ΛΕΥΚΩΜΑ ΠΛΟΙΩΝ

Ο καθένας στη ζωή κάτι αγαπά... άλλος τόπους, άλλος τραγούδια, άλλος λουλούδια. Και η αγάπη γίνεται αιτία γνώσης. Ψάχνει, ρωτά, μαθαίνει. Και συλλέγει. Μια τέτοια συλλογή ανοίγουμε κι εμείς σήμερα. Με τα δικά μας αγαπημένα. Τα πλοία.

Θα είναι πλοία σημερινά και πλοία παλιά. Άγνωστα και επώνυμα. Φορτηγά, ποστάλια, γκαζάδικα... ακόμη και πολεμικά. Πλοία να είναι και τίποτε άλλο δε μας ενδιαφέρει. Κι επειδή τα λόγια είναι φτώχια, περνάμε κατευθείαν στην πρώτη παρουσίαση:


Αυτό είναι το όνομα του πλοίου... Ακέραιος. Με την ηθική έννοια; Τη μαθηματική; Άγνωστον. Πάντως ο Ακέραιος είναι ένα τάνκερ συνολικού μήκους 185 μέτρων και πλάτους 32!

Μια και είναι το πρώτο τάνκερ που παρουσιάζουμε να πούμε ότι αυτός ο τύπος πλοίων μεταφέρει υγρά φορτία. Πετρέλαιο αλλά και ότι άλλο είναι υγρό...

Το μπροστινό μέρος του σκάφους είναι ο χώρος μεταφοράς του φορτίου, τα αμπάρια δηλαδή ή και δεξαμενές αφού το φορτίο είναι υγρό. Γι' αυτό και τα καράβια αυτά λέγονται δεξαμενόπλοια στα ελληνικά. Αν μεταφέρουν καύσιμα τότε λέγονται γκαζάδικα και φυσικά θεωρούνται υψηλού κινδύνου.

Στο πίσω μέρος προβάλλει κατάλευκο το ακομοδέισο, ο χώρος δηλαδή ενδιαίτησης του πληρώματος αλλά και της πλοήγησης του σκάφους. Στο ψηλότερο σημείο είναι η γέφυρα, εκεί που γίνεται η βάρδια των αξιωματικών καταστρώματος. Από κει ο ναυτίλος φροντίζει να τηρεί την πορεία του σκάφους, να ελέγχει διαρκώς το στίγμα του και βεβαίως να προσέχει για κάθε τι που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το πλοίο και τους ανθρώπους του.

Συνήθως στη γέφυρα παρευρίσκονται δύο άτομα, ο αξιωματικός φυλακής και ένας ναύτης. Φυλακή ή βάρδια κάνουν ο υποπλοίαρχος και οι δύο ανθυποπλοίαρχοι. Ο πλοίαρχος, ο πρώτος καπετάνιος, δεν κάνει βάρδια, επιβλέπει όμως τα πάντα και σε 24ωρη βάση. Όταν συντρέχει κάτι το εξαιρετικό είναι υποχρεωμένος να βρίσκεται και εκείνος στη γέφυρα.

Όταν το πλοίο προσεγγίζει κάποιο λιμάνι τότε στη γέφυρα βρίσκεται και ο πιλότος, που είναι έμπειρος πλοίαρχος ειδικευμένος στα νερά και τις συνθήκες αυτού του τόπου. Η επιβίβασή του στο καράβι γίνεται με ειδικό σκάφος, την πιλοτίνα ή πλοηγίδα.

Ενίοτε στη γέφυρα παρευρίσκεται και ο δόκιμος πλοίαρχος. Τα καθήκοντά του είναι να βοηθά σε κάθε τι που θα το αναθέσει ο αξιωματικός φυλακής και ταυτόχρονα να μαθαίνει...

Ο ναύτης έχει ως κύριο καθήκον να κρατά το τιμόνι (τιμονιέρης) ή σε περίπτωση που αυτό είναι γυρισμένο στον αυτόματο πιλότο, να προσέχει στον ορίζοντα (οπτήρας). Αν οι συνθήκες το απαιτούν, υπάρχουν δύο ναύτες ώστε να καλύπτονται και το ένα καθήκον και το άλλο.

Ο αξιωματικός φυλακής επιβλέπει τα πάντα και ειδικά να ακολουθεί πιστά το πλοίο την πορεία του. Διαρκώς έχει την προσοχή του επίσης σε πιθανούς για την ασφάλεια κινδύνους. Πχ την παρουσία άλλων πλοίων στην περιοχή, τον κυματισμό, την συμπεριφορά του σκάφους, την προσέγγιση σε διάφορα σημεία της ακτής. Είναι υπεύθυνος επίσης να ενημερώσει τον πλοίαρχο για κάθε τι έκτακτο και να επικοινωνεί με τη μηχανή του πλοίου δίνοντας σχετικές εντολές για την ταχύτητα και τη διεύθυνση του σκάφους. Ο αξιωματικός επικοινωνεί όταν χρειαστεί και με τον έξω κόσμο... Τις αρχές ή άλλα πλοία. Συνεχώς ακόμη φροντίζει να αποτυπώνει τη θέση του σκάφους πάνω στο χάρτη, δηλαδή να βγάζει το στίγμα.

Σε παλιότερες εποχές για να βγάλει το στίγμα είχε τα κλασικά όργανα ναυτιλίας, τον εξάντα και τις διόπτρες. Ανάλογα με τη θέση του πλοίου και την ώρα της μέρας, χρησιμοποιούσε είτε σημεία της ακτής είτε τα αστέρια. Τις τελευταίες δεκαετίες η εξέλιξη της τεχνολογίας έδωσε πρόσθετες δυνατότητες χρήσης νέων οργάνων. Από τα παλιότερα και πιο γνωστά το ραντάρ, το μάτι του πλοίου σε δύσκολες συνθήκες ορατότητας. Σήμερα σε χρήση είναι πλέον και δορυφορικά όργανα που μέσω δορυφόρου δίνουν με μεγάλη ακρίβεια το στίγμα του πλοίου.

Επιστρέφοντας όμως στο πλοίο που σήμερα παρουσιάζουμε, και αφήνοντας για επόμενες παρουσιάσεις άλλες λεπτομέρειες, σημειώνουμε τα εξής:

Ο Ακέραιος ταξιδεύει στα πέλαγα με σημαία Λιβερίας. Η Λιβερία είναι μια μικρή χώρα της Δυτικής Αφρικής και η σημαία της θεωρείται σημαία ευκαιρίας. Αυτό σημαίνει πως δίνει τη δυνατότητα σε εφοπλιστικές εταιρείες από ολόκληρο τον κόσμο να εγγράφουν τα πλοία τους στα νηολόγιά της με όρους αρκετά ευνοϊκούς. Το ίδιο συμβαίνει και για πολλά πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας. Πιθανολογούμε ότι και ο Ακέραιος λόγω ονόματος είναι ένα ελληνικής ιδιοκτησίας πλοίο...

Το διεθνές διακριτικό σήμα του πλοίου, κάτι σαν κωδικός θα λέγαμε, είναι A8KS3. Με το όνομα αυτό συστήνεται το πλοίο όταν προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο. Μάλιστα για να μη γίνει κανένα λάθος στην ηχητική κυρίως επικοινωνία μέσω VHF, το σήμα αυτό προφέρεται και με ειδικό τρόπο (σπέλινγκ). Πχ για το συγκεκριμένο πλοίο ο αξιωματικός θα αλφαβητίσει το σήμα αυτό ως ακολούθως:

ΑΛΦΑ - ΟΚΤΟΕΪΤ - ΚΙΛΟ - ΣΙΕΡΑ - ΤΕΡΑΤΡΙ

Τα σήματα αυτά είναι έτσι κωδικοποιημένα που να αποκαλύπτουν την εθνικότητα του πλοίου και φυσικά μέσα από ειδικούς καταλόγους σε όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του. Τέτοιο σήμα διαθέτουν και τα αεροπλάνα.

Ένα τελευταίο στοιχείο για τον Ακέραιο: Χάρη στα διεθνή συστήματα που παρακολουθούν τα πλοία σε όλο τον κόσμο, ξέρουμε και πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή... τουλάχιστον κατά προσέγγιση, γιατί τα συστήματα αυτά παρουσιάζουν κάποια χρονοκαθυστέρηση στην ενημέρωση των δεδομένων τους. Κάνοντας κλικ εδώ μπορείτε κι εσείς να δείτε τη θέση του. Την ώρα που το κάναμε κι εμείς, είδαμε πως βρίσκεται σε ευρωπαϊκό λιμάνι, κοντά στη Δουνκέρκη. Σας είπαμε όμως να μην τα παίρνετε και τοις μετρητοίς αυτά τα στοιχεία. Μπορεί εκεί το καράβι να ήταν χτες ή πριν δυο μέρες και τώρα να ταξιδεύει... Όπως και να έχει, εμείς του ευχόμαστε καλά ταξίδια να έχει!

Λέμε να ακολουθήσουμε την αλφαβητική σειρά. Κι αν την εξαντλήσουμε, αρχίζουμε από την αρχή. Ευτυχώς είναι εκατοντάδες καράβια σε κάθε γράμμα της αλφαβήτου και δε θα έχουμε πρόβλημα...

