Αν ήταν για το χειρότερο θα χρειαζόταν ένα ακόμη από τα παλιά γνωστά μου σεντόνια. Για το καλύτερο όμως μπορώ χωρίς δεύτερη σκέψη να γίνω κι εγώ μια φορά δωρική:
Οι καπετάνισσες!
Τις ευχαριστώ όλες από καρδιάς για τη συμμετοχή τους στο φόρουμ και για την θαλασσινή αύρα που σκορπούν τριγύρω δίνοντας στο χώρο κάτι το ξεχωριστό και που προσωπικά με κάνει να νιώθω περήφανη.
Χτες που συναντηθήκαμε και από κοντά, γνωρίζοντας και νέα πρόσωπα που μέχρι τώρα ήταν μόνο ένα ψευδώνυμο στην οθόνη, το νιώσαμε όλες αυτό το ρεύμα θετικής ενέργειας και ομόφωνα το εκφράσαμε κάνοντας την ευχή σύντομα να ξαναβρεθούμε.
Αφιερώνω λοιπόν σε όλες τις εικόνες που κράτησα την ώρα που τις περίμενα:
γιατί θα μου θυμίζουν πάντα αυτή τη συνάντηση
και όσα όμορφα μοιραστήκαμε
αλλά και γιατί μου θυμίζουν τις ίδιες τις καπετάνισσες
που μία μία εμφανίστηκαν στο ραντεβού
σαν θαλασσοπούλια που για λίγο συναντιούνται
κι έπειτα πάλι χάνονται συνεχίζοντας το ταξίδι τους
Γιατί είναι φτιαγμένα να ταξιδεύουν συνεχώς
και ποτέ και τίποτε όσο ωραίο και αν είναι
δεν μπορεί να τα καθηλώσει στο ίδιο λιμάνι.
ή σαν καραβάκια που γύρισαν πέλαγα και ωκεανούς
και μπήκαν για λίγο μόνο στο λιμάνι να ξαποστάσουν...
Έτσι σας ένιωσα θαλασσινές μου αδερφές. Καπετάνισσες από τέσσερις διαφορετικές γενιές. Με τη δική της πορεία ζωής η κάθε μία αλλά και τόσα κοινά να μας ενώνουν. Και δε μιλώ για την αυτονόητη αγάπη στο αρμυρό νερό... Υπάρχουν και πολλά άλλα που με εντυπωσιάζουν κάθε φορά να τα προσέχω στις συναντήσεις μας και που συνθέτουν την προσωπογραφία της καπετάνισσας, έναν ιδιαίτερο τύπο γυναίκας που διατηρείται ακόμη και όταν οι ανάγκες της ζωής αλλάξουν την επαγγελματική ρότα και τη δέσουν για πάντα στη στεριά.
Μακάρι κάποτε να λάβει σάρκα και οστά ένα όνειρο που κάναμε σε προηγούμενη μάζωξη, ένας σύνδεσμος για ελληνίδες καπετάνισσες. Πέρα από τα τετριμμένα που επιδιώκουν οι συνήθεις επαγγελματικές ενώσεις...
Και που στόχο θα έχει να προβάλει το θεσμό της γυναίκας αξιωματικού γέφυρας αλλά και της γυναίκας ναυτικού ευρύτερα. Να ενώνει τις εμπειρίες μας αλλά και να προσφέρει βοήθεια στα μέλη του όμοια με εκείνη που η οικογένεια δίνει στα δικά της.
Μπορεί αυτός ο σύνδεσμος όνειρο να είναι ακόμη μακρινό. Αλλά στην πράξη τους στόχους που ανέφερα τους είδαμε πολλές φορές να πραγματώνονται και από τη μικρούλα διαδικτυακή μας ομάδα...
Πόσες φορές ως τώρα συντρέξαμε η μία την άλλη, τόσο σε προσωπικά θέματα όσο και σε επαγγελματικά. Ή με ανταλλαγή εμπειρίας ή και γνώσεων...
Είναι πραγματικά θαυμάσιο αυτό που συμβαίνει. Μακάρι και να συνεχιστεί αλλά και να ξεφύγει από τον περιορισμό στο χώρο του διαδικτύου.
