Ο δρόμος δεν είναι γεμάτος μ....ά

Εκείνη τη φώναζαν Ραλλού. Τη δίδυμη αδερφή της Παναγιωτίτσα.

Έζησαν σε άλλο αιώνα. Κάπου στις άκριες της ελληνικής επικράτειας. Τι σημασία έχει πού; Αυτά που θα σας πω θα μπορούσαν να συμβούν παντού εκείνη την εποχή.

Η οικογένεια φτωχή. Λίγα χτηματάκια κι αυτά της συμφοράς. Περίμεναν κυρίως από το ψάρεμα να βγάλουν πέντε φράγκα.

Οι δίδυμες πριν ακόμη τελειώσουν το σχολειό έμαθαν να μπαλώνουν τα δίχτυα. Να βοηθάνε κι αυτές τον αγώνα της οικογένειας.

Τέσσερα παιδιά. Νομίζω πως υπήρχαν τέσσερα παιδιά στην οικογένεια. Μια μεγαλύτερη αδερφή, και ένας μικρότερος αδερφός. Το στερνοπούλι και το καμάρι της μάνας.

Εγώ γνώρισα μόνο τις δίδυμες. Γριές πια και στα τελευταία τους. Παράξενο ζευγάρι... Είχαν χάσει πλέον και οι δύο τους άντρες τους. Η μία άκληρη, η άλλη με δίδυμους γιους. Δεν ξεχώριζες όμως ποια ήταν η μάνα και ποια η θειά. Κι όχι γιατί έμοιαζαν σαν δυο σταγόνες νερό... Η μία στρουμπουλή στρουμπουλή, η άλλη καλοστεκούμενη και φινετσάτη.

Αλλιώτικες και οι ζωές που έζησαν. Οι ζωές... Αναρωτιέμαι αν αυτές οι γυναίκες πρόλαβαν να ζήσουν. Παρά τις εφτά και πλέον δεκαετίες που κουβαλούσαν στη ράχη τους.

Ανατρίχιαζα όταν τις άκουγα να μιλούν. Λες και άκουγα θέατρο της Δευτέρας. Ηθογραφία εποχής. Μα είναι δυνατόν; Και όμως ήταν. Λες και τις κατέβασες από το ράφι μεσαιωνικού μουσείου. Ειδικά εκείνη που είχε τους γιους. Η Παναγιωτίτσα.

Η άλλη, η Ραλλού όπως την είπαμε, ευτύχησε να δει και καλές μέρες. Ανθρώπινες. Πρώτα όμως πλήρωσε τίμημα ασήκωτο.

Η οικογένεια είπαμε, θεόφτωχη. Η μεγάλη κόρη κακοσούσουμη, ούτε που γύριζε αρσενικό να την κοιτάξει. Και τα χρόνια της να περνούν. Είδε κι απόειδε η μάνα, κατάλαβε πως πρέπει να λάβει τα μέτρα της για τις δυο μικρές τουλάχιστον.

Κόντευαν τότε οι δίδυμες στα 15. Μα εκείνα τα χρόνια τα κορίτσια παντρεύονταν μικρά. Αν όχι στα 15, τουλάχιστον στα 17 με 18 έπρεπε να περάσουν το κατώφλι της εκκλησιάς.

Να το περάσουν, αλλά με ποιον; Ήταν κι αυτό μεγάλο βάσανο για τη μάνα. Που περίμενε όχι μονάχα να τις παντρέψει μα να βολέψει και την υπόλοιπη φαμίλια με το γάμο τους.

Έκατσε κι έκανε καταγραφή για πιθανούς γαμπρούς. Ποιος και ποιος θα ταίριαζε στις κόρες της. Τον ήθελε κύριο και με υπόληψη στην κοινωνία και να έχει το κατιτίς του. Να μην περάσουν οι κόρες της τη φτώχεια τη δική της.

Μα πού να τους βρει τους καλούς γαμπρούς; Φτωχός ο τόπος, φτωχοί και οι άνθρωποι. Σαν και κείνο το γειτονόπουλο που όλο πέρναγε απέξω και όλο έβρισκε αφορμή να πιάνει την κουβέντα στη Ραλλού.

- Αυτό δα μας έλειπε, οργιζόταν η μάνα. Τέτοια συμφορά να με βρει να μου ξεσηκώσει τούτος ο αχαΐρευτος το κορίτσι...

Το πράγμα δεν έπαιρνε καθυστέρηση. Έπρεπε να γίνει κάτι και γρήγορα.

Εκείνο λοιπόν τον καιρό και σε κείνο τον τόπο βρισκόταν ένας μεσόκοπος γιατρός. Γιατρός επί παντός επιστητού. Από δόντια μέχρι γυναίκες κούραρε. Ετών πενήντα παρακαλώ. Και εμφάνιση; Έχετε δει φωτογραφία του Ιωάννη Μεταξά; Ε, θα μπορούσε να είναι και δίδυμος αδερφός του.

