που το ενισχύει για να αντιμετωπίσει τις επιδρομές του αρνησίθρησκου τοπάρχη Ισαήμ από το Λεσκοβίκι. Την υστεροβυζαντινή περίοδο στην Κόνιτσα υπάρχουν τουλάχιστον δύο οικισμοί, ο ένας στη θέση Λάκα κάτω από το Κάστρο και ο δεύτερος ψηλότερα στη θέση Παλαιοχώρι, όπου σήμερα βρίσκεται η αγορά και η πλατεία.

Αν και δεν παραδίδεται άμεσα από τις πηγές, πιστεύεται ότι η πρώτη κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους έγινε στα τέλη του 14ου αιώνα, ενώ η οριστική της μαζί με των Ιωαννίνων το 1430 ή και λίγο νωρίτερα. Οι Οθωμανοί εκτιμώντας τη γεωστρατηγική θέση της δημιουργούν το Βιλαέτι της Κόνιτσας, που περιελάμβανε όλη την ευρύτερη περιοχή, υπαγόμενη στο Σαντζάκι των Ιωαννίνων.

[...] Την έντονη παρουσία και υπεροχή του ελληνικού στοιχείου στην πόλη δηλώνει η λειτουργία ελληνικού σχολείου τουλάχιστον από τις αρχές του 18ου αιώνα και η συχνή παρουσία εδώ του Επισκόπου Βελλάς.

Η κυριαρχία του Αλή Τεπελενλή Πασά των Ιωαννίνων, στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα επιβάλλει ηρεμία στην περιοχή και ευνοεί την περαιτέρω ανάπτυξη της Κόνιτσας. Αντιφατική προσωπικότητα ο Αλής, πέρα από τις θηριωδίες του, προστάτευσε τα γράμματα, τις τέχνες, το εμπόριο και πραγματοποίησε μεγάλο οικοδομικό έργο. Στην Άνω Κόνιτσα σώζεται ερειπωμένο το αρχοντικό, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε η μητέρα του Χάμκω, κόρη του Ζεινέλ-Μπέη. Την ίδια περίοδο χτίζονται μεγάλα αρχοντικά από τους περίφημους ντόπιους μαστόρους, σύμφωνα με την λιτή αρχιτεκτονική παράδοση του τόπου, με ελαφρώς διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά σε σχέση με αυτά της περιοχής Ζαγορίου. [...]

[...]Η Κόνιτσα απελευθερώθηκε τον Φεβρουάριο του 1913. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1925, οι περισσότερες μουσουλμανικές οικογένειες της Κόνιτσας μετανάστευσαν στην Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Καππαδοκία.

Το 1940-41 δέχεται επίθεση από τους Ιταλούς και ταυτόχρονα επιδρομές Αλβανοσυμμοριτών, ενώ πλήρωσε ακριβό τίμημα στον εμφύλιο πόλεμο όπου αφανίστηκαν ολόκληρες οικογένειες.
________________________________

* πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερα για την ιστορία της Κόνιτσας.

Ώρα να δούμε και το χάρτη του νομού Ιωαννίνων και τη θέση της Κόνιτσας σ' αυτόν.

Όπως βλέπετε και εδώ από τα Γιάννενα παίρνει κανείς το δρόμο για τα σύνορα της Κακαβιάς και στο Καλπάκι (35 περίπου χιλιόμετρα από τα Γιάννενα) στρίβει δεξιά για Κόνιτσα. Άλλα 30 χιλιόμετρα και φτάνει στον προορισμό του. Ο δρόμος είναι αρκετά καλός. Το χειμώνα βέβαια θα πρέπει να το ψάξετε μην έχει χιονίσει και γενικά μέχρι το Καλπάκι να προσέχετε τους άλλους οδηγούς. Σημειώνω ότι ο δρόμος οδηγεί στην Αλβανία και δυστυχώς πολλά τροχαία και δη θανατηφόρα συμβαίνουν στη διαδρομή αυτή από τον άτσαλο τρόπο οδήγησης.

Από την Κόνιτσα ο δρόμος συνεχίζει προς Δυτική Μακεδονία... Ακόμη δεν έχω κάνει τη διαδρομή αυτή και δεν έχω τίποτε να σημειώσω... Πάντως είναι διαδρομή που ακολουθεί και το λεωφορείο του ΚΤΕΛ...