Ειδικά τώρα που ο θεσμός της ελληνίδας πλοιάρχου ξεπέρασε τις τρεις δεκαετίες ζωής και έχουμε πια και ικανό αριθμό γυναικών που ανέβηκαν σε γέφυρες αλλά και πλούσια πείρα ζωής για όσα εκεί αντιμετωπίσαμε ή και για όσα μας ανάγκασαν στην πορεία να εγκαταλείψουμε ό,τι πολύ αγαπήσαμε...
Κι ακόμη θα προσθέσω ως λόγο σημαντικό την αυξημένη παρουσία γυναικών στις σχολές αλλά και την τεράστια διαρροή που παρατηρείται στη συνέχεια. Σε συνδυασμό και με τη διαπιστωμένη απροθυμία απορρόφησης τόσων γυναικών από τις ναυτιλιακές εταιρείες ενώ παράλληλα δε λείπουν οι περιπτώσεις μεγάλων εταιρειών που εμπιστεύονται γυναίκες και όχι μόνο σε κατώτερες θέσεις ή σε "εύκολα καράβια".
Αξίζει νομίζω να διερευνήσουμε πρώτες εμείς τι φταίει... Και να βοηθήσουμε όσο περνά από το χέρι μας τα νέα κορίτσια να αποφύγουν λάθη που θα θέσουν σε κίνδυνο αργότερα την καριέρα τους. Ή να τις καθοδηγήσουμε να αποκτήσουν πρόσθετα προσόντα που θα τις κατοχυρώσουν επαγγελματικά.
Ιδιαίτερη σημασία έχει επίσης να δειχτούν οι εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν για όσες θελήσουν λόγω άλλων υποχρεώσεων να σταματήσουν κάποια στιγμή τα ταξίδια. Λύσεις που θα αξιοποιούν την πείρα στη θάλασσα και δε θα ακυρώνουν τα χρόνια στο καράβι. Και υπάρχουν πολλές τέτοιες λύσεις, μερικές μάλιστα ιδιαίτερα αξιοζήλευτες.
Είδα πχ μια κοπελιά χτες στη συνάντηση και πολύ την καμάρωσα. Που ναι μεν βγήκε στη στεριά αλλά κατάφερε να κρατήσει τη ζωντανή σχέση με τη ναυτιλία. Προς όφελος όχι μόνο δικό της αλλά και του κοινωνικού συνόλου. Δε θα πω περισσότερα... Το διαδίκτυο δεν είναι ο πιο αθώος χώρος να δημοσιοποιείς στοιχεία. Κι εμείς εδώ έχουμε νου και γνώση να περιφρουρούμε τα προσωπικά δεδομένα των μελών μας.
Σκοπός μας δεν είναι η επίδειξη αλλά η ουσιαστική συνδρομή μας στην ενίσχυση του θεσμού της γυναίκας πλοιάρχου. Τόσο επαγγελματικά όσο και στα άλλα μικροπροβλήματα που συνοδεύουν το δύσκολο αυτό επάγγελμα και στην προσωπική ζωή της κάθε κοπέλας που το ακολουθεί.
Ξεκινάνε αυτά τα προσωπικά από τις αντιδράσεις των δικών μας όταν ξεκινάμε τη θάλασσα και προχωρούν αργότερα σε συγκρούσεις με τους αγαπημένους μας ή σε συνειδησιακά διλήμματα για τις υποχρεώσεις μας σε τρίτους, παιδιά, γονείς κλπ. Μην τα υποτιμάτε καθόλου αυτά τα προσωπικά προβλήματα. Έχουν μια ύπουλη δύναμη που φανερώνεται εκεί και όταν δεν το περιμένεις, αναγκάζοντας να σκοτώσουμε τα δικά μας όνειρα για να μην πικράνουμε όσους αγαπούμε...
Και είναι άλλο τέτοιες μάχες να τις δίνεις μόνη σου και να αναρωτιέσαι αν έπραξες σωστά ή λάθος και άλλο τελείως να μοιράζεσαι το πρόβλημα με ανθρώπους που το ζουν ή το έζησαν και οι ίδιοι.