Πιάνει λοιπόν η μάνα τη Ραλλού και της λέει ετοιμάσου. Θα πας στο γιατρό!

Άδικα η πιτσιρίκα ρωτούσε γιατί. Αφού άρρωστη δεν ήταν, τι δουλειά είχε να πάει στο γιατρό;

Σςςς, της έλεγε η μάνα. Δεν ξέρεις εσύ. Όλες οι γυναίκες πάνε στο γιατρό. Πρέπει να πας κι εσύ.

Την έλουσε, την έπλυνε, την έντυσε με τα καλά της. Και μια και δυο στο ιατρείο.

Τη δικαιολογία που του ξεφούρνισε γιατρού δεν την ξέρω. Μα και ο γιατρός βλάκας δεν ήταν. Δεν άργησε να καταλάβει πως άλλος ήταν ο λόγος της επίσκεψης.

Το κοριτσάκι ανίδεο αλλά τρυφερούδι να το πιεις στο ποτήρι. Και η μάνα μες στη γλύκα. Και κυρ γιατρέ μου και να έρθεις και στο φτωχικό μας να φας φαγάκι από τα χεράκια της Ραλλούς μου, να δεις τι νοικοκυρά είναι... και όλες τις γαλιφιές του κόσμου.

Χαζός ο γιατρός, το είπαμε, δεν ήταν. Και τα πενήντα χρόνια της μοναξιάς του βάραιναν πια πολύ στις πλάτες του. Το είδε έτσι, το είδε αλλιώς, την πήρε την απόφαση.

Κίνησε λοιπόν κουνάμενος και λυγάμενος και πήγε στο σπίτι.

Και να τα γλυκά και να οι σουμάδες και το καλό σερβίτσιο και τα δαντελένια τραπεζομάντιλα.

Και κάποια στιγμή η μάνα μπήκε στο ψητό. Και άρχισε να απαριθμεί τα προσόντα της θυγατέρας και να παινεύει παράλληλα και το γιατρό.

- Μακάρι γιατρέ μου να βρισκόταν ένας άρχοντας σαν εσένα για τη Ραλλού μου, του ξεφούρνισε ωμά και χωρίς περιστροφές στο τέλος.

- Μα κυρά μου, την έκοψε ο γιατρός, εγώ είμαι πενήντα χρονών άνθρωπος. Η κόρη σου 15.

- Ε, και; Πού είναι το κακό κυρ γιατρέ; Ο άντρας πρέπει να είναι ψημένος και έμπειρος. Τι; Σε κανένα παιδαρέλι να τη δώσω; Να μην έχει στον ήλιο μοίρα; Και να μου την πεθάνει στη δουλειά; Ενώ εσύ θα την έχεις κυρά! Και θα τη βλέπω κι εγώ και θα καμαρώνω.

Ξερόβηξε ο γιατρός και θέλησε να ρωτήσουν και το κορίτσι. Μα η μάνα τέτοιο λάθος δεν έκανε. Ήταν και το γειτονόπουλο βλέπεις και φοβόταν καμιά χαλάστρα από τη μικρή.

- Τα κορίτσια εδώ γιατρέ μου δεν τα ρωτάμε τέτοια πράγματα. Οι γονείς αποφασίζουμε και ό,τι αποφασίσουμε εμείς κάνουν. Έτσι τις μεγαλώνουμε, για να ξέρουν μετά να σέβονται και τον άντρα τους και να μην του βγάζουν γλώσσα.

Ο γάμος έγινε πριν καλά καλά να καταλάβει η Ραλλού ότι παντρεύεται. Και να τα ρύζια και τα κουφέτα και τα νταούλια και τα βιολιά. Κάηκε το πελεκούδι.

Και μαζί με το πελεκούδι κάηκε και η καρδιά του τελώνη, του κολλητού του γαμπρού, με τη δεύτερη δίδυμη. Με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια.

Μπορεί να μην είχε τα λεφτά του γιατρού, ήταν όμως νεότερος, μόλις είκοσι χρόνια μεγαλύτερος από το κορίτσι και ήταν και ομορφάντρας. Και μετά υπάλληλος του γκουβέρνου, τον είχε τον τρόπο του.

Σύντομα οι χωριανοί έφαγαν και πάλι κουφέτα. Και ξαναγλέντησαν και έδωσαν ευχές για το καινούριο ζευγάρι.

Τα χρόνια πέρασαν και ο γιατρός με τη γιατρέσσα του κατάφεραν με τα πολλά να κάνουν και ένα παιδάκι. Δεν ήταν όμως του κόσμου τούτου. Η καρδούλα του είπαν...