Το ποτάμι που περνά από την Κόνιτσα, και που υπάρχει και το ιστορικό γεφύρι της Κόνιτσας, είναι ο Αώος. Ο χάρτης αυτός επιτρέπει να δείτε τη διαδρομή του Αώου και τη συνάντησή του με τα άλλα δύο ποτάμια της περιοχής, τον πασίγνωστο και εκτός συνόρων της Ελλάδας Βοϊδομάτη και το Σαραντάπορο.

Ο Αώος συνεχίζει το ταξίδι του προς την Αλβανία και εκεί υπάρχουν και οι εκβολές του στην Αδριατική.

Οι ορεινοί όγκοι που το γεφύρι της Κόνιτσας ενώνει είναι ο Σμόλικας και η Τύμφη (γνωστή και με το όνομα Γκαμήλα! )

Ένας ακόμη χάρτης της περιοχής που πραγματικά αξίζει να επισκεφθείτε και να εξερευνήσετε. Πολλά τα γραφικά χωριά, ταβερνάκια με τοπική κουζίνα, ενδιαφέρουσα μουσική παράδοση και φυσικά τα ποτάμια και τα βουνά για τους φυσιολάτρες.

Η δική μου επαφή με τον τόπο έγινε χάρη στις εκδηλώσεις του Πολυφωνικού Φεστιβάλ που στα μέρη αυτά συνηθίζει να δίνει συναυλίες τα τελευταία δώδεκα χρόνια και συγκεκριμένα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου. Ακόμη και στην ακριτική Αετομηλίτσα έφτασα κάποτε για μια τέτοια συναυλία.

Και από τον ίδιο κύκλο εμπειριών σημειώνω τα χωριά Κεφαλόβρυσο και Κτίσματα.

Καταπληκτικός και ο Παρακάλαμος! Ενώ πολλά έχω ακούσει για την Πυρσόγιαννη αλλά κι εσείς άλλα τόσα για το Δολό, όπου ο πρώην πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής, συνηθίζει τώρα τελευταία να περνά το Πάσχα...

Εννοείται πως θα πεταχτείτε και στα πιο κοσμικά Ζαγοροχώρια και στο Πάπιγκο, που είναι αρκετά κοντά.

Ο δρόμος για την Κόνιτσα προσφέρει στον επισκέπτη μαγευτική θέα στις γύρω δασωμένες πλαγιές όπως και αυτή της φωτογραφίας που είναι διάσπαρτη από έλατα...

Αυτή την εποχή ο τόπος είναι ανθισμένος όμως με τόσα ελατάκια το θέαμα θα είναι εκπληκτικό όταν υπάρχει χιόνι...

Και από την άλλη μεριά το ποτάμι. Ο Αώος. Που ακόμη και χτες είχε τόσο πολύ νερό που ακουγόταν βουητό από τη ροή του. Το χειμώνα και ειδικά όταν βρέχει όλη η κοιλάδα καλύπτεται από νερό.

Και η Κόνιτσα. Ο προορισμός της χτεσινής μας εκδρομής. Απλωμένη κυριολεκτικά στην αγκαλιά των βουνών...

Όταν λέμε προορισμός μας η Κόνιτσα, εννοούμε αυτή τη γωνιά. Το εξοχικό κέντρο ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ. Η ονομασία δε νομίζω ότι χρειάζεται εξήγηση, μιλάει η φωτογραφία...

Έχουμε και λέμε: Πιπεριές Φλωρίνης γεμιστές, ψητή φέτα τυρί με καυτερή πιπεριά και φρέσκια ντομάτα, χορτόπιτα (εκπληκτική), κοκορετσάκι το ελληνικό, κατσικάκι λεμονάτο με πεντανόστιμο ρύζι και φυσικά κόκκινο κρασί. Για τη μαρουλοσαλάτα δε θα μιλήσω. Ε, δεν μπορεί να είναι όλα πετυχημένα. Να μη ματιάσουμε και το μαγαζί, ε;;;

Είδες τι κάνουν εκατό χιλιόμετρα; Στην αρχή μας φάνηκαν πολλά αυτά που παραγγείλαμε και στο τέλος κοντέψαμε να φάμε και τα πιάτα! Εκτός της μίας μαρουλοσαλάτας που ατύχησε από αλάτι... Πάντως το κατάστημα προσφέρθηκε να την αλλάξει αλλά προτιμήσαμε να παραγγείλουμε μια δεύτερη. Τελική τιμή 42 ευρώ.