Σήμερα λοιπόν σειρά έχει το γράμμα Β. Και το καράβι που παρουσιάζουμε είναι το:


Τα καράβια έχουν πάντα σε συγκεκριμένη θέση γραμμένο το όνομά τους. Έτσι και το πλοίο που παρουσιάζουμε σήμερα. Με μεγάλα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου αναφέρει δεξιά και αριστερά από την πλώρη του, στη μάσκα, το όνομά του.

Ακριβώς από κάτω βλέπουμε το όκιο. Είναι η τρύπα από την οποία περνά η καδένα της άγκυρας. Τη αποκαλούν όκιο από την ιταλική λέξη occhio που σημαίνει μάτι... Κι αξίζει εδώ να παραθέσουμε την πλώρη από μια αρχαία ελληνική τριήρη:


Δεν είναι μαγικό; Αιώνες μετά να επιζεί ο όρος μάτι για κάτι που υπάρχει στο ίδιο σημείο που οι αρχαίοι μας πρόγονοι ζωγράφιζαν αληθινά μάτια; Σήμερα στο σημείο αυτό υπάρχει όλο κι όλο μια τρύπα... για να περνά όπως είπαμε η καδένα της άγκυρας. Οι ναυτικοί όμως το αποκαλούν μάτι. Και είναι ένα μάτι που ενίοτε κλαίει και μάλιστα με ποταμούς δακρύων!!! Ναι, δε σας κάνουμε καθόλου πλάκα.

Όταν ανεβαίνει η αλυσίδα της άγκυρας από το βυθό, είναι ανάγκη να καθαριστεί από τυχόν λάσπες για να μη λερώσει το φρεάτιο στο οποίο θα αποθηκευτεί. Έτσι τίθεται σε λειτουργία το σύστημα πλύσεως με αποτέλεσμα να ρέουν ποτάμι τα δάκρυα από τα "όκια". Αν μάλιστα ο βυθός έχει σκούρα λάσπη, κυριολεκτικά τα "όκια" κλαίνε με μαύρο δάκρυ! Έτσι εξηγείται και το χρώμα της λαμαρίνας γύρω από το όκιο...

Και λίγα λόγια για το πλοίο. Το Bebedouro. Πρώτα όμως ας το δούμε επιτέλους ολόκληρο:


Όπως βλέπουμε το όνομα του πλοίου αναγράφεται και στην πρύμη. Μάλιστα εκεί αναφέρεται και το λιμάνι νηολογίου του. Και δίνουμε παράδειγμα από την πρύμη ενός άλλου πλοίου που φαίνονται ευκρινώς αυτά τα στοιχεία:


Το γνωστό και μη εξαιρετέο SEA DIAMOND που όπως παρατηρούμε ήταν νηολογίου Πειραιά αλλά τώρα έχει αυτονηολογηθεί στη Σαντορίνη και δε λέει να "ξεκατσικωθεί" από κει...

Όσο για το Bebedouro γνωρίζοντας ότι είναι με σημαία Λιβερίας, υποθέτουμε ότι αναφέρει ως λιμάνι νηολογίου το μεγάλο λιμάνι αυτής της χώρας: MONROVIA. Αυτό βεβαίως δε σημαίνει ότι το καράβι έχει πάει έστω και μία φορά στο λιμάνι αυτό. Χωρίς βεβαίως και να αποκλείεται, αλλά δεν είναι και απαραίτητο. Προς το παρόν πάντως εμείς το εντοπίσαμε στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού, στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας...

Κι εντοπίσαμε ακόμη πως η εφοπλιστική εταιρεία που το κατέχει εδρεύει στο Χονγκ Κογκ. Τίποτε όμως από τα παραπάνω δεν μπορεί να μας αποκαλύψει ποιας εθνικότητας είναι το πλήρωμα που εργάζεται στο καράβι αυτό. Πιθανότατα μάλιστα να είναι και πολυεθνικό... Από όπου όμως και να κρατά η σκούφια τους, σίγουρα θα καλοπερνάνε εκεί κάτω στο Σάο Πάολο! Είναι παράδεισοι για τους ναυτικούς τα λιμάνια της Βραζιλίας... Και μάλιστα τύπου μουσουλμανικού και δεν αναφερόμαστε στα πιλάφια...

Το Bebedouro είναι κι αυτό τάνκερ, μεταφέρει δηλαδή υγρό φορτίο. Αλλά φορτίο αγαθό και ακίνδυνο. Χυμούς φρούτων... Fruit Juice Tanker, έτσι αναφέρει εδώ. Εκεί και μάθαμε ότι τα έχει τα χρονάκια του... Ημερομηνία κατασκευής: 01.08.1986 παρακαλώ. Εικοσιδύο χρόνια σκίζει τις θάλασσες. Και η θάλασσα ξέρετε δεν αγαπά ιδιαίτερα τις λαμαρίνες των πλοίων. Η φθορά και το σκούριασμα αρχίζουν από την πρώτη στιγμή που το σκάφος θα καθελκυστεί. Και ό,τι και να κάνει ο άνθρωπος δεν το σταματά. Μόνο το καθυστερεί. Γι' αυτό και ο αοιδός μιλά για ένα καράβι παλιό σαπιοκάραβο...

Σειρά σήμερα έχει το γράμμα C. Το τρίτο γράμμα του λατινικού αλφαβήτου, γιατί αυτό το αλφάβητο αναγκαστικά θα χρησιμοποιήσουμε αν θέλουμε να παρουσιάζουμε πλοία από όλο τον κόσμο. Και το όνομα αυτού:


Το βρήκαμε αγκυροβολημένο στη Μύκονο... Κι επειδή σκεφτόμαστε φέτος να την ξαναεπισκεφτούμε, στάθηκε αφορμή να επιλέξουμε και το συγκεκριμένο καραβάκι... Το μήκος του μόλις 74 μέτρα και το πλάτος του 11. Αρκετά μικρό σε σχέση με τα δεξαμενόπλοια που παρουσιάσαμε παραπάνω. Γιατί ο Captain Vassilis είναι ένα φορτηγό πλοίο και τα φορτηγά είναι γενικά μικρότερα σε διαστάσεις.

Μικρός ο Βασιλάκης σε μέγεθος αλλά όπως εντοπίσαμε εδώ καθόλου μικρός στα χρόνια. Έχει κιόλας κλείσει τα 40 και αναγκαστικά θυμόμαστε την κουβέντα του Ντοστογιέφσκι έστω και αν εκείνος την είπε για ανθρώπους. Του 1966 κατασκευή παρακαλώ. Βάλε με νου σου πόσα ταξίδια έκαμε. Πόσα φορτία κουβάλησε. Πόσοι ναυτικοί πέρασαν μέρες και νύχτες στο Βασιλάκη. Και τι βιβλίο θα έγραφες αν σου έλεγαν όσα έζησαν εκεί.

Τα καράβια είναι δύο πράγματα μαζί. Αφενός το αντικείμενο ιδιοκτησίας μιας εφοπλιστικής εταιρείας και αφετέρου ο τόπος διαμονής και εργασίας των ναυτικών που αποτελούν το πλήρωμα. Ούτε το ένα μπορείς να παραβλέψεις ούτε το άλλο.

Το τελευταίο του λιμάνι ήταν τα Κατάπολα της Αμοργού. Αν θέλετε να δείτε και ποια άλλα λιμάνια επισκέπτεται συνήθως, κάντε ένα κλικ εδώ. Πειραιά, Ελευσίνα, Μυτιλήνη, Ρόδο, Μήλο, Μύκονο, Σάμο και γενικά Αιγαίο. Πλοίο γενικού φορτίου ο Κάπταιν Βασίλης, General Cargo Ship στην επίσημη αγγλική ορολογία, μεταφέρει σε όλο το αρχιπέλαγος αγαθά και στηρίζει την οικονομία των νησιών μας.

Το όνομα του πλοίου μαρτυρά και τη σημαία του αυτή τη φορά. Επιτέλους ένα πλοίο με ελληνική σημαία. Αν και τα πλοία όπως και οι άνθρωποι, αλλάζουν κατά καιρούς εθνικότητα. Ενίοτε αλλάζουν και όνομα και τύπο... Και κάποια στιγμή αφήνουν και οριστικά το μάταιο τούτο κόσμο. Ο φυσιολογικός τρόπος είναι να τα κόψουν σε παλιοσίδερα. Αυτόν που κανένας δε θέλει είναι να τα ζηλέψει η θάλασσα και να τα πάρει για πάντα στην αγκαλιά της. Όπως και να έχει πάντως, ένα καράβι έχει ημερομηνία λήξης. Άλλοτε το αποφασίζουν οι άνθρωποι και άλλοτε το χέρι της μοίρας. Γι' αυτό και η σοφή παροιμία τονίζει:


Είναι η ίδια παλιά παροιμία, "Συν Αθηνά και χείρα κίνει", μόνο οι θεοί και οι θεότητες έχουν αλλάξει...