Έμεινε λοιπόν η Ραλλού μονάχη με το γιατρό. Να τον υπηρετεί όπως την είχε δασκαλέψει η μάνα της όπως κάνουν οι καθωσπρέπει γυναίκες. Σπαθί όμως και εκείνος. Κυρά και αρχόντισσα την είχε. Με τα λούσα της και τα χρυσαφικά της και με τη σπιταρόνα τους που ζήλευε ο κόσμος ούλος. Ακόμα και παραδουλεύτρα της πήρε, όπως όλες οι σπουδαίες κυράδες.

Και να οι βόλτες και να τα ταξίδια στο εξωτερικό. Και να και τα δώρα στο φτωχόσογο της νύφης. Να καμαρώνει και η πεθερά με τέτοιο γαμπρό που έκανε!

Η Παναγιωτίστα πάλι τα έφερνε πιο δύσκολα. Ο δικός της δεν ήταν προύχοντας. Και τα ήθελε και όλα στο χέρι. Κι αυτή σούζα βέβαια, λαμπάδα αναμμένη. Μην ξεφύγει κι αυτή από τις ορμήνιες της μάνας.

Κι έπειτα ήρθαν τα δίδυμα. Πώς να τα φέρει βόλτα η Παναγιωτίτσα; Η αδερφή της την ελυπήθηκε. Συχνά πυκνά της έστελνε την παραδουλεύτρα της να της δίνει ένα χέρι και όλο και της έβαζε στην τσέπη το κατιτί. Γιατί όλα και όλα, ο γιατρός ήταν χουβαρντάς και στα φράγκα.

Άνθρωπος συνετός, ήξερε πως άλλο από πλούτη και δόξες δεν μπορούσε να δώσει στη γυναίκα του. Κι εκείνη, παιδάκι ήταν που τον γνώρισε, έτσι έμαθε να ζει. Και έτσι νόμιζε πως είναι ο γάμος.

Και πέρναγαν τα χρόνια. Και ο γιατρός γέραζε. Και η Ραλλού είχε βάλει στόχο λες να φτάσει τον άντρα της σε ηλικία και σε βάρος. Την έβλεπες και την έκανες τα διπλά της χρόνια.

Μα τι νομίζεις; Αρκεί η καλοπέραση για να κρατήσει ζωντανό τον άνθρωπο; Όσο γεμάτη και να είναι η τσέπη άμα είναι άδεια η καρδιά τίποτε δε σε κρατάει ζωντανό. Και η Ραλλού, χωρίς να το καταλάβει είχε γεράσει πριν την ώρα της.

Η Παναγιωτίτσα τουλάχιστον είχε τα παιδιά της. Τους λεβέντες της.

Κόλλησε σιγά σιγά και η Ραλλού στα ανίψια. Και να τα δώρα και να να τους παίρνει διακοπές μαζί. Να γεμίσει ζωή και το δικό της σπίτι.

Η Παναγιωτίτσα σύμφωνη κι αυτή. Από αγάπη στην αδερφή; Ίσως... Ήταν όμως και η περιουσία του γιατρού άξια να τη βάλει σε πειρασμό. Την κάθε μάνα θα έβαζε. Να εξασφαλίσει καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της. Έτσι δεν έκανε και η δική της μάνα; Και να! Τις καλοπάντρεψε και τις δυο και τις έκανε κυράδες με υπόληψη στην κοινωνία. Εκεί που ξημεροβραδιάζονταν να μπαλώνουν δίχτυα.

Κάποια στιγμή λοιπόν ο γιατρός έκλεισε τα μάτια του. Κι έμεινε η Ραλλού ολομόναχη. Τα ανίψια είχαν μεγαλώσει πια και παρέες με τη θεια δεν καταδέχονταν. Κλαμπάκια και κοριτσάκια ήταν εκεί έξω. Στη θειά θα πήγαιναν; Κι ας ίδρωνε η μάνα τους να τους εξηγεί... Άλλες οι εποχές βλέπεις και άλλο τα αγόρια και άλλο τα κορίτσια.

Έτσι έγινε και η Ραλλού πήρε την απόφαση. Σαν βρέθηκε μπροστά της εκείνος ο καλοστεκούμενος χήρος, άρπαξε την ευκαιρία και έζησε επιτέλους κι αυτή, έστω και στα πενήντα της πια, όσα της χρώσταγε η ζωή.

Ποιος θα μπορούσε να την κατηγορήσει; Κανένας τουλάχιστον άνθρωπος που ξέρει ότι η ζωή είναι μία και μοναδική. Πόσοι όμως το ξέρουν; Και πόσοι ζουν στην πλάνη; Ανέραστοι οι ίδιοι δεν αντέχουν να δουν ερωτευμένο. Τους πιάνει η λύσσα και αρχίζουν τις ηθικολογίες. Η τέτοια και η μπήξε και η δείξε που ξεκοκαλίζει τα λεφτά του γιατρού με με το μουστερή...