Η θέα από το κέντρο. Όλη η κοιλάδα του Αώου στα πόδια μας!

Στο μεταξύ η Ασημούλα ξεκουραζόταν κάτω από τα αιωνόβια δέντρα της αυλής. Μια γιγαντιαία τιλιά στο βάθος και έναν ακόμη πιο τεράστιο πλάτανο σε πρώτο πλάνο.

Κατόπιν ήρθε η ώρα της βόλτας. Ακολουθήσαμε το δρόμο για την πλατεία της Κόνιτσας και μετά προς την έξοδο που οδηγεί για Μακεδονία. Το τοπίο πανέμορφο και η φωτογραφική μηχανή αδύνατον να το αποτυπώσει. Μας τα χάλαγε και η μέρα που είχε αρκετή συννεφιά, ευτυχώς όμως καθόλου κρύο. Το αντίθετο θα έλεγα... αφού μετανιώσαμε για τα πουλόβερ που είχαμε φορέσει...

Στην ηπειρώτικη χλωρίδα αυτή την εποχή κυριαρχεί η ανθισμένη κουτσουπιά, το δέντρο που σύμφωνα με την παράδοση κρεμάστηκε ο Ιούδας. Και δίνει απίθανο φόντο στα μοβ λουλουδάκια της το χιόνι που ακόμη δεν έχει λιώσει τελείως στις κορφές...

Τα ελατάκια παρόντα κι εδώ. Να μας θυμίζουν το υψόμετρο που βρισκόμαστε...

Και από την ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας παραθέτω το ακόλουθο για την ευρύτερη περιοχή:

Παράθεση :

Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου, ο Δρυμός των μεγάλων κορυφών, εκτείνεται στο ορεινό συγκρότημα της Τύμφης, στο βορειοδυτικό άκρο της οροσειράς της Πίνδου. Βόρειο όριο του Δρυμού είναι η χαράδρα του Αώου, άγρια και μεγαλοπρεπή. Νότιο όριο του Δρυμού είναι το φημισμένο φαράγγι του Βίκου, βαθύ με κάθετες ορθοπλαγιές και σπάνια βλάστηση.

Η έκτασή του φτάνει τα 13.000 εκτάρια από τα οποία τα 3.400 αποτελούν τον πυρήνα και τα 9.600 εκτάρια την περιφερειακή ζώνη του Δρυμού.

Ψηλές κορφές, αγέρωχες είναι η εικόνα για την οροσειρά της Τύμφης και τις αλπικές βραχώδεις εξάρσεις της. Η κορυφή Γκαμήλα (2.497μ.) είναι η υψηλότερη κορυφή του Δρυμού.

Οι μεγάλες κορυφές διαδέχονται η μία την άλλη : Αστράκα (2.436μ.), Λάπατος (2.251μ.), Πλόσκος (2.377μ.), Καρτερός (2.478μ.), Μεγάλα Λιθάρια (2.467μ.), Τσούκα Ρόσσα (2.377μ.).

Ο ποταμός Αώος στα βόρεια διασχίζει την ομώνυμη πυκνοδασωμένη χαράδρα που σχηματίζεται από τις βόρειες πλαγιές της Τύμφης και τις νότιες ενός χαμηλότερου σε ύψος βουνού αλλά εξίσου όμορφου, της Τραπεζίτσας (2.022μ.) και της μικρότερης κορυφής της του Ραϊδοβουνίου (1.977μ.). Το μήκος της χαράδρας αγγίζει τα 8χλμ. ενώ το πλάτος της κυμαίνεται από 200μ. έως 4χλμ.

