ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ - ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥΣ

Τα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ των Γυναικών Ναυτικών.

Με 2018 ευχές για ανωτατοποίηση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ), ισοτιμία των πτυχίων Εμπορικού Ναυτικού ΑΕΝ και ΑΔΣΕΝ  με των ΤΕΙ αλλά και λέγοντας ΟΧΙ στα σχέδια για υποβάθμιση των αξιωματικών εμπορικού ναυτικού μέσω της παραγωγής Α΄ πλοιάρχων και Α΄ μηχανικών κατευθείαν από τα ΕΠΑΛ, δηλαδή την έμμεση κατάργηση των σχολών! Κι όταν στη γειτονική Βουλγαρία οι σχολές Εμπορικού Ναυτικού έχουν ενταχθεί στο πανεπιστήμιο και μάλιστα λειτουργούν παραρτήματά τους και στην Αθήνα! Αυτές οι μεθοδεύσεις είναι βέβαιο πως θα οδηγήσουν τη ναυτική εκπαίδευση όχι μόνο στην υποβάθμιση αλλά και στην ιδιωτικοποίηση.

Κι εμείς, οι γυναίκες ναυτικοί, έχουμε κάθε λόγο να παλεύουμε για το αντίθετο,  αφού η ανωτατοποίηση της ναυτικής εκπαίδευσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προστασία της μητρότητας των γυναικών που εργάζονται σε πλοία. Ένα ισχυρό πτυχίο δίνει τη δυνατότητα για απόκτηση δεύτερου πτυχίου, μεταπτυχιακού, διδακτορικού και επομένως αξιοποίηση του χρόνου που αναγκαστικά λόγω μητρότητας θα μείνει μια γυναίκα στη στεριά αλλά και επαγγελματική απασχόληση ανάλογη των σπουδών και της εμπειρίας που διαθέτει. Το αντίθετο αναγκάζει τις γυναίκες ναυτικούς  να εργάζονται σε επαγγέλματα κάθε είδους χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα προσόντα και η πείρα τους.

Η δουλειά βεβαίως και δεν είναι ντροπή αλλά είναι άδικο όλο αυτό που συμβαίνει σε βάρος των αποφοίτων των ΑΕΝ σήμερα και των ΑΔΣΕΝ παλιότερα. Μια αδικία που πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες αφού λόγω της μητρότητας αναγκάζονται να διακόψουν την καριέρα τους στη θάλασσα και να μείνουν για μεγάλο διάστημα στην ξηρά. Ταυτόχρονα η μακρόχρονη αποκοπή από το αντικείμενο που σπούδασαν τις αναγκάζει να εγκαταλείψουν οριστικά τη θάλασσα καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν και τα σύγχρονα πλοία απαιτούν όλο και πιο καταρτισμένους εργαζόμενους και μάλιστα σε θέσεις αξιωματικών. Δεν είναι τυχαίο που οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες διοργανώνουν διαρκώς πλήθος σεμιναρίων για τους αξιωματικούς τους και ελέγχουν συστηματικά το επίπεδο των θεωρητικών τους γνώσεων.

Τα σεμινάρια αυτά  όμως δεν αποτελούν επίσημα πιστοποιημένη γνώση. Δε διασφαλίζουν τον εργαζόμενο αλλά την εκάστοτε εταιρεία που τα διοργανώνει ενώ η παρακολούθηση των σεμιναρίων εκμεταλλεύεται πολυποίκιλα τους εργαζόμενους που αναγκάζονται και χρόνο και κόπο και ενίοτε και χρήματα να διαθέτουν.  

Η Πολιτεία ως πότε θα παριστάνει ότι δε γνωρίζει τίποτε για όλα αυτά; Κι ως πότε θα αρνείται το δίκαιο αίτημά μας για πραγματική αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης; Αναβάθμιση που θα δώσει δυνατότητες  για αναζήτηση εργασίας  και σε πολλές θέσεις της στεριάς (πχ θέσεις εκπαιδευτικών στα ναυτικά λύκεια, στις ΑΕΝ, στο ΚΕΣΕΝ, σε ναυτιλιακές εταιρείες κλπ) ή και σε πλοία με ξένη σημαία   ή και σε ναυτιλιακά κέντρα του εξωτερικού, απελευθερώνοντας τους ναυτικούς μας από τις πιέσεις της ΕΕΕ (Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών) που για να διασφαλίσουν τα κέρδη τους πιέζουν για παραγωγή ακόμη και Α΄ πλοιάρχων και Α΄  μηχανικών μέσω ΕΠΑΛ ώστε να αυξηθεί ο αριθμός εκείνων που αναζητούν εργασία και να μειωθούν οι ευκαιρίες απασχόλησης στη στεριά με αποτέλεσμα, τι άλλο; Τη μείωση των μισθών και την περικοπή των δικαιωμάτων!!!

