Περί αυτοκτονίας ο λόγος

Μια ιδιαίτερα ανησυχητική είδηση διάβασα σήμερα στο ALFAVITA

ΠΗΓΗ

ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ


Αντιμέτωποι με μια νέα και «αόρατη» απειλή βρίσκονται όλο και περισσότεροι νέοι και βεβαίως οι γονείς τους σε όλη τη χώρα.

Πρόκειται για το φαινόμενο της διαδικτυακής αυτοκτονίας, της αυτοκτονίας δηλαδή που έχει αφορμή, συμφωνείται, επιτείνεται ως τάση ή διευθετείται μέσω του Ιντερνετ (Ιnternet arranged suicide).

Χθες έγινε γνωστό ότι η Δίωξη του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής απέτρεψε την τελευταία στιγμή τρία παιδιά πριν αυτοκτονήσουν.

Και τα τρία είχαν εκφράσει την πρόθεσή τους να θέσουν τέρμα στη ζωή τους μέσα από ιστοσελίδες ή «δωμάτια επικοινωνίας» (chat rooms). Tα παιδιά ανέφεραν προς τους διαδικτυακούς τους φίλους ότι καταπιέζονται από τους γονείς τους και ότι δεν έχουν καμία επικοινωνία μαζί τους. «Ο κόσμος είναι μάταιος. Ο κόσμος δεν είναι για μας. Ολα τέλειωσαν. Γαμ.. την π…α μου, γιατί ο Θεός να είναι άδικος και γιατί να συμβαίνουν όλα σε μένα; Σας χαιρετώ για τελευταία φορά… Βρήκα τη διέξοδο μέσα από αυτή τη σελίδα να χαιρετήσω αυτούς που αγαπώ. ΓΙΑΤΙ, ΘΕΕ ΜΟΥ, ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΔΙΚΟΣ;»

Αυτό ήταν, επί λέξει, το μήνυμα που έγραψε σε ένα blog 16χρονος από τα βόρεια προάστια της Αθήνας. Στο Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής σήμανε συναγερμός και μέσα σε λίγες ώρες τα ψηφιακά ίχνη του νεαρού εντοπίστηκαν. Αμέσως -και κατά την πάγια τακτική που ακολουθείται σε περιπτώσεις ανηλίκων- ειδοποιήθηκε ψυχολόγος από το Χαμόγελο του Παιδιού, που σε συνεργασία με τους γονείς του προσέγγισε το παιδί. Τους εξέθεσε το πρόβλημα, εκείνοι με ψυχραιμία παραδέχθηκαν ότι τον τελευταίο καιρό είχαν διαπιστώσει προβληματική συμπεριφορά αλλά ότι σε καμία περίπτωση δεν πίστευαν ότι ο γιος τους θα απειλήσει να φτάσει τόσο μακριά. Ο 16χρονος έγραφε και ξανάγραφε στην ιστοσελίδα ότι δεν είχε καλή σχέση με την οικογένειά του.

Περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα οι αστυνομικοί του κυβερνοχώρου βρέθηκαν μπροστά σε περίπτωση διαδικτυακού Ρωμαίου και Ιουλιέτας. Ο 19χρονος από την Αθήνα και η 18χρονη από τη Στερεά Ελλάδα δεν έβλεπαν μέλλον στη σχέση τους καθώς οι γονείς τους, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα έλεγαν στις αράδες που αντήλλασσαν μέσα στα chat rooms, τους έβαζαν εμπόδια με κυριότερο θέμα καβγάδων την απόσταση που χώριζε τα δύο παιδιά και τις μετακινήσεις που αυτό συνεπαγόταν. Τα παιδιά αποφάσισαν να συναντηθούν και να αυτοκτονήσουν μαζί δίνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο διέξοδο στον ανεκπλήρωτο έρωτά τους. Ομως τα μηνύματα για αυτοκτονία εντοπίστηκαν από τους αστυνομικούς του σχετικού τμήματος. Ειδοποιήθηκαν ψυχολόγοι της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Αλληλεγγύη, που έσπευσαν να στηρίξουν παιδιά και γονείς.