Όπως και να έχει, όταν ο άνθρωπος βρεθεί ανάμεσα ουρανό και θάλασσα και κονταροχτυπιέται με τα στοιχειά της φύσης, στρέφεται και ζητά βοήθεια από όπου μπορεί. Τι Ποσειδώνας και τι Αη - Νικόλας... Τέτοιες ώρες δεν προκάμεις να το φιλοσοφήσεις. Αλλά στην πράξη, μόνο τα δικά του χεράκια μπορούν να τον σώσουν. Κι αυτό οι ναυτικοί το γνωρίζουν καλά. Εκεί, στο πέλαγος, δε χωράνε αστεία και ανεμελιές. Πρέπει να έχεις συνεχώς τα μάτια σου εκατόν τέσσερα. Κι ο Καπετάν Βασίλης για να ζήσει τόσα χρόνια, σίγουρα είχε καλούς ναυτικούς να τον κυβερνούν. Και φυσικά την τύχη με το μέρος του, γιατί αν έχεις τύχη ταξίδευε...

Του ευχόμαστε να μην του λείψει ποτέ ούτε το ένα ούτε και το άλλο. Όσο τουλάχιστον οι καραβοκύρηδες θα το κρατάνε στη ζωή.

Εξαιρετικό θέμα ένα λεύκωμα με πλοία. Θα μπορούσε να είναι ένα διαρκές θέμα για το EDUCANDUS. Προσωπικά με πολύ χαρά θα έβλεπα κάθε μέρα κι ένα άλλο ποντοπόρο πλοίο έστω και σε φωτογραφία!

Για να χορτάσει το μάτι σου, Νηρέα, καράβια, δεν έχεις παρά να επισκεφθείς τα λινκ των παραπάνω αναρτήσεων. Δεν τα αναφέραμε τυχαία.

Όσο για το Εντουκάντους, πραγματοποιεί τους πλόες του με χάρτες καβαφικούς. Τα πλοία ως πλοία είναι το έλασσον. Το μείζον είναι το ίδιο το ταξίδι. Και σαν ταξίδι - τέτοιο μάλιστα που το οριοθέτησα - διαβαίνει από πολλά "λιμάνια". Αλλού Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, αλλού Σειρήνες και Λωτοφάγοι, αλλού Κίρκη και αλλού Καλυψώ και Ναυσικά. Περνάμε, στεκόμαστε, μαθαίνουμε. Σε κάθε λιμάνι. Κι έπειτα σηκώνουμε άγκυρα και πάλι ξεκινάμε. Γιατί δεν ξεχνάμε τον προορισμό μας. Δεν είναι τα λιμάνια το ζητούμενο. Όπως και αν το λένε το καθένα. Ούτε και οι πραμάτειες που μας πούλησαν εκεί. Ή και που νόμισαν μερικοί πως πήγαμε να κουρσέψουμε. Να τις κρατήσουν να τις χαίρονται τις πολύτιμες πραμάτειες τους. Εμείς καράβι είμαστε, όχι έμποροι. Τι να τις κάνουμε τις πραμάτειες; Μόνο για προσωπική χρήση και εμπειρία, τίποτε άλλο. Σαν και τον άγραφο νόμο που αφήνει το λεύτερο στον περαστικό να γεύεται τους καρπούς από το ξένο δέντρο, όχι όμως να τους μαζεύει και να τους πουλάει.

Έτσι κι εμείς. Και σαν καράβια μπαίνουμε σε λιμάνια αλλά και σαν καράβια έρχεται η ώρα που σαλπάρουμε για λιμάνια ξένα. Η ρουτίνα μας σκοτώνει. Κι άλλο τόσο τα συνήθεια της στεριάς. Και τραβάμε για άλλες πολιτείες, Νηρέα... Αυτή είναι η δική μας μοίρα. Να φεύγουμε. Διαρκώς να φεύγουμε. Άλλοτε με τραγούδια, άλλοτε με λουλούδια, άλλοτε με βιβλία... τώρα ταξιδεύουμε με τα καράβια. Θέλουμε να πιστεύουμε πως δε θα φανούν το ίδιο αχάριστα κι εκείνα. Εμείς να τα τραγουδάμε και να τα παινεύουμε και αυτά να μας ζητήσουν και τα ρέστα. Αλλά και έτσι να γίνει, έχει κι αλλού "πορτοκαλιές". Παλιά μου τέχνη κόσκινο. Το φυλλάδιο στην κολότσεπη και δρόμο.

Έτσι κι αλλιώς, στο είπα. Εμείς τραβάμε με τη ρότα του Καβάφη. Την Ιθάκη ψάχνουμε. Και μάλιστα τη δική μας, την προσωπική μας. Κανενός άλλου.

Το D... σήμερα έχει σειρά το γράμμα D. Και μάλιστα όχι απλά με ξεφύλλισμα του καταλάγου... Όχι έτσι. Αυτή είναι μια απλοϊκή λογική σύνταξης λευκώματος. Όπως συνήθως συμβαίνει σε αρχάριους που μαζεύουν γραμματόσημα ή μαθητές που φτιάχνουν φυτολόγια. Για μας η διαδικασία, το είπαμε ήδη, είναι ένα ταξίδι. Ταξίδι γνώσης. Κι όχι μόνο να γεμίσουμε τις σελίδες του φόρουμ και του λευκώματος με καραβάκια. Το ίδιο δεν κάναμε και με τη στήλη ΦΥΤΟΛΟΓΙΟ στο πόρταλ; Μόνο φυτά σας παρουσιάζαμε; Το ίδιο θα ισχύσει τώρα και για το ΛΕΥΚΩΜΑ, το ΝΗΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ HOMA EDUCANDUS. Το καράβι κάθε φορά θα είναι απλώς η αφορμή για το ταξίδι... Και όχι αυτοσκοπός η παρουσίαση και μόνο.

Έτσι και σήμερα... Πρώτη μας έγνοια το όνομα. Ποιο όνομα να διαλέξουμε από τα εκατοντάδες πλοία που αρχίζουν από D;

Ε, λίγο το σκεπτικό που αναφέραμε πριν, λίγο και προσωπικοί λόγοι, καταλήξαμε να ψάχνουμε ένα καράβι που το λένε ΔΑΝΑΗ... Μόνο που τα καράβια είναι καταχωρημένα σε καταλόγους με λατινικά στοιχεία. Οπότε η αναζήτηση στράφηκε στη λατινογενή εκδοχή του ονόματος. Βεβαιότητα πως θα βρούμε τέτοιο καράβι δεν είχαμε. Μπορεί τα καράβια να είναι χιλιάδες αλλά δε σημαίνει πως υπάρχουν καράβια για κάθε όνομα... Να όμως που φανήκαμε τυχεροί. Και περισσότερο από όσο ελπίζαμε. Όχι ένα... μα τέσσερα καράβια βρήκαμε με το όνομα DANAE. Βρήκαμε και ένα DANAH και ένα DANAI 2. Τι κάνουμε τώρα; Μπλέξιμο. Ποια Δανάη από όλες να σας παρουσιάσουμε; Και πώς να ψάξει περαιτέρω στοιχεία του πλοίου κάποιος επισκέπτης που λατρεύει κι αυτός το αντικείμενο της συλλογής μας; Ιδιαίτερα το πρόβλημα αφορά τις τέσσερις κυρίες με το ίδιο όνομα, DANAE. Μια λύση θα ήταν να τις παρακάμψουμε και να επιλέξουμε τη DANAI 2... Έτσι όμως θα χάναμε την ευκαιρία να σας μιλήσουμε για κάτι σημαντικό, για το πώς οι αρχές σιγουρεύονται για ποιο πλοίο πρόκειται ακόμη και αν υπάρχουν και άλλα με το ίδιο όνομα. Ποιο είναι εκείνο το χαρακτηριστικό γνώρισμα που ξεχωρίζει ένα πλοίο από οποιοδήποτε άλλο;

Ίσως η φωτογραφία του; Άντε να ανεβάσουμε με την ευκαιρία μία... να μην παραπονιούνται εκείνοι που λατρεύουν την οπτική περιήγηση:


Φτάνει η φωτογραφία να αποδείξει ποιο καράβι είναι; Κι αν εκτός από το όνομα, μοιάζουν δυο καράβια και στην εμφάνιση; Τι κάνουμε τότε; Και πιο πολύ τι κάνουν οι αρχές που για πολλούς και σημαντικούς λόγους θέλουν να γνωρίζουν την ακριβή ταυτότητα κάθε σκάφους που πλέει στη θάλασσα. Παλιά η ταυτοποίηση γινόταν με συνδυασμό στοιχείων. Πχ είδος πλοίου, σημαία, έτος κατασκευής και φέξε μου και γλίστρησα... Διότι σε περίπτωσης πώλησης του σκάφους πολλά από τα στοιχεία αυτά άλλαζαν και καμιά φορά τα άλλαζε σκόπιμα και ο πλοιοκτήτης. Έτσι προέκυψε ανάγκη μεγάλη για έναν ασφαλή τρόπο ταυτοποίησης ενός σκάφους. Που να μην αλλάζει και να το συνοδεύει σε όλη του ζωή... και μετά απ' αυτή... να μην μπορεί δηλαδή σε καμία περίπτωση άλλο πλεούμενο να εμφανιστεί με τα ίδια στοιχεία.

