Στο καλειδοσκόπιο της Γαλήνης...

Μάζευα εικόνες σήμερα. Εικόνες Γαλήνης. Έπρεπε να γίνει κι αυτό. Και η Γαλήνη και οι Εικόνες...


La vie en rose... Α, όχι. Μόνο τα τριαντάφυλλα. Τριαντάφυλλα και πικροδάφνες και χαμομήλια και ζούδια, μικρά ζούδια που τριγυρνάν εκεί.


Ήταν κοπέλα λέει κάποτε η Αράχνη... Μια κόρη απ' τη Λυδία... Λυδία, Λυδία... αχ, η Λυδία. Θυμάσαι που μας μίλαγε για τη Λυδία;

- Ήξερες κανέναν άνθρωπο πιο σπουδαίο απ' αυτόν; Εγώ δεν ήξερα... Κι ας μ' άρεσε να ξεχνώ εκείνο το ΜΗΔΕΝΑ ΠΡΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ...

Και συνεχίζω με το καλειδοσκόπιο, ούτε του Θανάση ούτε και του θανάτου... Ένα απλό καλειδοσκόπιο ταξιδευτή, τίποτε άλλο. Ταξιδευτή και προσκυνητή...


Άγνωστον έντομο. Ένα άγνωστο αριστούργημα. Οι βλάττες; Α, αυτές είναι καλά κρυμμένες στο σκοτάδι...


Κάθε λουλούδι είναι αριστούργημα. Και κάθε ζούδι. Η ζωή είναι το αριστούργημα και το άριστον και το μέγα δώρο. Να μη τη σπαταλάς. Ούτε στιγμή μην αφήνεις να φεύγει χωρίς να τη χορτάσεις και να τη χαρείς.

Κάθισα στο πεζούλι... Κι αυτά σκεφτόμουν. Από όλα τα άλλα αυτά. Δεν ξέρω γιατί. Κι έβλεπα κάτω σβησμένες γόπες... Ποιος; Ή ποια; Πέρασαν κι άλλοι. Και κάπνισαν και σου κουβέντιασαν. Σήμερα ήταν η δική μου σειρά. Έντεκα χρόνια μετά. Ήταν, δεν ήταν; καιρός...

Το είχα πει. Δε θα πάω πριν νιώσω έτοιμη γι' αυτό. Σήμερα ναι. Και χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν οδηγούσα εγώ. Μόνο του τράβαγε το αμάξι.

Πού; Μα φυσικά εδώ:


Εκεί οι πικροδάφνες. Εκεί και τα κυπαρίσσια.


Εκεί και όλα τα άλλα.

- Εκείνος;

Α, και που θες να ξέρω εγώ; Μου φτάνει που έτσι γράφει ο τάφος. Θες να τον πω και Σήμα; Να τον πω... Αλλάζει κάτι; Όπως δεν αλλάζει τίποτε και για το άλλο. Έντεκα χρόνια. Εξαφανισμένος έντεκα χρόνια.

Τι νεκρός και τι ζωντανός νεκρός... Μην παίζουμε με τις λέξεις.

Δε θέλω κανέναν να στενοχωρήσω. Όχι πια. Δεν αμφισβητώ τίποτε, δεν πιστεύω τίποτε. Περίσσεψε τόσο ψέμα που δεν έχει καν νόημα να μιλάς γι' αυτό. Κουράστηκα, σου λέω, να ψάχνω πίσω από τις λέξεις. Ποιος λέει, τι λέει και γιατί το λέει... Δεν έχω δικαίωμα να κουραστώ κι εγώ;

- Θα μου πεις: Και γιατί να ξέρουμε; Ποιοι είμαστε εμείς για να ξέρουμε; Έλα μου ντε... Αυτό το ποιοι είμαστε να λύσουμε και αμέσως μετά θα σας απαντήσω και στο άλλο...

Κεχριές... Μια ανάσα δρόμος από τον Ισθμό.

Θα πάρεις τον παλιό δρόμο για Επίδαυρο. Και θα προσέξεις να δεις την ταμπέλα:

Κεχριές είσοδος Α΄.

Ο δρόμος σε πάει σχεδόν μόνος του. Μέχρι το γεφυράκι. Εκεί στρίβεις δεξιά και φτάνεις στην εκκλησία. Το νεκροταφείο είναι πίσω ακριβώς από την εκκλησία:


Και η ταμπέλα στο δρόμο γράφει:


Έχω την εντύπωση πως οι μισοί τουλάχιστον δρόμοι της περιοχής λέγονται Απ. Παύλου... Ίσως να εξηγείται από τον υπότιτλο. Να βάφτισαν έτσι όλους τους δρόμους που θεώρησαν ότι περπάτησε ο απόστολος. Αποστόλου Παύλου από δω, αποστόλου Παύλου από κει... Δαίδαλος!!!

