Το ψηφιακό σχολείο και άλλες παρανοήσεις

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ:

http://syllogosepensmyrnis.fforumfree.com/t1340-topic#1858


Με αφορμή την παρακάτω πρόσφατη δημοσίευση στο φόρουμ:

http://syllogosepensmyrnis.fforumfree.com/t1337-topic#1854

Admin έγραψε:

6. Ψηφιακό Σχολείο Χωρίς Πληροφορική Παιδεία!

Σχεδόν έτοιμοι λοιπόν «για την απογείωση» προς το «Νέο Σχολείο», το σχολείο του μέλλοντος, το «Ψηφιακό Σχολείο»…..χωρίς όμως την Πληροφορική Παιδεία!!!

Οι διαρροές αναδεικνύουν την πληροφορική περιττή μετά το Γυμνάσιο. Πληροφορική όμως δεν σημαίνει εκμάθηση ενός τυποποιημένου πακέτου χειρισμού, αλλά και προγραμματισμός και ερευνητικά και μαθηματικά πακέτα και ανάπτυξη αλγοριθμικής λογικής.

Σε μία εποχή που οι επιχειρήσεις στήνουν τα προγράμματα της παραγωγής τους μέσω υπολογιστών, που οι μεγαλύτεροι Έλληνες επιστήμονες (διαφόρων ειδικοτήτων) που κάνουν καριέρα στο εξωτερικό κυριολεκτικά «πετάνε σπίθες στον προγραμματισμό», σε μία τέτοια λοιπόν εποχή που θα έπρεπε να γραφούν και να διδαχθούν στις λυκειακές τάξεις βιβλία ειδικά για την εφαρμογή της μαθηματικής σκέψης στον προγραμματισμό, για τις εφαρμογές του προγραμματισμού στην παραγωγή και την οικονομική, στις κατασκευές, στη φυσική, στην αεροναυπηγική, κ.ο.κ., η πληροφορική κηρύσσεται έκπτωτη από το Λύκειο. Πολύ σωστά λοιπόν επισημαίνεται στο κείμενο της ΕΠΕ (βλ. ψηφιακό αρχείο ΑΒ, 7/2/2011) ότι έτσι οδεύουμε να δημιουργήσουμε άβουλους καταναλωτές-χρήστες εισαγόμενης τεχνολογίας αντί για παραγωγούς τεχνολογίας.

Υπό τέτοιες συνθήκες, οι πληροφορικοί μάλλον θα κληθούν να αναζητήσουν την τύχη τους μέσα από την αναδιάρθρωση των Δομών της Διοίκησης.

Οι επιστήμονες συνάδελφοι πληροφορικοί θα κληθούν να επανδρώσουν διοικητικές θέσεις ή να μπαίνουν ως βοηθοί άλλων συναδέλφων στις χωρίς υπολογιστές αίθουσες για διδασκαλία μέσω νέων τεχνολογιών!!!…..αγγίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το απόλυτο δέλεαρ του οράματος που είχαν όταν πήγαν και διαγωνίσθηκαν στον ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ή όταν «όργωναν» την Ελλάδα προκειμένου να αποκτήσουν την πολυπόθητη προϋπηρεσία διορισμού τους!!!

Αλήθεια, τι επίδραση ασκεί ο αριθμός των σχολικών συμβούλων ανά ειδικότητα στο τι αντικείμενα θα περιλαμβάνονται στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών και στον επιμερισμό των διδακτικών ωρών;;;

Έχοντας πολύ νωπή την εμπειρία από το σεμινάριο της Β - Πληροφορικής (μόλις χτες το απόγευμα έδωσα και τις περιβόητες εξετάσεις πιστοποίησης) οφείλω να τοποθετηθώ στο θέμα αυτό που τόσο έχει παραχαραχτεί, στο θέμα του ψηφιακού σχολείου.

Τοποθέτηση που θα ταιριάξει και στον τίτλο του θέματος απ' όπου δανείστηκα την παράθεση γιατί θα είναι επίσης ένα κείμενο αγανάκτησης. Και θα επισημάνω ότι το κείμενο που παρέθεσα δεν είναι του αντμίν του παρόντος φόρουμ. Υπογράφεται από συνάδελφο της δευτεροβάθμιας:

Παράθεση :

Επιμέλεια – Επεξεργασία: Αργύριος Δ. Κολοκοντές
Αντιπρόεδρος ΕΛΜΕ Φλώρινας

Και στα δικά τους χωράφια, τι γίνεται δηλαδή στο γυμνάσιο κι ακόμη περισσότερο στο λύκειο, δε θέλω να εμπλακώ. Όμως το παρόν φόρουμ αφορά την πρωτοβάθμια και καλό είναι να υπάρχει και η δική μας φωνή για το όλο ζήτημα, για το ψηφιακό σχολείο, και να μη δημιουργούνται παρανοήσεις με όσα παραπάνω διαβάσατε στο κείμενο του κυρίου Κολοκοντέ.