Το υπουργείο Ναυτιλίας ας σταματήσει να παριστάνει πως δεν τα βλέπει όλα αυτά. Και κυρίως να βάλει φρένο στα σχέδια που διάφοροι κύκλοι του υπουργείου εξυφαίνουν προς ικανοποίηση του αιτήματος των εφοπλιστών για υποβάθμιση των σπουδών δια της απόκτησης πτυχίου ακόμη και Α΄ πλοιάρχου και Α΄  μηχανικού μέσω ΕΠΑΛ και χωρίς σπουδές σε Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει τη ναυτική εκπαίδευση της χώρας μας δεκαετίες πίσω. Και με μαθηματική ακρίβεια θα επιτύχει την ιδιωτικοποίησή της.

Να προσθέσουμε ότι ως τώρα οι αξιωματικοί του Εμπορικού Ναυτικού μπορούσαν να στρέφονται και στο Λιμενικό Σώμα και να καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις σε αυτό. Ήδη και αρκετές γυναίκες πρώην ναυτικοί υπηρετούν στο Λιμενικό. Με τον πρόσφατο όμως νόμο που ο κ. Κουρουμπλής έστειλε στη Βουλή, οι σπουδές των Λιμενικών ανωτατοποιήθηκαν και έκλεισαν οι άλλες πόρτες εισόδου στο επάγγελμα αυτό. Αντίθετα ο κ. Υπουργός Ε.Ν. αρνήθηκε πεισματικά τα αιτήματα για ανωτατοποίηση της ναυτικής εκπαίδευσης! Αιτήματα που εκφράστηκαν ακόμη και από το αρμόδιο τμήμα Ναυτιλίας του κυβερνώντος κόμματος, το οποίο ομόφωνα ζητά την ανωτατοποίηση των ΑΕΝ και την αναγνώριση της ισοτιμίας των πτυχίων με αυτά των ΤΕΙ. Ειλικρινά αδυνατούμε να καταλάβουμε την αρνητική στάση του κ. Κουρουμπλή μπρος σε ένα τόσο δίκαιο αίτημα και διαμαρτυρόμαστε έντονα γι' αυτήν.

Ως  γυναίκες  ναυτικοί λέμε ΟΧΙ σε αυτά τα σχέδια και απαιτούμε εδώ και τώρα την ένταξη των ΑΕΝ στον κορμό των υπόλοιπων δημόσιων ανώτατων σχολών της χώρας! Οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες  των ΑΕΝ μπαίνουν όπως και όλα τα άλλα παιδιά με πανελλήνιες και μάλιστα πολλοί εξ αυτών με υψηλότατο αριθμό μορίων. Η διάρκεια των σπουδών είναι 4ετής και περιλαμβάνει και εντατική πρακτική άσκηση σε εμπορικά πλοία, όπου οι δόκιμοι εκπαιδεύονται και εξασκούνται από τους αξιωματικούς του πλοίου και συμπληρώνουν ειδικά φυλλάδια Κατευθυνόμενης Εκπαίδευσης επί Πλοίου (ΚΕΠ).

Είναι επίσης γεγονός ότι οι απόφοιτοι των ΑΕΝ υποχρεώνονται προκειμένου να αποκτήσουν δίπλωμα αξιωματικού να παρακολουθήσουν αμέσως μετά την αποφοίτησή τους και μια σειρά σεμινάρια που αν ενσωματωθούν στον κύριο κορμό των σπουδών θα καλύψουν και το απατηλό επιχείρημα της μη αναγνώρισης των ΑΕΝ ως σχολών ισότιμων με τα ΤΕΙ επειδή τάχα οι σπουδές δε διαρκούν 4 έτη αφού το 1 έτος είναι σε καράβι!!! Και ξαναλέμε πως και το καράβι αποτελεί εκπαίδευση και όχι ταξιδάκι αναψυχής αλλά και το σύνολο των σπουδών μαζί με τα σεμινάρια ξεπερνά κατά πολύ τα 4 έτη.