Καλύτερα λοιπόν να αναζητήσετε το γεφυράκι και την εκκλησία. Και μη με ρωτήσετε ποια εκκλησία. Ούτε ρώτησα ούτε και ενδιαφέρθηκα πώς τη λένε. Μόνο για το νεκροταφείο έψαξα και φυσικά όλοι το ήξεραν. Νεκροταφείο Κεχριών. Αν και εκεί απέξω έγραφε συνοικισμός Φιλοθέης. Ε, λογικό. Το νεκροταφείο τους κάνεις όλους πιο φιλόθεους!!!

Διότι μην κοιτάς την μπροστινή όψη. Το πίσω της αχλάδας και της εκκλησιάς να βλέπεις. Εκεί που δεν υπάρχει λύπη και στεναγμός γιατί είναι η χώρα του μεγάλου τίποτε.

Η είσοδος του νεκροταφείου είναι δεξιά από την εκκλησία. Το αυτοκίνητο μπορείς να το παρκάρεις ακριβώς μπροστά, είναι φαρδύς δρόμος. Ή και να το αφήσεις μπροστά στην εκκλησία για να γυρίσεις πιο εύκολα... Επί της αποστόλου Παύλου.

Πόσες κουβέντες και γι' αυτό. Πόσες κουβέντες στα χαμένα. Δεν άρεζε σε μερικούς το όνομα του δρόμου λέει. Και βρίσκαν κι εκείνη την ιστορία με την κυρα - Πηνελόπη και την ηλακάτη για να στηρίξουν τη διαφωνία τους. Αστεία και χαζά πράγματα.

Το ήξερα λοιπόν πολύ πριν φτάσω πως ο δρόμος του νεκροταφείου λέγεται Αποστόλου Παύλου. Εκείνο που δεν ήξερα ήταν πώς λέγεται ο πίσω δρόμος. Αυτόν κανείς δε στάθηκε να τον προσέξει:


Ένα λιόφυτο. Τόσο γνώριμο στοιχείο σε εκείνον. Και μια ταμπέλα που υπόσχεται "να βρεις γαλήνη εδώ". Μπέρδεψαν ίσως τις ελιές με τις φλαμουριές; Και κανείς ποτέ δεν τους μίλησε για το όρος των Ελαιών; Όπως και νά 'χει ο δρόμος λέγεται Γαλήνης (ο χωματόδρομος) και έχει και με λατινικά στοιχεία καταγραφεί: GALINIS...

Αξίζει λοιπόν το ταξίδι. Και μόνο τη Γαλήνη να βρεις, αρκεί. Θα τη βρεις όμως; Αρκεί η ταμπέλα για να τη βρεις; Ας την ξαναβάλω λοιπόν, μπας και πιάσει:


Γαλήνη υμίν... και ημίν. Αμήν...

Δεν ξέρω γιατί αλλά τον φανταζόμουν μεγαλύτερο αυτόν τον τάφο. Από τις φωτογραφίες; Από το όνομα;

Είναι στο βάθος του νεκροταφείου. Στο βάθος και αριστερά.

Μικρό νεκροταφείο και στριμωγμένοι οι τάφοι.

Όλοι φυσικά με κάτι σταυρούς να!




Εκτός από έναν...

"Δεν έχω δει τέτοιο τάφο άλλη φορά", μου είπε ο αθώος άνθρωπος που με συνόδευε...



Άντε να του εξηγήσεις. Και μάλιστα σε στιγμή που δε θες να σου μιλάει κανείς. Σε όποιον και αν ανήκει ο σκελετός που βρίσκεται εκεί... Αυτό - ξαναλέω - δεν έχει καμία σημασία...

Μετράει μόνο που πάνω στη στήλη διαβάζεις το δικό του όνομα. Και φέρνεις στο νου σου τόσα και τόσα...

Δεν είναι ανέκδοτο αυτό που θα πω.

Και ο καθένας μπορεί να το ελέγξει πηγαίνοντας ως εκεί...

Στη μέση ο δικός του τάφος. Το σήμα...

Κοιτώ ζερβά: Δράμαλης...

Κοιτώ δεξά: Αβραάμ...

Δε γίνονται αυτά; Και όμως γίνονται.

Για τα υπόλοιπα τριγύρω; Μια θλίψη αφόρητη. Ψεύτικο λουλούδι και μάρμαρο και καντηλέρια και τόσα άλλα άχρηστα για όποιον βρίσκεται από κάτω.

Μπορεί αυτός να δει; Μπορεί να ακούσει, να νιώσει;

Για μας, για τους ζωντανούς, μπαίνουν όλα τα μπιχλιμπίδια. Και τα λουλούδια. Κυρίως τα λουλούδια. Να ξεχνάμε το φρικτό πρόσωπο του θανάτου.

Αλίμονο σε όποιον βλέπει με τα άλλα μάτια. Και ακούει με τα άλλα αυτιά.