Θα ξεκινήσω με μία από τις ερωτήσεις που είχαμε στην ύλη μας για τις χτεσινές εξετάσεις:

Παράθεση :

Παρακάτω προτείνονται ορισμένα χαρακτηριστικά που ανήκουν στην τεχνοκεντρική (Τ), πραγματολογική (Π) ή ολιστική προσέγγιση ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία σε αντιστοιχίσεις με απόψεις που αφορούν τον τρόπο χρήσης τους. Εντοπίστε την ορθή αντιστοίχιση:

1η αντιστοίχιση: οι ΤΠΕ ως μέσο έκφρασης διαθεματικής προσέγγισης (Τ), συνδυασμός δύο προσεγγίσεων (Ο), η Πληροφορική ως γνωστικό αντικείμενο (Π), η παιδαγωγική αξιοποίηση του υπολογιστή (Π), Απόκτηση δεξιοτήτων στη χρήση του υπολογιστή (Ο).

2η αντιστοίχιση: οι ΤΠΕ ως μέσο έκφρασης διαθεματικής προσέγγισης (Ο), συνδυασμός δύο προσεγγίσεων (Π), η Πληροφορική ως γνωστικό αντικείμενο (Τ), η παιδαγωγική αξιοποίηση του υπολογιστή (Ο), Απόκτηση δεξιοτήτων στη χρήση του υπολογιστή (Τ).

3η αντιστοίχιση: οι ΤΠΕ ως μέσο έκφρασης διαθεματικής προσέγγισης (Π), συνδυασμός δύο προσεγγίσεων (Τ), η Πληροφορική ως γνωστικό αντικείμενο (Ο), η παιδαγωγική αξιοποίηση του υπολογιστή (Τ), Απόκτηση δεξιοτήτων στη χρήση του υπολογιστή (Π).

ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ Η 2 ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΟΝΙΣΤΕΙ...

Ξέρω ότι για τους περισσότερους αυτό το κειμενάκι της ερώτησης και των απαντήσεων μοιάζει με κινέζικα. Το έβαλα όμως επίτηδες για να πάρετε πρώτα πρώτα μια γεύση τι σημαίνει επιμόρφωση Β - Πληροφορικής και αφετέρου γιατί εδώ περικλείεται η βασική φιλοσοφία του τι είναι το ψηφιακό σχολείο σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις για το ζήτημα.

Για να μπορέσετε να κατανοήσετε όλοι το γιατί σωστή απάντηση είναι η 2η και τι σημαίνουν τα διάφορα "κινέζικα" θα παραθέσω και το ακόλουθο απόσπασμα από τη σχετική θεωρία:

Παράθεση :

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΩΤΟ

Τα πρότυπα εισαγωγής των ΤΠΕ στην διδακτική διαδικασία είναι τα εξής (Μακράκης & Κοντογιαννοπούλου – Πολυδωρίδη, 1995):

1. Οι ΤΠΕ ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο στα πλαίσια του ψηφιακού- πληροφορικού αλφαβητισμού (ICT digital-literacy). [σ.σ. αυτό είναι το τεχνοκεντρικό μοντέλο]

2. Οι ΤΠΕ ενταγμένες στη Διδακτική του κάθε γνωστικού αντικειμένου. [σ.σ. αυτό είναι το ολιστικό μοντέλο]

3. Οι ΤΠΕ ως συνδυασμός των δύο προηγούμενων προσεγγίσεων. [σ.σ. αυτό είναι το πραγματολογικό μοντέλο]

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ

Οι ΤΠΕ διαφοροποιούνται από την Πληροφορική που είναι η επιστήμη αλλά και η τεχνολογία που έχει ως αντικείμενο την έρευνα, συλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία, παραγωγή και μετάδοση των πληροφοριών χρησιμοποιώντας ως κύριο εργαλείο τον υπολογιστή. Η Πληροφορική στην εκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο (τεχνοκεντρική προσέγγιση ) και ως μέσο (εκπαιδευτικό λογισμικό) για τη διδασκαλία και μάθηση όλων των γνωστικών αντικειμένων του προγράμματος σπουδών (ολοκληρωμένη ή ολιστική προσέγγιση).

Η διείσδυση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και η πειραματική αξιοποίησή τους στη διδασκαλία και τη μάθηση των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων του Προγράμματος Σπουδών (ΠΣ), αποτελεί σήμερα γεγονός (τουλάχιστον για τα σχολεία που διαθέτουν κατάλληλο εξοπλισμό) (Ιωάννου – Φερεντίνος 2007). Θεωρείται ότι η δυναμική τους διαμορφώνει ένα νέο μαθησιακό περιβάλλον το οποίο μπορεί να λειτουργήσει για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής πρακτικής αλλά χωρίς, σε καμιά περίπτωση, την αντικατάσταση του διδάσκοντα. Η αξιοποίησή τους προϋποθέτει κάποιες σημαντικές αλλαγές τόσο στο επίπεδο του ΠΣ όσο και στους ρόλους μαθητών και διδασκόντων.

Διακρίνουμε δύο κύριες προσεγγίσεις για την εισαγωγή και αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στην Εκπαίδευση:

Η πρώτη προσέγγιση αφορά τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις νέες απαιτήσεις που αυτές θέτουν για την εκπαίδευση. Απόρροια αυτής της προσέγγισης είναι η αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών (νέο Δ.Ε.Π.Π.Σ.), τόσο σε θεματικές περιοχές όσο και σε διδακτικές - μαθησιακές προσεγγίσεις. Οι αλλαγές αυτές συνεπάγονται τη διαμόρφωση νέων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, γεγονός το οποίο με τη σειρά του απαιτεί ένα νέο διδακτικό πλαίσιο και νέες ανάγκες για τον εκπαιδευτικό.