Το σύστημα αυτό έχει είκοσι περίπου χρόνια που εφαρμόζεται. Και ονομάζεται αριθμός IMO του σκάφους. Μην σας ξεγελά το αρκτικόλεξο... Δεν έχει καμία σχέση ο αριθμός αυτός με τους Ίμο ελληνιστί... τη γνωστή μόδα των νέων. Αυτός ο IMO είναι αρχικά ενός διεθνούς οργανισμού που εποπτεύεται από τα Ηνωμένα Έθνη και ολόκληρη η ονομασία του είναι International Maritime Orgainization. Ελληνικά: Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός. Τι εστί IMO; Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα. Ή και εδώ, στη Βικιπαίδεια.

Η δημιουργία αυτού το οργανισμού προέκυψε ως ανάγκη με αφορμή τη βύθιση του Τιτανικού. Το τραγικό ναυάγιο που στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους έβαλε επί τάπητος το ζήτημα της ασφάλειας των μεταφορών στη θάλασσα. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι όμως που ευτέλισαν την ανθρώπινη ζωή φυσικά και παρεμπόδισαν την ανάπτυξη της ιδέας για ένα διεθνή οργανισμό. Έτσι φτάσαμε στα 1948 για να ιδρυθεί επίσημα και μάλιστα με το όνομα IMCO. (International Maritime Cooperation Organization) Σε IMO μετονομάστηκε στα 1982, χρονιά που εσείς θα ξεχάσετε αμέσως αλλά για μένα θα παραμείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στο μυαλό μου καθώς είναι η χρονιά που άφησα για πάντα τη θάλασσα. Το τονίζω αυτό για να μη νομίζετε ότι απλώς κάθομαι και σας γράφω όσα κάποτε ως ναυτικός γνώριζα. Τι στο καλό; Τρεις σχεδόν δεκαετίες είμαι στη στεριά... Ξέρετε πόσα πράγματα έχουν αλλάξει; Ευκαιρία είναι και για μένα ετούτο το ΛΕΥΚΩΜΑ να μαθαίνω καινούρια πράγματα για τα πολυαγαπημένα μου καράβια. Όχι, δε σας κορόιδεψα όταν μίλησα για ταξίδι γνώσης. Το είπα και το εννοώ... Και το δώρο της σημερινής μέρας ήταν όσα έμαθα για τον περίφημο αριθμό IMO... Τον έβλεπα τόσες μέρες που ξεκίνησα το Λεύκωμα και με κατάκαιγε η επιθυμία να μάθω τι είναι ακριβώς...

Αφού λοιπόν IMO δεν υπήρχε προ του 82, δεν υπήρχε και αριθμός με αυτό το όνομα. Η ιδέα εμφανίστηκε μόλις στα 1987, όπως μπορείτε να δείτε και στο επίσημο σάιτ του Οργανισμού. Εκεί μπορείτε να βρείτε και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία για το πώς αποκτάται ο αριθμός κλπ. Η υποχρεωτική καθιέρωση έγινε λίγα χρόνια αργότερα, το 1994, και σήμερα εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων κάθε πλεούμενο έχει το δικό του αριθμό IMO που του δίνεται από τη ναυπήγησή του και δε μεταβιβάζεται σε άλλο σκάφος ακόμη και αν το πλοίο καταστραφεί. Έτσι ο αριθμός αυτός αρκεί σήμερα για να γίνει επίσημη αναγνώριση ενός σκάφους και ταυτοποίησή του χωρίς καμία αμφιβολία. Μάλιστα είναι υποχρεωμένο το σκάφος να φέρει σε σημείο εύκολα ορατό και συγκεκριμένα σε κάποια οριζόντια επιφάνειά του, αυτόν τον αριθμό που το συνοδεύει σε όλη του τη ζωή. Ακόμη και αν αλλάξει σημαία ή όνομα ή ιδιοκτήτη. Ο αριθμός IMO μένει σταθερός και μαρτυρά σε κάθε ενδιαφερόμενο ποιο ακριβώς είναι αυτό το σκάφος.

Επιστρέφοντας στα πλοία που σήμερα παρουσιάζουμε, τις τέσσερις κυρίες (και μένει να εξηγήσω γιατί μιλώντας για καράβι λέω "κυρίες" ) με το όνομα DANAE, θα αναφέρω τους αριθμούς IMO τους, για να είναι τελείως ξεκάθαρο για ποια Δανάη μιλάμε. (Κάτι που και άλλη φορά μας απασχόλησε... ίσως το έχει το όνομα... )

Κατ' αρχάς το καράβι που είδατε στη φωτογραφία έχει αριθμό IMO 9290141. Ένας εφταψήφιος αριθμός που ανήκει αποκλειστικά στο συγκεκριμένο πλοίο και μόνο. Και αρκεί αυτός και μόνο για να μας οδηγήσει σε όλα τα άλλα στοιχεία του πλοίου. Σημαία Κυπριακή. Είναι λοιπόν μια Δανάη κύπρια... Κι ακόμη πρόκειται για φορτηγό με μήκος 224 μέτρα και πλάτος 32. Βρήκαμε επίσης ότι το διεθνές σήμα κλήσης του είναι C4AM2, δηλαδή το Call Sign, που στην εποχή τη δική μου ήταν ο συνηθισμένος τρόπος να καταλάβουμε για ποιο πλοίο μιλάμε. Επειδή όμως τα σήματα αυτά τα μοίραζε η κάθε χώρα μόνη της, ήταν εκ των πραγμάτων δύσκολο να ταυτοποιηθεί η αληθινή ταυτότητα του πλοίου, και ειδικά όταν το πλοίο άλλαζε σημαία, γιατί τότε άλλαζε αναγκαστικά και στο σήμα κλήσης. Ώρα όμως να δούμε και μια ακόμη φωτογραφία της κύπριας Δανάης:


Είναι ένα πραγματικά υπέροχο πλοίο που η κουβέρτα του και μόνο (το κατάστρωμα δηλαδή) αρκεί για να καταλάβεις πως μεταφέρει χύμα φορτίο. Δε διακρίνουμε πουθενά κανένα όργανο φόρτωσης (μπίγα). (Θα μιλήσουμε αύριο για τις μπίγες... )

Και όπως διαβάσαμε είναι και ένα νέο πλοίο. Ένα νήπιο μόλις 3 ετών, ημερομηνία κατασκευής του είναι ο Μάρτιος του 2005. Άλλοι βέβαια τυχεροί δουλεύουν και σε "μωρά", όπως η φίλη μας η Χαλαρουίτα... Αλλά τι μωρό... Ούτε ο Γαργαντούας δεν ήταν τόσο μεγάλος σαν μωρό... Έτσι και η Δανάη. Ένα νήπιο τεραστίων διαστάσεων που σίγουρα διαθέτει όλα τα σύγχρονα μέσα ναυσιπλοΐας. Τυχεροί όσοι εργάζονται εκεί.

Εντοπίσαμε ακόμη πως η συγκεκριμένη Δανάη έχει βύθισμα 14,1 μέτρα. Και πως βρίσκεται αγκυροβολημένη στο λιμάνι του Ρότερνταμ στην Ολλανδία. (χάρτης περιοχής)

Τι κάνει εκεί και τι περιμένει να φορτώσει, άγνωστο. Πάντως είμαστε σίγουροι πως οι συνάδελφοι καλά περνάνε. Ευρωπαϊκό λιμάνι είναι αυτό. Αν μη τι άλλο θα ψωνίσουν από το μεγάλο κατάστημα αφορολογήτων (Μπότλεκ το λέγανε στα χρόνια μου... ) ρολόγια, ραδιοκασετόφωνα και άλλα απαραίτητα...

Περνάμε επιτέλους στις άλλες Δανάες...

Η μία είναι ένα γαλλικό αλιευτικό με ΙΜΟ 7348047, η άλλη ένα σπανιόλικο γιωτ με ΙΜΟ 1001336 και τέλος μια ελληνίδα Δανάη. Είναι αυτή που θα αποδείξει πόσο σημαντικός είναι ο αριθμός ΙΜΟ. Διότι το ελληνικό αυτό πλοίο είναι ίδιου τύπου με το κυπριακό, bulk carrier, φορτηγό δηλαδή χύμα φορτίου. Διαστάσεις περίπου ίδιες, μήκος 225, πλάτος 32, και χρονολογία κατασκευής παρεμφερής: Γενάρης 2001. Να το δεις δηλαδή μεσοπέλαγα δεν πρόκειται να καταλάβεις ποια Δανάη είναι, η ελληνίδα ή η κύπρια συνονόματή της... Βέβαια το call sign είναι διαφορετικό: SXMI, και για όσους γνωρίζουν τα μυστικά της ναυτιλίας, αρκεί για να καταλάβουμε ότι είναι και ελληνικό πλοίο. (Είναι συγκεκριμένα τα γράμματα που δίδονται σε κάθε χώρα για το στόλο της) Αυτό όμως είπαμε αλλάζει σε ορισμένες περιπτώσεις... Έτσι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να καταλάβουμε ποια Δανάη είναι, παραμένει ο αριθμός ΙΜΟ, που για το ελληνικό πλοίο είναι ο 9212125. Αυτός δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει. Ούτε και να τον πάρει ποτέ άλλο πλοίο.