Μα το αυτί της Ραλλούς δεν ίδρωνε. Βρήκε επιτέλους το μέλι και θα το άφηνε;

Και την είδες και άλλαξε και άρχισε να φροντίζει τον εαυτό της έτσι που ποτέ δεν είχε κάνει ως τότε. Επιτέλους ένιωθε γυναίκα. Έβαψε το μαλλί, ντύθηκε και στολίστηκε και σουλουπώθηκε και παρά τα πενήντα της την έβλεπες και την καμάρωνες. Κρίμα που η μάνα της είχε κλείσει τα μάτια της και δεν μπορούσε να την καμαρώσει κι αυτή. Ή μήπως και όχι;

Γιατί εδώ που τα λέμε η Παναγιωτίτσα άλλα της πιπίλιζε όλη την ώρα. Που έβλεπε τον αχαΐρευτο να ροκανίζει όσα ονειρευόταν για τα παιδιά της.

Τι τα θες τι τα γυρεύεις όμως; Οι χαρές ποτέ δεν κρατούν πολύ. Και ο χήρος μια μέρα ξαφνικά αποδήμησε εις Κύριον. Κι έμεινε δεύτερη φορά ολομόναχη η Ραλλού.

Έκλαψε και ξανάκλαψε, και το χήρο και τον εαυτό της. Και τη ζωή της όλη. Κι έσταζε το δάκρυ αργά αργά στο σώψυχά της και τα μούχλιαζε κάθε μέρα και πιο πολύ.

- Και τι να τα κάνει τα σπίτια; Και τα χρυσαφικά; Και τους χοντρούς λογαριασμούς στην τράπεζα;

Τη ζωή της ποιος μπορούσε να της την δώσει πίσω;

Κατέβηκε μια φορά και εκεί κάτω στα μέρη της. Να δει και να θυμηθεί τα όμορφα χρόνια που ακόμη έκανε όνειρα.

Βρήκε και το παλιό γειτονόπουλο. Με φαμίλια πια δική του. Μα καλή γυναικούλα, δυο γιους και μια κόρη. Παντρεμένη η κόρη του τον είχε κάνει και παππού.

Άστραφτε το σπιτικό του από χαρά και ζωντάνια. Άστραψε και αυτός σαν την είδε μετά από τόσα χρόνια. Την κάλεσε να την τρατάρουνε και γλυκό του κουταλιού. Να τους πει τα νέα της και να θυμηθούνε τα παλιά.

Βαλαντωμένη έφυγε η Ραλλού από εκείνο το σπίτι. Κι αν τους έλειπαν τα φράγκα τους περίσσευαν όλα τα άλλα. Αυτά που τώρα ήξερε ότι βάραιναν πιότερο στο καντάρι που μετράει την ευτυχία.

Ο άνθρωπος όμως είναι ζώο παράξενο. Και ειδικά ο πικραμένος. Βρίσκει ο ζεβζέκης τρόπο να ξεφεύγει την πίκρα του με χίλια κόλπα. Γιατί την πίκρα εύκολα δεν την αντέχει κανείς. Κι όταν είναι τόσο μεγάλη σαν την πίκρα εκείνου που άλλο από το θάνατο δε βλέπει να τον περιμένει και άλλο από μια χαμένη ζωή δεν αντικρίζει γυρίζοντας προς τα πίσω. Τότε γίνεται ταφόπλακα και τον θάβει πριν ακόμη πεθάνει...

Πήρε λοιπόν την πίκρα της παραμάσχαλη η Ραλλού και γύρισε στο αρχοντικό της, το άραχλο και συφοριασμένο. Κι έπειτα λίγο λίγο άρχισε να την ξεφορτώνει δηλητήριο με τα λόγια της.

Ξέχασε γρήγορα τις λίγες καλές μέρες. Ξέχασε και όσα έλεγαν τότε οι άλλοι. Ή μάλλον ξέχασε που εκείνοι τα έλεγαν κι εκείνη έσκαγε στα γέλια με τη ζήλια τους. Και θυμήθηκε τη μάνα της. Το είχε ανάγκη να θυμηθεί τη μάνα της. Να ζωντανέψει και να φέρει πάλι στην επιφάνεια όσα τη δασκάλευε. Για να δώσει νόημα σε όσα ακολούθησαν...

Είναι νόμος ξέρετε αυτός. Νόμος ψυχολογικός. Να ταυτίζεσαι με το αρνητικό πρότυπο μπας και δεις την άρνηση ως θέση και το μαύρο σαν άσπρο.

Τότε τη γνώρισα. Σε εκείνη ακριβώς τη φάση της ζωής.

