Στα απίστευτα του τελευταίου καιρού ήρθε μια ακόμη πληροφορία να προστεθεί σχεδόν εξωφρενική. Ξέρω ονόματα, αλλά δε θα τα πω. Δεν έχει νόημα... Μόνο η πράξη. Το γεγονός.
Θέλω λοιπόν να σε ρωτήσω και ας μη μου απαντήσεις. Μόνο να σκεφτείς...
Θα πάρω ένα υποθετικό παράδειγμα για αρχή. Πες ότι κάποια στιγμή της ζωής σου βρέθηκες τετ α τετ με τον καρκίνο. Θα άντεχες να σταθείς αδιάφορος σε όποια προσπάθεια γινόταν μετά να νικηθεί η επάρατος νόσος;
Πες ακόμη ότι κάποτε έχασες δικό σου άνθρωπο σε τροχαίο. Από κάποιον μεθυσμένο οδηγό... Θα έβγαινες ποτέ να οδηγήσεις μετά από αυτό μεθυσμένος;
Και πες τώρα ότι κάποτε έχασες στα καλά καθούμενα τα ίχνη του πατέρα σου. Έψαχνες, έψαχνες, βδομάδες και μήνες. Και πουθενά ο πολυαγαπημένος σου.
Πες μου... εδώ ναι. Πολύ θα ήθελα να μου πεις. Θα άντεχες εσύ που γνώρισες τέτοιο πόνο να γίνεις ηθικός αυτουργός σε παρόμοια δοκιμασία;
Θα δεχόσουν ποτέ να φυλάξεις μυστικό από ένα άλλο παιδί τι απέγινε ο πατέρας του; Θα το άφηνες χρόνια να βιώνει την πιο οδυνηρή αγωνία αν πέθανε ή αν ζει ο δικός του πατέρας;
Εσύ που τελικά ο πατέρας σου βρέθηκε νεκρός στα χωράφια και στα ρέματα... Και ξέρεις ότι αυτό, όσο και να πονάει, είναι λύτρωση μπροστά στον άλλο πόνο τον αβάσταχτο, να μην ξέρεις τι απέγινε.
Πώς μπόρεσες; Αναρωτιέμαι, πώς μπόρεσες εσύ ειδικά;
Κι αναρωτιέμαι ακόμη για πολλά άλλα...
Γιατί ποτέ δε μίλησες γι' αυτό; Ή, αν όσα μας είπες μέχρι τώρα είναι αλήθεια; Γιατί, καταλαβαίνεις, με τη νέα αποκάλυψη όλα φαίνονται διαφορετικά. Κι αν μια φορά αναρωτιόμουν για την ειλικρίνειά σου, τώρα αναρωτιέμαι δέκα.
Και λέω, γιατί είμαι σίγουρη πως δεν πρόκειται να απαντήσεις ο ίδιος, πως αν δεν είσαι ψεύτης και δε μας πούλησες φούμαρα για μεταξωτές κορδέλες, τότε είσαι σίγουρα ένας άνθρωπος δίχως καρδιά. Άκαρδος και άσπλαχνος.
Έπειτα πάλι γυρίζω στην αγαπημένη συνήθεια. Την ανάλυση των ονομάτων. Θυμάσαι, θυμάστε, για παράδειγμα εκείνη τη μακροσκελή ανάλυση ονομάτων στο ΕΔΩ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ της Γκέμμας; Όλα εκείνα τα ονόματα σε -κλης. Από το κλέος που σημαίνει δόξα:
"Το ονομαστικό του Εμπεδοκλή τον διατάζει, λοιπόν, έναν στη λίστα των ονομάτων της δόξας. Σ' έναν κώδικα προσφωνήσεων έκτακτα θαλερό στην κλασική Ελλάδα. Γιατί είναι τόσα τα ονόματα τα σημαντικά της δόξας, όσα περίπου και τα ονόματα των αστερισμών στον ουρανό."
Και λίγο παραπάνω διαβάζουμε:
"Εμπεδοκλής πάει να ειπεί ο άντρας που κατέχει έμπεδο κλέος. Εκείνος, δηλαδή, που η καλή του υπόληψη μένει σταθερή."