Η δεύτερη προσέγγιση αφορά τις εξελίξεις στον τομέα της γνωστικής ψυχολογίας με την πιθανή συνδρομή των Τ.Π.Ε. Η δεύτερη αυτή προσέγγιση έχει ως αφετηρία τη μάθηση και τις απαιτήσεις που τίθενται σε διδακτικό για το πώς μπορεί η τεχνολογία μπορεί να υποστηρίξει τις νέες διδακτικές ανάγκες.

Το Δ.Ε.Π.Π.Σ λαμβάνει υπόψη του τόσο τις τεχνολογικές εξελίξεις όσο και το νέο τοπίο που διαμορφώνεται, καθώς και τους στόχους που έχουν τεθεί από την Ε.Ε., ειδικότερα με άξονα τις Τ.Π.Ε. στη δια-βίου εκπαίδευση και μάθηση, στην ηλεκτρονική μάθηση, στην ισότιμη πρόσβαση στην κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης, στη μείωση του ψηφιακού χάσματος κτλ.

Αυτά αποτυπώνονται με τη μορφή νέων απαιτήσεων, αναφορικά με τις επιζητούμενες ικανότητες από την πλευρά των μαθητών:

κριτική και διαλεκτική ικανότητα, θετική διάθεση για συνεργασία, αυτενέργεια, ικανότητα δια βίου μάθησης γνώσεων και δεξιοτήτων, ικανότητα επαρκούς χρησιμοποίησης των Τ.Π.Ε., ικανότητα αναζήτησης και αξιολόγησης πληροφορίας από διάφορες πηγές, ικανότητα έκφρασης, ικανότητα κριτικής σκέψης, ανάπτυξη κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, ικανότητα συνεργασίας σε ομάδες, κ.ά.

Στο πλαίσιο αυτό οριοθετούνται μια σειρά από μαθησιακές και διδακτικές προσεγγίσεις, οι οποίες προσδιορίζουν αρχές διδακτικής μεθοδολογίας και νέες διδακτικές ανάγκες και απαιτήσεις και επομένως νέες διδακτικές δεξιότητες και μια διαφορετική προσέγγιση διδασκαλίας-μάθησης. Στο νέο τύπο διδασαλίας και μάθησης πρέπει να αποφεύγεται η άκριτη απομνημόνευση, να προωθείται η κατανόηση βασικών εννοιών στα διάφορα γνωστικά αντικείμενα, να αναπτύσσονται γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες, να προωθείται η κατανόηση και ερμηνεία εννοιών, διαδικασιών και φαινομένων, η ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων, δεξιοτήτων για να μάθει ο μαθητής πώς να μαθαίνει, η ικανότητα για διαβίωση σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες, η ικανότητα συνεισφοράς σε ζητήματα αειφόρου ανάπτυξης, η ικανότητα ευαισθητοποίησης σε ζητήματα ειρήνης, πολέμου, ανθρωπιστικά κ.ά.

Η Πληροφορική εκτός από γνωστικό αντικείμενο αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο διαμέσου του οποίου μπορεί να επιτευχθούν οι καινοτομίες που προωθούνται από το Δ.Ε.Π.Π.Σ. όπου οι Τ.Π.Ε. θεωρούνται «εργαλεία» για την απόκτηση γνώσης, για εξατομικευμένη εκπαίδευση και δια βίου μάθηση.

Βασικός σκοπός της εισαγωγής της Πληροφορικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση είναι οι μαθητές «να έλθουν σε επαφή με τις διάφορες χρήσεις του υπολογιστή ως εποπτικού μέσου διδασκαλίας, ως γνωστικού-διερευνητικού εργαλείου (με τη χρήση ανοικτού λογισμικού διερευνητικής μάθησης) και ως εργαλείου επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών» στο πλαίσιο των καθημερινών σχολικών δραστηριοτήτων.

Οι μαθητές καλούνται να χρησιμοποιήσουν τον υπολογιστή ως «εργαλείο ανακάλυψης, δημιουργίας, έκφρασης, αλλά και ως νοητικό εργαλείο και ως εργαλείο ανάπτυξης της σκέψης» με το κατάλληλο λογισμικό: διερευνητικής μάθησης, προσομοίωσης, εκπαιδευτικών παιγνιδιών, αλληλεπιδραστικών πολυμέσων, γενικής χρήσης κ.ά.

Ειδικά για την υλοποίηση δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης, το Δ.Ε.Π.Π.Σ. προτείνει λογισμικό γενικής χρήσης (ζωγραφική, επεξεργασία κειμένου, βάσεις δεδομένων, λογιστικό φύλλο, γραφικά), εφαρμογές πολυμέσων, χρήση-ενημέρωση βάσεων δεδομένων, ηλεκτρονική βιβλιογραφία, αναζήτηση πληροφοριών από τον παγκόσμιο ιστό.

Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται από τον εκπαιδευτικός να αλλάξει τον τρόπο διδασκαλίας του και να αναπτύξει νέες διδακτικές στρατηγικές. Η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει λύσεις στη δημιουργία κατάλληλων μαθησιακών περιβαλλόντων τα οποία και θα προωθούν δεξιότητες όπως η ανακαλυπτική, η διερευνητική και η συνεργατική μάθηση.