Σε κάθε περίπτωση η συγκεντρωμένη πείρα και η ανταλλαγή απόψεων μόνο όφελος μπορεί να προσφέρει. Αρκεί βεβαίως να κρατηθεί μακριά από σκοπιμότητες άλλου είδους και που συνήθως αγκαλιάζουν έως πνιγμού παρόμοιες επαγγελματικές ενώσεις. Με κυριότερο εχθρό βεβαίως τον κομματισμό και την πολιτική εκμετάλλευση.
Λέω πως αν και δύσκολο είναι να αποφύγεις τέτοιο σκόπελο, οι καπετάνισσες έχουν πιθανότητες και αυτό το στόχο να κατακτήσουν. Όπως κατέκτησαν και τον πολύ πιο δύσκολο, να φτάσουν μέσα σε τρεις δεκαετίες ως το ψηλότερο βάθρο του επαγγέλματος, στη θέση πλοιάρχου σε μεγάλα ποντοπόρα πλοία, αλλά και να εξαπλωθούν σε σχετικά με τη θάλασσα επαγγέλματα της στεριάς που απαιτούν θαλάσσια εμπειρία. πχ ναυτική εκπαίδευση, ναυτιλιακές εταιρείες, λιμενικό, εμπόριο ναυτιλιακών ειδών κλπ.
Λέγεται πως στο πολύ κοντινό μέλλον ίσως δούμε και σε καίριες πολιτικές θέσεις που συνδέονται στενά με τη θάλασσα, γυναίκες... Όχι καπετάνισσες, μη δημιουργηθεί καμία λάθος εντύπωση. Μιλώ για γυναίκες που έχουν προσεγγίσει τα ναυτικά ζητήματα μέσα από άλλους δρόμους.
Δεν ξέρω αν η παρουσία γυναικών σε τέτοια πόστα θα βοηθήσει και τις γυναίκες που ακολουθούν επαγγελματικά το δρόμο της θάλασσας. Ίσως ναι, ίσως όχι... Οι πιθανότητες όμως θα είναι πολύ καλύτερες αν οι ίδιες οι καπετάνισσες προβάλλουν προς την όποια πολιτική ηγεσία και τις θέσεις του κλάδου τους, με επιχειρήματα και στοιχεία.
Τουλάχιστον θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από το υπουργείο να καταγράψει τις περιπτώσεις των γυναικών που σπούσασαν στις σχολές και να αναζητήσει τι απέγιναν και γιατί... Ώστε με βάση αυτά τα πραγματικά δεδομένα να γίνει ο όποιος σχεδιασμός για το μέλλον των ναυτικών σχολών.
Διότι είναι κρίμα και άδικο να ξεκινάνε τα κορίτσια με τόσο ενθουσιασμό και στην πορεία να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το όνειρό τους. Δε λέμε να μην κάνουν οικογένεια ή να μη γίνουν μητέρες. Λέμε όμως ότι υπάρχει τρόπος να μην πάνε χαμένες οι σπουδές τους και η εμπειρία τους στα καράβια. Όπως υπάρχει τρόπος να διασφαλιστεί για όσες το επιθυμούν να ξαναγυρίσουν αργότερα στα καράβια, όταν οι προσωπικές τους υποχρεώσεις το επιτρέψουν και πάλι.
Το θέμα δεν είναι μόνο ατομικό της κάθε κοπέλας αλλά ευρύτερο και αφορά το κοινωνικό σύνολο από πολλές σκοπιές. Ακόμη και ως προς τη "σπατάλη" δημοσίου χρήματος για εκπαίδευση των κοριτσιών σε ένα επάγγελμα που λίγο παρακάτω θα υποχρεωθούν οι περισσότερες να εγκαταλείψουν.
Σταματώ εδώ και περιμένω τις τοποθετήσεις και των άλλων... Παλαιών και νέων... Νομίζω ότι μόνο μέσα από το διάλογο μπορούμε να καταλήξουμε σε όσο το δυνατόν ορθότερες απόψεις και μέσα από τη σύνθεση των αντιλήψεων που έχει η καθεμιά μας για τα ζητήματα αυτά.