ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ
ALFAVITA Την τελική εκδοχή του σχεδίου του υπουργείου Παιδείας παρουσιάζει αναλυτικά σήμερα η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ με δημοσίευμα της Γιούλης Μανώλη. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό προγραμματισμό το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή το Μάρτιο. Προηγουμένως πρέπει να περάσει από το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ). Το πρόβλημα είναι ότι το ΕΣΥΠ έχει μείνει «ορφανό» από τον περασμένο Νοέμβριο που έληξε η θητεία του κ. Θ. Βερέμη και δεν μπορεί να συνεδριάσει. Την επίλυση της εκκρεμότητας έχει αναλάβει ο πρόεδρος της Βουλής κ. Δ. Σιούφας, που αναμένεται να ορίσει συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων για την επιλογή προέδρου του ΕΣΥΠ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΕΤ η κυβέρνηση θα προτείνει την ανανέωση της θητείας του κ. Βερέμη. «Ελπίζω να με στηρίξει και το ΠΑΣΟΚ», λέει ο ίδιος. Η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων είναι η μοναδική επιτροπή της Βουλής στην οποία έχει την πλειοψηφία η αντιπολίτευση.
Πώς θα γίνεται η επιλογήΟι Ελληνες πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν αποδεδειγμένα μία ξένη γλώσσα. Η επιλογή των μεταπτυχιακών φοιτητών θα γίνεται με συνεκτίμηση κυρίως των εξής κριτηρίων:
▪ Το γενικό βαθμό του πτυχίου.
▪ Τη βαθμολογία στα προπτυχιακά μαθήματα που σχετίζονται με το μεταπτυχιακό.
▪ Την επίδοση σε διπλωματική εργασία, όπου προβλέπεται σε προπτυχιακό επίπεδο.
▪ Την τυχόν ερευνητική δραστηριότητα του υποψηφίου.
Τις λεπτομέρειες εφαρμογής των κριτηρίων, τον ορισμό συμπληρωματικών κριτηρίων ή την πιθανή εξέταση σε ορισμένα μαθήματα καθορίζει η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του τμήματος. Η επιλογή των εισακτέων γίνεται από επιτροπή μελών ΔΕΠ του τμήματος που συγκροτείται με απόφαση της ΓΣΕΣ.
Η ζήτηση για μεταπτυχιακές σπουδές είναι τόσο αυξημένη, ώστε μετά το νέο νόμο για τις μετεγγραφές, που στεγανοποίησε τα αντίστοιχα κριτήρια, να αποτελεί η εισαγωγή σε ελληνικό μάστερ το μεγαλύτερο ρουσφέτι που διεκπεραιώνεται σήμερα στα πανεπιστήμια.
Μάστερ σε ένα χρόνοΤμήματα ΤΕΙ και της ΑΣΠΑΙΤΕ μπορούν να οργανώνουν αυτοδύναμα μεταπτυχιακά προγράμματα υπό τον όρο να έχουν προηγουμένως υποστεί εσωτερική αξιολόγηση. Είναι η διάταξη για την οποία ανυπομονούν τα ΤΕΙ. Για την προώθησή της πιέζει η ομοσπονδία εκπαιδευτικού προσωπικού των Ιδρυμάτων με την κήρυξη
24ωρης απεργίας στις 5 Φεβρουαρίου και 48ωρης στις 14 και 15 του μήνα, μέσα στην εξεταστική περίοδο του χειμερινού εξαμήνου.
Κάθε πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών οδηγεί στη χορήγηση μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης (ΜΔΕ) και διαρκεί τουλάχιστον ένα πλήρες ημερολογιακό έτος, από το οποίο τρεις μήνες το λιγότερο διατίθενται για τη συγγραφή ερευνητικής ή συνθετικής μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας. Ο μέγιστος χρόνος για την απόκτηση ΜΔΕ πρέπει να ορίζεται στον κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών. Κατ’ εξαίρεση προβλέπεται αναστολή φοίτησης μέχρι 12 μήνες, ενώ δίνεται δυνατότητα λειτουργίας προγραμμάτων μερικής φοίτησης, της οποίας η διάρκεια είναι τουλάχιστον διπλάσια από αυτήν των προγραμμάτων πλήρους φοίτησης.
Το σχέδιο του μεταπτυχιακού προγράμματος καταρτίζεται από τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης και υποβάλλεται προς έγκριση στο υπουργείο Παιδείας. Στο σχέδιο πρέπει να αναφέρονται, μεταξύ άλλων, η χρονική διάρκεια του προγράμματος, το κόστος της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής, το κόστος λειτουργίας και αναλυτικά οι πηγές χρηματοδότησής του. Η διάρκεια λειτουργίας κάθε μεταπτυχιακού προγράμματος είναι το πολύ οκτώ χρόνια. Η λειτουργία του μπορεί να παραταθεί εφόσον προηγηθεί θετική εξωτερική αξιολόγησή του.