Αποτέλεσμα... αν παραστεί ανάγκη αναγνώρισης του σκάφους, και βγει το λιμενικό της χώρας με κάποιο ελικόπτερο να ελέγξει το άγνωστο σκάφος που για παράδειγμα δημιούργησε πρόβλημα ρύπανσης, θα δει το όνομα DANAE, θα δει ότι είναι ένα μπαλκ κάριερ περίπου 75.000 τόνων... αλλά τα ίδια θα δει και για το ελληνικό και για το κυπριακό πλοίο. Επομένως θα πρέπει να αναζητήσει εκείνη την οριζόντια επιφάνεια στο κατάστρωμα που αναφέρει τον αριθμό ΙΜΟ. Αυτός αρκεί... Και αυτόν ζητάνε πάντα πρώτο σε ένα πλοίο όταν καταπλέει στο λιμάνι. Με αυτόν και θα γίνει ο αυτόματος έλεγχος στους υπολογιστές για το αν ισχύει κανένας αποκλεισμός του πλοίου αυτού από το συγκεκριμένο λιμάνι αλλά και πολλά άλλα.

Θα κλείσουμε την αναφορά στον αριθμό ΙΜΟ, λέγοντας πως ως έλληνες είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι διότι για δεύτερη συνεχόμενη θητεία (4ετή μάλιστα) του διεθνούς αυτού οργανισμού προΐσταται ένας έλληνας: Ο Ευθύμιος Μητρόπουλος, καπετάνιος στα πρώτα του βήματα και αργότερα αξιωματικός του λιμενικού. Η εκλογή του αλλά και η επανεκλογή του περιποιεί ιδιαίτερη τιμή για τη χώρα μας καθώς είναι ο μόνος διεθνής οργανισμός που έχει στο τιμόνι έναν έλληνα. Είναι ίσως η αναγνώριση της παγκόσμιας κοινότητας πως ετούτη η μικρή χώρα έχει τεράστια ναυτική παράδοση αλλά και έναν επίσης τεράστιο εμπορικό στόλο.

Ε... Ελαφίνα. Τι άλλο;

Ένα μικρό φορτηγό της ελληνικής εταιρείας Thenamaris:


Το όργανο φόρτωσης λέγεται φορτωτήρας ή στην καθομιλουμένη ναυτική διάλεκτο: μπίγα. Το υλικό κατασκευής της είναι συνήθως ο χάλυβας και μάλιστα άνευ ραφής, ηλώσεως ή συγκολλήσεως. Εσωτερικά είναι κοίλη και συνήθως παχύτερη στο μέσο και λεπτότερη στις άκρες. Η στήριξη της μπίγας γίνεται κυρίως στον ιστό (κατάρτι) εκτός αν είναι διπλές για κάθε αμπάρι οπότε τις στηρίζουν σε ειδική βάση. Είναι εξοπλισμένη με συρματόσχοινα και τροχαλίες και έχει καθορισμένο όριο ασφαλείας ως προς το βάρος που σηκώνει.


Αριστερά διακρίνονται δύο κολονάκια. Κύρια χρήση τους η στήριξη φορτίου που τοποθετείται εκτός αμπαριών.

Σήμερα το πιθανότερο είναι η Ελαφίνα να μην υπάρχει... Συνήθως τα πλοία όταν "φάνε τα ψωμιά τους", καταλήγουν σε διαλυτήρια πλοίων που τα κόβουν σε παλιοσίδερα. Άλλες φορές μένουν και σαπίζουν σε κάποιο αγκυροβόλιο... Και άλλες... άστα να πάνε.

Οφείλω μια συνέχεια στην ΕΛΑΦΙΝΑ... Την αδίκησα χτες πολύ. Έγραφα μόνο και μόνο γιατί έπρεπε να γράψω και όχι με της καρδιάς το αίμα. Ο λόγος; Μια άλλη αγάπη. Ένα άλλο καράβι που στις φωτογραφίες μου το γύρευα κοντά τριάντα χρόνια και στο ίντερνετ το βρήκα χτες ξαφνικά! Και μετά όλη την υπόλοιπη μέρα ήμουν κάπως. Κι όταν ήρθε η ώρα για την Ελαφίνα, αδύνατον να μαζέψω το μυαλό μου και να της αφιερώσω έστω και δυο λόγια ουσίας. Ανόρεχτα τελείως ανέβασα τις φωτογραφίες, καθαρά από υποχρέωση να γεμίσει το λεύκωμα. Λάθος αυτό... Άλλη φορά θα σταματάω τις μηχανές και θα ρίχνω άγκυρα.

Η ΕΛΑΦΙΝΑ λοιπόν. Η Ελαφίνα ήταν το πρώτο μου καράβι. Σ' αυτήν έκανα το παρθενικό μου ταξίδι και εκεί έγδαρα πολλές φορές τα γόνατά μου. Όπως κάθε ατζαμής και πρωτόμπαρκος. Σκέφτομαι τώρα τις απίθανες γκάφες μου και λέω πως ο αη - Νικόλας εκείνο το καλοκαίρι και όλοι οι άλλοι θεοί της θάλασσας με είχαν αναλάβει υπό την προστασία τους.

Πρώτα πρώτα... ούτε θυμάμαι καν να έψαξα για δουλειά. Το πιθανότερο είναι η εταιρεία, η Thenamaris, να ζήτησε από τη σχολή μας να στείλει δύο δοκίμους. Έτσι θαρρώ πως έγινε και βρεθήκαμε στο ΜΙΜΗ η Σοφία και στο ΕΛΑΦΙΝΑ η αφεντιά μου. Όταν λέω βρεθήκαμε, εννοώ πως έπρεπε να μπαρκάρουμε υποχρεωτικά για να κάνουμε το εκπαιδευτικό ταξίδι δύο μηνών που προέβλεπε τότε ο κανονισμός της σχολής μας ανάμεσα στον πρώτο και στο δεύτερο χρόνο σπουδών. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Οι δόκιμοι των σχολών πραγματοποιούν σάντουιτς κόρσις... συνολικής διάρκειας ενός χρόνου και μοιρασμένα σε δύο εξάμηνα. Αλλά και οι σπουδές πια κρατάνε τρία χρόνια και όχι μόνο δύο. Έτσι για να καταφέρεις να τελειώσεις τη σχολή περνάνε τα διπλά χρόνια... Και φυσικά αποφοιτάς πολύ πιο έτοιμος και καταρτισμένος για το δύσκολο αυτό επάγγελμα.

Η τύχη με βοήθησε και σε όλα τα επόμενα βήματα σε εκείνο το καράβι. Κοριτσάκι εγώ μόλις 19 χρονών, με κάτι αγγλικούλια της συμφοράς και ποτέ μακριά από το σπίτι μου ως τότε ούτε καν για διακοπές. Η μόνη εμπειρία μου ήταν οι κατασκηνώσεις που πηγαίναμε τα καλοκαίρια. Φαντάσου τώρα να πρέπει να πάρεις το αεροπλάνο και να ταξιδέψεις σε μια ξένη χώρα... Η τύχη όμως φρόντισε να ταξιδέψω με παρέα και μάλιστα την καλύτερη. Την κυρία του πρώτου μηχανικού, την κόρη της και το γιο του καπετάνιου. Εκείνοι πήγαιναν στο καράβι για να περάσουν τις καλοκαιρινές διακοπές κοντά στους δικούς τους... εγώ υποτίθεται για δουλειά, αλλά με τέτοιο ξεκίνημα σαν να πήγαινα διακοπές κι εγώ μου φαινόταν. Με τέτοια παρέα, λογικό ήταν πως πολλοί βοήθησαν να γίνει το ταξίδι όσο πιο άνετο και ασφαλές μπορούσε.

Πετάξαμε στις 28 Ιουνίου του 79 από το Ελληνικό με ένα αεροπλάνο της IBERIA κατευθείαν για Βαρκελώνη.



Στο αεροδρόμιο μας παρέλαβε αμέσως ο ατζέντης του πλοίου και μας τακτοποίησε σε ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία της πόλης. Το HOTEL COLON. Ελληνιστί: Ξενοδοχείο Κολόμβος ... Βλέπετε η ΕΛΑΦΙΝΑ ήταν ακόμη μεσοπέλαγα και αυτή είναι μια πάγια τακτική για τα πληρώματα. Έφτασες στο λιμάνι ναυτολόγησης και το πλοίο δεν είναι ακόμη εκεί; Υποχρεωτικά θα σε στείλουν σε ξενοδοχείο. Εκτός βεβαίως αν μπλέξεις με παλιοεταιρεία που δε δίνει σημασία στο ναυτικό και τον παρατάει ξυλάρμενο στην άκρη του κόσμου... πικρή εμπειρία από το δεύτερο ταξίδι... (Τις λεπτομέρειες μπορείτε να τις διαβάσετε εδώ.)

Στο πρώτο μου μπάρκο όμως όλα μου ήρθαν βολικά, πολύ βολικά. Κι αντί να βρεθώ από την πρώτη στιγμή στο καράβι και να με στρώσουν στη δουλειά, μου προέκυψε τουρισμός στην Ισπανία και με όλα τα έξοδα πληρωμένα. Α... τι αίσθηση ήταν εκείνη. Κοιτώ τώρα τις λεπτομέρειες στο φυλλάδιο και βλέπω πως μόνο μια μέρα πρέπει να έμεινα εκεί, αλλά εγώ θυμάμαι μια αιωνιότητα... Στιγμή δεν πρέπει να έμεινα στο ξενοδοχείο.

