Μελινάκι, που είσαι καλό μου; Τελικά μόνο η Χαλαρουίτα με αγαπάει και με λογαριάζει κι εμένα για οικογένεια (κι ας έγινε ακριβοθώρητη... )
Λοιπόν εγώ θα απαντήσω στη Μελίνα και ας μη μας καταδέχεται...
Το ερώτημα έχει και την αστεία του όψη. Έχει όμως και τη σοβαρή και πολύ βαθύτερη. Αρκεί να το δεις σε δύο ζεύγη. Σα στίχο δημοτικού τραγουδιού ένα πράμα:
1. Πώς μπορεί κάποιος να αποφασίσει οριστικά
2. ότι είναι αναποφάσιστος;
Κρατώ το πρώτο ημιστίχιο. Γιατί αυτό είναι και το σημαντικό. Αφενός γιατί προηγείται και αφετέρου γιατί αυτό αποτελεί και το κλειδί.
Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς μπορεί κάποιος να πάρει μια απόφαση. Άρα πώς μπορεί να βάλει τον εαυτό του σε τάξη και πειθαρχία.
- Μα ο αναποφάσιστος μπορεί να μπει σε τάξη και πειθαρχία;
Είπα πως θα ξεχάσουμε προς το παρόν το δεύτερο σκέλος... Κρατήστε την απορία και πάμε παρακάτω.
Το πράγμα είναι και απλό και δύσκολο. Το απλό λέγεται: "Αρκεί να θέλει". Αν θέλει επομένως να αποφασίσει, θα το αποφασίσει. Αν δεν θέλει να το αποφασίσει, ας μην το αποφασίσει. Γιατί να πάει κόντρα στη θέλησή του;
Πολλές φορές ερωτήματα τέτοια σαν αυτό που έβαλε η Μελίνα, ταλανίζουν τους ανθρώπους και περισσότερο τους νέους. Είναι αποτέλεσμα της όχι ολοκληρωμένης προσωπικότητας και μερικές φορές και της ανώριμης, άρα μπορεί να συμβαίνει και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Οι διάφορες ψυχολογικές θεωρίες, Μελίνα, θα μπορούσαν εδώ να σου δώσουν χίλιες δυο απαντήσεις. Εγώ όμως θα στο δώσω όσο πιο απλά μπορώ. Κοίτα, εσείς τα νέα παιδιά έχετε πολλές φορές θελήσεις που συγκρούονται με τις θελήσεις του περιβάλλοντος. Είτε αυτό είναι οι γονείς σας είτε τα κρατούντα στην κοινωνία. Βιώνετε τότε μια έντονη κατάσταση διχογνωμίας. Ο βαθύτερος εαυτός σας θέλει άλλα και άλλα καταλαβαίνετε πως ζητούν οι γύρω σας. Τι πρέπει εκεί να κάνετε; Υποθέτω πως επιθυμία του κάθε ανθρώπου είναι να ακολουθήσει το σωστό. Είτε συμφωνεί με τις επιθυμίες του είτε όχι. Τι θα πει όμως σωστό; Θα θυμίσω εδώ πως όταν ζητάμε μια πληροφορία πχ σε ένα διαγώνισμα, χρησιμοποιούμε τους όρους σωστό και λάθος. Η έννοια λοιπόν του σωστού είναι η έννοια του αληθινού. Όπως το λάθος εύκολα καταλαβαίνουμε ότι είναι το ψέμα. Σωστά;
Άρα αυτό που έχεις να λύσεις είναι η διάκριση ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα. Και το ερώτημά σου καταλήγει στο περίφημο και άλυτο ερώτημα τι είναι αλήθεια;
Διάβασα ότι διαβάζεις τη Γκέμμα. Κατ' αρχάς ένα μεγάλο μπράβο. Κατά δεύτερο να την ανοίξεις σε παρακαλώ στη σελίδα 93. Κεφάλαιο ΚΥΚΛΩΠΕΙΑ. Εκεί θα βρεις τι είναι η αλήθεια. Είναι να ζεις έξω από τη λήθη. Όταν καταφέρεις να νικήσεις τα βρόχια που στήνει η Μέριμνα. Να δεις δηλαδή τι είναι το πραγματικά σημαντικό και τι το ασήμαντο μέσα στο ελάχιστο διάστημα που μας χαρίστηκε να ζήσουμε. Είναι να ζεις την κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία.
Αν λοιπόν αυτή την τελευταία μέρα θες να την περάσεις αναποφάσιστα, κανένα πρόβλημα. Αυτό δεν είναι καθόλου κακό. Μερικές φορές είναι και σοφό. Δεν είναι όλα τα πράγματα άσπρο μαύρο. Γι' αυτό είναι και σοφό. Γιατί όταν καλούμαστε να πάρουμε μια απόφαση συνήθως μας δίνουν δύο προτάσεις να διαλέξουμε.
Όμως εσύ έχεις βάλει και μια λέξη που ανατρέπει όσα είπα ως τώρα. Εκείνο το ΟΡΙΣΤΙΚΑ. Εκεί θα διαφωνήσω. Ένα πράγμα είναι οριστικό και μόνο. Ο θάνατος. Οι νεκροί όμως δε χρειάζεται να πάρουν καμιά απόφαση. Άρα μας μένουν οι ζωντανοί. Και οι ζωντανοί για τίποτε δεν μπορούν να πουν το ΟΡΙΣΤΙΚΑ. Όχι τουλάχιστον στον τομέα των αποφάσεων. Τα οριστικά με την έννοια του σίγουρα και χωρίς αμφισβήτηση, ανήκουν στον τομέα των θετικών επιστημών. Πχ η μαθηματική επιστήμη ξέρει σίγουρα να σου πει με τι ισούται η υποτείνουσα ενός ορθογωνίου τριγώνου. Στον τομέα όμως των αποφάσεων της συνείδησης του ανθρώπου, τι θέλει και τι δε θέλει να κάνει τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Και καμιά φορά και χωρίς σημασία. Δηλαδή δεν έχει νόημα να αποφασίσω αν μου αρέσει περισσότερο να πίνω φραπέ ή γαλλικό. Πιες και τους δύο βρε αδερφέ... ή μην πίνεις καθόλου.
Στα πιο σοβαρά όμως ζητήματα όταν νιώθουμε αναποφάσιστοι είναι συνήθως γιατί δεν ξέρουμε πιο είναι το σωστό και το καλύτερο. Οπότε τι μένει; Να ψάξουμε να μάθουμε... Όσο τουλάχιστον μπορούμε. Γιατί αν πρόκειται για λαχεία, τι να μπορέσουμε; Να γίνουμε μάντεις; Εκεί χρυσό μου είναι διαλέγεις και παίρνεις. Και αν σου κάτσει σου 'κατσε...
Εξαρτάται δηλαδή και από το τι θέλεις να αποφασίσεις.
Κι ένα τελευταίο. Καμιά φορά νιώθουμε αναποφάσιστοι γιατί η διαίσθηση μας προειδοποιεί πως κάτι περίεργο συμβαίνει. Να την ακούς τη διαίσθηση. Με μέτρο βεβαίως. Αλλά μην την υποτιμάς καθόλου.
Και μην υποτιμάς καθόλου και τη θέληση. Μάθε να σκέφτεσαι πριν αποφασίσεις, ψάξε όλες τις εναλλακτικές, συγκέντρωσε όσο περισσότερα στοιχεία μπορείς, μα όταν αποφασίσεις τι θέλεις μάθε και να επιβάλεις τη θέλησή σου.
Αν τώρα πρέπει να σου συστήσω ένα βιβλίο, για να φανώ συνεπής και στο τόπικ, θα είναι το ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ - ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΊ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΚΕΙΝΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ. Το έγραψε ο Φρειδερίκος Νίτσε και το ελλήνισε ο Δημήτρης Λιαντίνης. Γιατί αυτό είναι και η ουσία. Να γίνεις αληθινή, σαν δέντρο που έγραψε και ο ποιητής.
Μικρό, δεν ξέρω αν το ρώτησες για πλάκα... έχω όμως την εντύπωση πως όχι.
Και πού 'σαι; Θα περιμένω απάντηση. Με με φτύσεις πάλι, ε;
ΜΕΛΙΝΑ Ύπαρχος
Αριθμός μηνυμάτων : 573 Ηλικία : 35 Registration date : 03/03/2008
Θέμα: Απ: ΣΧΟΛΙΑ και ΣΧΟΛΙΑΝΑ Κυρ Απρ 19, 2009 12:51 am
Ευχαριστώ για την απάντηση!!Αν πω ότι το ρώτησα σοβαρά θα πω ψέματα και δεν κάνει...πλάκα έκανα....Αλλά δεν πειράζει όσα μαθαίνει κανείς καλό είναι...Φιλάκια!