Πηγές εσόδων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων μπορεί να είναι δωρεές, χορηγίες, παροχές, ερευνητικά προγράμματα, κοινοτικά προγράμματα, κρατικές επιχορηγήσεις και δίδακτρα. Το υπουργείο Παιδείας μπορεί να προκηρύσσει επιστημονικούς τομείς προτεραιότητας και να χρηματοδοτεί μεταπτυχιακά προγράμματα που εντάσσονται σε αυτούς.
Η διαχείριση των εσόδων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων γίνεται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ). Τα έσοδα κατανέμονται ως εξής:
▪ 60% για λειτουργικά έξοδα του προγράμματος, αμοιβές - αποζημιώσεις προσωπικού.
▪ 30% για κάλυψη λειτουργικών εξόδων του ιδρύματος.
▪ 10% κρατήσεις υπέρ του ΕΛΚΕ.
Πλαφόν 5-7 επιβλέψεων ανά καθηγητή
«Σκελετούς» διδακτορικών κρύβουν οι ντουλάπες των ελληνικών πανεπιστημίων. Το ισχύον χαλαρό πλαίσιο επιτρέπει σε οποιονδήποτε πτυχιούχο, με προσβάσεις σε καθηγητή «επιρρεπή» στις επιβλέψεις διατριβών, να αναγορεύεται επ’ αόριστον σε υποψήφιο διδάκτορα. Ουδείς έχει στοιχεία ή είναι σε θέση να υπολογίσει τον αριθμό των διδακτορικών που λιμνάζουν παρατημένα στα ελληνικά πανεπιστήμια. Ο αριθμός των επιβλέψεων που μπορεί να αναλάβει ένας καθηγητής είναι απεριόριστος. Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας καθιερώνει πλαφόν επιβλέψεων, ορίζοντας ότι κάθε διδάσκων δεν μπορεί να επιβλέπει περισσότερα από 5 διδακτορικά –και σε εξαιρετικές περιπτώσεις 7– έναντι ακόμη και… 50 που επισωρεύουν στο «μαγαζί» τους ορισμένοι πανεπιστημιακοί, απαξιώνοντας το κορυφαίο στάδιο των ανώτατων σπουδών. Η διεθνώς αποδεκτή ακαδημαϊκή πρακτική θεωρεί καταχρηστική την ταυτόχρονη επίβλεψη περισσότερων από πέντε διδακτορικών. Πλην όμως το υπουργείο έλαβε υπόψη του τις αντιδράσεις και συμπεριέλαβε στη ρύθμιση «εξαιρετικές περιπτώσεις», στις οποίες επιτρέπεται η επίβλεψη έως και 7 διδακτορικών «με αιτιολογημένη απόφαση της γενικής συνέλευσης ειδικής σύνθεσης».
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η παρακολούθηση οργανωμένου κύκλου μαθημάτων, ενώ οι υποψήφιοι διδάκτορες υποχρεώνονται να παρέχουν ανταποδοτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες στο πανεπιστήμιο.
Για όσους δεν διαθέτουν μάστερ ο ελάχιστος χρόνος εκπόνησης διατριβής αυξάνεται από τρία σε τέσσερα χρόνια.
Οι διδακτορικές σπουδές δεν περιλαμβάνουν κύκλους μαθημάτων, ενώ οι υποψήφιοι διδάκτορες δεν είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν ανταποδοτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο, σε μεγάλη κλίμακα όχι μόνο αποτελεί διαδεδομένη πρακτική η προσφορά τους αλλά, όπως τονίζει στον ΕΤ ο πρύτανης του ΕΜΠ κ. Κ. Μουτζούρης, «οι πραγματικοί διδάκτορες, διότι υπάρχουν και αυτοί που ξεκινάνε διδακτορικό για να πάρουν αναβολή από το στρατό, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της πανεπιστημιακής έρευνας». Παρ’ όλα αυτά, η αμοιβή τους είναι 6 ευρώ την ώρα. Το καθεστώς που επιχειρεί να καθιερώσει το νομοσχέδιο επικρίνεται από την ομοσπονδία των πανεπιστημιακών ως «μαύρη εργασία».
Μαθήματα επιστημονικής εμβάθυνσης στο διδακτορικό κύκλο έχει συμπεριλάβει το 55% των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Οι αποκαλούμενες «διαρθρωμένες διδακτορικές σπουδές» αποτελούν γενική κατεύθυνση της Διαδικασίας της Μπολόνια. Το μοντέλο που ακολουθούν σήμερα τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια είναι να αξιοποιούν τους κύκλους των μεταπτυχιακών τους σπουδών για να ανανεώνουν το επιστημονικό τους δυναμικό τροφοδοτώντας με νέο «αίμα» την παραγωγή έρευνας.
Οπως επισημαίνει στον ΕΤ ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Δ. Κουσκουβέλης: «Είναι λίγα τα ελληνικά μεταπτυχιακά προγράμματα που έχουν προσανατολισμό τους την έρευνα».
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος, 2/2/2008 (Γιούλη Μανώλη)