Εν Γιτάνοις

Μια πολύχρωμη παρέα ξεχύθηκε σήμερα πρωί πρωί στις όχθες του Καλαμά. Προορισμός τα Γίτανα! Το καμάρι του τόπου μας και του πολιτισμού της ιδιαίτερης πατρίδας μας, της Θεσπρωτίας.

Διοργανωτής της επίσκεψης ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και Αρχαιολογικών Χώρων του νομού μας. Έτσι μαζί με την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο συνδυάστηκε και μια θαυμάσια πεζοπορία δύο ωρών στα παρόχθια μονοπάτια του αρχαίου Θύαμι και νυν Καλαμά.

Ο προβληματισμός μου μεγάλος. Θα αντέξω εγώ δυο ώρες περπάτημα; Που δεν ξέρω από πότε έχω να περπατήσω ακόμη και μισή ώρα; Να ήταν η φίλη Λουκία, μάλιστα. Που σκαρφαλώνει βουνά και λόγγους και σε τακτική βάση, μάλιστα. Αλλά και πώς να αντέξω τον πειρασμό; Εσύ, Λουκία μου, με καταλαβαίνεις. Και ο Σωτήρης και ο Δάνος και πολλοί άλλοι καλοί φίλοι αυτού του φόρουμ, καταλαβαίνουν. Που λατρεύουν και την πεζοπορία και τη φύση και ό,τι αναδίδει άρωμα αρχαίας Ελλάδας. Κι έτσι ο κύβος ερρίφθη. Το σακίδιο ετοιμάστηκε και βουρ στις 8.15 για το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας, όπου και το ραντεβού!

Και ιδού εγώ, ο άνθρωπος της πόλης και του καναπέ μέσα στο δάσος όταν ο λύκος δεν ήτο εκεί:


Οι φωτογραφίες της διαδρομής θα ακολουθήσουν σε επόμενες αναρτήσεις. Εδώ όμως καίγομαι από λαχτάρα να δημοσιεύσω Γίτανα. Που ήταν και ο δικός μου κατ' εξοχήν πόλος έλξης του ενδιαφέροντος. Τα Γίτανα που δυστυχώς είναι κλειδαμπαρωμένα και άλλον τρόπο να τα δω δεν είχα πάρεξ να ακολουθήσω το υπόλοιπο γκρουπ με την επίγνωση πως θα ξεποδαριαστώ (Λουκία πρέπει να μου πεις κανένα κόλπο... μόνο για το φούμο μου δε σηκώνω κουβέντα!!! )

Για τα Γίτανα έχουμε κι αν έχουμε γράψει στο φόρουμ. Να θυμίσω όμως σε όσους δεν έχουν διαβάσει τα σχετικά αφιερώματα πως υπήρξαν πρωτεύουσα του Κοινού των Θεσπρωτών. Εποχή 4ος αιώνας π., δηλαδή στα χρόνια που ο Αλέξανδρος κινούσε για το μακρύ ταξίδι του στην Ασία. Μέχρι πρότινος τα αποκαλούσαν Γιτάνη και παλαιότερα και Τιτάνη. Μόλις τα δύο τελευταία χρόνια επικυρώθηκε η αληθινή τους ονομασία χάρη σε σχετικά αρχαιολογικά ευρήματα και ιδιαίτερα μια επιγραφή σε δοτική: ΕΝ ΓΙΤΑΝΟΙΣ! Οπότε και ξαναβρήκαν τα καημένα τα Γίτανα το όνομά τους αλλά φύλακα δε βρίσκουν για να μένει ο χώρος ανοιχτός και επισκέψιμος. Για μας σήμερα έγινε μια εξαίρεση και χάρη στο φιλότιμο των αρχαιολόγων της Θεσπρωτίας καταφέραμε να πατήσουμε επιτέλους τα λατρεμένα Γίτανα!

Και να επιτέλους οι πρώτες εικόνες από τα Γίτανα:


Τοπίο μαγικό και κατά πολύ ανώτερο από τις προσδοκίες μου. Και όπως βλέπετε το γκρουπ ακολουθούσαν και πιτσιρίκια οπότε έπαιρνα κι εγώ κουράγιο... Αν και βλέπετε πού έχουν φτάσει οι πρώτοι και πού βρίσκομαι εγώ που βγάζω φωτογραφία. Αλλά τι να λέμε τώρα; Ποια κούραση θα μπορούσε να με σταματήσει; Ακόμη και μπουσουλώντας θα συνέχιζα τη διαδρομή!