χαλαρουιτα Υποπλοίαρχος
Αριθμός μηνυμάτων : 418 Ηλικία : 41 Location : Παπουαλίλι Registration date : 24/02/2008
Και επανέρχομαι στα Σχόλια και Σχολιανά καθώς δε βλέπω προθυμία να θέσετε ερωτήματα - τέτοια που να αναγκάζουν σε μελέτη του Λιαντίνη και όχι σε απλή παπαγαλία. Σκοπός να τον διαβάσουμε καλύτερα αλλά και να καταλάβουμε το τεράστιο βάθος του λόγου του.
Σήμερα το ερώτημα θα τεθεί με μορφή εικόνας:
Πάρτε αναπαυτική θέση και παρατηρήστε καλά τη φωτογραφία. Κι έπειτα σκεφθείτε τι μπορεί αυτή η εικόνα να συμβολίζει για το Λιαντίνη. Ποια υπέροχη νοητική εικόνα λαξούργησε με βάση μια εικόνα σαν αυτή που βλέπετε μπροστά σας...
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
μια εικόνα σαν αυτή που βλέπουμε; τι βλέπουμε; λιοντάρι είναι αυτό στο βάθος; και ένας τύπος απέξω το φωτογραφίζει με κινητό; και δίπλα του ένα παιδί νομίζω..
μήπως δυσκόλεψε υπέρ το δέον ο τρόπος υποβολής ερωτημάτων;
__________________
ΣΧΟΛΙΟ ΑΣΧΕΤΟ - ΣΧΕΤΙΚΟ: Η θεία είναι τρισευτυχισμένη!!! Πήρα απάντηση και από τις δυο ανηψούλες; Μα ποια είμαι τέλος πάντων!
ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΟΤΑΣ Υποπλοίαρχος
Αριθμός μηνυμάτων : 411 Ηλικία : 60 Location : ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Registration date : 08/10/2008
Αγαπητή Δανάη, σίγουρα δεν μπορώ να διανοηθώ και να συλλάβω τόσο εύκολα τη σκέψη του Δημήτρη Λιαντίνη. Αλλά βλέποντας τη φωτογραφία εκ του ασφαλούς, ένα θα έλεγα: αν δεν υπήρχε το πλέγμα εκεί που κάθεται το λιοντάρι θα καθότανε με τρόμο αυτός που το φωτογραφίζει. Αλλά βλέπεις φροντίζουμε όλα να γίνονται εκ του ασφαλούς και μάλιστα η φύση να βεβηλώνεται κλεισμένη σε κλουβιά προς άρτον και θεάματα. Ας μην υπήρχε το πλέγμα και θα σου έλεγα...
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8202 Registration date : 30/10/2007
Να πω την αλήθεια δεν έλπιζα να λάβω απάντηση. Μα το βρήκα αρκετά προκλητικό να το θέσω ως ερώτημα. Είναι αυτό ακριβώς που σκέφτηκες. Λίγο αργότερα θα δώσω και το σχετικό απόσπασμα, προς το παρόν σημειώνω ότι η νοητική εικόνα είναι αποτυπωμένη στο HOMO EDUCANDUS σελίδα 141.
Και πάλι τα συγχαρητήρια μου. Με εξέπληξες!!!
Αλλά και απέδειξες πως ένας άνθρωπος που ζει πραγματικά την αναπνοή της φύσης, μπορεί και βλέπει την αλήθεια του Λιαντίνη ακόμη και αν αγνοεί τις λέξεις του. Τον συναντά στο ίδιο αλωνάκι. Το αλωνάκι των ανθρώπων που δεν ξέχασαν το τραγούδι των Ευμαινίδων... (Νηφομανής, 96 )
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8202 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: ΣΧΟΛΙΑ και ΣΧΟΛΙΑΝΑ Τετ Απρ 22, 2009 1:02 am
Το Λιοντάρι και ο άνθρωπος…
Η νοητική εικόνα που λάξευσε ο Λιαντίνης αφορά την έννοια του Μηδέν και του μηδενισμού. Προκαταβολικά σημειώνει - προς αποφυγή αναμενόμενων παρανοήσεων - πως εκείνος που δεν έχει καμία σχέση με το μηδενισμό είναι ο … Νίτσε! Παρά τα όσα του φόρτωσαν. Πηγάζει τούτη η παρανόηση, γράφει ο Λιαντίνης, από την ψυχολογία του κλέφτη, που φωνάζει για να φοβηθεί ο νοικοκύρης.
Και η παρανόηση του Νίτσε είναι ίση σε βαθμό με την κατανόηση εκ μέρους του του προσωκρατικού πνεύματος. Κάτι που αδυνατεί ο σύγχρονος άνθρωπος να καταλάβει και να ακολουθήσει, καθώς στερείται από τη βουλητική δύναμη που απαιτείται για την αντιμετώπιση της φυσικής πραγματικότητας.
(Μελινάκι, εσύ να τα ακούς αυτά… Η βούληση είναι το σημαντικότερο όπλο μας. Γι’ αυτό και λέμε την παροιμία: Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται.)
Παράθεση :
«Οι Προσωκρατικοί συντονίζονται με τη σκληρότητα του κόσμου. Στην κτηνωδία της φύσης, σαν μόνο ισοδύναμο, αντιτάσσουν τη σταθερότητα του ανθρώπου. Πρόκειται για μια σκληρότητα όχι απάνθρωπη – όπως παρανοώντας και παρανοϊκά χαρακτήρισαν τη σκληρότητα του Νίτσε – αλλά κατεξοχήν ανθρώπινη.»
Παράθεση :
«Η σκληρότητα του Νίτσε είναι του εξής τύπου: αν είναι, προκειμένου να στεριώσει το γεφύρι, να πεθάνει η όμορφη γυναίκα του πρωτομάστορα, τότε να πεθάνει. αν είναι, προκειμένου να μη μεταδοθεί στην πόλη η πανούκλα που κομίζει, να βουλιάξει το καράβι, τότε να βουλιάξει. αν είναι, προκειμένου να μην ατιμασθεί από την αραπιά, να καεί το Μισολόγγι, τότε να καεί.
Αυτή, βέβαια, η διαλεκτική του είτε… είτε δεν αποκλείει και την άλλη του τόσο… όσο. Και από τη σκοπιά αυτή ο Νίτσε θα μας έλεγε:
Μπροστά στο λιοντάρι αν θέλεις να σωθείς, και προ παντός να σώσεις το φιλότιμό σου, άλλος τρόπος από το να γίνεις θηριοδαμαστής δεν υπάρχει. Να βρεις τρόπο δηλαδή να το παλέψεις, και αν φτάνεις να το ημερώσεις, χωρίς ούτε να το βάλεις στα πόδια αγνάντια του, ούτε να το κλείσεις στο κλουβί με παγίδες και λάκκους.
Το έξοχα έξοχο, συνεχίζει ο Νίτσε, και τότε ο άνθρωπος γίνεται Άνθρωπος – Ubermensch είναι η νέα λέξη, με την οποία ο Νίτσε πλούτισε την ανθρώπινη γλώσσα – θα ‘ταν να το σπρώξεις στο κλουβί, και να μπεις μέσα κι ο ίδιος.»
Μα φαίνεται πολύ σκληρό κάτι τέτοιο; Απίθανο φαντάζει να υψωθούμε στο ύψος τέτοιας βουλητικής δύναμης; Μα τα δεινά, λέει ο Λιαντίνης, που μας περιμένουν αν δεν καταφέρουμε να αποκτήσουμε αυτή τη βουλητική δύναμη, θα είναι μύριες φορές χειρότερα. Ο Νίτσε αυτό κήρυξε. Προφήτεψε το σκοτεινό μέλλον που περιμένει το σημερινό άνθρωπο. Και ο Λιαντίνης συμπληρώνει:
Παράθεση :
«Μα τι θα ‘πρεπε να ακούσουμε ακόμη, όταν βλέπουμε να καίγεται το σπίτι μας, και μεις δεν εννοούμε να ξεπορτίσουμε, για να μη γίνουμε τάχατες ανέστιοι!
Απέναντι σ’ αυτή τη στάση του Νίτσε, την αυθεντική δηλαδή ερμηνεία του στοχασμού των Προσωκρατικών, ο σύγχρονος άνθρωπος έχει υιοθετήσει τη στάση του δειλού κυνηγού με τα ναρκοβόλα – τα ναρκωτικά άλλωστε είναι η σημαία ευκαιρίας του καιρού μας – που έκλεισε το λιοντάρι στο κλουβί – κι όπου λιοντάρι διάβαζε φύση – και κάθεται απέξω και το περιπαίζει, όπως από τον αψηλό του τόπο το γνωστό ερίφιο κορόιδευε το λύκο του Αισώπου.
Αλλά κάτω από τέτοιους αφύσικους όρους οι εκδοχές είναι δύο: ή το λιοντάρι θα ψοφήσει οπότε θα ψοφήσουμε κι εμείς, ή θα σπάσει το κλουβί οπότε θα γιομίσει ο κόσμος με όσα κόκκαλα δεν εχώρεσε η περιγραφή του Ιεζεκιήλ:
Και έθηκέ με εν μέσω του πεδίου, και τούτο ην μεστόν οστέων ανθρωπίνων.»
