Από τους έντυπους στους ηλεκτρονικούς ναυτικούς χάρτες

Από τους έντυπους στους ηλεκτρονικούς ναυτικούς χάρτες Ένας ιστορικός σταθμός στην εξέλιξη της σύγ- χρονης ναυσιπλοΐας, ίσως ο δεύτερος πιο ση- μαντικός μετά την εγκατάσταση του ραντάρ στα πλοία και την ενσωμάτωση σε αυτό λειτουργιών αυτόματης υποτύπωσης στόχων, θεωρείται η χρήση ηλεκτρονικών ναυτικών χαρτών. Η εποχή της χρήσης συμβατικών χαρτών από ειδικά επε- ξεργασμένο χαρτί για να αντέχει στις πολλαπλές χαράξεις πορείας, του παραδοσιακού διπαράλλη- λου και του ναυτικού διαβήτη πάνω στο πλοίο αφήνει τη θέση της στη νέα ψηφιακή εποχή. Κάνοντας μια αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν, το 1996 για πρώτη φορά ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός καθιερώνει τεχνικές προδιαγραφές για τους ηλεκτρονικούς χάρτες και τα συστήματα απεικόνισης αυτών. Το 2002, αναθεωρείται η Διε- θνής Σύμβαση για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα, γνωστή ως SOLAS και μεταξύ άλλων επιβάλει στις κυβερνήσεις των παράκτιων κρατών την παραγωγή ηλεκτρονικών ναυτικών χαρτών και την παροχή υδρογραφικών υπηρε- σιών. Οι αιτίες που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση συνδέονται με την αλλαγή του τοπίου της ναυσι- πλοΐας και συγκεκριμένα με την κατασκευή πλοί- ων μεγαλύτερου βυθίσματος, την αύξηση της ναυ- τιλιακής κυκλοφορίας, τη δημιουργία συστημάτων διαχωρισμού κυκλοφορίας σε περιοχές υψηλού κινδύνου, την ανάπτυξη των υπηρεσιών παρακο- λούθησης πλοίων αλλά και την ανάγκη καλύτερης προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ένα χρόνο αργότερα η Γενική Συνέλευση των Ηνωμέ- νων Εθνών ενθαρρύνει τη διεθνή συνεργασία για να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η κάλυψη με ηλε- κτρονικούς χάρτες σε παγκόσμια κλίμακα σηματο- δοτώντας ουσιαστικά τη μετάβαση σε αυτούς από τους συμβατικούς, έντυπους χάρτες. Απεικόνιση του ευρύτερου Σαρωνικού Κόλπου σε ηλεκτρονικό χάρτη Ο Ηλεκτρονικός Ναυτικός Χάρτης (Electronic Navigational Charts) δεν είναι απλά μια απεικόνιση στην οθόνη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή αλλά ένα σύ- στημα ναυσιπλοΐας σε πραγματικό χρόνο που περιέ- χει όλες τις αναγκαίες γεωγραφικές, ναυτιλιακές και άλλες πληροφορίες για την εκτέλεση ασφαλούς ταξιδίου ενός πλοίου οπουδήποτε βρίσκεται αυτό κοντά στις ακτές ή στο ανοικτό πέλαγος.