Δεν ξέρω λοιπόν και επομένως δεν έχω και γνώμη για το γυμνάσιο και το λύκειο. Όμως όσον αφορά το δημοτικό σχολείο αυτό που σήμερα εννοούμε ως ψηφιακό σχολείο σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις δεν είναι ένα σχολείο στο οποίο διδάσκεται πληροφορική από καθηγητή πληροφορικής. Αυτό είναι ένα ξεπερασμένο μοντέλο και η πρώτη μορφή που επιχειρήθηκε για εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το μοντέλο αυτό που εστίαζε στη διδασκαλία του ίδιου του υπολογιστή ως γνωστικού αντικειμένου και κατ' επέκταση της επιστήμης της πληροφορικής ονομάζεται τεχνοκεντρικό μοντέλο. Να σημειώσουμε ότι στη δημόσια εκπαίδευση το μοντέλο αυτό δεν πρόλαβε να εφαρμοστεί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση παρά μόνο σε κάποια ιδιωτικά σχολεία (πχ στου Δούκα που είναι ένα πρωτοπόρο σχολείο σε θέματα πληροφορικής για τα ελληνικά δεδομένα) και σε ελάχιστες εξαιρέσεις δημοσίων σχολείων που κυρίως οι σύλλογοι γονέων αγόρασαν μηχανήματα και με δικά τους λεφτά προσέλαβαν και καθηγητή πληροφορικής. Ο βασικός λόγος που δεν πρόλαβε να αγγίξει τα σχολεία της πρωτοβάθμιας ήταν η απουσία των υπολογιστών... Εφαρμόστηκε όμως το μοντέλο αυτό κατά κόρον στη δευτεροβάθμια. Και ήταν η εποχή που μπήκαν οι καθηγητές πληροφορικής στα γυμνάσια και στα λύκεια.

Ακολούθησε ο αντίποδας. Ως συνήθως... Και στη φάση αυτή πιστέψανε ότι δε χρειάζεται να διδαχτεί ο μαθητής τον ίδιο τον υπολογιστή ως γνωστικό αντικείμενο αλλά ο δάσκαλος να αξιοποιήσει τον υπολογιστή ως μέσο διδασκαλίας. Έτσι και αποφασίσανε την πρώτη φάση επιμόρφωσης. Όπου με 48 ωρούλες θελήσανε να δώσουν στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα για απλή χρήση ενός υπολογιστή στη δουλειά του. Να γράφει στο κομπιούτερ τα φύλλα εργασίας, να καταχωρεί βαθμολογίες στο εξέλ, να αναζητεί πληροφορίες στο διαδίκτυο για το μάθημα που θα διδάξει, να φτιάχνει και καμιά παρουσίαση σε power point και άλλα απλοϊκά πραγματάκια... Το μοντέλο αυτό ονομάζεται ολιστικό. Στο παρασκήνιο της υπόθεσης όμως θα πρέπει να αναζητήσουμε αφενός τις πιέσεις από την Ευρώπη για εκσυγχρονισμό της ελληνικής εκπαίδευσης, αφετέρου την οπισθοχώρηση της πολιτείας για προσλήψεις καθηγητών πληροφορικής και γενικότερα για προσλήψεις εκπαιδευτικών... Στη φάση λοιπόν αυτή έπαιξαν τα διάφορα πακέτα επιδοτήσεων από την Ευρώπη και έγιναν σποραδικοί εξοπλισμοί σχολείων με εργαστήρια αλλά από τα ίδια χρήματα πήραμε κι εμείς οι εκπαιδευτικοί εκείνα τα ψίχουλα της επιδότησης για το σεμινάριο της Α - Πληροφορικής. Με ψίχουλα όμως και σεμιναριάκια των 48 ωρών δε γίνεται δουλειά. Και το μόνο που προέκυψε στην πράξη ήταν να αγοράζουν υπολογιστές τα σχολεία και να τους κλείνουν στα γραφεία των διευθυντών για να παίρνουν τα μέιλ από το Γραφείο και να βγάζουνε τους ελέγχους με το ΕΠΑΦΟΣ. Ή να στήνονται μεν εργαστήρια αλλά να πιάνουν αράχνες καθώς οι μεν εκπαιδευτικοί με 48 ώρες δεν ήταν σε θέση να τα αξιοποιήσουν και από την άλλη δεν υπήρχαν χρήματα για συντήρηση και αναβάθμιση του εξοπλισμού.

Να προσθέσω ότι το θέμα αυτό το έχουμε ζήσει έντονα και στη Νέα Σμύρνη στα περισσότερα σχολεία. Και μάλιστα κατέληξαν τα εργαστήρια πληροφορικής να αξιοποιούνται στη φάση αυτή με το παλιό μοντέλο, το τεχνοκεντρικό. Για να δικαιολογήσουν οι διευθυντές και τις επιδοτήσεις που πήρανε για να τα φτιάξουν... Φροντίζανε λοιπόν να προσθέτουν στη ζώνη του Ολοήμερου ώρα πληροφορικής και μόνο για το Ολοήμερο λειτουργούσε το εργαστήριο. Εκτός εξαιρέσεων... Ή κάνω λάθος;

Κι έπειτα ξύπνησαν... και είδαν πως και το πρώτο μοντέλο ήταν λάθος αλλά και το δεύτερο επίσης. Και ανακάλυψαν το νέο μοντέλο. Το πραγματολογικό!!!!!! Αυτό που σήμερα θεωρείται και το μοντέλο για το νέο ψηφιακό σχολείο τουλάχιστον από την επιστήμη της παιδαγωγικής και πριν προκύψει το νέο σχολείο του ΠΑΣΟΚ και της κ. Διαμαντοπούλου...