Η νοητική εικόνα του Λιαντίνη προσιδιάζει περισσότερο σε όσα στις μέρες μας αφορούν το οικολογικό πρόβλημα. Όμως η εικόνα του λιονταριού κατά Νίτσε είναι πολύ ευρύτερη. Και συνδυάζεται, όπως αναφέρει ο Λιαντίνης με την εικόνα των Αντιαλέξανδρων. Ο Αλέξανδρος είναι γνωστό πως έλυσε με το ξίφος του το γόρδιο δεσμό. Και από τότε το πήραν οι άνθρωποι ως πρότυπο και όμοια τραβάν το μαχαίρι και κόβουν κεφάλι όταν πονάει κεφάλι… Όμως όχι. Ο Λιαντίνης μας μεταφέρει το αίτημα του Νίτσε πως «ο καιρός μας χρειάζεται τους Αντιαλέξανδρους, που θα ξαναδέσουν τη ζωή στο αξεδιάλυτο και νικηφόρο σύμπλεγμα του μηδενός και του είναι.»
Κι αν οι έννοιες μας αντιστέκονται, δεν είναι όλοι υποχρεωμένοι να κατέχουν τι είναι το μηδέν και το είναι, τότε πολύ απλά να σκεφθούν τη νοητική εικόνα του Λιαντίνη. Και το οικείο θέμα του οικολογικού προβλήματος. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντιστρατεύεται τη φύση. Θέλει δε θέλει οφείλει να ζει σύμφωνα με τους νόμους της και όχι να προσπαθεί να την υποτάξει στους δικούς του. Και δρόμος άλλος δεν υπάρχει από το να στεριώσει κάστρο τη βούλησή του. Να μπει μέσα στο κλουβί μαζί με το Λιοντάρι. Όποιο και αν είναι κάθε φορά. Το Λιοντάρι θυμίζω πως είναι η φύση. Η γύρω μας φύση και η ατομική μας.
Και ο μεγαλύτερος νόμος της φύσης – να το θυμηθούμε κι αυτό – είναι ο θάνατος. Αν δε μάθουμε να συγκατοικούμε και μ’ αυτόν στο κλουβί, είναι αδύνατον να ζήσουμε ανθρώπινα. Το να του χτίζεις καγκελάκια τριγύρω και να του διαβάζεις επιμνημόσυνες δεήσεις δια ζωήν αιώνιον, είναι το ίδιο με τον κυνηγό που κλείνει το λιοντάρι στο κλουβί και απέξω απ’ το κλουβί πολλά τραγούδια λέγει…
___________
Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο του Δημήτρη Λιαντίνη: Homo Educandus, κεφάλαιο Μηδέν και μηδενισμός.
Μυρτάλη Ανθυποπλοίαρχος
Αριθμός μηνυμάτων : 197 Registration date : 31/10/2007
Θέμα: Απ: ΣΧΟΛΙΑ και ΣΧΟΛΙΑΝΑ Τετ Απρ 22, 2009 1:59 am
ΔΑΝΑΗ έγραψε:
Παράθεση :
«Η σκληρότητα του Νίτσε είναι του εξής τύπου: αν είναι, προκειμένου να στεριώσει το γεφύρι, να πεθάνει η όμορφη γυναίκα του πρωτομάστορα, τότε να πεθάνει. αν είναι, προκειμένου να μη μεταδοθεί στην πόλη η πανούκλα που κομίζει, να βουλιάξει το καράβι, τότε να βουλιάξει. αν είναι, προκειμένου να μην ατιμασθεί από την αραπιά, να καεί το Μισολόγγι, τότε να καεί.
Αυτή, βέβαια, η διαλεκτική του είτε… είτε δεν αποκλείει και την άλλη του τόσο… όσο. Και από τη σκοπιά αυτή ο Νίτσε θα μας έλεγε:
Μπροστά στο λιοντάρι αν θέλεις να σωθείς, και προ παντός να σώσεις το φιλότιμό σου, άλλος τρόπος από το να γίνεις θηριοδαμαστής δεν υπάρχει. Να βρεις τρόπο δηλαδή να το παλέψεις, και αν φτάνεις να το ημερώσεις, χωρίς ούτε να το βάλεις στα πόδια αγνάντια του, ούτε να το κλείσεις στο κλουβί με παγίδες και λάκκους.
Το έξοχα έξοχο, συνεχίζει ο Νίτσε, και τότε ο άνθρωπος γίνεται Άνθρωπος – Ubermensch είναι η νέα λέξη, με την οποία ο Νίτσε πλούτισε την ανθρώπινη γλώσσα – θα ‘ταν να το σπρώξεις στο κλουβί, και να μπεις μέσα κι ο ίδιος.»
- Να πεθάνει η γυναίκα του Πρωτομάστορα.
- Να βουλιάξει το καράβι.
- Να καεί το Μεσολόγγι.
Θεωρητικά είναι εύκολο να το λες. Στην πράξη;
Στο πνεύμα του θέματος, Σχόλια και Σχολιανά, θα αντιγράψω προς σχολιασμό το ακόλουθο σχόλιο από τη Γκέμμα που μου έχει κάνει φοβερή εντύπωση:
Παράθεση :
Ο Νικηταράς είναι η αγνότερη ίσως μορφή του '21, και ατρόμητος ως τα όρια. Φυλακίστηκε. Και πέθανε τυφλός σε άκρα φτώχεια. Η μικρή του κόρη βλέποντας τη δυστυχία του τρελάθηκε από λύπη.
(είναι στη σελίδα 260)
Προφανώς ένας Νίτσε εδώ θα περιφρονούσε ως εκεί που δε λέγεται την κόρη του Νικηταρά. Τρελάθηκε από τη δυστυχία της; Και γιατί παρακαλώ δεν κλείστηκε με το "λιοντάρι" στο κλουβί;
Όσο όμως και να γρατσουνάει την ανθρωπιά μας και τα "χριστιανικά" μας αισθήματα μια τέτοια αντίληψη και στάση στο πρόβλημα, δεν μπορούμε να μην προσέξουμε την παρατήρηση του Λιαντίνη: Αν δεν καταφέρεις να δαμάσεις το θηρίο, σε περιμένουν ακόμη χειρότερα. Και η περίπτωση της κόρης του Νικηταρά, το αποδεικνύει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο.
Μακάρι βέβαια ο καθένας μας την πικρή αυτή γνώση να αντέχει να την κάνει πράξη και όταν η δική του ζωή του κουβαλήσει το ... λιοντάρι στο δικό του σπίτι. Είναι και η παροιμία σοφή που αναφέρθηκε έμμεσα παραπάνω: Απέξω απ' το χορό...
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
Ο Νίτσε χρυσό μου λέει τα δικά του. Ως άντρας και ως ... σούπερμαν. Ο Νίτσε αυτό το μοντέλο υπηρέτησε και αν μη τι άλλο χρωστάμε χάρη στου Λου Σαλομέ γιατί του έτριψε λιγάκι τη μούρη και τον έστειλε αδιάβαστο το φουκαρά...
Κι εκείνος όμως είδες... Θεά την έκανε. Τέτοιοι άντρες τέτοιες γυναίκες χρειάζονται, όχι γυναικούλες. Κατά το τέντζερης και το καπάκι. Ή το βιολί που λέει ο Λιαντίνης και ο βιολιστής. Ήρα αυτή; Δίας αυτός. Και να που δεν το έλεγα αλλά θα βάλω κι εγώ ένα ερώτημα περί σχολίων και σχολιανών. Μη με βαράτε μόνο που δε θα είναι από Λιαντίνη αν και σχέση ή μάλλον κάποιες σχέσεις θα μπορούσε κανείς να βρει. Να δούμε μόνο πώς θα το διατυπώσω για να σας μπερδέψω λιγουλάκι...
Για ποιου νεοέλληνα συγγραφέα τη σύντροφο, έτσι γενικά συγγραφέα για να μη σας δώσω την απάντηση στο πιάτο... και το σύντροφος επίσης γενικά ... εκφράστηκαν ΔΗΜΟΣΙΑ απόψεις πως δεν ήξερε η ίδια τι έζησε με τον ... άντρα της και το ήξεραν καλύτερα οι άλλοι;;;
Ο συγγραφέας οφείλω να πω ότι δεν είναι ο Δημήτρης Λιαντίνης. Από τα πρώτα πάντως ονόματα της χώρας. Πασίγνωστος. Και ο ντόρος πολύς για το ζήτημα που είπα. Έχουν περάσει χρόνια από τότε και ίσως έχει ξεχαστεί το ζήτημα, αξίζει όμως εμείς τουλάχιστον να το γνωρίζουμε για να βγάζουμε πιο σωστά συμπεράσματα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΟΤΑΣ Υποπλοίαρχος
Αριθμός μηνυμάτων : 411 Ηλικία : 60 Location : ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Registration date : 08/10/2008
Ναι, Σωτήρη. Κρήτη. Μπράβο. Άρα ξέρεις και την περίπτωση.
