Αυτό το ερώτημα. Το φοβερό... Αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι.
Ερώτημα προς όλους σήμερα. Την επαύριο της μεγάλης νύχτας που 153 άνθρωποι ψήφισαν ΝΑΙ κόντρα στο γιγαντιαίο ΟΧΙ του λαού μας μόλις μια βδομάδα νωρίτερα. Όταν ξεχύθηκε χωρίς κομματικές ταμπέλες και μετέτρεψε τις παρελάσεις σε διαδήλωση. Και την επέτειο του παλιού ΟΧΙ την ανέσυρε από το ντουλάπι της Ιστορίας και της έδωσε πνοή ζωής.
Είναι το ίδιο ερώτημα που κληθήκαμε να απαντήσουμε κι εμείς όταν λίγα χρόνια πριν αποφασίσαμε να φτιάξουμε το φόρουμ Homa Educandus. Και με τις παραμέτρους που θέτει ο ποιητής.
Από τη μια υπήρχε ο Λιαντίνης. Από την άλλη η τεράστια κακοποίηση του ονόματός του στο διαδίκτυο και όχι μόνο. Η διαστρέβλωση της τελευταίας του πράξης, η παραχάραξη του έργου του, ακόμη και η προσβολή της μνήμης του.
Κι από την άλλη το μεγάλο κακό που ερχόταν. Το βλέπαμε πια μπροστά μας. Όπως το περιέγραψε εκείνος όταν εμείς ακόμη βιώναμε ψευδαισθήσεις μιας ευρωπαϊκής Ελλάδας. Ο Λιαντίνης όμως έβλεπε πολύ μακριά. Εκεί που φτάνει το βλέμμα ενός αληθινού ποιητή.
Και μπορεί σε πενήντα χρόνους κανείς να μη θυμάται το Λειβαδίτη, μπορεί άλλου ποιού να είναι ο Βάρναλης και άλλου ο Λειβαδίτης, (διαβάστε σχετικά στα Ελληνικά του Λιαντίνη, σελ. 74 και 80 ) αλλά διαβάζοντας το ποίημά του ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΛΕΓΕΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, δεν μπορείς να μη σκέφτεσαι την έξοδο του Λιαντίνη. Όπως τουλάχιστον την καταλαβαίνουμε εμείς οι απλοί άνθρωποι. Και ειδικά ετούτους τους στίχους:
- Παράθεση :
- Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί νʼ αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θʼ απαρνηθείς την λάμπα σου και το ψωμί σου
θʼ απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις και ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο νʼ ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ, να κοιτάς ένʼ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ΄ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να λεει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τʼ αποχαιρετήσεις όλʼ αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου, για όλα τʼ άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Έτσι, και χωρίς να είμαστε ποιητές, μόνο με τη θέληση να λεγόμαστε άνθρωποι, βαδίσαμε τέσσερα χρόνια τώρα. Κι αυτόν το Λιαντίνη αγαπήσαμε, αυτόν αναδείξαμε, στις σελίδες του φόρουμ. Εστιάσαμε στο έγκλημα που τον σκότωσε:
- Παράθεση :
- http://liantinis-o-daskalos-mas.blogspot.com/2010/02/blog-post_7439.html
Η τελευταία μου πράξη έχει το νόημα της διαμαρτύρησης για το κακό που ετοιμάζουμε εμείς οι ενήλικοι στις αθώες νέες γενεές που έρχουνται. Ζούμε τη ζωή μας τρώγοντας τις σάρκες τους. Ένα κακό αβυσσαλέο στη φρίκη του. Η λύπη μου γι αυτο το έγκλημα με σκοτώνει.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΛΙΑΝΤΙΝΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ
Αυτός θεωρήσαμε ότι ήταν ο δικός μας ρόλος. Να αντιπαλέψουμε το έγκλημα που σκότωσε το Δάσκαλό μας. Να το αποκαλύψουμε. Στο μέτρο πάντα που οι δυνάμεις μας επέτρεπαν.
Έτσι το Homa Educandus δεν ασχολήθηκε μονόπλευρα με το Λιαντίνη. Κι ας ήταν η διδασκαλία του ο εμπνευστής ακόμη και του ονόματος του χώρου. Το "ΧΩΜΑ" μας, που μαρτυράει και ο τίτλος του φόρουμ, στάθηκε η νησίδα μας, με την έννοια του δος μοι πα στω και ταν γαν κινάσω. Το μετερίζι για να βρει δικαίωση ο λόγος του Δασκάλου για το τι σημαίνει και τι πρέπει να είναι ο άνθρωπος.
Κι ήταν ταυτόχρονα το δίπολο, το Χώμα από τη μια και η Παιδεία από την άλλη. Με την έννοια που έθεσε ένας ακόμη ποιητής του λαού μας, ο Νίκος Καζαντζάκης:
- Παράθεση :
- Τέτοιος βώλος λάσπη είναι η ανθρωπότητα, τέτοιος βώλος λάσπη είναι ο καθένας μας. Ποιο είναι το χρέος μας; Να μαχόμαστε ν΄ ανθίσει ένα μικρό λουλούδι απάνω στο λίπασμα τούτο της σάρκας και του νου μας.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, Ασκητική
http://www.diaplous.org/library/askitiki.php
Ένα λουλούδι που δεν ξεχνάμε πως:
- Παράθεση :
- "Αυτοί υπήρξαν στη βάση τους οι έλληνες.
Θυσίαζαν στην εμορφιά, όπως
θυσιάζουν τα λουλούδια στον ήλιο.
Θέλω να ειπώ πως ζαλίζουν τον αγέρα
με τα χρώματα και τις μυρωδιές,
και την άλλη μέρα μαραίνουνται."
Δημήτρης Λιαντίνης, ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟ, 15
Μπορεί να νόμισαν κάποιοι ότι χαλάσαμε την ορθογραφία, που βάλαμε Homa από τη μια και Educandus από την άλλη. Και μου εξηγούσαν τότε, θυμάμαι, ότι τουλάχιστον πρέπει να γράψω το επίθετο Educanda... Μα δεν ήταν κατηγορούμενο το Educandus ούτε και επιθετικός προσδιορισμός, προορισμός ήταν και στόχος ζωής. Κι ένα ταξίδι, το ταξίδι όποιου θέλει να λέγεται άνθρωπος, να φτάσει από το χώμα ως το σημείο που ορίζει ο Homo Educandus του Λιαντίνη.
Ταξίδι που κάποτε σταμάτησε να είναι μόνο στα λόγια. Και πήρε βαλίτσες και ανέβηκε σε φορτηγό. Αφήνοντας πίσω την Αθήνα. Και φτάνοντας στα σύνορα. Εκεί που έτσι αισθανθήκαμε ότι είναι το χρέος μας να φυλάξουμε Θερμοπύλες. Μαζί με τους ακρίτες της ιδιαίτερης πατρίδας, της Θεσπρωτίας. Και μαζί με τους εκπαιδευτικούς αυτού του τόπου. Τους εκπαιδευτικούς της Θεσπρωτίας... Εν αρχή ην η πράξις και εν αρχή ην ο δάσκαλος. Λόγια του Λιαντίνη κι αυτά. Και κανόνες του ταξιδιού μας.