Τι να προσέχουν οι γονείς

1. Να μην αγοράζουν ποτέ ηλεκτρονικό υπολογιστή αν δεν συμφωνήσουν πρώτα με το παιδί ότι θα… σερφάρει μόνο μιάμιση ώρα στο Ιντερνετ και ότι θα είναι οι ίδιοι κυρίαρχοι στο ποιες σελίδες θα επισκέπτεται.
2. Ο Η/Υ να είναι σε κοινή θέα μέσα στο σπίτι.
3. Ο Η/Υ να μην είναι στο υπνοδωμάτιο του παιδιού.
4. Να μην αφήνουν τα παιδιά τους μόνα στο σπίτι να περιηγούνται στο Ιντερνετ ενώ οι ίδιοι λείπουν, γιατί τότε αυτά βρίσκονται σε ανοικτή επικοινωνία και εκτεθειμένα σε διάφορες πηγές ηλεκτρονικού κινδύνου. Από παιδεραστές και εμπόρους ναρκωτικών έως εμπόρους οργάνων.

Πώς λειτουργεί το σύστημα εντοπισμού

Οι δύο προαναφερθείσες υποθέσεις προστίθενται στις υπόλοιπες οκτώ που έχει χειριστεί με επιτυχία το αρμόδιο τμήμα της Ασφάλειας Αττικής. Οι αστυνομικοί του Διαδικτύου σαρώνουν το Ιντερνετ 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Σε συγκεκριμένες υποθέσεις δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή λόγω της ιδιαίτερης φύσης τους. «Σερφάρουν» σε ιστοσελίδες, σε δωμάτια επικοινωνίας (chat rooms) και προσπαθούν να εντοπίσουν οτιδήποτε ύποπτο. Σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιούν λέξεις-κλειδιά, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που συμμετέχουν και οι ίδιοι στη διαδικτυακή συζήτηση δίνοντας συμβουλές στους υπόλοιπους συνομιλητές τους. Σε περίπτωση που διαπιστώσουν ότι η κατάσταση ίσως είναι λίγο πιο σοβαρή από ό,τι αρχικά φαινόταν, ζητούν εισαγγελική άδεια για άρση απορρήτου και αναζητούν τα ψηφιακά ίχνη του ατόμου. Μόλις εντοπίσουν την ταυτότητά του, ειδοποιούν ψυχολόγο είτε από το Χαμόγελο του Παιδιού είτε από τη ΜΚΟ «Αλληλεγγύη» της Εκκλησίας της Ελλάδος και μαζί ενημερώνουν πρώτα τους γονείς του παιδιού, χωρίς να δώσουν σημεία στο παιδί ότι παρακολουθείται για να μην το φέρουν σε δύσκολη θέση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, από την Ελληνική Αστυνομία γίνονται προσπάθειες να αποκτηθεί ένα υπερσύγχρονο σύστημα-λειτουργικό πρόγραμμα για τον εντοπισμό παιδόφιλων και ατόμων που εκφράζουν τάσεις αυτοκτονίας σε δωμάτια επικοινωνίας στο Διαδίκτυο. Οπως αναφέρουν αρμόδιοι, το συγκεκριμένο σύστημα έχει τη δυνατότητα να σαρώνει τις ιστοσελίδες και να εντοπίζει λέξεις-κλειδιά ώστε οι αστυνομικοί να οδηγούνται στα ψηφιακά ίχνη των εν λόγω ατόμων.

Με αφορμή τόσο αυτή την είδηση όσο και μία ακόμη που διάβασα στο e-tipos :

Βελτιώνεται η υγεία του 14χρονου που επιχείρησε να απαγχονιστεί

Πέμπτη, 10.01.08

Βελτιώνεται η κατάσταση της υγείας του 14χρονου μαθητή από τα Γιαννιτσά Πέλλας ο οποίος για αδιευκρίνιστους μέχρι στιγμής λόγους έδεσε και έσφιξε γύρω από το λαιμό του πετσέτα με αποτέλεσμα να υποστεί καρδιακή ανακοπή.

