Τα ανάκτορα της Κνωσού και ο Έβανς

Σήμερα συμπληρώνονται 157 χρόνια από τη γέννηση του Άρθουρ Έβανς, του ανθρώπου που έφερε στο φως τα μινωικά ανάκτορα της Κνωσού.





Ο Άρθουρ Έβανς γεννήθηκε σε μέρα τυχερή... Γιος χαρτοβιομήχανου και ερασιτέχνη αρχαιολόγου ουαλικής καταγωγής, είχε από την αρχή αυξημένα προσόντα για μια πετυχημένη καριέρα στην αρχαιολογία. Έλαβε την κατάλληλη μόρφωση σπουδάζοντας ακόμη και σε πανεπιστήμιο της εποχής του και σύντομα ακολούθησε το ενδιαφέρον του πατέρα του για την αρχαιολογία.

Η Κρήτη κέντρισε στην αρχή το ενδιαφέρον του σχετικά με τις σφραγίδες που περιείχαν πρώιμες επιγραφές μη αποκρυπτογραφημένες. Επισκέπτεται το νησί για πρώτη φορά στα 1894 και συγγράφει επιστημονική εργασία με τίτλο Κρητικά εικονογράμματα και προ-Φοινικική γραφή.

Λίγα χρόνια αργότερα, στα 1899, αξιοποιώντας τα χρήματα της πατρικής κληρονομιάς, αγόρασε την περιοχή Κεφαλά κοντά στο Ηράκλειο. Εκεί και εργάστηκε για δεκαετίες φέρνοντας στο φως ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της ανθρωπότητας, τα ανάκτορα της Κνωσού και του Μίνωα.

Ουσιαστικά ο Έβανς αφιέρωσε όλη την υπόλοιπη ζωή του στις ανασκαφές της Κνωσού. Από το 1899 έως το 1935... Μόλις έξι χρόνια αργότερα, στα 90 του χρόνια, αφήνει την τελευταία πνοή του. Για το έργο του χρίστηκε μάλιστα και ιππότης στα 1911!

Ο Έβανς δεν περιορίστηκε στην ανακάλυψη. Προχώρησε και σε εκτεταμένες εργασίες συντήρησης των μνημείων που έφερε στο φως η αρχαιολογική του σκαπάνη. Ορισμένοι μάλιστα τον κατηγορούν ότι το παράκανε. Άλλοι πάλι λένε πως αν δεν έκανε αυτό ακριβώς, τα μνημεία δε θα άντεχαν στη φθορά του χρόνου. Έτσι κι αλλιώς ο Έβανς είχε φροντίσει να αγοράσει τον τόπο και είχε το ελεύθερο να ενεργεί όπως νόμιζε εκείνος καλύτερα.

Όπως και να έχει το όνομά του συνδέθηκε για πάντα με το σπουδαίο μνημείο και η παγκόσμια αρχαιολογία τον κατέγραψε με χρυσά γράμματα.

Ποιος όμως σήμερα γνωρίζει ότι πέρα από την ικανότητα του Έβανς ήταν και η θεά Τύχη που τον βοήθησε;

Ο χώρος της Κνωσού ήταν από παλιά γνωστός στους Κρήτες για τα αρχαιολογικά του ευρήματα. Πρώτος μάλιστα που έκανε εκεί ανασκαφές ήταν ένας Ηρακλειώτης έμπορος και αρχαιοδίφης, ο Μίνως Καλοκαιρινός, στα 1878. Σύντομα έγιναν γνωστά τα ευρήματά του χάρη στις καταγραφές του Γουΐλιαμ Στίλμαν, προξένου των Η.Π.Α. στην Κρήτη εκείνη την εποχή. Όμως οι Τούρκοι ιδιοκτήτες της περιοχής σταμάτησαν τις έρευνες του Καλοκαιρινού.

Λίγο αργότερα ο διάσημος Γερμανός αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν προσπάθησε να αγοράσει τον λόφο του Κεφαλά. Βρήκε όμως τις τιμές υπερβολικές και εγκατέλειψε την προσπάθεια. Η τύχη φρόντιζε να μείνει ανοιχτός ο δρόμος για τον Έβανς... Ναι, αυτός ο άνθρωπος γεννήθηκε με άστρο. Και σίγουρα έκανε και ο ίδιος ό,τι καλύτερο μπορούσε για να το κάνει να αστράψει στους αιώνες. Αιωνία του η μνήμη.