Φέτος, το 2018, κλείνουν 40 χρόνια από τότε που οι Δημόσιες Σχολές Εμπορικού Ναυτικού δέχτηκαν για πρώτη φορά γυναίκες,


ασυρματίστριες που ήταν ήδη κάτι συνηθισμένο και υπήρχαν ήδη πολλές απόφοιτες των τότε ιδιωτικών σχολών αλλά και πλοιάρχους (καπετάνισσες) που αποτελούσε μεγάλη καινοτομία παγκοσμίως για εκείνη την εποχή - σε αντίθεση με σήμερα που η Ελλάδα έχει μείνει πίσω στη ναυτική εκπαίδευσης ακόμη και από τη Βουλγαρία αλλά και την Κύπρο!


Ανήκοντας σε εκείνη την πρώτη γενιά Ελληνίδων που σπούδασαν σε Ανώτερη Δημόσια Σχολή Πλοιάρχων (ΑΔΣΕΝ Π/ΠΕΙΡΑΙΑ) αλλά και ως πρόεδρος του παράνομου τότε σπουδαστικού μας συλλόγου* μπορώ να βεβαιώσω ότι από την πρώτη στιγμή που μπήκαμε στις σχολές καταλάβαμε τι μας περιμένει και ξεκινήσαμε συντονισμένο αγώνα για τα δικαιώματά μας. Φωνάζαμε από τότε για ανωτατοποίηση, ( κι ας ισχυρίζεται ο κ. Κουρουμπλής 40 χρόνια μετά ότι δεν είναι ώριμο το αίτημα!) για ισοτιμία πτυχίων, αποστρατικοποίηση των σχολών και απομάκρυνση των λιμενικών από τη διοίκησή τους.


Το πόσο δίκιο είχαμε το επιβεβαίωσαν οι δεκαετίες που ακολούθησαν. Όταν είδαμε τις συναδέλφισσες που αναγκάστηκαν να βγουν στη στεριά να εργάζονται ακόμη και ως καθαρίστριες για να μπορέσουν να επιβιώσουν ενώ οι πιο τυχερές χρειάστηκε να σπουδάσουμε εξαρχής άλλα επαγγέλματα και δίχως να μας αναγνωρίζουν ότι ήδη είχαμε ένα πτυχίο. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων που απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα αλλά έχει και νόημα να αναφέρουμε μια κραυγαλέα τέτοια περίπτωση: Η συνάδελφος Μ.Ι. που αποφοίτησε το 1980 από την ΑΔΣΕΝ Πλοιάρχων Πειραιά έγινε δεκτή με το πτυχίο της σχολής μας για μεταπτυχιακές σπουδές στο ΠΑ.ΠΕΙ. Σήμερα εργάζεται στο δημόσιο αλλά ως απόφοιτος λυκείου! το μεταπτυχιακό της δεν αναγνωρίζεται μισθολογικά διότι το βασικό της πτυχίο είναι αδιαβάθμητο σύμφωνα με το νόμο του κράτους!!! Παρόμοια άλλοι συνάδελφοι μπήκαν σε πανεπιστήμια με κατατακτήριες εξετάσεις με βάση το πτυχίο των ΑΔΣΕΝ. Όπως η Σ.Λ. που σπούδασε Παιδαγωγική Ακαδημία και σήμερα είναι δασκάλα.

Προσωπικά σπούδασα επίσης σε Παιδαγωγική Ακαδημία αλλά μπήκα χάρη στο βαθμό που είχα στο απολυτήριο λυκείου. Οι άλλες σπουδές στην ΑΔΣΕΝ Πλοιάρχων δε μέτρησαν καθόλου όπως και δε μέτρησε ποτέ το δίπλωμα Ανθυποπλοιάρχου στα 32 χρόνια που υπηρετώ στο Δημόσιο ως εκπαιδευτικός. Και όμως οι γνώσεις που απέκτησα στην Εμποροπλοιάρχων αλλά και υπηρετώντας σε εμπορικά πλοία, στάθηκαν πολύτιμες όσες φορές κλήθηκα να διδάξω σε μεγάλες τάξεις φυσική, μαθηματικά, γεωγραφία ενώ μεγάλη βοήθεια έλαβα σε θέματα διοίκησης σχολείου και θέματα νομοθεσίας όπως και πρώτων βοηθειών προς τους μαθητές. Βεβαίως αυτές οι σπουδές καθόρισαν και τη μόνιμη συνεργασία μου εδώ και πολλά χρόνια με την Helmepa Junior και τον αγώνα που δίνω να διδάξω στους μαθητές μου την αγάπη και την προστασία της θάλασσας. Να υπογραμμίσω ότι άλλες συναδέλφισσες που κατέχουν δίπλωμα Ανθυποπλοιάρχου εργάζονται ως καθηγήτριες σε ΕΠΑΛ, διδάσκοντας ναυτικά μαθήματα. Για την Πρωτοβάθμια όμως Εκπαίδευση το δίπλωμα αυτό θεωρείται ανύπαρκτο...