Όπως είπαν στο ΑΠΕ - ΜΠΕ θεράποντες γιατροί στο νοσοκομείο «ΑΧΕΠΑ» της Θεσσαλονίκης, ο 14χρονος, που νοσηλεύεται στην εντατική μονάδα, άρχισε να παρουσιάζει κάποια σημάδια βελτίωσης, γεγονός που τους κάνει να αισιοδοξούν ότι τελικά θα ξεπεράσει τον κίνδυνο.

Σύμφωνα με την Αστυνομία, στις 29 Δεκεμβρίου 2007 ο ανήλικος επιχείρησε να απαγχονιστεί με την πετσέτα μέσα στην τουαλέτα του σπιτιού της γιαγιάς του. Τον βρήκε ο πατέρας του σε κρίσιμη κατάσταση και σύμφωνα με το διοικητή του νοσοκομείου «ΑΧΕΠΑ», Δημήτρη Γάκη, το άτυχο παιδί υπέστη ανοξαιμική βλάβη του εγκεφάλου λόγω καρδιακής ανακοπής.

Τα αίτια της απόπειρας αυτοκτονίας ερευνώνται από το Αστυνομικό Τμήμα Γιαννιτσών, ενώ στις έρευνες συμμετέχουν και αστυνομικοί του Τμήματος Ασφαλείας Θεσσαλονίκης οι οποίοι, μεταξύ άλλων, εξέτασαν και ηλεκτρονικό υπολογιστή του μαθητή στο σπίτι του, χωρίς όμως να εντοπίσουν κάποια στοιχεία.

_________________

Προτείνω να ανοίξουμε αυτό το τεράστιο θέμα για συζήτηση, καθώς μάλιστα είναι γνωστό σε όλους μας πως υπάρχει στενή σχέση με το Δημήτρη Λιαντίνη κι άλλο τόσο παρεξήγηση για το τι υποστήριζε.

Θα θυμίσω ιδιαίτερα αυτό που ακούσαμε πέρυσι σε εκπομπή της τηλεόρασης σχετικά με σχολή θανάτου που δήθεν ίδρυσε ο Λιαντίνης. Ο παρουσιαστής εκείνης της εκπομπής επεχείρησε να συνδέσει την εξαφάνιση κάποιου άτυχου συνανθρώπου μας με τη φιλοσοφία του Δημήτρη Λιαντίνη αν και κανένα σοβαρό αποδεικτικό στοιχείο δεν υπήρχε που να αποδεικνύει τους ισχυρισμούς αυτούς. Ευτυχώς που κατάφερε τότε και βγήκε στον αέρα η Δανάη καθώς και μια άλλη κοπέλα, μαθήτρια του Λιαντίνη, και ανέτρεψαν αυτές τις γελοιότητες. Μας άφησε όμως πολύ πικρή γεύση εκείνη η εκπομπή. Όπως και μόνιμο καθήκον να διευκρινίζουμε ότι ο Δημήτρης Λιαντίνης αν κάτι ίδρυσε... ήταν σχολή ζωής όπως είπαν οι μαθήτριές του.

Επειδή οι παραπάνω ειδήσεις με ανησύχησαν πάρα πολύ, θεωρώ απαραίτητο να ξεκαθαρίσουμε για μια ακόμη φορά το ζήτημα και να τονίσουμε ότι αυτό που διαβάζουμε στα βιβλία του Λιαντίνη για την αυτοκτονία είναι το εξής:

«Η αυτοκτονία, έστω κι αν έχει σαν αυτουργό το Λεωνίδα της Σπάρτης ή τον Αίαντα, είναι περίπτωση παθολογική στο βαθμό που είναι αφύσικη. Στο βαθμό, δηλαδή, που το χρέος ή το πάθος αποστρατεύει τη φύση μας. Την υπαρκτική μας δηλαδή ηρεμία και κανονικότητα.»