Τα τείχη. Ψευδοϊσοδομικά. Που περιέτρεχαν και μάλιστα εις διπλούν ολόκληρη την πόλη που δεν ήταν δα και μικρούλα. Γύρω στους 6.000 κατοίκους υπολογίζουν οι αρχαιολόγοι πως είχαν πληθυσμό τα Γίτανα στην περίοδο της ακμής τους. Το γιατί είχε όμως διπλά τείχη είναι ένα ερώτημα που δεν έχει λυθεί...


Απομεινάρια κτιρίων. Οι ανασκαφές στο τμήμα αυτό έχουν ολοκληρωθεί, συνεχίζονται όμως στον ανατολικό τμήμα της πόλης. Και ποιος ξέρει τι άλλο θα φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη από τα Γίτανα και που όταν σπούδαζα στην πρώτη του Γυμνασίου της Ηγουμενίτσας ήταν παντελώς άγνωστα στον κόσμο. Και δε λέμε για το όνομα. Λέμε για την ύπαρξη του ίδιου του χώρου. Που μόνο οι περίοικοι ήξεραν και μάλιστα με τη σλάβικη ονομασία Γκούμανη ( θα πει αλώνι και μάλλον οφείλεται στην ύπαρξη θεάτρου που οι Σλάβοι το πήραν για αλώνι! )


Η φωτογραφία αυτή αφιερώνεται στη Λουκία. Που έτσι κι αλλιώς την ένιωθα δίπλα μου σε όλη τη διαδρομή, μα εδώ είναι κάτι που ξέρω ότι θα της αρέσει πολύ! Ένα ιερό, ένας ναός. Που εικάζεται ότι ανήκε στην Άρτεμι!

Εδώ βρέθηκε και η επιγραφή ΕΝ ΓΙΤΑΝΟΙΣ αλλά και το αγαλματίδιο που αφιέρωσε η νεαρή Φίλα στη θεά, μετά από όνειρο που είδε!

Ξεκινήσαμε την πεζοπορία από το ΚΤΕΟ, στον Παραπόταμο. Ακριβώς στις 9.17. Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε ένα τέταρτο αργότερα. Κι όταν ακόμη όλοι τρέχαμε ξεκούραστοι!!!

9.44 - Το μονοπάτι είναι προς το παρόν ευθεία και δίπλα μας ανθισμένα χωράφια ξετρελαίνουν τις αισθήσεις. Χρώματα, αρώματα και φυσικά ανήκουστοι κελαϊδισμοί και άλλοι ήχοι της εξοχής παντελώς άγνωστοι στα δικά μου αυτάκια...

Και με την ευκαιρία. Σε μια βδομάδα αρχίζουν οι διακοπές του Πάσχα. Μην κάνετε το λάθος και δε βάλετε τη Θεσπρωτία στους πιθανούς προορισμούς σας! Εσείς θα χάσετε κι εγώ θα φροντίσω με τις φωτογραφίες μου να σας το αποδείξω! Μα τι νομίζετε; Έτσι τυχαία έπιασα τους δρόμους και έχω ταράξει στα κλικ κλακ τη μηχανούλα μου;

9.49 - Χωνόμαστε μέσα στις πυκνές φυλλωσιές και συχνά παλεύουμε να ξεφύγουμε από τα αγκαθάκια και τα κλαδιά...

10.01 - Ευτυχώς το μονοπάτι είναι όπως μας έταξαν. Ευθεία. Μόνο σε ένα μικρό τμήμα συναντήσαμε ανηφόρα και συνακόλουθα και κατηφόρα. Προβληματάκι επίσης είχαμε σε κάποια σημεία με τις λάσπες αλλά και κάτι πρασινόμαυρα πραγματάκια που συνηθίζουν να σπέρνουν τα ζωάκια...

Άνευ σχολίων. Μόνο μια ερωτησούλα:

- Πού είπατε ότι θα κάνετε φέτος Πάσχα;;;

Τον Καλαμά αργήσαμε αρκετά να τον δούμε. Μα όταν τον αντικρίσαμε οι εικόνες ήταν κάτι περισσότερο από φανταστικές. Λυπάμαι που η φωτογραφική μηχανή είναι αδύνατον να αποτυπώσει όσα το μάτι είδε...