Το πραγματολογικό μοντέλο συνδυάζει τα δύο προηγούμενα. Προβλέπει δηλαδή και τη διδασκαλία του υπολογιστή ως αντικείμενο γνώσης αλλά και την αξιοποίησή του ως μέσου διδασκαλίας όλων των άλλων μαθημάτων. Και μάλιστα όχι μόνο ως εποπτικού μέσου διδασκαλίας αλλά και ως γνωστικού εργαλείου μάθησης στα χέρια του ίδιου του μαθητή.

Άρα προέκυψε και η ανάγκη να επιμορφωθούν και πάλι οι εκπαιδευτικοί. Αφενός να μάθουν καλύτερα τον ίδιο τον υπολογιστή και κυρίως τα προγράμματά του και αφετέρου να δέσουν αυτές τις γνώσεις με την παιδαγωγική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Έτσι στο νέο σεμινάριο, το ονομαζόμενο Β - Πληροφορικής, κατέλαβαν κυρίαρχη θέση οι ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ!!!!!! Και ξαναθυμηθήκαμε στα γεράματα το Σκίνερ, τον Πιαζέ, τον Μπρούνερ και φυσικά τον Βιγκότσκι (όσοι τουλάχιστον είχαμε προλάβει να τον γνωρίσουμε αυτόν τον τελευταίο... )

Το θέμα όμως στράβωσε και πάλι. Και ο λόγος ήταν τα φράγκααααααααα. Θέλανε δηλαδή να διορθώσουν τα λάθη του παρελθόντος αλλά στο τζάμπα. Γίνεται αυτό;;;;

Έτσι στο σεμινάριο της Β - Πληροφορικής, σε αντίθεση με τον πρώτο κύκλο, οι επιμορφούμενοι δεν πήρανε δεκάρα τσακιστή. Και από την άλλη οι επιμορφωτές δημιουργήθηκαν με τις αρχές της αλληλοδιδακτικής!!!!! Ολέεεεεεεε! Το 1800 ξαναζεί στην ελληνική εκπαίδευση. Γιατί τότε ήταν, στα τέλη του 19ου αιώνα, που τα σχολεία μας λειτουργούσαν με αυτό το μοντέλο, της αλληλοδιδακτικής. Λόγω έλλειψης δασκάλων. Και ο πρωτόσκολος, ο καλύτερος δηλαδή μαθητής, αναλάμβανε να διδάξει και τους άλλους των μικρότερων τάξεων.

Και με απλά λόγια. Ενώ στον πρώτο κύκλο επιμόρφωσης είχαμε καθηγητές πληροφορικής να μας διδάσκουν, στο δεύτερο κύκλο βρεθήκαμε μαθητές συναδέλφων μας της πρωτοβάθμιας που μάλιστα το πρωί έτρεχαν να δουλέψουν στο σχολείο τους και τα απογεύματα έτρεχαν να επιμορφώσουν και τους συναδέλφους τους.

Κάποιοι από αυτούς τους επιμορφωτές του προγράμματος "Β - Πληροφορική", λόγω έφεσης ή και ειδικών σπουδών, κατάφεραν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Άλλοι όμως όχι. Με αποτέλεσμα το απόλυτο χάος. Και επιπλέον με τις συγκεκριμένες συνθήκες παρατηρήθηκε και το εξής. Να μειώνονται δραματικά οι ώρες διδασκαλίας. Έλεγε το πρόγραμμα πως το σεμινάριο είναι 5 - 8; Στην πράξη άρχιζε στις 5.30 και τελείωνε στις 7.30. Ποιες 96 ώρες;

Από την άλλη η ύλη για το συγκεκριμένο σεμινάριο όχι σε 96 ώρες δεν έβγαινε αλλά ούτε και στις διπλάσιες... Αποτέλεσμα όχι μόνο να διδαχτεί κακήν κακώς λόγω των προηγούμενων που ανέφερα αλλά και πετσοκομμένη.

Φυσικά μόλις είδα την κατάσταση διαμαρτυρήθηκα. Και στον επιμορφωτή και στην επιτροπή διεξαγωγής του σεμιναρίου. Αποτέλεσμα μηδέν. Για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων κλπ νομικά εμπόδια δε θα πω την απάντηση που έλαβα από τον επιμορφωτή. Και από την επιτροπή δεν πήρα ποτέ απάντηση στο μέιλ που έστειλα. Τι να πω; Μπορεί και να μην έφτασε; Ίσως...