Και πάλι θα πω ότι περιπτώσεις σαν τη δική μου θεωρούνται τυχερές. Υπάρχουν άλλες συναδέλφισσες που έκαναν ό,τι δουλειά φανταστείς για να ζήσουν την οικογένειά τους. Αποκλειστικές νοσοκόμες, πωλήτριες, υπάλληλοι γραφείου, πλασιέ κλπ. Και όμως οι γνώσεις και η εμπειρία τους στα καράβια θα ήταν πολλαπλά ωφέλιμη σε τομείς που σχετίζονται με τη ναυτιλία.** Ειδικά στη χώρα που περηφανεύεται ότι διαθέτει την πρώτη εμπορική ναυτιλία στον κόσμο! Πάντως παράξενο δεν είναι που αυτή η χώρα κατάντησε οικονομικά στο ναδίρ και βρέθηκε ισοπεδωμένη κάτω από μνημόνια. Γιατί η βάση της ανάπτυξης δεν μπορεί παρά να είναι ο άνθρωπος. Κι όταν τους ανθρώπους τους πετάς στη μηχανή του κιμά, ποια ανάπτυξη να πετύχεις; Μόνο του χρέους και των δανείων, της ανεργίας και της διάλυσης της κοινωνίας.

Και είναι πραγματικά κρίμα να βλέπουμε και τη σημερινή κυβέρνηση να διστάζει να ψηφίσει μέτρα αναβάθμισης των ναυτικών σπουδών και να αφήνει τη ναυτική εκπαίδευση να οδεύει προς την πλήρη διάλυση. Αν και άλλα έλεγε το προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και παρότι ουδεμία σχέση έχει το μνημόνιο με αυτή την τακτική. Μόνο οι εφοπλιστές... Αναρωτιόμαστε όμως αν ταιριάζει σε αριστερή κυβέρνηση να τα βρίσκει με το κεφάλαιο και να κωφεύει στο κίνημα, το σπουδαστικό και το εργατικό. Τουλάχιστον ως γυναικείο κίνημα ας ελπίσουμε να εισακουστούμε. Και ο νέος χρόνος να σημάνει το τέλος της τεράστιας αδικίας σε βάρος της ναυτικής εκπαίδευσης, των σπουδαστών και των αποφοίτων της.

________________________________

* Ο συνδικαλισμός απαγορευόταν από τον σχεδόν στρατιωτικό κανονισμό των σχολών και οι λιμενικοί ως κέρβεροι επέβλεπαν την τήρησή του εντός και εκτός σχολής!!! Προσωπικά είχα την τιμή να απειληθώ με διαγραφή από τη σχολή λόγω συνδικαλιστικής δράσης. Άλλες συναδέλφισσες είχαν αποβληθεί με πρόσχημα ότι δε φορούσαν καπέλο ενώ σχεδόν όλες μας αποφοιτήσαμε με μειωμένη διαγωγή γιατί δεν σκύβαμε το κεφάλι. Να σημειώσω ότι στο προεδρείο μας ήταν επίσης η Άννα Χατζησταύρου, Γενική Γραμματέας και η Αντωνία Μουρκόγιαννη, Ταμίας.

** Πάντως εκείνοι (σε γένος αρσενικό) που διέθεταν τα κατάλληλα "κονέ" είναι σήμερα σε θέσεις κλειδιά της ελληνικής ναυτιλίας. Με μισθούς της τάξης των 10.000 ευρώ το μήνα. Ξεκινώντας από τις δίχρονης μόλις διάρκειας ΑΔΣΕΝ, λίγα χρόνια σε καράβια και μετά επιμόρφωση σε ναυτιλιακές σχολές του εξωτερικού. Αναγκαστική επιλογή το εξωτερικό αφού η Ελλάδα αρνείται το δικαίωμα σε μεταπτυχιακές σπουδές στους αποφοίτους των σχολών Εμπορικού Ναυτικού και μόνο όποιος φτάσει στο βαθμό του Α΄ πλοιάρχου ή Α΄ μηχανικού έχει τέτοιο δικαίωμα σύμφωνα με νόμο που ψηφίστηκε στα 2005, υποβιβάζοντας στην ουσία τα διπλώματα των Γ΄ και Β΄ πλοιάρχων και μηχανικών.