Το θέμα είναι πως σήμερα εκτός προγράμματος τη συνάντηση ολοζώντανη μπροστά μου. Μια ίδια περίπτωση ανθρώπου. Ρε μπας και το προκάλεσα με τη χτεσινή ερώτηση;
Αφορά το Νίκο Καζαντζάκη και την πρώτη του γυναίκα, τη Γαλάτεια Αλεξίου που δυστυχώς έμεινε στην ιστορία ως Γαλάτεια Καζαντζάκη. Μοίρα των γυναικών της γενιάς της.
Το όλο ζήτημα αφορά ένα βιβλίο της:
Η Γαλάτεια γεννήθηκε στην Κρήτη στα 1886. Ο πατέρας ήταν ο Στυλιανός Αλεξίου και ήταν λόγιος. Με το οικογενειακό όνομα ο κόσμος γνώρισε την αδερφή της Γαλάτειας, την Έλλη Αλεξίου, την πεζογράφο.
Η Γαλάτεια, που κι εκείνη από μικρή στράφηκε στο γράψιμο, έχασε νωρίς το πατρικό της επώνυμο, καθώς παντρεύτηκε τον Νίκο Καζαντζάκη το 1911.
Τι είναι Νίκος Καζαντζάκης γνωρίζουμε σήμερα καλά. Έτσι λέμε. Εννοώντας βέβαια πως έχουμε διαβάσει και ξαναδιαβάσει τα βιβλία του και έχουμε ερωτευτεί το γράψιμό του. Για τον άνθρωπο όμως Νίκο Καζαντζάκη τι ξέρουμε;
Κατά τα ειωθότα λαμβάνουμε ακέραια τη φαντασία μας και χτίζουμε είδωλα... Διαβάσαμε κάποτε την ΑΣΚΗΤΙΚΗ του και μείναμε βλακωδώς με το στόμα ανοικτό! Πωπώ! Τι λέει ο άνθρωπος! Και μετά χορέψαμε με το Ζορμπά του και ένα πρωτόγνωρο αεράκι ελευθερίας δρόσισε το κουρασμένο μας κούτελο!
Ξέρουμε βεβαίως πως ο Καζαντζάκη κυνηγήθηκε από το παπαδαριό της εποχής του. Αλλά και για τούτο τον θαυμάζουμε ακόμη περισσότερο. Βιαστικά ξηλώσαμε από το Σταυρό το Χριστό και βάλαμε εκεί τον ίδιο το συγγραφέα. Προσκυνήστε τον!
Εγώ είμαι καζαντζική ως το κόκαλο και ως το μεδούλι. Μην κοιτάτε που έτσι μιλάω. Μιλάω με τη φωνή του δίκιου και της αλήθειας.
Στα 1911, πολύ πριν ο κόσμος γνωρίσει αυτό που λέμε σήμερα Καζαντζάκης και γεμίζει το στόμα μας μέλι... εκείνος παντρεύτηκε μια μικρή κρητικοπούλα. Μικρή και χρόνια δύσκολα για τις γυναίκες, εκείνη όμως είχε λάβει παιδεία ξεχωριστή. Ίσως και λόγω αυτής της παιδείας εκτίμησε πολύ νωρίτερα από τους άλλους το άστρο του Καζαντζάκη.
Όταν όμως κλείνει πίσω σου η πόρτα της παστάδας, δεν κοιμάσαι με το άστρο αλλά με τον αληθινό άνθρωπο. Κι εκεί έσβησαν ξαφνικά τα άστρα από το στερέωμα που εκείνη είχε ονειρευτεί... Προσγείωση στην πραγματικότητα!!!
Τον άντεξε και την άντεξε - για να είμαστε δίκαιοι - μέχρι το 1924. Από κει και μετά οι δρόμοι τους χώρισαν. Τι έκανε ο Καζαντζάκης το ξέρουμε αρκετά καλά. Έφτασε το άστρο του στους εφτά ουρανούς. Από κει ήρεμος και γαλήνιος πια κατοπτεύει τα πλήθη που τον δοξάζουν. Κέρδισε την ενδοκοσμική του αθανασία.
Η Γαλάτεια; Αυτή σύντομα ξαναπαντρεύτηκε. Το Μάρκο Αυγέρη. Γνωστός λογοτέχνης κι εκείνος, όχι όμως Καζαντζάκης.
Για εκείνη όμως ήταν αργά να πάρει το όνομα του νέου συζύγου ή έστω να κρατήσει το πατρικό της. Από την εποχή που ήταν γυναίκα του Καζαντζάκη είχε ήδη καταθέσει έργα της με το όνομα αυτό: Γαλάτεια Καζαντζάκη. Και με αυτό συνέχισε να δημοσιεύει.
Ασχολήθηκε με πολλά είδη του λόγου. Το έργο της είναι αρκετά πλούσιο. Όπως και η δράση της στα κοινωνικά ζητήματα. Έγραψε χαρακτηριστικά για εκείνη ο Τάκης Αδάμος:
Παράθεση :
Στη Γαλάτεια Καζαντζάκη ανήκει η μεγάλη τιμή να είναι η πρώτη ελληνίδα σοσιαλίστρια συγγραφέας. Κι ήταν ανάμεσα στους πρώτους έλληνες λογοτέχνες – τον Κ. Θεοτόκη, τον Κ. Παρορίτη, τον Ρήγα Γκόλφη, τον Π. Πικρό, τον Ν. Κατηφόρη κ.λ.π. – που έμπασαν στη λογοτεχνία μας τα κοινωνικά προβλήματα, φωτισμένα με το φως της πρωτοπόρας κοσμοθεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού.
Πολύπλευρο ταλέντο, η Γαλάτεια καλλιέργησε μ’ επιτυχία όλα τα είδη του έντεχνου λόγου: ποίηση, πεζογραφία, θέατρο. Κι ακόμα μεγάλο μέρος της πνευματικής δημιουργίας της το αφιέρωσε στην παιδική λογοτεχνία. Έγραψε, επίσης, μελέτες για τον Γκόρκι, τον Γκόγκολ, τον Καβάφη και μετέφρασε αρχαίους έλληνες συγγραφείς. Το έργο της, πλούσιο σε ποσότητα, ξεχωρίζει για την υψηλή λογοτεχνική του ποιότητα. Διαπνέεται ολόκληρο από βαθύ ανθρωπισμό, που αναβλύζει από τα ευγενικά ιδανικά, στα οποία πίστεψε βαθιά κι υπηρέτησε πάνω από μισόν αιώνα.
Ανάμεσα στο έργο αυτό υπάρχει και το βιβλίο ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟΙ. Κυκλοφόρησε λίγα χρόνια πριν κλείσει τα μάτια της. Πέθανε το 1962. Ο Καζαντάκης είχε πεθάνει από το 1957. Τότε κυκλοφόρησε και το βιβλίο της Γαλάτειας. Ήταν ένα μυθιστόρημα γραμμένο όμως ολοκάθαρα ως αυτοβιογραφία. Οι δύο ήρωες του βιβλίου δεν ήταν άλλοι από εκείνη και τον Καζαντζάκη. Τι σημασία έχει αν είχαν άλλα ονόματα;
Θα παραθέσω παρακάτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο αυτό.
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
…Για να γιορτάσουνε το γεγονός αποφάσισαν να πάνε και τη μέρα κείνη με τα πόδια στο γαλατάδικο και να γυρίσουν ξανά όλοι μαζί. Τη λιακάδα της μέρας ακολουθούσε μια φεγγαρολουσμένη νύχτα χωρίς καθόλου κρύο. Με τις κουβέντες και τα γέλια πληροφορήθηκε η Δανάη και τούτο δω: Πως το βραβείο ήτανε και χρηματικό. Νάτον πάλι ατόφιος ο Αλέξανδρος.
-Η ιδέα σου να υποβάλεις έργο ήτανε ξέρεις πρώτης τάξεως, είπε σε μια στιγμή ο Γιαννέλλης… Κατά έναν τρόπο δοκιμάζει κανείς τη δύναμή του χωρίς βέβαια σε περίπτωση αποτυχίας ν' απογοητευθεί και να χάσει το κουράγιο του.
-Πολύ σωστά, πετάχτηκε ο Ζέρβας, χωρίς όμως να παραγνωρίζουμε τη σημασία ενός βραβείου. Είμαι σίγουρος πως ο Αλέξανδρος θα δουλεύει από δω και μπρος με περισσότερη αυτοπεποίθηση. Δεν είναι έτσι, Αλέξανδρε;
-Δεν ξέρω… μπορεί.