Προσπάθησα και μέσω ΔΟΕ. Ζήτησα από ένα μέλος του ΔΣ να τον επισκεφθώ και να του εκθέσω τι τρέχει με το σεμινάριο Β - Πληροφορικής. Δε βρήκε το χρόνο... Γράψτα μου σε μέιλ, ήταν η απάντηση... Τι να πρωτογράψεις;

Θα μου πεις και δικαιολογημένα "τι έκαναν οι άλλοι συνάδελφοι επιμορφούμενοι". Φυσικά δεν έβλεπα μόνο εγώ τα στραβά. Αλλά υπάρχει και το αλλά... Αφενός ο ωχαδερφισμός και δε βαριέσαι και δε θα βγάλεις άκρη και όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα και όλα τα άλλα που έχουν καταστρέψει γενικότερα τη ζωή μας. Αφετέρου ήταν και ένα άλλο πρόβλημα. Που αξίζει να τονιστεί. Ενώ από το πρόγραμμα προβλεπόταν πως το σεμινάριο της Β - Πληροφορικής απευθύνεται σε δασκάλους της τάξης και όχι σε όποιον για χι λόγους δε διδάσκει, στην πράξη οι περισσότεροι που βρέθηκαν τουλάχιστον στο δικό μου τμήμα μόνο δάσκαλοι της τάξης δεν ήταν. Βασικά περίσσευαν οι διευθυντές σχολείων. Είχαμε όμως και μία συνάδελφο που έκανε διδακτορικό και έλειπε με εκπαιδευτική άδεια, ένα σχολικό σύμβουλο αλλά και συναδέλφους που για άλλους λόγους δε δίδασκαν σε τάξη. Πώς και γιατί θελήσαν να κάνουν το σεμινάριο; Από αγάπη στις νέες τεχνολογίες; Ας μην τους αδικώ όλους μαζί. Ίσως κάποιοι πράγματι να ήθελαν να επιμορφωθούν για να εφαρμόσουν τις νέες γνώσεις μελλοντικά που θα γύριζαν σε τάξη ή έστω στις λίγες ώρες που ο διευθυντής μπαίνει σε τάξη... Επί της ουσίας όμως το ζήτημα είχε να κάνει με τα μόρια!!!!!!!! Αυτά επίσης που έχουν καταστρέψει κάθε προσπάθεια επιμόρφωσης καθώς έχουν καταλήξει αυτοσκοπός εκμηδενίζοντας το αληθινό νόημα και τους υποτιθέμενους στόχους των επιμορφωτικών προγραμμάτων.

Και παρότι υπήρχε και ο μπαμπούλας της πιστοποίησης που θα ακολουθούσε κανείς και πάλι δε μίλαγε. Το γιατί το εμπέδωσα στην πορεία και κυρίως στις ίδιες τις εξετάσεις που έδωσα χτες...

Και εξηγώ. Ο επιμορφωτής φρόντιζε σε όλη τη διάρκεια του σεμιναρίου να μας καθησυχάζει ότι κανέναν δεν έχουν κόψει στις εξετάσεις και να μη φοβόμαστε και όλα θα πάνε καλά και στα τελευταία μαθήματα θα μας βοηθήσει κι αυτός με τα θέματα που μπαίνουν στις εξετάσεις. (Λες και όλη η ουσία είναι αυτό. Να περνάς τις εξετάσεις και όχι να αποκτάς γνώσεις.)

Ποια ήταν η βοήθεια;

Το πακέτο με τις ερωτήσεις και τις σωστές απαντήσεις τσεκαρισμένες. Τις ερωτήσεις που είχαν μπει στις εξετάσεις πιστοποίησης των επιμορφωτών. Και μετά από μαθήματα 400 ωρών, όχι 96 που κάναμε εμείς στο επίσημο και στο ανεπίσημο πολύ λιγότερες.

Όταν λοιπόν ήρθε η ώρα να μας δώσει τις ερωτήσεις, στο προτελευταίο μάθημα, τις βλέπαμε και δεν καταλαβαίναμε καν τι λένε. Αυτή που παρέθεσα στην αρχή ήταν μία από τις καλές περιπτώσεις. Πού να δείτε άλλες. Κινέζικα; Χειρότερα και από κινέζικα.

Κι αυτές τις ερωτήσεις έπρεπε λέει να παπαγαλίσουμε για να περάσουμε την πιστοποίηση και να πάρουμε και τα περίφημα μόρια!

Βεβαίως μαζί με τις ερωτήσεις γράφεις και ελεύθερο θέμα. (γνωστό και με τον όρο εκπαιδευτικό σενάριο) Κάτι σαν πορεία διδασκαλίας που κάναμε παλιά στις ακαδημίες , μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση εντάσσεις και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία. Κι όσο μάθαμε τότε να διδάσκουμε μέσω των πορειών διδασκαλίας άλλο τόσο και τώρα. Και όπως και τότε έτσι και αυτή τη φορά μπορούσε ο καθένας να βρει διάφορα τέτοια σενάρια να κυκλοφορούν και να παπαγαλίσει και πάλι τι πρέπει πάνω κάτω να γράψει. Τίτλο θέματος, στόχους διδασκαλίας, φύλλα εργασίας, εποπτικό υλικό και όλα τα συναφή...

Το πόσο γελοίο είναι αυτό το καταλαβαίνει κάθε έμπειρος δάσκαλος. Που ξέρει ότι η προετοιμασία ενός μαθήματος απαιτεί πρόσβαση στο υλικό που διαθέτει και όχι από μνήμης καταγραφή των ενεργειών που θα κάνει. Κι αφού μιλάμε για νέες τεχνολογίες απαιτεί και πρόσβαση στο διαδίκτυο κάτι που δεν ισχύει την ώρα της εξέτασης. Βεβαίως επιτρέπεται να έχεις μαζί σου βιβλία μαθητή και δασκάλου. Αλλά πόσα βιβλία να κουβαλήσεις; Και με δεδομένο ότι δηλώνεις ή μικρές τάξεις (Α, Β, Γ) ή μεγάλες τάξεις (Δ, Ε, Στ) και όχι μόνο την τάξη που διδάσκεις τη συγκεκριμένη περίοδο ή θα προτιμούσες.