Έσκυψα και κοίταξα μια μυρμηγκοφωλιά... Τα μυρμήγκια βιαστικά, δε στάθηκαν να λύσουν τις δικές μου απορίες. Τι γίνεται εκεί, αποκάτω. Εκεί που έχει βασίλειο ο Χάροντας και η Χαρόντισσα. Κι από λουλούδια; Μόνο οι ρίζες τους φτάνουν... Έσκυψα και χάιδεψα τα χαμομήλια. Άειντε να μαζέψεις αυτά τα χαμομήλια και να τα κάνεις ρόφημα. Μία η Πυθία και μία εσύ. Εκείνη με τα νερά της Κασταλίας κι εσύ με το ταπεινό βοτάνι.




Μια ρίζα χαμομήλια... Εκεί ανάμεσα στους τάφους. Εκεί που το μάτι σου πέφτει χάμω και θέλει δε θέλει επαναλαμβάνει τους στίχους του σοφού λαού:



Τα χαμομήλια θα ταΐσουμε κι εμείς. Κι αν τίποτε άλλο χρήσιμο δεν κάναμε, τούτο τουλάχιστον μας μένει. Και δεν είναι λίγο. Καθόλου λίγο. Ίσως να είναι και το σημαντικότερο από όλα τα άλλα έργα μας...

Το κοίταγα με τις ώρες χτες... Το ξανακοιτώ σήμερα στις φωτογραφίες. Τελικά δεν ξέρω αν διάλεξα την κατάλληλη στιγμή να πάω εκεί. Ίσως θα έπρεπε να πάω νωρίτερα.





Το πιο "τρομακτικό" είναι το απέξω. Κι ας φαίνεται παράξενο. Αυτός ο περίβολος. Η πικροδάφνη, η μεγάλη πικροδάφνη, δίνει το στίγμα. Στις ρίζες της είναι ο τάφος. Το σήμα...

Σ' αυτό εδώ το δρόμο, την Αποστόλου Παύλου, περνούν συνέχεια αυτοκίνητα. Για επαρχία και μέρα καθημερινή παραήταν πολλά... Γαλήνη; Άδικα γράφει το πίσω δρομάκι "Γαλήνης". Δεν υπάρχει γαλήνη εδώ.

Τριγύρω σπίτια, πολλά και δίπλα σχεδόν μερικά στο νεκροταφείο. Και τα σύρματα αμέτρητα. Άλλα για ρεύμα, άλλα για τηλέφωνο. Φαίνονται εξάλλου, δε φαίνονται;

Και περιβόλια και κήποι... Τα ποτιστικά δούλευαν ασταμάτητα...

Τι μένει τελικά από τον άνθρωπο;

Μην ψάχνεις να βρεις "λογική" στις ερωτήσεις μου... Απρόσκλητες ξεφύτρωναν και χτες εκεί και σήμερα εδώ. Χιλιάδες ερωτήσεις. Να το κέρδος...

Η πικροδάφνη και το βουνό στο βάθος...

Έχει και όμορφα σημεία να σταθεί το μάτι.

Όλο αυτό το πλαστικό... γιατί βάζουν όλα αυτά τα πλαστικά λουλούδια στα νεκροταφεία; Τι προσφέρουν;

Και το κλιματιστικό της εκκλησίας... Κι αυτό απ' την "κακή" όψη βαλμένο. Μη χαλάει η μόστρα του μπροστά... Οι νεκροί; Αυτοί ευτυχώς δε βλέπουν και δεν ακούν.

Πικροδάφνες... δάφνες πικρές... και στο χρώμα που μου αρέσει.

Κι όμως δεν πήρα ούτε φύλλο. Κάτι που λένε να έχω να θυμάμαι;

Τίποτα δεν πήρα. ( ; ) Τίποτα δεν πήγα. Τίποτα δεν άφησα φεύγοντας.

Με ρώτησε η μάνα μου αν πήγα κανένα λουλουδάκι. Έπρεπε, μου είπε. Πρώτη φορά που πήγες...

Πήγα πού βρε μάνα; τη μάλωσα τρυφερά. Μήπως ξέρω και πού πήγα για να κουβαλήσω λουλούδια;

Τότε, μου λέει, γιατί πήγες; Να κάνεις τι;

Να δω. Να δω από κοντά. Έναν τάφο που γράφει το όνομά του. Είναι δεν είναι εκεί ο ίδιος. Έτσι κι αλλιώς πάνε 11 ολόκληρα χρόνια που δεν είναι πια ανάμεσά μας.

Εκεί λοιπόν, στις Κεχριές ή Κεχρεές, είναι το μόνο μνημείο που στήθηκε στα έντεκα χρόνια για τον άνθρωπο αυτό. Δεν ξέρω λοιπόν για το μνήμα. Μα είναι το μνημείο του, το μοναδικό του μνημείο. Και χτες ήταν μια μέρα φορτωμένη με τις μνήμες του. Μια μέρα μνήμης.

Όχι, δεν ψάχνω δικαιολογίες και ερμηνείες. Σαν αυτόματο σηκώθηκα χτες και ξεκίνησα για εκεί. Σαν έτοιμη από καιρό...