-Εγώ πάλι πιστεύω, κ. Γιαννέλλη, ανακατεύτηκε η Δανάη, πως όσο περισσότερο είναι κανείς φιλόδοξος τόσο λιγότερο διακινδυνεύει μια αποχτημένη φήμη. Λέω λοιπόν πως ο Αλέξανδρος δε θα λάβαινε ποτέ μέρος σ' έναν ανοιχτό διαγωνισμό, ξέροντας πως μια αποτυχία θα επηρέαζε τη γνώμη που έχουν όλοι σήμερα γι αυτόν. Και θάκανε πολύ φρόνιμα. Τη γνώμη αυτή τίποτα δεν πρέπει να κλονίσει από δω κι εμπρός. Ούτε θα την κλονίσει, είμαι βέβαιη.
-Τι ωραίο πράγμα νάχει κανείς πλάι του μια γυναίκα με τόση πίστη, είπε ο Ζέρβας.
-Ό,τι λέω δεν αφορά διόλου την πίστη μου στο έργο του Αλέξανδρου, αλλά το πόσο είναι αναγκασμένος όποιος έβαλε σκοπό της ζωής του να φτάσει κάπου, να σπουδάζει διαρκώς τους τρόπους που θα τον οδηγήσουν ασφαλέστερα, όπως, π.χ., η δημιουργία κάποιου μύθου γύρω από το άτομό του… και προ πάντων να ξέρει πως αν έχει δέκα και κάνει θόρυβο σα νάχει εκατό πετυχαίνει, ενώ το ενάντιον αν έχει αξία εκατό και σωπαίνει πεθαίνει και ξεχνιέται σα να μην έζησε ποτέ. Αυτό λέω.
-Ώστε όλοι όσοι ξέφυγαν τη λησμονιά το πέτυχαν όχι γιατί ήταν μεγάλοι δημιουργοί, αλλά γιατί κάνανε θόρυβο; ρώτησε ο Ζέρβας.
-Εκείνοι που λέτε είναι οι μεγαλοφυΐες. Τα φωτεινά μετέωρα που μετριούνται εύκολα και τους ξέρουν οι αιώνες. Αυτοί σίγουρα δεν χρειάστηκαν κανένα θόρυβο… εδώ όμως δεν μιλάμε γι αυτούς.
Ο μόνος που δεν έπαιρνε μέρος στη συζήτηση ήτανε ο Αλέξανδρος. Προχωρούσε με το κεφάλι ψηλά όπως συνήθιζε, κοιτάζοντας μακρυά το βάθος του ατέλειωτου δρόμου.
Η παρέα διαλύθηκε πολύ γρήγορα εκείνο το βράδυ. Ο Αλέξανδρος ρώτησε σε μια στιγμή τη Δανάη αν κρυώνει και κείνη είπε «ναι, λιγάκι». Δεν εκρύωνε, αλλά κατάλαβε πως ήθελε να φύγουν. Η συζήτηση της βραδυάς με το δρόμο που πήρε τον δυσαρέστησε. Ήτανε φοβερό να πει η Δανάη πως δε θα υπόβαλλε ποτέ έργο σε ανοιχτό διαγωνισμό μια και δε θάτανε σίγουρος εκατό τα εκατό. Και πότε τόπε; Όταν εκείνος δικαιολογήθηκε πως τάχα της έκρυψε τη συμμετοχή του για να μη στενοχωρηθεί αν αποτύχαινε. Όλα όσα ειπώθηκαν από μέρος της έδειχναν ολοφάνερα πως δεν το πίστευε, όπως ενόμιζε ο Ζέρβας, σαν σίγουρο κεφάλαιο της πνευματικής Ελλάδας, αλλά σαν ένα φιλόδοξο που θέλει να φτάσει ψηλά, αδιαφορώντας με ποια μέσα.
Ακολούθησαν μέρες σιωπηλής ψυχρότητας. Ο Αλέξανδρος έμοιαζε με σκαντζόχοιρο. Μόλις μυριζόταν στον αέρα κάτι δυσάρεστο, ευτύς μαζευόταν κι όρθωνε τ' αγκάθια του. Η Δανάη τόξερε. Δεν άντεχε στην κριτική, όταν δεν τόνε λιβάνιζε. Το ξεσπάθωμα της Δανάης τον αναστάτωσε.
-Τι είμαι εγώ, στο κάτω-κάτω, για να με λογαριάζεις τόσο; του είπε μια βδομάδα υστερότερα, όταν πια παρατραβούσαν οι μούσκλες. Αν ήμουνα στη θέση σου θάξερα θαρρώ τι αξίζει η δουλειά μου, ώστε να μην επηρεάζομαι από την οποιαδήποτε κριτική. Προ πάντων θάξερα πως η Τέχνη είναι ένα είδος Ιμαλάια και πως βρίσκομαι στα ριζά. Το λοιπόν, τι σημασία θάχαν οι κριτικές του ενός ή του άλλου, καλές ή κακές; Έγραψες κάτι και σου το βράβεψαν. Αυτό όμως δε θα πει πως δε θα γράψεις έργα πολύ σπουδαιότερα που ίσως να μην αναγνωριστεί η αξία τους. Εκτός πια αν νομίζεις πως επειδή σε βραβέψανε είσαι κιόλας Σαιξπήρος, πράμα που δεν το πιστεύω.
Ο Αλέξανδρος, αυτά λέγουνταν στην ανατολική βεράντα, κοίταζε το γιομάτο φεγγάρι μέσα από τα δέντρα κ' ήτανε σα να μην την άκουε. Όχι, δεν ήτανε εκείνη που του ταίριαζε. Στον Αλέξανδρο θα ταίριαζε μια γυναίκα ή απλοϊκή κι αγαθή, ή πονηρή. Η Δανάη δεν ήταν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Πολλές φορές ωστόσο κάθιζε στο σκαμνί τον εαυτό της. Γιατί μπέρδευε ολοένα τον άνθρωπο με το συγγραφέα; Ο άνθρωπος της είχε φταίξει, όχι ο συγγραφέας. Κι αυτή είχε αγαπήσει τον συγγραφέα. Μόνο αυτόν. Την ιδιότητα που τον ξεχώριζε απ' όλους τους νέους του τόπου, αυτήν είχε αγαπήσει. Αυτή την ξετρέλλανε. Αν δεν έγραφε, σίγουρα δεν θα τον πρόσεχε. Γιατί λοιπόν δεν της έφτανε η πραγματοποίηση του ονείρου να ζει πλάι του, κάτω από την ίδια στέγη και νάναι οι δυο τους το εξωτικό ζευγάρι που οι νέοι τους φίλοι τόσο αγαπούσαν και το χαίρουνταν; Γιατί; Γιατί όσα της είχε αρνηθεί ο άνθρωπος, της τ' αρνιόταν κι ο δημιουργός. Να γιατί.
Όμως η Δανάη έκανε όρκο να μην του φερθεί ποτέ έτσι σαν εκείνο το βράδυ… Θα περιμένει… Ποιος ξέρει… Μπορεί νάτανε ακόμα νωρίς. Κι άλλοι μεγάλοι τεχνίτες είχανε τα κουσούρια τους. Ο Βερλαίν ήτανε αρσενοκοίτης και έφτασε να γενεί φονηάς, πήγε φυλακή. Ο Πόου πέθανε στο δρόμο αλκοολικός. Ο Ντοστογιέβσκη έχανε στη ρουλέττα ακόμα και τα καθημερινά έξοδα του σπιτιού του… Με τη διαφορά, συλλογιόταν πάλι, πως αυτωνών τα κουσούρια ήτανε τα πάθη τους, ενώ τα κουσούρια του Αλέξανδρου φανέρωναν ίσα-ίσα πως ήτανε στερημένος κι από τα πιο κοινά ανθρώπινα αισθήματα. Κι όταν αυτά λείπουν, ό,τι κι αν πούμε στην τέχνη δε θάναι «χαλκός ήχων και κύμβαλον αλαλάζον;»…
Δε χρειάζεται νομίζω να εξηγήσω ποια είναι η Δανάη του μυθιστορήματος και ποιος ο Αλέξανδρος, ο συγγραφέας ο στερημένος από τα πιο κοινά ανθρώπινα αισθήματα!!! Γαλάτεια και Νίκος Καζαντζάκης!!!
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
Το βιβλίο της Γαλάτειας που δε γνωρίζω αν πρόλαβε να κυκλοφορήσει πριν ή μετά το θάνατο του Καζαντζάκη, συνέβησαν και τα δύο τον ίδιο χρόνο, το 1957, έτυχε πολύ άσχημης υποδοχής εκ μέρους των κριτικών. Τουλάχιστον της πλειοψηφίας.
Έφτασαν να αμφισβητήσουν ακόμη και αν τον γνώριζε. Είναι ιστορία αυτή επαναλαμβανόμενη ως φαίνεται και για τούτο θέλησα να την ανεβάσω εδώ, σε ένα θέμα που αφορά αποκλειστικά το Δημήτρη Λιαντίνη.