ΝΗΦΟΜΑΝΗΣ - 124

Θα σταθώ στο τελευταίο σκέλος. Στη σχολή ζωής του Δημήτρη Λιαντίνη. Το υλικό το βρήκα έτοιμο να περιμένει στο πόρταλ. (φαίνεται πως κάποια σχέση έχει με την ανάρτηση... αλλά καλύτερα δεν είναι να υπάρχει και εδώ; )

Παράθεση :

"Η δεύτερη πρόταση του Ρουσσώ λέει:

Η ευτυχία του ανθρώπου εδώ κάτω δεν είναι παρά κατάσταση αρνητική. Πρέπει να την μετράμε με την ελάχιστη ποσότητα των πόνων που δοκιμάζουμε.

Αυτό σημαίνει: Για να σου πω πόσο αξίζεις, μη μου λες τι απόχτησες και τι κατέχεις. Πες μου σωστότερα πόσα πλήρωσες ως τώρα, και τι ακόμη δε χρεωστάς.

Εδώ πρόκειται μια στάση ζωής που γεννά τα ανήμερα ερωτήματα. Σε ποιον χρεωστά τάχατες ο νέος άνθρωπος; Δεν έρχεται στον κόσμο ελεύθερος, καθαρός, αχρέωτος; Όχι! αποκρίνεται η αγωγή της φύσης.

Γιατί ο κάθε άνθρωπος που γεννιέται έχει ταυτόχρονα χρεωθεί με το δεδομένο ότι του χαρίζεται η ζωή. Και η ζωή για τον καθένα μας είναι δώρο πολυτιμότερο από το χρυσοφόρο Παγγαίο, ή από το Δέλτα του Νείλου.

Ξέρεις τι σημαίνει ν' αντικρύζεις τον ήλιο; Να κοιτάς έντεκα η ώρα το πρωί τη θάλασσα του Αυγούστου; Να γεύεσαι τη ζάχαρη της Αφροδίτης; Ν' αφουγκράζεσαι τ' αηδόνια στα ρέματα το Μάη; Να πίνεις το κρασί σε γυαλένιο μαστραπά συντροφιά με το πλάσμα που αγαπάς;

Σημαίνει ότι σoυ χαρίζεται ένας θησαυρός που δεν τον ξεχρεώνεις με όλα τα δάνεια της Αγγλίας. O μεγάλος μας ποιητής και ο πρώτος την αυταξία της ζωής την περιγράφει σ' ένα λαμπρό στίχο του:

Δεν τό 'λπιζα νάν' η ζωή μέγα καλό και πρώτο.

Ιδού γιατί από τη στιγμή που γεννιέται ο άνθρωπος αρχίζει την απόσβεση του χρέους της ζωής του.

Από την πίσω όψη της αλήθειας το πράγμα περιγράφεται ως εξής περίπου:

Η ζωή του ανθρώπου είναι μία Εγνατία, που από το Δυρράχι της Αδριατικής που ξεκινά ως τα Κύψελα του Έβρου που τελειώνει είναι γιομάτη αγώνες, ατυχίες, βάσανα, αδικημούς, απάτες, αρρώστιες, μέριμνες, κινδύνους. O άνθρωπος την τραβά από την αρχή ως το τέλος ωσάν να περπατά στρωμένο ναρκοπέδιο.

Κι όσο φτάνει προς το τέλος, τόσο πλησιάζει στα πιο φοβερά από τα φοβερά. Στα άθλια γερατειά δηλαδή και στον ανεξίλαστο θάνατο.

Και το τέλος; O άνθρωπος πεθαίνει αναίτια, άχρηστα, ανώφελα. Πεθαίνει άδικα, κριματισμένα, παράλογα, μουγγά. Σαν το σκυλί που λέει ο Κάφκα.

Καθώς πέφτει, η αυλαία σβήνει το φως, όπως η νύχτα σβήνει την αστραπή."