Ξαμολύθηκα στους δρόμους και ειλικρινά απορώ με το θράσος μου. Σε άγνωστη χώρα να τριγυρνάω μόνη μου και μάλιστα να πιάνω και κουβέντα με ανθρώπους. Μη ρωτάτε σε ποια γλώσσα... στη διεθνή των νοημάτων αφού ούτε εγώ ήξερα αγγλικά, ούτε οι Ισπανοί...



Η αίσθηση ήταν απίθανη. Η απόλυτη ελευθερία... με τα φτερά ορθάνοιχτα για το όνειρο της ζωής μου. Ξέρετε, τέτοιες στιγμής φορτίζουν μόνιμα την ψυχή για να αντέχει σε όσες αντιξοότητες και αν έρθουν παρακάτω. Το θυμάμαι ακόμα έντονα, τόσα χρόνια μετά, πώς ξεχείλιζε μέσα μου η χαρά περπατώντας στα δρομάκια του πρώτου μου λιμανιού και χαζεύοντας τα κτίρια και τα συνήθεια του άγνωστου τόπου, της Μπαρτσελόνας...

Την άλλη μέρα ο ατζέντης μας οδήγησε επιτέλους στο καράβι. Στην ΕΛΑΦΙΝΑ. Εκεί και έγινε η πρώτη μου ναυτολόγηση:



Αυτό είναι το περίφημο φυλλάδιο του ναυτικού, το διαβατήριό του δηλαδή όταν ταξιδεύει...

Στις σελίδες του μπορεί κανείς να βρει όχι μόνο στοιχεία για τον ίδιο το ναυτικό αλλά και για το καράβι που υπηρέτησε.

ΕΛΑΦΙΝΑ, πλοίο φορτηγό, ολική χωρητικότητα 14.352 κόροι. Νηολογίου Πειραιά με αριθμό τάδε... Με ταξίδια από Καναδά μέχρι Ευρώπη όπως μαρτυρούν οι σελίδες του φυλλαδίου.

Και μαρτυρούν και πολλά άλλα για τον ίδιο το ναυτικό. Από το πότε ναυτολογήθηκε και με ποια ιδιότητα έως το πότε απολύθηκε και γιατί. Κι εδώ, στο τελευταίο, είναι που αναφέρονται οι περί τη θάλασσα όταν λένε τη φράση "του λέρωσε το φυλλάδιο". Σ' αυτό το "γιατί" απολύθηκε. Είναι αυτό που θα κοιτάξει πρώτο πρώτο η επόμενη εταιρεία για να σε προσλάβει, είναι ο καθρέφτης της διαγωγής σου στο πλοίο. Και σε συνοδεύει μια ολόκληρη ζωή. Άντε και να γράψει εδώ ο καπετάνιος τίποτα που να σε "καίει"... Την πάτησες κανονικά. Θα λιώνεις τις σόλες σου στην Ακτή Μιαούλη και όλες οι πόρτες θα είναι κλειστές για σένα. (Η αφεντιά μου τουλάχιστον στο φυλλάδιο φάνηκε τυχερή, παρά τις γκάφες... όπως τότε που αποκάλεσα κυρά... τάδε τη σύζυγο του καπετάνιου και έφαγα την παρατήρηση πως πρέπει να τη λέω κυρία τάδε... Φαίνεται πως είχα κάνει και άλλα πιο σοβαρά γιατί αργότερα βρήκα μπροστά μου ένα γράμμα του που κόντεψε να με κάψει... Βλέπετε δεν ήταν μόνο οι γκάφες του ατζαμή επαγγελματία αλλά και του αρχάριου συνδικαλιστή οι επιπολαιότητες... )

Και το ίδιο ισχύει και για τη διαγωγή σου στη στεριά. Χρειάζονται καθαρό ποινικό μητρώο και οι ναυτικοί για να εκδώσουν φυλλάδιο... Γιατί τώρα κάθονται και γράφουν οι φυλλάδες "ναυτικοί και άλλα κακοποιά στοιχεία", είναι όχι μόνο απορίας άξιον αλλά και δηλωτικό της δικής τους ποιότητας και ήθους. Οι ναυτικοί είναι η πιο παρεξηγημένη επαγγελματική τάξη και το λέω τώρα που δεν ανήκω πια σ' αυτό το επάγγελμα. Κι αν τύχει και κανένας που δεν είναι σωστός, φτάνει αυτό για να τους κατηγορούμε όλους συλλήβδην; Το ίδιο δε συμβαίνει και στα άλλα επαγγέλματα;

Και δεν είναι μόνο παρεξηγημένοι, αλλά και ταλαίπωροι τόσο που δεν περιγράφεται και δεν το καταλαβαίνουν οι στεριανοί. Γιατί μην κοιτάτε που το δικό μου πρώτο μπάρκο ξεκίνησε σαν κρουαζιέρα. Σας είπα. Με αγαπούσαν εκείνο το καλοκαίρι και με προστάτευαν όλοι οι άγιοι και οι θεοί της θάλασσας. Η τύχη όμως δεν κρατά για πολύ. Ούτε στη στεριά και πολύ περισσότερο ούτε στη θάλασσα. Κι όταν βρεθείς δεμένος στο κατάρτι να σου έρχεται το ένα κύμα μετά το άλλο... εκεί να δεις τι γίνεται στην ψυχή σου. Πώς από ποντίκι και λαγός γίνεσαι λιοντάρι...

Στο ΕΛΑΦΙΝΑ εγώ δεν πρόλαβα να ψηθώ. Ήταν περισσότερο και από καλά όσα συνάντησα. Κι αν έχω να θυμάμαι κάποιες περιπέτειες αυτές είναι κυρίως από τα λιμάνια. Όπως τότε που χάθηκα στη Γένοβα και δεν ήξερα κατά πού πέφτει το λιμάνι. Ή στο Εδιμβούργο που άργησα να γυρίσω ένα βράδυ και έπεσα σε μεθυσμένους ναύτες του έκτου στόλου... Μη φανταστείτε πως έπαθα τίποτε, απλώς τρόμαξα και έβαλα μυαλό... Εκείνο όμως που θυμάμαι καλά είναι τον καπετάνιο που τραγούδαγε μονότονα το ίδιο πάντα τραγούδι:

Την Αλάνα του Παπαδόπουλου, του Σπανού και φυσικά του Νταλάρα:


Έτσι ακριβώς γίνεται και με το ναυτικό. Τον καρτεράει η ζωή κι εκείνος αρμενίζει μεσοπέλαγα και θαλασσοπνίγεται. Αφήνει τα νιάτα του σφραγίδα πάνω στις λαμαρίνες των καραβιών. Αχ, αν μίλαγαν οι λαμαρίνες πόσες ιστορίες θα σας έλεγαν να βουρκώνουν τα μάτια σας δίχως σταματημό. Κι άλλη φορά κακή κουβέντα για ναυτικό δε θα λέγατε. Θα βλέπατε καράβι μπρος σας και θα κάνατε σταυρό σαν σε εικόνισμα μπροστά. Όχι για τις λαμαρίνες. Ένα καράβι δεν είναι μόνο λαμαρίνες. Είναι κυρίως ιδρώτας και μερικές φορές δυστυχώς και αίμα εκείνων που το δούλεψαν. Και δάκρυα... αχ, πόσα δάκρυα... και εκείνων που το ταξιδεύουν αλλά και εκείνων που καρτερούν στη στεριά.

Η Αλάνα του καπετάν Μπάμπη ήταν το ακριβό μου απόκτημα από την ΕΛΑΦΙΝΑ. Με σημάδεψε εκείνο το τραγούδι. Και το τραγούδαγα κι εγώ στα επόμενα μπάρκα, όχι μόνο για την ανάμνηση...

Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε κοντά σε θάλασσα, στήστε στον άνεμο αυτί. Κι αν έχετε καθαρή καρδιά θα το ακούσετε το τραγούδι. Όλα τα πικρά τραγούδια των ναυτικών. Από το σήμερα και το χτες. Από τη θάλασσα και τη στεριά. Ακόμη και από τους βυθούς... Αυτά να ακούτε και όταν σας παρουσιάζω καράβια. Μην κοιτάτε μονάχα τη λαμαρίνα. Ναι, όλα τα σβήνει που είπε και ο ποιητής, αλλά εκεί στο σβήσιμο είναι που προβάλλει η αληθινή εικόνα. Τις ώρες που λιώνει σαν κερί η ψυχή του ναύτη. Κι απλώνεται πάνω στις λαμαρίνες... Αυτό το λιωμένο κερί με κατάκαψε κι μένα χτες σαν είδα το άλλο καράβι... το Άρροου. Και έβαλα τα κλάματα και το χάιδευα σαν μωρό επάνω στην οθόνη... Ήθελα και χτες να γράψω για την ΕΛΑΦΙΝΑ. Μα η ψυχή μου είχε βουλιάξει. Η ΕΛΑΦΙΝΑ ήταν το νηπιαγωγείο μου. Μια κρουαζιέρα και ώρες ανάλαφρες και χαρούμενες. Και μόνο εκείνο το τραγούδι του καπετάνιου προφήτευε όσα θα ακολουθούσαν. Ένα χρόνο μετά. Ακριβώς ένα χρόνο. Το επόμενο καλοκαίρι. Αυτή όμως είναι άλλη ιστορία και άλλο καράβι.