Στεκόταν ακόμη καλά. Είχε ξαναβρεί και τα ανίψια της. Περασμένα τα σαράντα πια κι αυτοί και παντρεμένος ο ένας και με παιδιά. Κι από κοντά πια στη θεία. Με το χέρι πάντα απλωμένο. Κι εκείνη πλούσια τα ελέη. Να το νέο νόημα της ζωής της. Με τον παρά της αγόραζε την αγάπη τους. Και με τον παρά της νόμιζε πως μπορούσε να αγοράσει τα πάντα. Ή τουλάχιστον έτσι ήθελε να πιστεύει.

Μα τι άλλο θα μπορούσε να πιστέψει στα 73 της μια γυναίκα με τέτοια ζωή; Ζωή...

Μου χάρισε κάποτε ένα δαχτυλίδι. Χρυσό. Κι αργότερα ένα κολιέ με γαλάζιες πετρούλες. Τα πήρα μα δεν τα φόρεσα. Σε κάποιο συρτάρι βρίσκονται ξεχασμένα. Δεν μπορούσα να τα βλέπω. Μου θύμιζαν την ιστορία της...

Και πιο πολύ μου θύμιζαν όλο εκείνο το δηλητήριο που έσταζε από το στόμα της. Δηλητήριο για όποιον έβλεπε ευτυχισμένο. Για όποιον έβλεπε να ζει τη ζωή του. Και ειδικά τις γυναίκες. Δεν άντεχε να βλέπει ευτυχισμένες γυναίκες.

Στη μπούκα και η γυναίκα του ανιψιού της. Στα φανερά τη χρύσωνε, στα μουλωχτά και από πίσω της της έσερνε τον αναβαλλόμενο. Ξεβράκωτη την ανέβαζε και ξεβράκωτη την κατέβαζε. Κι ας είχε η κοπέλα τη δουλειά της και ας έβγαζε το ψωμί της με τον ιδρώτα της.

- Το σπίτι όμως; Ποιος πλήρωσε για να βρει αυτή σπίτι; Και έπιπλα και ρούχα και κοσμήματα και δώρα για τα παιδιά της;

Φούσκωνε και καμάρωνε η Ραλλού. Κι ας μην είχε βγάλει ποτέ της ούτε δεκάρα τρύπια. Με ξένα κόλλυβα...

Κι η Παναγιωτίτσα από κοντά. Να σεγοντάρει την αδερφή.

Πρώτον να μην την κακοκαρδίσει.

Δεύτερον γιατί κι εκείνη έβλεπε τη νύφη και φούντωνε. Που κατάφερε να τυλίξει το γιο της. Και δίχως προίκα. Λες και εκείνη είχε προίκα όταν παντρεύτηκε τον τελώνη... Λες και τα λίγα που είχε δεν ήταν αγορασμένα με λεφτά του γιατρού.

Μα είπαμε. Είναι νόμος ψυχολογικός αυτός. Να φτάνεις να κατηγορείς στους άλλους όσα ο ίδιος έκανες. Περίεργα πράγματα, ε; Και όμως αληθινά...

Έλεγε λοιπόν η μια αδερφή και συμπλήρωνε η άλλη.

Και μαζί και η παραδουλεύτρα. Από κοριτσάκι την είχαν πάρει και τώρα ήταν πατημένα τα εξήντα.

Κάποτε κόντεψε η καημένη να παντρευτεί. Όχι από έρωτα, μα να, βρέθηκε ένα καλό παιδί και τη ζήτησε.

Τα αφεντικά στην αρχή έκαναν τάχα πως χάρηκαν. Ναι, να τον πάρεις, της είπαν. Να νοικοκυρευτείς!

Κι έπειτα; Έπειτα καλοσκέφτηκαν πως θα τη χάσουν και πού θα βρουν άλλη να τους δουλεύει σαν ελλόγου της;

Κι άρχισαν τον πλάγιο τέταρτο. Όλο κουσούρια του έβρισκαν. Ήταν και η ζήλια. Από τις κυράδες. Να δουν τη δούλα να προκόβει;

Στο τέλος τα κατάφεραν. Την έπεισαν πως ο γάμος δεν έχει νόημα. Και καλύτερα να φάει μόνη της το κομπόδεμα παρά να της το ροκανίσει ο κάθε λιγούρης.

Έμεινε λοιπόν κι εκείνη στο ράφι. Ή πιο σωστά στης Παναγιωτίτσας. Πεταγόταν βέβαια και στης Ραλλούς. Και στη νύφη ακόμα. Τρία σπίτια φρόντιζε η φουκαριάρα παρά την ηλικία της.

