Η δική μου γενιά δεν πρόλαβε να γνωρίσει τον Τσε όσο ζούσε. Αγέννητοι ήμασταν όταν εκείνος ξεκίνησε τον αγώνα του, μικρά παιδιά όταν τον δολοφόνησαν στα βουνά της Βραζιλίας. Και παιδιά που μεγαλώναμε μέσα στη χούντα. Ο Τσε ήρθε και μας γνώρισε αρκετά αργότερα. Όταν μπαίναμε στην εφηβεία και όταν η χώρα μας έβγαινε επιτέλους από το γύψο της εφτάχρονης δικτατορίας.
Μεταπολίτευση και μέσα της δεκαετίας του '70. Δε θυμάμαι ποια ήταν η πρώτη φορά που είδα τη μορφή του. Θυμάμαι μόνο πως δε χρειάστηκε να μας πούνε πολλά, να μας εξηγήσουν τι έκανε, πού, πότε. Η εικόνα του μιλούσε από μόνη της. Η μία και μοναδική, η τυπωμένη σε εκατομμύρια αφίσες σε όλο τον κόσμο αλλά και σε μπλουζάκια και σε ένα σωρό άλλα αντικείμενα που αναφέρει ο Σωτήρης.
Και μαζί με την αφίσα, το τραγούδι. Το τραγούδι του Τσε. Μπορεί να μην καταλαβαίναμε τις λέξεις, αλλά μας άγγιζε ως τα φυλλοκάρδια μας το νόημα. Ο αγνός επαναστάτης που πέθανε ακολουθώντας το όνειρο της παγκόσμιας επανάστασης. Ο άνθρωπος που θέλησε να σπείρει σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο. Δίχως να λογαριάζει σύνορα. Δίχως να ζητάει ανταλλάγματα και οφίτσια.
Όταν αργότερα η γενιά μας, η γενιά των εφήβων του Πολυτεχνείου, είδε να καταρρέουν τα είδωλα, από τον Τσε αρπάχτηκε. Γιατί, και λυπάμαι που θα το πω, ήταν το μόνο που δεν κατρακύλησε. Το μόνο που αντιστάθηκε στον αδηφάγο χρόνο. Κι ας προσπάθησαν να τον μετατρέψουν κι αυτόν σε σφραγίδα και σε στάμπα ή να τον σφετεριστεί το άλφα ή βήτα κόμμα. Ο Τσε κατάφερε να μείνει αλώβητος. Να μην ανήκει σε κανέναν ξέχωρα και να είναι ένα με όλους που δε βολεύονται σε καναπέδες και σε καρέκλες και σε γραφεία...
Ο Τσε έμεινε η ιδέα, η ενσάρκωση του ελεύθερου ανθρώπου. Ελεύθερου από εξουσίες, ελεύθερου και από τον έσω δαίμονα που επιζητεί δόξα και προβολή και δημοσιότητα. Και δεν πειράζει που είναι ένας και μόνο. Γιατί και η μονάδα αρκεί να πολεμηθεί το μηδέν. Μας αρκεί και μας περισσεύει που υπήρξε έστω και ένας αγνός άνθρωπος στον καιρό μας. Αρκεί να μας γεμίζει δύναμη και ελπίδα πως κάποτε, δεν μπορεί, θα νικήσει ο άνθρωπος τις δυνάμεις του σκότους.
Ναι, μπορεί να τον δολοφόνησαν. Και να συνεχίζουν να τον δολοφονούν. Την ίδια όμως ώρα ανασταίνεται ξανά και ξανά στα όνειρα όλων των κατατρεγμένων και αδικημένων της γης.