Αγαπητοί μου φίλοι,

κάνω μια στάση εδώ. Δεν είναι δα και το ευκολότερο πράγμα του κόσμου να ανεβάζεις τη μια φωτογραφία πίσω από την άλλη. Ίσως σε κάποιο μακρινό μέλλον να κυκλοφορούν οι άνθρωποι με τσιπάκια και αυτομάτως να μεταδίδονται όλα όσα βλέπουν στους φίλους και γνωστούς. Επειδή όμως ακόμη και να συμβεί κάτι τέτοιο, οι εικόνες θα καταλήγουν και σε άλλους, λέω πως προτιμώ να κουράζομαι με τη σημερινή τεχνολογία και τις καθυστερήσεις της παρά να γίνω διάφανη στα μάτια όλου του κόσμου...

Λοιπόν, τι λέγαμε; Λέγαμε πως παιδεύτηκα πολύ να πάρω την απόφαση να αφήσω την Αθήνα και να μετακομίσω στην άκρη τόπου. Ο καθένας μου έλεγε το μακρύ του και το κοντό του, για τη ζωή στην επαρχία, και ήταν βεβαίως και η συνήθεια τόσων χρόνων και επίσης το οικονομικό κόστος.

Όμως δε νομίζω να χρειάζεται να πω ότι δεν το μετάνιωσα. Ή, αν κάτι μετάνιωσα, ήταν που άργησα να πάρω την απόφαση. Που έχασα τόσα χρόνια στο τσιμέντο.

Και η σημερινή εμπειρία μπορεί να ήταν το κάτι άλλο μα όχι η μοναδική γεύση αληθινής ζωής.

Κάποιοι βέβαια "φταίνε" που και σκέφτηκα και πήρα μια τέτοια μεγάλη απόφαση. Κάποιοι που με έκαναν να πεθαίνω από ζήλεια με τις δικές τους φωτογραφίες. Κι άλλοι με το ζωντανό τους παράδειγμα, το παράδειγμα της αναχώρησης από την Αθήνα. Θέλω να πιστεύω ότι τέτοιο φταίξιμο θα διαπράξω κι εγώ.

Δεν είναι εύκολο, το ξέρω. Κι εγώ ταλαιπωρήθηκα πολύ με την υπόθεση μετακόμιση. Καθώς μάλιστα δεν είχα και βοήθεια από πουθενά ή και κάποιους που θέλησαν να βοηθήσουν τους άφησα απέξω για να μην τους κουράσω. Ειδικά το καλοκαίρι ήταν ώρες που δεν πίστευα ότι θα τα καταφέρω. Χαλάλι όμως. Ειλικρινά χαλάλι. Και σας συμβουλεύω να μη φοβηθείτε τίποτε. Απλά χρειάζεται καλή οργάνωση. Και φυσικά να το ψάξετε καλά για το πού ακριβώς θα πάτε. Και τι ακριβώς σας αρέσει. Γιατί για μια φορά εντάξει. Δεύτερη όμως μετακόμιση είναι μόνο για υπεράνθρωπους!!!

Από τα πλέον μεγάλα ζόρια μιας τέτοιας αλλαγής ζωής είναι που χάνεις τους φίλους σου. Κι από τα καλύτερα; Που γνωρίζεις καινούριους! Επιπλέον οι αληθινοί φίλοι ποτέ δε χάνονται. Κάτι που εγώ θα ανέβω Αθήνα (για το Πάσχα μη με περιμένετε, δεν το αντέχω ούτε στη σκέψη πως θα αποχωριστώ τη Θεσπρωτία τέτοιον καιρό) μα το καλοκαιράκι αναγκαστικά θα ανέβω. Έχουμε και ένα σπίτι εκεί πάνω... Και κάτι που μόνο 480 χλμ είναι η Ηγουμενίτσα από την Αθήνα!

Και μακάρι να τύχει να μην φιλοξενώ άλλους. Γιατί το είπα και παλιότερα και το εννοώ πως το σπίτι που μένω είναι αρκετά μεγάλο και όλοι οι καλοί χωράνε.