Βόλτα και έξω και διασκέδαση δεν ήξερε τι θα πει. Δίχως ρεπό και δίχως σταματημό δούλευε, δούλευε, δούλευε. Μα είχε να καμαρώνει που κατάφερε να αγοράσει ένα δικό της σπίτι. Αμέεεε. Και το νοίκιαζε. Και έπαιρνε τα ενοίκια. Και τι τα έκανε; Εδώ σε θέλω!

Ότι και η μεγάλη κυρά. Η Ραλλού. Τα μοίραζε σε ανίψια! Λίγο για να αισθάνεται σπουδαία και χρήσιμη, λίγο από φόβο για τα γεράματα. Να της δώσουν ένα ποτήρι νερό... Τι ωραία δικαιολογία! Και τι βολικό για τα ανίψια όλου του κόσμου να έχουν τέτοιες θείες.

Την παροιμία που λέει "Σόι πάει το βασίλειο" την ξέρεις; Ε, εδώ μπορείς να την πεις πιο συγκεκριμένα:

Θεία πάει το βασίλειο!!!

Κάθονταν που λες οι δυο αδερφές, καθόταν και η παραδουλεύτρα από δίπλα και άρχιζαν μια κουβέντα να σου σηκώνεται η τρίχα κάγκελο.

Στόλιζαν πρώτα τη νύφη. Που την είχαν άχτι και οι τρεις.

Η μια γιατί της έτρωγε τα λεφτά.

Η άλλη γιατί της πήρε το γιο.

Και η παραδουλεύτρα γιατί της καθάριζε και της έπλενε και δεκάρα δεν της έδινε ποτέ.

Κι έπειτα στόλιζαν όλες τις άλλες γυναίκες του κόσμου. Καλή κουβέντα για άνθρωπο και ειδικά για γυναίκα, δεν τις άκουγες να λένε ποτέ.

Στο σπίτι και ο άλλος ανιψιός. Ο ανύπαντρος. Πατημένα από καιρό τα σαράντα. Βρέθηκε κάποτε ένα κορίτσι και γι' αυτόν μα πρόλαβε ο άλλος αδερφός και παντρεύτηκε. Δηλαδή πρόλαβε η δική του κοπέλα και τον τύλιξε κατά πως έλεγαν το αχτύπητο τρίο. Έμεινε έγκυος, τι φοβερό, ε; Λες και πήρε χάπι ένα πράμα... και ο λεβέντης δεν έφταιξε στο ελάχιστο. Ή λες και του έκανε μάγια.

Πρόλαβε που λες ο ένας και παντρεύτηκε και ο άλλος την πάτησε. Σιγά μην άφηναν η μάνα, η θεια και η παραμάνα να τους τον πάρει καμία και αυτόν. Και να μείνουν εκείνες στους πέντε δρόμους!

Και σιγά μην του έλεγαν αυτό ακριβώς. Ούτε στον εαυτό τους δεν τολμούσαν να παραδεχτούν γιατί όλη αυτή η λύσσα εναντίον των γυναικών.

Έφταιγε κι εκείνος. Άβουλος και χαμηλών τόνων αφηνόταν να του κανονίζουν τη ζωή. Οι τρεις και αργότερα και ο αδερφός. Ο παντρεμένος. Που στο μεταξύ είχε κάνει και παιδιά. Τα παιδιά όμως έχουν ανάγκες. Κι αυτός ένα μισθό έπαιρνε όλο κι όλο. Τι να φτάσει;

Δεν ήταν μόνο που τον σιγοντάριζε και η Παναγιωτίτσα για τους δικούς της λόγους, ήταν κυρίως το ίδιο το παράδειγμά της:

"Βρες μια πλούσια θεία να εξασφαλίσεις τα παιδιά σου. Μια άκληρη πλούσια θεία... Ή και θείο. Στο φύλο θα κολλήσουμε;"

Βλέπεις που σου λέω; Θεία και θείος πάει το βασίλειο...

Είδε και απόειδε η αρραβωνιάρα του, στο τέλος κατάλαβε το κορίτσι πως μέλλον δεν υπάρχει. Τα μάζεψε κι έφυγε. Κι έπιασε και βρήκε έναν άλλο, ορφανό από πατέρα και μάνα, και προπαντός από θεία, και έφτιαξε τη ζωή της.

Έμεινε λοιπόν ο γιος της Παναγιωτίτσας σαν καλαμιά στον κάμπο. Κάπου κάπου, μάνα ήταν, την έπιανε το μαράζι και έψαχνε εκείνη πια να του βρει κανένα κορίτσι. Να έχει κάποια να τον φροντίζει όταν εκείνη θα έκλεινε τα μάτια της.

Αν και νομίζω πως μάλλον τα δικά της γεράματα τη φόβιζαν και έψαχνε ποιος θα της δώσει ένα ποτήρι νερό στα τελευταία της.

Θα μου πεις είχε τη νύφη. Και θα σου πω έτσι που τα είχε κάνει η Παναγιωτίτσα δεν είχε κανέναν.