Προσωπικά δήλωσα τις μεγάλες τάξεις αλλά βιβλία είχα μόνο της Δ. Τελικά μου έπεσε θέμα φυσικής της Ε. Και έπρεπε από μνήμης να θυμηθώ τι είχα διδάξει πριν από τέσσερα χρόνια στην ενότητα αυτή. Δεν μπορούσαν τουλάχιστον να δώσουν φωτοτυπία της ενότητας και των αντίστοιχων σημειώσεων από το βιβλίο δασκάλου; Δεν μπορούσαν...

Από την άλλη όμως επιτρεπόταν να έχεις και σημειώσεις. Οπότε αν ήσουν τυχερός μπορούσες να έχεις και σενάριο έτοιμο μαζί σου για το συγκεκριμένο θέμα. Εγώ δεν ήμουν. Ούτε και θα καταδεχόμουν να είμαι. Ευτυχώς όμως είχα πρόσφατα διδάξει σε πρότζεκτ ένα ανάλογο θέμα στην Δ δημοτικού (με διατροφή και διατροφικές συνήθειες είχε να κάνει το ζήτημα και μπορούσες να το αναπτύξεις και σε διαθεματική μορφή) και λέω πως μάλλον καλά έγραψα. Και με τη σημείωση ότι εδώ και πολλά χρόνια αξιοποιώ τις νέες τεχνολογίες πραγματικά στη δουλειά μου.

http://tetartakia.blogspot.com/2011/01/blog-post_29.html

http://faros.fforumfree.com/t140-topic

Δείτε εδώ σχετικές αναρτήσεις από το πρόσφατο πρότζεκτ που έκανα αλλά και εδώ από μια ανάλογη προσπάθεια κάτι χρόνια πριν:

http://protaki.blogspot.com/2008/11/blog-post_06.html

http://protaki.blogspot.com/2008/10/blog-post.html

Το δικό μου συμπέρασμα λοιπόν για όλα αυτά; Πως ελάχιστη έως καθόλου ήταν η βοήθεια που έλαβα από το σεμινάριο της Β - Πληροφορικής. Και πολλή έως τεράστια η ταλαιπωρία, το άγχος και ο εκνευρισμός. Το όλο πρόγραμμα, μετά και από τις εξετάσεις πιστοποίησης που έδωσα, θεωρώ ότι βρίσκεται μακράν της σχολικής πραγματικότητας. Διαπίστωση που άκουσα και από τους συνεξεταζόμενους χτες και που οι περισσότεροι ήταν από το χώρο της δευτεροβάθμιας.

Και από την άλλη θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ έχει ήδη τινάξει στον αέρα το σεμινάριο αυτό της Β - Πληροφορικής. Μιλάω για τα 800 πιλοτικά σχολεία και στα οποία έγινε πράξη το αίτημα του συναδέλφου της δευτεροβάθμιας, του κ. Κολοκοντέ. Μπήκαν καθηγητές πληροφορικής και στο Δημοτικό!

Αυτό και αντίκειται σε όσα διδαχτήκαμε στο σεμινάριο αλλά και ναρκοθετεί την εφαρμογή όσων υποτίθεται μάθαμε, στην πράξη και στα σχολεία μας. Και ο λόγος είναι απλός. Το εργαστήριο πληροφορικής πλέον καταλαμβάνεται από το συνάδελφο της Πληροφορικής και ο δάσκαλος της τάξης μένει να το βλέπει από μακριά...

Και ή θα πρέπει το συντομότερο δυνατό τα σχολεία να αποκτήσουν και δεύτερο εργαστήριο πληροφορικής ή να σταματήσει το σεμινάριο της Β - πληροφορικής γιατί είναι λεφτά πεταμένα.

Εκτός αν ο πραγματικός στόχος είναι αφενός οι επιμορφωτές να βάζουν στην τσέπη το επιμίσθιο και αφετέρου να αποκτούν μόρια οι επιμορφούμενοι για να διεκδικήσουν ή να διατηρήσουν θέση στελέχους. Όπως και να έχει το ζήτημα το σεμινάριο αυτό δεν έχει ουσιαστική προσφορά στη δουλειά που γίνεται στην τάξη...

Και το λέω ως εκπαιδευτικός που από το 1992 ασχολούμαι συστηματικά με το ζήτημα της ένταξης των νέων τεχνολογιών στο δημοτικό. Και με όλη την πίκρα που μετά από τόσα χρόνια οι νέες τεχνολογίες παραμένουν απέξω από τη μαθησιακή διαδικασία.

Και σημειώνω. Το 1992 και με τη βοήθεια του Συλλόγου Εκπαιδευτικών της Νέας Σμύρνης (του οποίου ήμουν τότε Γενική Γραμματέας) οργάνωσα σεμινάριο πληροφορικής 150 ωρών και το οποίο παρακολούθησαν 22 συνολικά μέλη του συλλόγου. Αρκετοί από εκείνους τους συναδέλφους συνεχίζουν να υπηρετούν στη Νέα Σμύρνη και θέλω να πιστεύω ότι το σεμινάριο εκείνο τους έδωσε πραγματικά εφόδια για την αξιοποίηση των υπολογιστών στο έργο τους. Ήταν όμως 150 ωρών. Και όχι 48 μόνο που ήταν το αντίστοιχο σεμινάριο της υπηρεσίας και μάλιστα δέκα και πλέον χρόνια μετά...