Καλή σας ημέρα... και καλά ταξίδια, πάντα καλά να είναι, σε όσους ακόμη ταξιδεύουν!

• Για εκείνο το πρώτο μπάρκο διαβάστε κι άλλες λεπτομέρειες στο ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ
  

στην ΕΛΑΦΙΝΑ έχω πιάσει κι εγώ το τιμόνι, υπάρχει και φωτογραφία!

Νηρέα μου, πρέπει να είχες πολύ μακριά χέρια... Η Ελαφίνα ουδέποτε προσέγγισε ελληνικό λιμάνι στο διάστημα που ήμουν μπαρκαρισμένη εκεί. Η πορεία που ακολουθήσαμε μετά τη Μπαρτσελόνα ήταν προς διάφορα λιμάνια της Ιταλίας (Γένοβα, Λιβόρνο, Νάπολι, Μολφέτα, Τάραντο) και μετά βάλαμε πλώρη για βόρεια Ευρώπη. Εδιμβούργο και Άμστερνταμ... Εκεί και απολύθηκα λόγω πέρατος του εκπαιδευτικού πλού.

Εσύ ήρθες σε άλλο καράβι... που δε θέλω ούτε το όνομά του να θυμάμαι. Και σ' αυτό τουλάχιστον δεν έφταιξες εσύ στο παραμικρό. Και ναι, υπάρχουν και φωτογραφίες... Όχι μία. Γιατί δεν ήρθες μόνο μία φορά. Εκείνη με το τιμόνι δεν την έχω... Θα ανεβάσω μια άλλη από την πρύμη:


Και πάλι δε θα ρίξω το φταίξιμο σε σένα, αλλά λίγες μέρες μετά από την επίσκεψη αυτή, πήρα πόδι κι εγώ από το καράβι. Δόξα τους θεούς όλους!!! Έτσι έγινε και βρέθηκα στο βασιλοβάπορο του Ωνάση που με έκανε χτες να κλαίω ασυγκράτητα και μόνο που είδα τη φωτογραφία του στο ίντερνετ. Δάκρυα συγκίνησης. Γιατί ήταν το καλύτερο καράβι που υπηρέτησα.

Όσο γι' αυτό που επισκέφθηκες... τι να θυμηθώ και να μην κλάψω από πίκρα και οργή. Καμία γυναίκα ναυτικός να μη ζήσει αυτά που πέρασα εκεί. Και μόλις σε είκοσι μέρες. Και άλλες είκοσι σε ένα αδερφάκι του της ίδιας εταιραίας. Οι σαράντα πιο μαύρες μέρες της ναυτικής μου θητείας. Ξεκίνησαν με το να με ξεχάσουν στο αεροδρόμιο της Βοστώνης και κατέληξαν με απόλυση γιατί τόλμησα να διαμαρτυρηθώ για τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας και ενδιαίτησης. Θυμάμαι ακόμη τη φρίκη της μάνας (είχε έρθει κι εκείνη να με επισκεφθεί... ) όταν είδε πάνω στο τραπέζι του σαλονιού να φέρνουν βόλτα οι κατσαρίδες. Και θυμάμαι και τον πατέρα που μου έγραφε για τον εφιάλτη που είδε όταν άλλα χειρότερα συνέβησαν...

Μην κοιτάς που γελάω στη φωτογραφία... Η καρδούλα μου ήξερε τι είχα τραβήξει.

Το πρώτο μας πλοίο έχει πάντα ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας.
Δανάη η Ελαφίνα σου δεν υπάρχει πια.
Έχοντας φορέσει άλλα διακριτικά πλέον, στις 13/03/98 είπε το τελευταίο αντίο σ'ενα λιμάνι στις Ινδίες...



p.s Το λεύκωμα σου ειναι καταπληκτικό, μπράβο σου!

Έγραψα και παραπάνω και το εννοώ πως τα καράβια και ειδικά σε τούτο το λεύκωμα δεν είναι σκέτες λαμαρίνες. Είναι ιδρώτας και δάκρυα και αίμα... Η παρέμβαση του Νηρέα με έκανε να θυμηθώ ένα παλιό γράμμα του πατέρα μου που εκφράζει ακριβώς αυτή την αγωνία και την οργή για όσα πέρναγα εκείνο τον καιρό στο καράβι. Έψαξα στο συρτάρι και φάνηκα τυχερή. Το βρήκα το γράμμα. Και είναι η απάντηση στην ιστορία που εδώ και καιρό έχω περιγράψει σε μια ανάρτηση του blog ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΕΣ.




Λίγο λοιπόν η διαμαρτυρία του πατέρα μου στην εταιρεία, λίγο και οι δικές μου διαμαρτυρίες για όσα άλλα συνέβαιναν στο καράβι, βρέθηκα σύντομα εκτός πλοίου. Με όσα ακολούθησαν το θεωρώ καθαρή εύνοια της τύχης.

Χαλάλι όλα όσα πέρασα, αρκεί που έφυγα από κει. Δείτε όμως την αγωνία του πατέρα, ίδια και απαράλλαχτη με την αγωνία χιλιάδων άλλων γονιών που τα παιδιά τους ταξιδεύουν με τα καράβια, και να τη θυμάστε όταν βλέπετε μπροστά σας καράβι. Εκτός από το φορτίο των αμπαριών του είναι φορτωμένο και με όλα τα συναισθήματα των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί αλλά και των δικών τους που τους περίμεναν πίσω στη στεριά.

Το πιο περίεργο όμως πράγμα με αυτό το γράμμα του πατέρα μου, που ένιωσα πραγματικό σοκ όταν το διάβασα, ήταν πως είδε στον ύπνο του μια άλλη τρομακτική κατάσταση που έζησα τότε στο καράβι. Δε θέλω να πω λεπτομέρειες. Πάντως το ίδιο βράδυ που μου συνέβησαν όσα μου συνέβησαν, ο πατέρας μου έβλεπε ένα φοβερό εφιάλτη. Αφήνω το γράμμα του να τον περιγράψει:



Και πράγματι εκείνο ακριβώς το βράδυ πέρασα έναν μεγάλο κίνδυνο. Αν δεν έβαζε και ημερομηνία, θα έλεγα πως είναι αποτέλεσμα της αγωνίας του και μόνο. Αν και ο πατέρας μου ποτέ ξανά δε μου είπε ότι είδε κάποιον εφιάλτη για μένα. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά... Συνήθως τέτοιο ραντάρ στην οικογένεια διαθέτει η μάνα μου. Όμως αυτή τη φορά τα ραδιοκύματα από τη μέση του Ατλαντικού έφτασαν στην καρδιά του πατέρα τη δική μου κραυγή για βοήθεια. Πέστε μου ποια δύναμη είναι αυτή που στέλνει τη φωνή τόσες εκατοντάδες μίλια μακριά;

Και είναι δυνατόν τέτοιες κραυγές να μη χαράζονται πάνω στις λαμαρίνες; Επειδή δεν τις βλέπουν τα μάτια; Μα και τα αυτιά δεν τις ακούν... Μόνο η καρδιά μας και ο βαθύτερος εαυτός μας. Γι' αυτό και πάλι θα το πω. Μην κοιτάτε επιφανειακά και μόνο ένα καράβι. Την καρδιά του να ακούτε... και τις καρδιές όσων το έζησαν.

KELLY έγραψε:

Το πρώτο μας πλοίο έχει πάντα ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας.
Δανάη η Ελαφίνα σου δεν υπάρχει πια.
Έχοντας φορέσει άλλα διακριτικά πλέον, στις 13/03/98 είπε το τελευτίο αντίο σ'ενα λιμάνι στις Ινδίες...



p.s Το λεύκωμα σου ειναι καταπληκτικό, μπράβο σου!

Κέλλυ,

ένα τεράστιο ευχαριστώ! Δεν ξέρεις πόσο με συγκίνησες. Σαν να έμαθα για φίλο αγαπημένο τι απέγινε. Και δεν έχει σημασία αν αυτό που έμαθα ήταν ο θάνατος... Έτσι κι αλλιώς τον υπέθετα. Ήθελα όμως να ξέρω τι απέγινε.

Σε ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.

F... Έχει σειρά το γράμμα F στο λεύκωμα. Μα δεν έχει καράβι σήμερα. Γιατί το F για ένα ναυτικό φέρνει πρώτο στο νου κάτι άλλο. Τόσο μεγάλο και τρομερό που ακόμη και στη γλώσσα των στεριανών έχει περάσει:


Πού είναι το F; Άντε ξανά από την αρχή...



Τα άλλα παραλείπονται ως αδιάφορα και εντελώς ανόητα να προκαλούν φόβο. F λοιπόν από το Fire και Φ από τη Φωτιά αλλά και το ΦΟΒΟ! Μέγας φόβος! Κι ας φαίνεται αστείο να φοβάσαι μέσα στο νερό τη φωτιά... Να όμως που ούτε ένα ούτε δύο καράβια έχουν χαθεί από τη φωτιά και φυσικά και πολλές ανθρώπινες ζωές.