Γιατί η νύφη μπορεί να ήταν "ξεβράκωτη" αλλά είχε σπουδές και πτυχίο. Και μπορεί για τα παιδιά της να έκανε τα στραβά μάτια αλλά όταν είδε και ξαναείδε τέτοιες συμπεριφορές σήκωσε μπαϊράκι. Και μην την είδατε...

Άδικα πεθερά και θεία κουβάλαγαν και του πουλιού το γάλα στο σπίτι της. Άδικα έστελναν και την παραδουλεύτρα. Εκείνη το τουπέ της και σημασία μία. Γραμμένες τις είχε εκεί που δεν πιάνει μελάνι.

Μα δε λένε πως όπως στρώσεις θα κοιμηθείς;

Και όσο φερνόταν έτσι η νύφη, τόσον την πλήρωνε ο άλλος γιος, ο ανύπαντρος. Γιατί λύσσαγαν μάνα και θεια και παραδουλεύτρα και δεν άφηναν θηλυκό για θηλυκό να μην το στολίσουν τα εξ αμάξης.

Από κοντά και ο αδερφός. Ο παντρεμένος. Που κλαιγόταν και καλά για όσα έπαθε που παντρεύτηκε.

Να πω την αλήθεια, εγώ δεν έβλεπα να έχει πάθει τίποτε. Μια χαρά κοπέλα ήταν η γυναίκα του, και όμορφη αρκετά, με καλή δουλειά και τα παιδιά τους αγγελούδια. Και νοικοκυρά, να μπεις στο σπίτι της και να ντρέπεσαι να πατήσεις. Και πάντα φινετσάτη και κοκέτα.

Πάθημα είναι αυτό;

Φαίνεται πως κάποια στιγμή το κατάλαβε και ο ανύπαντρος και θέλησε και αυτός να πάθει τέτοια φοβερά παθήματα.

Τόλμησε λοιπόν ο φουκαράς να ερωτευτεί για δεύτερη φορά. Με τις ευλογίες βεβαίως της μαμάς. Είπαμε να κάνει επανάσταση αλλά όχι να ξεκολλήσει και από το φουστάνι της μανούλας.

Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, η μαμά εντόπισε πρώτα την καλή νύφη, όπως ακριβώς και η δική της μάνα κάποτε, και μετά ο γιος τη συνάντησε.

Προξενιό αλλά το πράγμα ήρθε κι έδεσε κι έγινε έρωτας.

Έρωτας; Αν είναι δυνατόν! Απαράδεκτο και ανήκουστο!

Κι ήρθε η στιγμή να πάει η νύφη, η καινούρια, στο σπίτι. Να γνωρίσει την πεθερά, να γνωρίσει και τη θεία. Και την παραδουλεύτρα επίσης.

Καλά τη δέχτηκαν, καλά την κέρασαν, όλα καλά.

Και πήγε η κοπέλα και ξαναπήγε μα όσο πήγαινε όλο και κάτι έβλεπε στραβό στην ατμόσφαιρα.

Γιατί και να θέλει κάποιος να κρυφτεί, στο τέλος θα του βγει ο αληθινός του εαυτός. Νόμος κι αυτός. Κι ας λέει η παροιμία δήθεν για λύκο που άσπρισε το μαλλί του. Τους ανθρώπους εννοεί.

Οι τρεις κυράδες που λες δεν άργησαν να πάρουν φόρα κατηφόρα μπροστά στην καινούρια και να κατηγορούν την άλλη νύφη. Την μπήξε και τη δείξε.

Τις άκουγε η κοπέλα και από σεβασμό τις άφηνε να μιλούν μα μέσα της την έζωναν τα φίδια. Καταλάβαινε πως τα ίδια περίμεναν και την ίδια. Κανόνας κι αυτός απαράβατος. Να μην τον ξεχνάτε.

Είδε λοιπόν και απόειδε, στο τέλος τα μάζεψε κι αυτή. Να μείνει να κάνει τι; Τον κομπάρσο στο έργο του παραλόγου;

Και τι βρήκαν τότε οι τρεις αθεόφοβες να παρηγορήσουν τον κανακάρη τους; Που το είχε ερωτευτεί το κορίτσι και καταλάβαινε πως πάει πια το έχασε το τρένο της ζωής;

- Μη στενοχωριέσαι, του είπαν. Έχεις λεφτά και σπίτια και οικόπεδα. Θα βρεις άλλη. Γεμάτος ο κόσμος μ....ά!



Πέρασαν τα χρόνια. Πέθανε πρώτα η θεια. Η Ραλλού. Σε έναν καύσωνα, μόνη της και αβοήθητη. Τη βρήκαν με τα εσώρρουχα και τον ανεμιστήρα να δουλεύει.