Κατασκευάζεται από κρατικές υδρογραφικές υπηρεσίες και περιέχει περίπου 200 τύπους θεματικών πληρο- φοριών όπως για παράδειγμα το βάθος της θάλασ- σας, θέσεις φάρων, αγκυροβολίων, υποβρύχιων αγωγών, ναυαγίων κ.α. Χάρτες με κλίμακα 1:500.000 έως 1:1.500.000 χρη- σιμοποιούνται για το σχεδιασμό του ταξιδίου που πρόκειται να κάνει το πλοίο καθώς και για τη ναυσι- πλοΐα στην ανοικτή θάλασσα ενώ χάρτες με κλίμα- κα λίγο μεγαλύτερη από 1:4.000 χρησιμοποιούνται για την ακτοπλοΐα, την προσέγγιση σε όρμους ή στο λιμάνι (γνωστοί ως πορτολάνοι). Οι ηλεκτρονικοί χάρτες προορίζονται αποκλειστικά για χρήση στα Συστήματα Απεικόνισης Ηλεκτρονι- κού Χάρτη και Πληροφοριών (Electronic Chart Dis- play and Information System – ECDIS) τα οποία απεικονίζουν σε μια οθόνη όλες τις προαναφερ- θείσες πληροφορίες. Πέρα από τις βασικές δυνατότητες που διαθέτει το ECDIS, μπορεί να συνδεθεί με άλλα συστήματα ναυσιπλοΐας όπως τα ραντάρ, τα συστήματα εντο- πισμού θέσης και αυτόματης αναγνώρισης, παίζο- ντας το ρόλο ενός βοηθήματος λήψης αποφάσεων για τους ναυτιλλόμενους που προσδιορίζει συνε- χώς τη θέση του πλοίου σε σχέση με τη στεριά και άλλα χαρτογραφημένα αντικείμενα. Η παραγωγή και συνεχής ενημέρωση των ηλε- κτρονικών ναυτικών χαρτών αποτελεί ένα παρά- δειγμα στενής συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών των χωρών. Περιφερειακά κέντρα δια- νομής έχουν την ευθύνη της προετοιμασίας και ενημέρωσης των δεδομένων των ηλεκτρονικών χαρτών προσφέροντας παγκόσμια κάλυψη, τα οποία στη συνέχεια δίνονται σε μεγάλους εμπορι- κούς προμηθευτές οι οποίοι μπορούν να συμπερι- λάβουν στο τελικό προϊόν τους και άλλες πληρο- φορίες που ενδέχεται να ζητηθούν από τις ναυτι- λιακές εταιρείες, τα κέντρα ελέγχου κυκλοφορίας, κ.α. Η υποχρεωτική εγκατάσταση του ECDIS σε συγκεκρι- μένους τύπους και μεγέθη εμπορικών πλοίων ξεκι- νά τον Ιούλιο του 2012 και αναμένεται να ολοκλη- ρωθεί σε όλα τα υπάρχοντα και νέα πλοία μέχρι το 2018. Αναμφίβολα η ασφάλεια στη θάλασσα ενι- σχύεται ακόμα περισσότερο με την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών, ωστόσο, η γνώση και οι δεξιότη- τες των ανθρώπων πάνω στο πλοίο είναι τα κυρίαρ- χα στοιχεία που καθιστούν τη ναυτιλία μια ιδιαίτε- ρα ασφαλή και περιβαλλοντικά φιλική παραγωγική δραστηριότητα. Γέφυρα ναυσιπλοΐας με το σύστημα ECDIS να διακρίνεται δεξιά

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΛΩΝ ΤΗΣ HELMEPA - Τεύχος 2 - 30/3/2010

Το “Περισκόπιο των Ναυτίλων” είναι ένα μηνιαίο ηλεκτρονικό δελτίο της HELMEPA που
έχει ως στόχο να φέρει τους νέους ανθρώπους στην Ελλάδα πιο κοντά σε θέματα που
αφορούν τη θαλάσσια έρευνα, τη χρήση νέων τεχνολογιών για την προστασία του
περιβάλλοντος και τις επιστήμες και τα επαγγέλματα που συνδέονται με το θαλάσσιο
περιβάλλον. Η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίζεται από το Βρετανικό κοινωφελές ίδρυμα The
Lloyd’s Register Educational Trust (LRET).

Ναυτίλοι της HELMEPA

Περγάμου 5, 171 21 Νέα Σμύρνη

tel: 30 210 9343088 - fax: 30 210 9407327

e-mail: info@helmepacadets.gr - www.helmepacadets.gr