Λίγο αργότερα στο Μαράσλειο ασχολήθηκα και θεωρητικά με το θέμα κάνοντας σχετική μελέτη στα πλαίσια του μαθήματος της Ψυχολογίας της Μάθησης με τίτλο "Οι ΗΥ στην εκπαίδευση". Εκεί και έμαθα όσα τώρα διδάσκονται στο σεμινάριο της Β - Πληροφορικής. Ακαδημαϊκό έτος 1992 - 1993. Την παιδαγωγική δηλαδή διάσταση του θέματος. Δεκαεφτά χρόνια πριν η πατρίδα αποφασίσει να με επιμορφώσει.

Υπήρξα τυχερή γιατί στη συνέχεια (1994 - 1995 ) παρακολούθησα επιμόρφωση και στην Κύπρο. Και θα γνωρίζετε ότι οι Κύπριοι βρίσκονται δεκαετίες μπροστά σε τέτοια θέματα. Εκεί λοιπόν και με την εξαίρετη καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου, την αείμνηστη κ. Μαυρίδου, μάθαμε και τις διδακτικές προσεγγίσεις μέσω υπολογιστή. Πώς μπορεί δηλαδή ο δάσκαλος να διδάσκει μέσω υπολογιστή. Προσοχή: Όχι να τον χρησιμοποιεί ως εποπτικό εργαλείο αλλά ως γνωστικό εργαλείο στα χέρια των μαθητών.

Γυρίζοντας όμως στην τάξη, το 1995, βρέθηκα στη δυσάρεστη θέση να μην έχω υπολογιστή ούτε στο σχολείο ούτε και στο σπίτι. Όταν λέω για πίκρα και αγανάκτηση, το εννοώ. Και το αποδεικνύει και το γράμμα που έστειλα δυο χρόνια αργότερα (1997 ) στην εφημερίδα το ΒΗΜΑ:

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=86069&ct=75&dt=23/02/1997

Αφορμή η πολυήμερη απεργία που είχαμε κάνει τότε και η άστοχη φράση του τότε πρωθυπουργού πως οι εκπαιδευτικοί είμαστε παίκτες του καζίνου... Και αφορούσε εκείνο το γράμμα το παράπονο για την τεράστια καθυστέρηση εξοπλισμού των σχολείων με υπολογιστές.

Βέβαια στην πορεία, όπως όλοι γνωρίζουμε, το όνειρο έγινε πράξη και τα σχολεία εφοδιάστηκαν με κομπιούτερ. Με τα προβλήματα όμως που ανέφερα παραπάνω και που δεν έχουν ακόμη σήμερα επιτρέψει να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες στη διδακτική πράξη παρά μόνο σε ένα μικρό ποσοστό και σχολείων και συναδέλφων. Με θλίβει και με θυμώνει αυτή η κατάσταση και δυστυχώς δε βλέπω σύντομα να αλλάζει κάτι. Ούτε φυσικά με την είσοδο καθηγητών πληροφορικής στα δημοτικά σχολεία. Και που θα το ξαναπώ ότι συνάδει με το ξεπερασμένο μοντέλο της τεχνοκρατικής αντίληψης και όχι με τις σύγχρονες αντιλήψεις για το ζήτημα.

Δεν ξέρω λοιπόν τι υποστηρίζει ο κ. Κολοκοντές για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αλλά για την πρωτοβάθμια το ψηφιακό σχολείο δε σημαίνει ύπαρξη καθηγητή πληροφορικής αλλά δασκάλου επιμορφωμένου σε βάθος τόσο σε θέματα πληροφορικής όσο και παιδαγωγικής αξιοποίησης των υπολογιστών στην εκπαίδευση. Και φυσικά σημαίνει εξοπλισμό του σχολείου ανάλογο για να μπορεί το μάθημα να αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες.

Με κίνδυνο μάλιστα να γίνω δυσάρεστη στους συναδέλφους της Πληροφορικής θα επισημάνω ότι αν θέλουμε ένα ψηφιακό δημοτικό σχολείο χρειαζόμαστε διορισμούς τεχνικών υπολογιστικών συστημάτων και όχι πληροφορικάριους. Και ιδιαίτερα πληροφορικάριους που δε διαθέτουν παιδαγωγική κατάρτιση. Σαφώς και είναι η επιστήμη του μέλλοντος η Πληροφορική αλλά και η Ιατρική είναι επιστήμη πλην όμως δε σκέφτηκε κανείς να διορίσει γιατρούς στα σχολεία να διδάσκουν αγωγή υγείας. Και παρόμοια για πολλές άλλες επιστήμες. Για τη δευτεροβάθμια λοιπόν μπορεί να έχει νόημα το αίτημα του κ. Κολοκοντέ, όχι όμως για την πρωτοβάθμια. Και είχε νόημα, θαρρώ, να διευκρινιστεί αυτό αφού το φόρουμ αφορά εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και για να μη δημιουργούνται παρανοήσεις πάνω σε τούτο το τόσο σημαντικό ζήτημα, το ψηφιακό σχολείο.