Και το σκέφτηκα όχι γιατί είναι ταυτόσημη, πράγμα που δε νομίζω να χρειάζεται περαιτέρω στήριξη, αλλά γιατί παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες. Έχει όμως και μία μεγάλη διαφορά. Η μία είναι μισό αιώνα πίσω και η άλλη έχει αναστατώσει το παρόν μας.
Πάρε τώρα το ρολόι σου. Και κόλλα το στη μύτη σου. Μπορείς να δεις την ώρα; Όχι βέβαια. Για να δεις ακόμη και την ώρα στο ρολόι χρειάζεσαι μια κάποια απόσταση. Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει με τα γεγονότα. Απόσταση χρονική που θα μπορέσει να δείξει και να φωτίσει όλες τις πτυχές ώστε να υπάρξει αντικειμενική εξέταση του θέματος.
Είναι λάθος ούτως ή άλλως να μιλά κανείς για πράγματα που δεν έχουν απόσταση ασφαλείας.
Έτσι λοιπόν και με τη Γαλάτεια. Τάραξε άσχημα τα βαλτόνερα της εποχής της εκφέροντας άλλη γνώμη από εκείνη που η κοινή έτρεφε για τον μέγα και τρανό Καζαντζάκη και κατάφερε το αναμενόμενο. Να στραφούν εναντίον της!
Μα αυτό είναι και το συνηθισμένο όταν κάποιος μας πετά την αλήθεια κατάμουτρα. Δε στεκόμαστε στο γιατί το λέει, παρά αρπάζουμε μεμιάς πέτρες και ορμάμε να του ανταποδώσουμε το πλήγμα που δεχτήκαμε.
Σήμερα όμως, μισό αιώνα μετά, και με πεθαμένους από χρόνια και το Νίκο και τη Γαλάτεια Καζαντζάκη, ο κόσμος κατάφερε να συνέλθει από την οδυνηρή έκπληξη και στρέφεται με σεβασμό στο έργο της Γαλάτειας.
Μια σημαντική τοποθέτηση για το έργο της αυτό βρήκα σε ένα διαδικτυακό χώρο αφιερωμένο στη Γαλάτεια, με την υπογραφή του Τάκη Αδάμου.
Σας αφήνω να το διαβάσετε μόνοι σας και να βρείτε στον ίδιο χώρο και πολλά άλλα στοιχεία για τη σπουδαία αυτή γυναίκα και εξίσου σπουδαία παρουσία στα ελληνικά γράμματα. Μεταφέρω μόνο το εξής ως ιδιαίτερα σημαντικό στη συνεξέταση του ζητήματος με την περίπτωση του ζεύγους Λιαντίνη:
Παράθεση :
Το πιο πάνω σχόλιο του Τάκη Αδάμου τα λέει σχεδόν όλα. Η Γαλάτεια με το βιβλίο αυτό υπέγραψε την καταδίκη της, αφού τόλμησε να θίξει το ιερό τέρας της ελληνικής λογοτεχνίας, το Νίκο Καζαντζάκη. Το αν έχει δίκιο ή άδικο σ’ αυτά που γράφει δε νομίζω να έχει σημασία. Ο Καζαντζάκης φαίνεται να βρίσκεται στο απυρόβλητο, ενώ η Γαλάτεια είναι ό,τι πρέπει για σάκος του μποξ. Έτσι, χτυπήθηκε και χτυπιέται από πολλούς, αλύπητα, για το βιογραφικό της αυτό μυθιστόρημα. Προφανώς δεν ξέρει η ίδια τι έζησε με τον Καζαντζάκη και ξέρουν οι άλλοι. Τραγελαφικό!
Πολλοί λένε ότι αδικεί παράφορα το συγγραφέα μ’ αυτά που του καταλογίζει, αλλά κανείς απ’ αυτούς δε σκέφτεται πόσο ο ίδιος ο συγγραφέας αδίκησε τόσο τον εαυτό του όσο και κείνην. Η Γαλάτεια γράφει για τον άνθρωπο, κι ο Νίκος για τον υπεράνθρωπο. Η Γαλάτεια ζει στην εποχή της, ο Νίκος θέλει να αναβιώσει κάποιες άλλες. Η Γαλάτεια συμμερίζεται τον πόνο του λαού, τον αγαπά, αγωνίζεται για το καλό του, κι ο Νίκος δεν μπορεί καν να τον καταλάβει. Ο Νίκος πετά στα σύννεφα, ενώ η Γαλάτεια πατάει γερά στη γη. Οι διαφορές τους είναι μεγάλες κι αγεφύρωτες, κι αυτές ακριβώς τονίζει – με έντονο ίσως τρόπο -, η τελευταία. Το ότι είναι διαφορετική από τον Καζαντζάκη φυσικά και δεν την κάνει καλύτερή του συγγραφέα, αλλά σίγουρα την κάνει καλύτερο άνθρωπο.
Ο μυθιστορηματικός Αλέξανδρος (Καζαντζάκης) κυνηγάει τις χίμαιρες και τα μεγαλεία. Για να πετύχει τους στόχους του στηρίζεται σ’ ένα μεγαλειώδες εγώ, αλλά και σε μια δυνατή ψυχή, πλην όμως φτωχή σε συναισθήματα. Τη γυναίκα του - Δανάη στο μυθιστόρημα-, τη βλέπει απλά σαν ένα χρήσιμο εργαλείο. Η τελευταία σιγά-σιγά καταλαβαίνει ότι έπεσε θύμα μιας πλάνης. Αντιλαμβάνεται ότι ουσιαστικά ερωτεύτηκε μια εικόνα, εικόνα αυτάρεσκη, δίχως ευγένεια ψυχής, και επαναστατεί. Ο Αλέξανδρος, μετατρέπεται τελικά σε ό,τι εκείνη περισσότερο απεχθάνεται. Κι αποφασίζει να τον εγκαταλείψει. Κι ας ξέρει ότι όλοι θα στραφούν εναντίον της, ότι θα στηρίξουν το διανοούμενο και όχι τη γυναίκα που είχε την τόλμη να κάνει το αυτονόητο: ν’ αφήσει τη φυλακή της.
Το «Άνθρωποι και υπεράνθρωποι» είναι ένα από τα λίγα βιβλία που δικαιώνουν το τίτλο τους. Πρόκειται στην ουσία για ένα καλογραμμένο ψυχολογικό μυθιστόρημα που μελετά σε βάθος τον κόσμο του άνθρωπου/συγγραφέα, Νίκου Καζαντζάκη (Όπως και το αντίστοιχο βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου). Ίσως με τον τρόπο που είναι γραμμένο και με τις απόψεις που εκφράζει να φαντάζει προκλητικό στα μάτια των φίλων του δημοφιλούς συγγραφέα, αλλά θα λέγαμε πως θα έπρεπε να διαβαστεί κι από αυτούς. Μάλλον ειδικά από αυτούς. Επειδή για να κατανοήσει κάποιος πλήρως ένα συγγραφέα πρέπει να ακούσει όλες τις απόψεις για το πρόσωπό του.
Κρατήστε ιδιαίτερα τα δύο σημεία που υπογράμμισα. Γιατί δε νομίζω πως τα άλλα αρμόζουν στο άλλο ζήτημα που μας απασχολεί. Εξάλλου το ζεύγος Λιαντίνη δε χώρισε όπως το έκαναν ο Νίκος και η Γαλάτεια Καζαντζάκη και μάλιστα αρκετά νωρίς. Ούτε και υπήρξε βιβλίο της κ. Λιαντίνη για τον άντρα της και μάλιστα επικριτικό. Εκείνη το μόνο που έκανε μέχρι σήμερα ήταν να κυκλοφορήσει ένα βιβλιαράκι με τα ποιήματα που άφησε ο άντρας της φεύγοντας "στα κατάλοιπά του". Άρκεσε όμως και αυτό για να γίνει κι εκείνη σάκος του μποξ! Κι ας ήταν ύμνος στο Λιαντίνη τα λίγα και δωρικά που σημείωσε εκείνη στο προλόγισμα. Στην περίπτωση αυτή δεν αμφισβητείται μόνο το τι λέγει η γυναίκα για τον άντρα της αλλά και το δικαίωμά της να ομιλεί.
Είναι για τούτο εξόχως διδακτικό το παράδειγμα των Καζαντζάκηδων. Κι ας μην είναι ίδια ακριβώς η περίπτωση. Ποτέ εξάλλου δεν είναι δυο πράγματα και μάλιστα δυο γεγονότα ακριβώς τα ίδια. Σημασία όμως έχει να μπορείς να βρίσκεις το μυστικό νήμα που τα ενώνει. Να ερμηνεύεις πώς και γιατί ξεσπά τέτοιο μένος προς τις γυναίκες των σπουδαίων αντρών. Αλλά και πώς ο χρόνος φροντίζει για την αποκατάσταση της αδικίας. Της ύβρεως.