Στα νότια δεσπόζει επιβλητικό το φαράγγι του Βίκου με ένα κάθετο ανάπτυγμα που φτάνει τα 1.250μ. Το μήκος του ξεπερνά τα 10χλμ. ενώ το πλάτος του κυμαίνεται από 100μ. έως 1χλμ.

Στη δυτική έξοδό του ανάμεσα από τα χωριά Βίκος και Πάπιγκο πηγάζει ο ποταμός Βοϊδομάτης, το διαυγέστερο ποτάμι της Ελλάδας που τροφοδοτεί με τα νερά του το ομώνυμο φαράγγι.

Κόνιτσα πάντα... Ανοιξιάτικη Κόνιτσα. Καταπράσινη και ολάνθιστη.

Ώρα να γυρίσουμε το τιμόνι. Αυτή τη φορά δε θα πάμε προς Μακεδονία.

Προορισμός μας τώρα το παλιό γεφύρι της Κόνιτσας, το γεφύρι του Αώου...

Δημοσιεύουμε και μια φωτογραφία προς επίρρωσιν του λεχθέντος παραπάνω ότι ο δρόμος είναι πολύ καλός...

Οι ενδιάμεσοι προορισμοί, χωριά, μοναστήρια, κεντράκια κλπ περισσεύουν στην περιοχή της Κόνιτσας. Το σίγουρο είναι πως δε θα πλήξετε!!!

Περνάμε ξανά μπροστά από την Κόνιτσα. Αυτός ο δρόμος είναι κάτι σαν περιφερειακός θα έλεγα της παλιάς πόλης αν και σήμερα η πόλη έχει περπατήσει και ως κάτω στον κάμπο οπότε απλώνεται εκατέρωθεν του δρόμου αυτού.

Κάπου στο βάθος, ανάμεσα στα βουνά, κρύβεται και το γιοφύρι. Σε λίγα λεπτά θα είμαστε εκεί.

Η παλιά πόλη αριστερά μας, ανάμεσα στα βουνά...

Θυμίζω ότι η περιοχή έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν και από τους σεισμούς. Δε φταίνε όμως οι σεισμοί που δεν έχει ενιαία αρχιτεκτονική γραμμή... Προσωπικά οι πόλεις που κάθε κτίριο είναι χτισμένο όπως θέλει δε μου αρέσουν. Αλλά, είπαμε, δεν μπορεί όλα να είναι τέλεια.

Αν θέλεις την αρχιτεκτονική θα πας Μέτσοβο. Εκεί όμως δεν έχει γεφύρι... ούτε ποτάμια. Και γίνεται και το πατείς με πατώ σε τέτοιες μέρες. Οπότε διαλέγεις και παίρνεις. Εμείς για το Πάσχα αυτό διαλέξαμε Κόνιτσα και δεν το μετανιώσαμε καθόλου.

Πλησιάζουμε πια στο ιστορικό γεφύρι της Κόνιτσας. Κάπου στη χαράδρα που ήδη διακρίνεται είναι κρυμμένο. Και θα χρειαστεί να ξαναπιάσουμε για λίγο το δρόμο που ανηφορίζει για την πλατεία της Κόνιτσας. Σε λίγα μέτρα υπάρχει η ταμπελίτσα για το γεφύρι και θα στρίψουμε δεξιά...

Το μικρό πάρκινγκ κοντά στο γεφύρι. Διακρίνεται και η αρχή του. Ένα κομμάτι με σκαλίτσα ένα με "ράμπα"... Εννοείται ότι παλιά δεν υπήρχε σκάλα γιατί από δω περνούσαν όχι μόνο άνθρωποι αλλά και ζώα φορτωμένα. Πέρναγε και ο παππούς, με πληροφορεί ο πατέρας. Με το μουλάρι του γεμάτο εμπόρευμα. Δύσκολα χρόνια. Και μέρες το περπάτημα.

Τώρα έχουμε τα αμάξια. Και όλες μας τις ανέσεις. Και πάλι γκρινιάζουμε.

Και από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα βλέπουμε πως όσοι φτάνουν εδώ σήμερα δε νοιάζονται για το εμπόριο αλλά για σπορ των ποταμών... Λίγο αργότερα είδαμε και κολυμβητές στα παγωμένα νερά του Αώου!!! Χαρά στο κουράγιο τους!