Η Παναγιωτίτσα τα χρειάστηκε. Δίδυμες βλέπεις. Είναι σκληρό πράγμα να χάνεις το δίδυμό σου. Είναι σαν να πεθαίνει το άλλο σου μισό...

Κι άρχισε πια να ανησυχεί για το σκοτεινό και αόρατο μέλλον. Προσπάθησε μάλιστα να ξαναβρεί το κορίτσι που είχε ερωτευτεί το γιο της. Και ο γιος της επίσης...

Μα ξέρεις δεν είναι όλες οι γυναίκες δυο πόδια ανοιχτά που καρτεράν στο παζάρι να της αγοράσουν σαν ένα κομμάτι κρέας. Μπορεί πραγματικά εκεί έξω να έχει πήξει ο δρόμος στα μ....ά αλλά υπάρχουν και γυναίκες που έχουν πέντε γραμμάρια νιονιό και λίγο περισσότερο αυτοσεβασμό.

Η παρολίγον νύφη της δεν της έκανε το χατίρι. Γιατί άλλωστε; Όταν ένας έρωτας τελειώνει δεν ξαναζωντανεύει. Όπως δεν ξανακολλάει το ραγισμένο γυαλί.

Την κάλεσε και την ξανακάλεσε η Παναγιωτίτσα να πάει από το σπίτι. Πουθενά η κοπέλα. Μόνο μια φορά κόντεψε να το πάρει απόφαση. Όταν έμαθε πως η Παναγιωτίτσα αρρώστησε. Μα και πάλι κάτι τη συγκράτησε. Να πάει για ποιο λόγο; Και σαν τι;

Κι έπειτα έμαθε πως πέθανε. Έλειπε σε ταξίδι και δεν πρόλαβε να πάει ούτε στην κηδεία. Την κάλεσαν στο μνημόσυνο. Ούτε κι εκεί θέλησε να παραβρεθεί. Για τίποτε στον κόσμο δε ήθελε να ξαναδεί αυτούς τους ανθρώπους. Και πιο πολύ εκείνον που κάποτε αγάπησε.

Ξέρεις, όταν πραγματικά αγαπάς έναν άνθρωπο πρέπει να τον βοηθάς να γίνεται καλύτερος. Κι όχι να κάνεις τα στραβά μάτια στα κουσούρια του. Ο έρωτας λένε είναι γνώση. Και ο πόνος δάσκαλος.

Ο κόσμος δεν είναι γεμάτος μ....ά. Και δεν είναι όλες οι γυναίκες δυο πόδια ανοιχτά που μπορείς με τον παρά σου να τις αγοράσεις.

Κι ο καλύτερος τρόπος για να το μάθεις αυτό σε έναν άντρα είναι να σηκωθείς και να φύγεις. Ακόμη και αν τον αγαπάς. Και πιο πολύ τότε.

Γιατί έρωτας, είπε ένας σοφός, είναι η τέχνη του να φεύγεις...

Παρακαταθήκη κι αυτή η ιστορία για τις μέρες που δε θα είμαστε μαζί...

Να έχετε να διαβάζετε και να σκέφτεστε.

Κι εγώ σκέφτομαι.

Πρώτον ότι δεν το βλέπω να ξεκινάω αύριο το πρωί.

Μα τι να κάνω; Όταν έρχεται αυτό το πράγμα, δεν το σταματάς με τίποτα. Μόνο σαν φτάσεις στο τέλος...

Εσύ, Χαλ, κι εσύ Ζορμπά, με καταλαβαίνετε. Έτσι δεν είναι;

Δεύτερον... Αυτό αφήστε το. Είναι δικές μου σκέψεις που δε θέλω να μοιραστώ. Όχι πριν γίνουν αποφάσεις.

Μα τελικά είχε δίκιο ο ποιητής: Τίποτα δε γίνεται εδώ κάτου αν δεν είναι στον καιρό του...

Και κάποτε να θυμηθώ να σας μιλήσω για τη Λουίζα. Και το δαχτυλίδι. Αχ, η Λουίζα. Καλή της ώρα όπου κι αν βρίσκεται.

Και ήρθαν χρόνοι δίσεχτοι και μήνες οργισμένοι. Ήρθε και ο κορωνοϊός στην Ελλάδα. Και θέρισε ανθρώπους και ανθρώπους και την περασμένη Δευτέρα θέρισε και τον γιο της Παναγιωτίτσας. Τον ανύπαντρο. Κι εκείνη η κοπέλα που κάποτε τον αγάπησε πολύ αλλά δεν άντεξε να μείνει κοντά του, κάθεται τώρα και τα θυμάται όλα. Και κλαίει. Για τον άνθρωπο που χάθηκε. Και για όλα τα άλλα. 

Καλό ταξίδι, αγάπη μου...