Θα προσθέσω ένα τελευταίο για τη Γαλάτεια. Σήμερα πέρα από την αντικειμενική εξέταση σε όσα η ίδια έγραψε, υπάρχει και βιβλίο που εξετάζει τη σχέση της με τον Καζαντζάκη:
Το υπογράφει η Μοσχοβία Κασκούρα και περισσότερα για το βιβλίο μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ.
Από το οπισθόφυλλο σημειώνω:
Δεν ξεμπερδεύεις εύκολα με τη Γαλάτεια..
Να το θυμάστε αυτό. Όπου Γαλάτεια μπορείτε να θυμάστε Γυναίκα. Όσο σπουδαίος και αν είναι ο σύντροφός της. Γιατί τότε είναι κι εκείνη συνήθως με κεφαλαίο Γ Γυναίκα. Και έχει βεβαίως ως γυναίκα του ούτως ή άλλως μια ιδιαίτερη γνώση για τον άνθρωπο που το πλήθος θαυμάζει. Το λιγότερο που πρέπει να κάνει κανείς είναι να ακούει τη φωνή της με σεβασμό. Ακόμη και αν διαφωνεί με όσα ακούει. Ακόμη και τότε τακτικές μετατροπής σε σάκο του μποξ είναι κατακριτέες.
Αναρωτιέμαι μάλιστα. Αν αύριο μια άλλη Μοσχοβία πιάσει πένα και γράψει και για το θέμα του ζεύγους Λιαντίνη, αν θελήσει να αποτυπώσει στο χαρτί (ευχή όλων μας... ) τα μετά Λιαντίνη, τι ακριβώς θα είναι το όφελος εκείνων που το έπαιξαν μποξαδόροι;
Προς το παρόν τη βλέπω να παίζει με μικρές αλεπούδες και ... αλεπουδάκια, αλλά σαν γριά αλεπού μυρίζομαι άλλα...
Με αγάπη
εγώ...
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
Μη μένουμε χωρίς ερώτημα. Έχω κάτι καλό κατά νου μου και αρπάζω την ευκαιρία να το θέσω:
Το ακούμε προσεκτικά. Ελπίζω να έχετε όλοι πια γρήγορη σύνδεση. Και μετά βρίσκουμε σε ποιο σημείο της Γκέμμας (είδατε τι καλή είμαι; το κάνω πολύ εύκολο) ακούγεται η ίδια μουσική...
Όταν το βρείτε........ θα κουβεντιάσουμε και ποιος το ακούει... και πολλά άλλα σχετικά!!!
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8202 Registration date : 30/10/2007
Μη μένουμε χωρίς ερώτημα. Έχω κάτι καλό κατά νου μου και αρπάζω την ευκαιρία να το θέσω:
Το ακούμε προσεκτικά. Ελπίζω να έχετε όλοι πια γρήγορη σύνδεση. Και μετά βρίσκουμε σε ποιο σημείο της Γκέμμας (είδατε τι καλή είμαι; το κάνω πολύ εύκολο) ακούγεται η ίδια μουσική...
Όταν το βρείτε........ θα κουβεντιάσουμε και ποιος το ακούει... και πολλά άλλα σχετικά!!!
Το ακούσαμε. Και το είδαμε. Για να αρχίσει λοιπόν το γαϊτανάκι...
Είναι η φλαμουριά. Μελωδία παλιά και πασίγνωστη. Μου θυμίζει τις παλιές μέρες στο σπίτι μου. Άρεσε πολύ στους γονείς μου και σε όμορφες οικογενειακές στιγμές ήταν το τραγούδι που προτιμούσαν να τραγουδούν.
Οι στίχοι στα ελληνικά είναι οι εξής:
Στη βρύση τη βουνίσια σιμά είν' η φλαμουριά, στον ίσκιο της καθόμουν να ονειρευτώ συχνά.
Εχάραζα στη φλούδα ονόματα ιερά και πάντα εκεί γυρνούσα σε λύπη ή σε χαρά.
Μια μέρα ταξιδεύω σε μέρη μακρινά, περνώ να χαιρετήσω στερνά τη φλαμουριά.
Βουΐζαν τα κλαδιά της σαν να μου κράζαν: "Ω, κοντά μου πάντα μείνε, θα βρεις γαλήνη εδώ".
Μακριά τώρα στα ξένα δεν έχω την χαρά που ένοιωθα εκεί πάνω, κοντά στη φλαμουριά.
Στο νου μου πάντα μένει το ολόχαρο χωριό, στ' αυτιά μου ακούω πάντα: "Θα βρεις γαλήνη εδώ".
Στη Γκέμμα; Ακούγεται η Φλαμουριά στη Γκέμμα;
Έχει επεξεργασθεί από τον/την ΔΑΝΑΗ στις Κυρ Μαρ 27, 2011 11:15 pm, 1 φορά
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8202 Registration date : 30/10/2007
Κουβάλαγα μαζί μου την ερώτηση σήμερα... Ίσως γιατί χρειαζόμουν τη Φλαμουριά στη σημερινή μέρα να με συντροφεύει... Η Γκέμμα όμως δεν ήρθε μαζί μου, έμεινε πίσω στο σπίτι. Και άκρη ακόμη δε βρήκα... Σπάω το κεφάλι μου (όσο μου έμεινε από τα σημερινά) και άκρη δε βρίσκω. Καμιά πρόσθετη βοήθεια;
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
Η μουσική είναι η περίφημη φλαμουριά. Ας πάρουμε τώρα ένα λεξικό. Πώς αλλιώς ονομάζεται η φλαμουριά; Φιλύρα...
Ως φιλύρα θα τη συναντήσετε να υποδέχεται στα κλαδιά της ολόκληρο Χάιζενμπεργκ! Πολύ πριν ο Λιαντίνης τον συναντήσει και πει το ΟΡΩ ΤΟΝ ΑΝΔΡΑ.
Η σκηνή περιγράφεται στο ίδιο κεφάλαιο και είναι εκπλητική. Ήδη σε άλλο θέμα ανέβασα - βοηθητικά - το πρώτο μέρος... γι' αυτό και τώρα είπα το χάσατε το τρένο...
Στα είκοσι πέντε του ο Χάιζενμπεργκ έκανε τα πειράματά του στο μικρόκοσμο του ατόμου. Έπαιζε και επάλευε με γέλιο και αγωνία να αναγνωρίσει επακριβώς και ταυτόχρονα τη θέση και την κίνηση του ηλεκτρονίου.
Στις τρεις μετά το μεσονύχτι, την ώρα των λύκων, άφηνε εργαστήριο και σπουδαστήριο και έβγαινε να περπατήσει στο πάρκο της πόλης. Να πάρει ολίγο τον αέρα του. Η τρικυμία του μυαλού του να μπουνατσάρει κομμάτι."
ΓΚΕΜΜΑ, 132
Κι αμέσως μετά αναφέρει:
Παράθεση:
"Συλλογιότανε το νόημα που μπορεί νά 'χαν για την τάξη και τη δομή του κόσμου τα αποτελέσματα από τις μετρήσεις του. Στεκότανε τότε ώρα ακίνητος. Απορροφημένα αφηρημένος. Σαν το Σωκράτη στην Ποτείδαια. Ύστερα σαλτάριζε ξαφνικά απάνου στην πρώτη φιλύρα που βρισκόταν μπροστά του, και φώναζε:
"Είναι δυνατόν η φύση νά 'ναι τρελή;"
Άλλοτε περισσότερο κυρίαρχος, αισθανότανε τον εαυτό του συνεργό ή πρωταγωνιστή στα ασύλληπτα τεκταινόμενα της φύσης, της έρευνας και του ανθρώπινου νου. Τότε σα νά 'βλεπε να καταρρέει ολόκληρο το στατικό οικοδόμημα του Λαπλάς για το ντετερμινιστικό σύμπαν, εφώναζε με περηφάνεια παράφορη, αλλά καθόλου αλαζονική:
- Κατάλυσα το νόμο της αιτιότητας.
(Της αιτιοκρατίας ήθελε να ειπεί. )
Σαλτάριζε κοτζάμ Χάιζενμπεργκ επάνω σε μία φιλύρα δηλαδή φλαμουριά και ακόμη πιο δηλαδή σε μία τιλιά; Η φιλύρα είναι το φυτό που μας δίνει το τίλιο. Το γνωστό για τις κατευναστικές του ιδιότητες αφέψημα.
Η μία εξήγηση είναι αυτή. Ο "τρελαμένος επιστήμονας" αναζητά τη γαλήνη της ψυχής του μπρος στην παράλογη ανακάλυψη. Γαλήνη υπόσχεται και το γνωστό τραγούδι "Η φλαμουριά": Θα βρεις γαλήνη εδώ.
Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα στοιχεία που συνδυάζονται με την επιλογή του Λιαντίνη να ανεβάσει τον Χάιζενμπεργκ στα κλαδιά μιας φιλύρας. Πρώτα πρώτα η ελληνική μυθολογία. Τι μας λέει η μυθολογία μας για το δέντρο αυτό;
Παράθεση:
Φιλήμων και Βαυκίς: Μια ιστορία αγάπης Δρυς και Φιλύρα
Στα πολύ πολύυυυυ παλιά χρόνια, που η γλυκιά ομίχλη των μύθων τα σκεπάζει, σε ένα καταπράσινο δάσος ζούσε ένα πολύ αγαπημένο ζευγάρι, ο Φιλήμονας και η Βαυκίδα. Η αγάπη τους ήταν μεγάλη και ούτε στιγμή δεν έκανε ο ένας χωρίς τον άλλον.
Όταν η Βαυκίδα ασχολούνταν με τις δουλειές του νοικοκυριού της, πάντοτε ο καλός της τη βοηθούσε και της έλεγε τραγούδια αγάπης, και όταν ο Φιλήμονας πήγαινε στο δάσος βαθιά για να κόψει ξύλα ή να κυνηγήσει, η Βαυκίδα του χοροπηδηχτά τον ακολουθούσε και του σιγοτραγουδούσε.
Κάποια μέρα ο Δίας, που λέτε, αποφάσισε να κατέβει από το ολύμπιο παλάτι του και να επισκεφτεί τους ανθρώπους. Ήθελε να δει αν ακολουθούν τον ίσιο δρόμο στη ζωή τους, αλλά πάνω απ' όλα αν έχουνε καλοσύνη στην καρδιά τους. Πήρε μαζί του λοιπόν τον Ερμή, και σαν δυο φτωχοί ζητιάνοι χτύπαγαν τις πόρτες των ανθρώπων.
Όλοι οι νυκοκυραίοι όμως, μα όλοι, έκλειναν κατάμουτρα τα πορτόφυλλα, βλέποντας δυο πεινασμένους κουρελήδες. Μεγάλη στεναχώρια έπιασε το Δία.
-Πάνε οι άνθρωποι, μονολογούσε, κάκεψαν και η καρδιά τους πέτρα έχει γίνει.
Γεμάτοι απογοήτεψη, περπατώντας αργά-αργά, έφτασαν και στο μικρό σπιτάκι του Φιλήμονα και της Βαυκίδας.
-Ας χτυπήσουμε και εδώ, είπε ο Ερμής, ίσως μας δεχτούν και μας φιλοξενήσουν.
Μπορεί να ήταν θεοί, αλλά, μη νομίζετε, σαν ζητιάνοι και πείνα και κούραση και νύστα ένιωθαν.
Τακ-τακ, χτυπάνε την ξύλινη πορτούλα, και δυο χαρούμενα πρόσωπα διάπλατα την άνοιξαν.
-Περάστε ξένοι, περάστε, είπε το αγαπημένο ζευγάρι με ένα στόμα.
Τάισαν, τους δυο θεούς, τους πότισαν, τους έβαλαν κοντά στο τζάκι να ζεσταθούν και ούτε που ρώτησαν από που έρχονται, ποιοι είναι και πού πηγαίνουν.
Σαν ξημέρωσε και του ήλιου το φως έδιωξε τις σκιές από το δάσος, πετάχτηκε πρώτη η Βαυκίδα και να ετοιμάσει ζεστό χυλό με μέλι και καρύδια, να φάνε οι ξένοι και να στυλωθούν.
Στη μέση της σάλας τους βρήκε όρθιους, πανώριους, με ρούχα θεϊκά να την κοιτούν.
-Αγάπη μου, έλα, έλα γρήγορα να δεις, φώναξε. Ήρθε κοντά της και ο Φιλήμονας και οι δυο μαζί έμειναν με το στόμα ανοιχτό μπροστά στη μεγαλοπρέπεια και την ομορφιά των θεών.
-Είσαστε το πιο αγαπημένο ζευγάρι, οι πιο καλοί άνθρωποι πάνω στη γη, τους είπε ο Δίας. Θέλω να σας εκπληρώσω την πιο μεγάλη σας επιθυμία. Δεν έχετε παρά να μου πείτε τι θέλετε και θα σας το χαρίσω.
Το αγαπημένο ζευγάρι τότε, μη νομίζετε, δε ζήτησε ούτε πλούτια ούτε δόξα, ούτε παλάτια.
Και οι δυο, με μια φωνή ζήτησαν να πεθάνουν μαζί, όταν θα 'ρθει αυτή η ώρα για να μην πονέσει κανένας από τους δυο από το χαμό του άλλου.
Και σαν έφτασε η ώρα τους, σε βαθιά γεράματα, έβγαλαν ρίζες και κορμό και φύλλα και έγινε Δρυς ο Φιλήμονας και Φιλύρα η Βαυκίδα.
Και από τότε, όπου δείτε βελανιδιά και φλαμουριά πλησιάσετε κοντά και κάνετε σιωπή, θα ακούσετε, οπωσδήποτε, ανάμεσα από τα φύλλα τους τα τραγούδια της αγάπης του Φιλήμονα και της Βαυκίδας του. Αλήθεια σας λέω.
Ο Φιλήμων και η Βαυκίς κατοικούν και στις ΩΡΕΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ, στο ομώνυμο ποίημα που τους αφιέρωσε ο Δημήτρης Λιαντίνης, όσο περίεργο και αν ακούγεται σε όσους γνωρίζουν το σχετικό μύθο.
Ίσως η απάντηση κρύβεται στην τελευταία στροφή:
"Κι όταν ήλθανε οι θεοί τους καλοσκαμνίσαμε γιατί έτσι φαντασθήκαμε τους ανθρώπους, μη ευτυχώντας να λογαριάσουμε την ακαταμέτρητη διάκριση. Δε λογαριάσαμε το θάνατο μοίρα μας εμείς που γνωρίσαμε τη δική μας λησμονιά. Τώρα η σιωπή μας σκέπη του καιρού τη γύμνια."
ΗΡΑΚΛΗΣ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 421 Registration date : 01/11/2007
Ιερό δέντρο για όλα τα αερικά. Ήταν έθιμο των Δρυίδων να περνούν τα ασθενικά παιδιά ανάμεσα από Φλαμουριές που είχαν διχαστεί από κεραυνό. Μετά δέναν ξανά τα 2 μέρη του δέντρου. Αν το δέντρο μεγάλωνε δυνατό και ίσιο, το παιδί θα μεγάλωνε δυνατό επίσης. Επίσης, σε μερικές περιοχές τις Ευρώπης κρεμάνε μια τούφα από τα μαλλιά τους δεμένα με πράσινη κορδέλα σε Φλαμουριά, σαν δώρο στις Δρυάδες για να τους εκπληρώσουν μια ευχή.
Ποια λαμπρή λέξη - χαμένη από τη γλώσσα μας - σας φέρνει στο νου η επόμενη εικόνα:
Και μία εικόνα ακόμη πιο κατατοπιστική και πιο κοντά στη λέξη που αναζητούμε:
Τη λέξη ανέσυρε ο Λιαντίνης από τη χοάνη που καταπίνει τα πάντα και τη χρησιμοποίησε ως σύμβολο της ζωής μας σήμερα.
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8202 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: ΣΧΟΛΙΑ και ΣΧΟΛΙΑΝΑ Τετ Απρ 29, 2009 1:17 am
Αρχίζει από αφ και τελειώνει σε ουσία. Μόνο ο τόνος μεταφέρεται στη λήγουσα και μπερδεύει. Αφουσιά. Στερημένη από ουσία. Όπως και τα φύλλα της μουριάς όταν τα μασήσουν οι μεταξοσκώληκες και αφήσουν μόνο ό,τι είναι άχρηστο. Το ίδιο που έχουμε κάνει κι εμείς στη ζωή μας σήμερα. Ανούσια πράγματα και ασήμαντα τη γεμίσαμε. Ξεχνώντας τα καίρια και ουσιαστικά.
ΕΛΙΝΑ Υποπλοίαρχος
Αριθμός μηνυμάτων : 327 Registration date : 31/10/2007
Τουλάχιστον οι μεταξοσκώληκες παράγουν στη συνέχεια μετάξι. Εμείς;
ΔΑΝΑΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 8202 Registration date : 30/10/2007
Θέμα: Απ: ΣΧΟΛΙΑ και ΣΧΟΛΙΑΝΑ Πεμ Απρ 30, 2009 12:24 am
Εμείς; Κάνουμε γαϊτανάκι με την απελπισία μας...
ΔΙΩΝΗ Admin
Αριθμός μηνυμάτων : 884 Location : Όπου γη και πατρίς Registration date : 31/10/2007
Θέμα: Απ: ΣΧΟΛΙΑ και ΣΧΟΛΙΑΝΑ Παρ Μάης 01, 2009 1:20 am
Γιατί η λέξη εμένα μου θυμίζει την απεργία που έγινε αργία; Γιατί αντί για φύλλα της μουριάς ένα γαρίφαλο μαϊλιασμένο έρχεται στο νου μου; Δεν είναι αργία. Δεν είναι και απεργία... Είναι αφουσιά η Πρωτομαγιά...