Συνεχίζουμε τη φωτογραφική ξενάγηση. Μανιτάρια βεβαίως βεβαίως! Δηλητηριώδη ή όχι δεν ξέρω. Έτσι κι αλλιώς δεν ξέρω ούτε να τα μαγειρεύω! Εδώ που τα λέμε και γενικώς να μαγειρεύω δεν τα καταφέρνω. Βάλτε το και αυτό στα μείον (ή και στα συν... ) της μετακόμισης. Πως στην επαρχία σπανίζουν τα ντελίβερι και που στην Αθήνα σώζουν μερικούς σαν εμένα. Κι αν θέλεις έτοιμο φαγητό, θα πας ο ίδιος έξω. Κι εδώ που τα λέμε δεν είναι και τόσο κακό. Γιατί από φαγητό η επαρχία υπερέχει κατά πολύ της Αθήνας και σε όλα τα επίπεδα. Και από ποιότητα και από τιμές και φυσικά από περιβάλλον.

(ναι, καλά καταλάβατε... μετά το πέρασμα της πρώτης ώρας άρχισε να γουργουρίζει το στομαχάκι μου και να διαμαρτύρονται τα ποδαράκια μου... ευτυχώς δε συναντήσαμε πουθενά ταβερνάκι, αλλιώς τα Γίτανα ακόμη θα τα ονειρευόμουν! )

10.15 Φτάνουμε ευτυχώς σε μια μεγάλη απλωσιά με δέντρα πολλά και ψηλά και το ποτάμι δίπλα. Όλοι αισθάνονται την ανάγκη να πάρουν μια ανάσα. Δόξα σοι!!!

Όλοι κατευθύνονται βιαστικά προς το ποτάμι... Κι άλλο τόσο βιαστικά βγαίνουν σάντουιτς και τσιγάρα!

Αντίθετα το δικό μου μάτι πέφτει εδώ... Και τρέχω να ξεκουράσω το κουρασμένο μου κορμάκι!

Οι άλλοι, είπαμε... στο ποτάμι!

Εδώ που τα λέμε δεν έχουν και άδικο. Οπότε εγκαταλείπω κι εγώ το αυτοσχέδιο σκαμπό μου και τους ακολουθώ...

Ο Καλαμάς. Εξακολουθεί να ποτίζει τη Θεσπρωτία από αρχαιοτάτων χρόνων και μέχρι σήμερα. Βέβαια στην αρχαιότητα είχε άλλο όνομα, λεγόταν Θύαμις. Κι απορώ γιατί το άλλαξαν... Θήτα Θεσπρωτία, θήτα Θύαμις... Και Θ όπως λέμε μπαμπάς... Λατρεμένο γράμμα το θήτα και λέω από δω και στο εξής να λέω τον Καλαμά Θύαμι!

10.20 - Ξαναπιάνουμε το δρόμο. Δεν είμαστε να καθόμαστε. Τα Γίτανα περιμένουν!

Ο Θύαμις εξακολουθεί να τρέχει δίπλα μας και να δίνει ρεσιτάλ ομορφιάς.

Αυτά είναι τα ... μπονσάι του Θύαμι! Κάτι περίεργα φυτάκια που έδιναν την αίσθηση ότι αποτελούν μικροσκοπικά δέντρα. Για δείτε... κοτζάμ δάσος δημιουργούν!

10.25 - Σε πρώτο πλάνο ένας φυσικός μικροσκοπικός θρόνος. Και παρακάτω οι μικρές βασίλισσες που αγόγγυστα συνεχίζουν την πορεία... Να πω την αλήθεια δεν το είχα να τα καταφέρουν τα παιδιά να βγάλουν τόσο περπάτημα. Στις σχολικές εκδρομές σε πολύ μικρότερες διαδρομές δηλώνουν εξαντλημένα και δεν το έχουν σε τίποτε να ξαπλώσουν κάτω μέχρι να σε αναγκάσουν να διακόψεις το όποιο πρόγραμμα...

10.26 - Το τοπίο εναλλάσσεται μα μένει ίδιο το μοτίβο της απίστευτης μαγείας! Κοίτα εδώ πράσινο! Ζούγκλα!!!

Αλλά και ο Θύαμις πάντα δίπλα μας. Να κάνει τις δικές του τρέλες ξεπερνώντας κατά πολύ και τον καλύτερο ζωγράφο στον κόσμο...

Και το δάσος συνεχίζεται. Ώρα 10.28... Πότε επιτέλους θα φτάσουμε;;;

10.39 - Ένας τεράστιος κορμός ξαπλωμένος κάτω. Οι άλλοι τρέχουν να απαθανατιστούν μετά του κορμού. Εγώ πάλι τον κοιτάζω ζηλόφθονα. Α, ρε τυχερούλη, μια χαρά την έχεις ξαπλάρει. Αλίμονο σε μας. Μα πότε επιτέλους θα φτάσουμε;;;