Δυστυχώς σήμερα στον ουρανό της χώρας έσβησε το φως. Και τα ονόματά μας δεν τα συνοδεύει το κλέος. Ούτε το κάλλος. Ούτε το καλό... Αλλά της εποχής το μέγα και αρίφνητο χαρακτηριστικό της. Ένας αντίποδας που σκοτεινιάζει το απολλώνιο φως, αυτό το φως που κάποτε καταύγαζε τον τόπο, την πάλαι ποτέ Φωτονερόπετρα.
Ταιριαστά και τα ονόματα πια. Κακορίζικα σαν την εποχή μας. Να μαρτυρούν και να αποκαλύπτουν μόνα τους την κατάντια και την κακοδαιμονία μας. Λα; Ποιο Λα... κακο - σου είπα. Άκου με επιτέλους!
Και μην απαντάς. Δε χρειάζεται. Μόνο σκέψου. Αυτό και μόνο δε θα αρκούσε σε κάποιον να αλλάξει όνομα; Και το δικό του και το δικό σου.
Λέω τώρα εγώ... Πως μπορεί ένας ευαίσθητος άνθρωπος ακόμη και για το λόγο αυτό να άλλαζε το όνομά του. Να μη θυμίζει το κακό. Αλλά τη λάμψη του ήλιου. Και το φως. Συνειδητή επιλογή ενός ανθρώπου στην έμορφη μάχη να φύγει το λαβύρινθο και να πορευτεί προς την έξοδο.
Ξέρεις... ένας λαβύρινθος είναι αυτό ακριβώς: Ένας διάδρομος ανάμεσα στο σκότος και στο φως. Ένα σκοινί τεντωμένο. Αυτός και ο μίτος. Και άσε τώρα τα παραμυθάκια για το Θησέα και τα κουβαράκια της Αριάδνης. Εδώ, και τα έχω ξαναπεί παλιότερα, το πράμα παρασταίνεται έξοχα από το στίχο:
Έστησ' ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη...
Απόλλωνας και Διόνυσος είναι εδώ. Δεν το βλέπεις; Δεν τα βλέπεις "Τα δυο λαμπρά παλικάρια που χορεύουν στο ηλύσιο φως"; (Τα Ελληνικά, σελ. 57)
Ούτε βλέπεις πως σε τέτοιο χορό καμία θέση δεν έχουν όλα τα αποδέλοιπα σκοτεινά και ερεβώδη; Ούτε κι εσύ. Ειδικά εσύ. Τέτοιον παραλογισμό κανείς δε θα πίστευε αν γνώριζε τα υπόλοιπα απίστευτα.
Να υποθέσω πως γι' αυτό και δε μας τα είπες; Και πόσα ακόμη; Πόσα κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα;
Πάμε και πάλι στις υποθέσεις. Αν λέμε, αν... Κάποιου του είχαν σκοτώσει το παιδί, ποιος θα τόλμαγε ποτές, ακόμη και ο μεγαλύτερος κακούργος, ακόμη και ο πιο βλάκας, να του ζητήσει να συνεργαστεί στο σκοτωμό ενός άλλου παιδιού; Ακραίο το παράδειγμα και μόνο για να καταλάβετε τι εννοώ. Αν και δεν είναι ανάγκη να σου καρφώσουν μαχαίρι στην καρδιά για να σε σκοτώσουν.
Θα είχες ποτέ εσύ εμπιστοσύνη να σου κρατήσει μυστικό εκείνος που εκάηκε και ζεματίστηκε και πόνεσε και έσκουξε από τον ίδιο πόνο που θες να δώσεις;
Κοίτα. Δεν είναι που θέλω να σε διαψεύσω. Το απίστευτο που έμαθα με κάνει να τα λέω και να αναρωτιέμαι. Γιατί αν πράγματι έγιναν τα πράγματα όπως εσύ τα είπες και αν το απίστευτο που άκουσα είναι αλήθεια... τότε τι πρέπει να σκεφτώ; Τρομάζω και στη θωριά του. Ναι, τότε, και μόνο τότε, να αφήσουμε πρέπει στην άκρη και τα Λα και τα κακό... και να κρατήσουμε μόνο το δαίμονας.