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ

Η ζωή για το Λιαντίνη είναι ό,τι δηλώνει ο στίχος του Σολωμού: Μέγα καλό και πρώτο. Αλλά αυτό το καλό οφείλεις να το ξεχρεώσεις με τον πόνο που νιώθεις και υπηρετείς ολοζωής. Και το χρέος είναι τεράστιο. Και μόνο που αντικρύζεις τον ήλιο, λέει ο Λιαντίνης, χρωστάς. Γι' αυτό χρωστά ακόμη και ο νέος άνθρωπος που γεννιέται. Και ίσως για τούτο ο Όμηρος τονίζει ότι το καλύτερο για τον άνθρωπο είναι ποτέ να μη γεννιέται. Μόνο για αυτό. Και όχι γιατί δεν υπάρχει η αναγνώριση πως η ζωή είναι υπέροχο δώρο.

Και ο Λιαντίνης θα μετρήσει την αξία του καθενός με το κατά πόσο άντεξε και ξεπλήρωσε το χρέος αυτό. Το ίδιο νόημα έχει για μένα και η φράση του πως ο θάνατος για να τον μελετάς έχει το εύρος της ζωής που τη ζεις.

Θα τη ζήσουμε τη ζωή.... έτσι δεν τον ακούμε στο ηχητικό ντοκουμέντο να λέει; Έτσι δεν τον βλέπουμε σιγά σιγά να ξεπροβάλει ως πρότυπο μέσα από όσα ντοκουμέντα και μαρτυρίες μας εμπιστεύτηκε η σύντροφος της ζωής του;

Μου πήρε αρκετό χρόνο να διαβάσω τις αναρτήσεις των ημερών που απουσίαζα. Αλλά τώρα έναν άλλο Λιαντίνη έχω επιτέλους μπρος μου. Έρημος και ισχυρός... Α, πόση παρεξήγηση έγινε πάνω σε τούτο. Πόσο λάθος λαξεύτηκε το πορτρέτο του. Σε τι δίνη μπορεί να βάλει νέους ανθρώπους ένα τέτοιο πρίσμα.

Ίσως αυτό να παρέσυρε και εκείνους τους ανθρώπους που έκαναν τότε την εκπομπή. Που ήταν ξεκάθαρο ότι δεν είχαν διαβάσει Λιαντίνη από το πρωτότυπο. Αλλά τις εκδοχές τρίτων που δε γνώρισαν οι ίδιοι το Λιαντίνη.

Τσπ... Συνεχίζω για την αυτοκτονία...

Θα δώσω ιδιαίτερη σημασία, μια και η προβληματική της αυτοκτονίας εδώ μπήκε σε συνάρτηση με νέους ανθρώπους (τι φρίκη... ειδικά η δεύτερη περίπτωση του 14χρονου που έφτασε να την πραγματοποιήσει... ) στην πορεία σπουδών του Δημήτρη Λιαντίνη.

Ξέρουμε ότι για πολλά παιδιά η βαθμολογία στο μαθητικό έλεγχο αποτελεί τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι. Ή η αποτυχία σε κάποιες εξετάσεις.

Έχουμε όμως και το παράδειγμα του Λιαντίνη. Που με ένα 14 και 6/10 από το γυμνάσιο παίρνει το δρόμο για τα υψώματα. Και είναι άδικο να κρύβουμε αυτή την υπέροχη διαδρομή και να μην προβάλουμε την περίπτωση σε όλα εκείνα τα παιδιά που είδαν κάποτε τέτοιους βαθμούς και ένιωσαν να τους κόβονται τα φτερά. Ή ακόμη χειρότερα, αποφάσισαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Νομίζω ότι ο ίδιος ο Λιαντίνης, δηλώνοντας το βαθμό του γυμνασίου στα βιογραφικά του, ακόμα και όταν δε χρειαζόταν, αυτό το μήνυμα θέλησε να περάσει, πώς ο μαθητής του 14 και μισό μπορεί να φτάσει μια μέρα να πάρει ένα διδακτορικό με άριστα. Κι ακόμη ψηλότερα, να γίνει ο αγαπημένος δάσκαλος για χιλιάδες που τον άκουσαν ή τον διάβασαν.

Καταλαβαίνω πως η αγάπη στο Δάσκαλο, στο φίλο, στο μαθητή (μιλώ για τη μαρτυρία του φιλολόγου του) μπορεί να παρασύρει στην απόκρυψη αυτής της πτυχής και να μας παραμυθιάζουν για ένα μαθητή που ήταν τάχα του 19. Θυμίζω όμως ότι για το Λιαντίνη σημασία έχουν οι ζωντανοί. Σημασία έχουν οι νέοι, η νέα γενιά. Το έγκλημα κατά της νέας γενιάς θέλησε να σταματήσει, αυτή τη διαμαρτυρία άφησε φεύγοντας. Κι αυτούς τους νέους πρέπει να έχουμε όλοι στο νου μας και για τους νέους να δείχνουμε αμέριστο το ενδιαφέρον μας αν αγαπάμε το Λιαντίνη.

Να βοηθήσουμε τα παιδιά να αποκτήσουν εκείνη την οπτική και εκείνη τη στάση ζωής που θα τα οδηγήσει νικητές στην Ιθάκη τους. Όχι θλιβερούς αυτόχειρες πριν καν αντικρύσουν το μεσοστράτι της ζωής. Και η απάντηση εδώ είναι η καταπολέμηση του ευδαιμονισμού και της καλοπέρασης. Είναι η άσκηση στο μέτρο και στην τάξη και στην κλιτότητα. Είναι το πρότυπο που έχτισε ο Λυκούργος με τους νόμους του και όχι η ασυλλόγιστη κραιπάλη και οι επιδείξεις δύναμης της εποχής του Περικλή. Τα έγραψα και σε άλλο άρθρο αυτά... Γιατί τα ζω καθημερινά και πονάνε.

Λέω λοιπόν ότι αντί το κράτος να εξοπλίζει την αστυνομία με μηχανήματα σάρωσης του διαδικτύου είναι χίλιες φορές προτιμότερο να λάβει μέτρα να θωρακίσει τις ψυχές των νέων. Να μη γίνονται θύματα στο βωμό του παράλογου τρόπου της σημερινής ζωής. Η αγωγή των νέων είναι η απάντηση. Η σωστή αγωγή που θα τους ετοιμάσει για Θερμοπύλες και όχι τρέσες και αυτόχειρες.

" Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο του Οιδίποδα. Αν όμως δεν αντέξω να υψωθώ στην ανδρεία που αξιώνει αυτός ο τρόπος, και ευρεθεί ο νεκρός μου σε τόπο όχι ασφαλή, να φροντίσεις με τη μανούλα και το Διγενή, να τον κάψετε σε ένα αποτεφρωτήριο της Ευρώπης "

Δ. Λιαντίνης, από το τελευταίο γράμμα που έλαβε το φως της δημοσιότητας

Κανείς δεν στάθηκε σκεπτικός απέναντι στα πελώρια ερωτηματικά που θέτει τούτο το απόσπασμα. Ο θάνατος του Οιδίποδα είναι ένα ερώτημα φύσει τραγικό και ακόμη ένα δήλιο πρόβλημα. Το ερώτημα αυτό συσκοτίζει ακόμη περισσότερο η αναφορά στον "νεκρό μου", έκφραση που πρώτη φορά συναντώ στην ελληνική γλώσσα. Η παραπομπή στην αρχαία σημασία του νεκρού ως "νεκρού σώματος" με την προσθήκη της γενικής κτητικής "μου" είναι πρωτοφανής στα δικά μου μάτια. Στα νέα ελληνικά απαντά η έκφραση σε μοιρολόγια όπου οι πενθούντες κλαίνε για το "νεκρό τους". Ποτέ όμως δεν είδα κείμενο όπου το υποκείμενο να αναφέρεται στο νεκρό του σώμα, με την έκφραση "ο νεκρός μου". Και μάλιστα, "να τον κάψετε", εκεί που οποιοσδήποτε άλλος θα έλεγε "να με κάψετε". Η απόσταση ανάμεσα στο υποκείμενο και το "νεκρό του" είναι δισημία στην κόψη του σπαθιού.