Όλα τα πλοία κινδυνεύουν από τη φωτιά. Από το πιο μικρό ως και το πιο μεγάλο. Εκεί όμως που ο κίνδυνος ξεπερνά κάθε όριο είναι στα πλοία που μεταφέρουν εύφλεκτα φορτία. Κάθε φορά που σε τέτοιο καράβι ξέσπασε φωτιά, έγινε πραγματική κόλαση. Όχι μόνο για το πλήρωμα που ελάχιστες πιθανότητες έχει να γλιτώσει αλλά και για χιλιάδες ή και εκατομμύρια ανθρώπους αλλά και για κάθε ζωντανό οργανισμό στην περιοχή του ατυχήματος. Γιατί η φωτιά οδηγεί συνήθως και σε διαρροή του φορτίου στο περιβάλλον.

Διαρροή βέβαια επικίνδυνων ουσιών έχουμε και στα υπόλοιπα ναυάγια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το SEA DIAMOND που απειλεί τον πυθμένα της Σαντορίνης ακόμη και με τα υλικά που περιέχουν οι τηλεοράσεις του...

Αν όμως η διαρροή αφορά μερικές χιλιάδες τόνους πετρελαίου, τότε η καταστροφή είναι ανυπολόγιστη. Το πετρέλαιο ως ελαιώδης ουσία έχει την τάση να ανεβαίνει στην επιφάνεια και να απλώνεται σε τεράστια έκταση. Αρκεί σε ένα ποτήρι νερό να ρίξετε μια σταγόνα λαδάκι και θα καταλάβετε τι εννοώ. Καλύτερα μάλιστα να κάνετε το πείραμα σε μια λεκάνη με μεγάλο στόμιο. Απλώνεται σε δυσανάλογη με τον όγκο της έκταση και δημιουργεί μία μεμβράνη ανάμεσα στον ατμοσφαιρικό αέρα και στο νερό. Μια τέτοια μεμβράνη στη θάλασσα σημαίνει θάνατο για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Η θάλασσα, και ειδικά η επιφάνεια της, είναι πηγή ζωής. Εκεί κατοικοεδρεύει το περίφημο πλαγκτόν που είναι ο πρώτος κρίκος της τροφικής αλυσίδας για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Αλλά και ρυθμίζει το παγκόσμιο κλίμα και ακόμη εξασφαλίζει ένα μεγάλο ποσοστό του οξυγόνου της ατμόσφαιρας.

Στις μέρες μας ο άνθρωπος για οικονομικούς κυρίως λόγους έχει κατασκευάσει τεράστια καράβια μεταφοράς πετρελαίου ή άλλων παρεμφερών φορτίων. Έτσι και τα ατυχήματα οδηγούν σε τεράστιες οικολογικές καταστροφές. Βεβαίως ο ΙΜΟ που έχουμε ήδη αναφέρει, έχει θεσπίσει πολύ αυστηρά μέτρα ασφαλείας ώστε να περιορίζονται οι κίνδυνοι ατυχήματος. Όσα μέτρα όμως και αν πάρει κανείς, τα ατυχήματα θα εξακολουθούν να συμβαίνουν. Θες από ανθρώπινο λάθος, θες από κάποιον απρόβλεπτο παράγοντα... η ουσία είναι πως σήμερα η γη μας κινδυνεύει την κάθε στιγμή από τις θαλάσσιες μεταφορές. Αυτή είναι και η διαφορά με τα ναυάγια του άλλοτε. Τότε ο κίνδυνος αφορούσε μόνο τους επιβαίνοντες και τα οικονομικά συμφέροντα του πλοιοκτήτη. Στην εποχή μας οι όροι έχουν διαφοροποιηθεί. Ο πλοιοκτήτης συνήθως βρίσκεται και με μια παχυλότατη αποζημίωση μετά από ένα ναυάγιο (η οικονομική ζημιά επομένως αφορά κύρια τους ασφαλιστές) και μόνο η δυσφήμιση της εταιρείας του είναι το σημαντικότερο πλήγμα. Μικρό το κακό αν πρόκειται για εμπορικά πλοία όπου τα ονόματα των εταιριών αλλάζουν ή και οι εταιρείες οι ίδιες αλλάζουν χέρια... Εκείνο που δεν αλλάζει είναι ο κίνδυνος κατά της ζωής και μάλιστα βαίνει διαρκώς αυξανόμενος. Το τονάζ των πλοίων είναι ένας μόνο παράγοντας. Η αύξηση των μεταφορών παίζει κι αυτή το ρόλο της. Όπως και πολλές άλλες αιτίες που δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν.

Συνήθως βέβαια η ευθύνη αποδίδεται στον άνθρωπο. Πόσες και πόσες φορές δεν ακούσαμε να γίνεται λόγος για ανθρώπινο λάθος; Ακόμη και στο πρόσφατο ατύχημα του επιβατικού Θεόφιλος...

Σαφώς ο άνθρωπος έχει μεγάλο μεράδι στην ευθύνη. Αλλά και τα οικονομικά συμφέροντα που συνήθως δεν περικλείονται στην έννοια ανθρώπινο λάθος διαδραματίζουν κι αυτά το δικό τους άθλιο ρόλο.

Αυτό βεβαίως δε σημαίνει πως όλες οι ναυτιλιακές εταιρείες ενδιαφέρονται για το κέρδος και μόνο. Αντίθετα έχουμε πολλές εταιρείες που έχουν εδώ και χρόνια κινητοποιηθεί στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και οικειοθελώς παίρνουν πρόσθετα μέτρα για να την περιφρουρήσουν. Η οργάνωση της HELMEPA είναι ένα από αυτά. Και πάλι όμως το πρόβλημα παραμένει.

Αρκετά ενημερωτικό για το ζήτημα είναι το άρθρο της εφημερίδας ΧΩΡΑ, με τον εύστοχο τίτλο ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΡΑΒΙΑ, ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΛΥΝΣΕΙΣ. Βέβαια, όπως αναφέρεται και εκεί με ντοκουμέντα, η φωτιά δεν είναι η μόνη απειλή... Οι συγκρούσεις, οι προσαράξεις, ο μεγάλος κυματισμός κ. ά. αίτια ευθύνονται επίσης για πολλά ναυάγια. Όμως η φωτιά είναι ίσως η μοναδική αιτία που θα έπρεπε να είναι απόλυτα ελέγξιμη από τον άνθρωπο. Η φωτιά δεν προκαλείται ποτέ από μόνη της σε ένα καράβι. Μόνο ανθρώπινο λάθος μπορεί να την πυροδοτήσει αν και μερικές φορές γίνεται λόγος και για δόλο. Βλέπεται στο παιχνίδι τώρα έχουν μπει και οι ασφαλιστές οι οποίοι και έχουν κάθε λόγο να διερευνούν εις βάθος τις πραγματικές αιτίες κάθε ατυχήματος που θα κληθούν να αποζημιώσουν...

Μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές που συνέβησαν στη θάλασσα λόγω φωτιάς είναι αυτή που αναφέρει η ΧΩΡΑ:

Παράθεση :

5 Αυγούστου 1983: το Castillo de Bellver παίρνει φωτιά στη Ν.Αφρική ρίχνοντας 250.000 τόνους αργού στη θάλασσα

Η φωτιά όμως δεν απειλεί μόνο τα πλοία με εύφλεκτο φορτίο. Κάθε πλοίο αντιμετωπίζει τέτοιο κίνδυνο κι εδώ μπορείτε να δείτε αρκετά από τα ατυχήματα που έχουν συμβεί από φωτιά στη θάλασσα.


Το πλοιάριο που καίγεται είναι ένα αλιευτικό. Εδώ δες ατυχία... Να μείνεις στο σκάφος θα ψηθείς. Να πέσεις στη θάλασσα θα παγώσεις... Και όμως, δείτε στην επόμενη εικόνα τι τύχη βουνό είχε το πλήρωμα:



Δε χρειάζεται όμως και να την προκαλούμε. Και ειδικά απευθυνόμαστε σε όσους ταξιδεύουν ως επιβάτες στα επιβατηγά πλοία. Η φωτιά είναι μεγάλος κίνδυνος για ένα καράβι. Το νου σας. Ειδικά οι καπνιστές. Ποτέ δεν πετάμε από το κατάστρωμα τη γόπα. Ένα φύσημα του αέρα αρκεί για να τη στείλει σε κάποιο άλλο σημείο του πλοίου. Πχ από ανοιχτό φινιστρίνι να καταλήξει μέσα σε καμπίνα. Και σβήνουμε με ιδιαίτερη επιμέλεια μόνο στα ειδικά σταχτοδοχεία τα τσιγάρα. Και μην το πάρετε για υπερβολή το θέμα του τσιγάρου. Τον καιρόν που ακόμη ταξίδευα με σλίπινγκ μπανκ στο κατάστρωμα, ήταν αμέτρητα τα τσιγάρα και μάλιστα με αναμμένη κάφτρα που ερχόταν πάνω από κάποιο θεριακλή που στεκόταν σε παραπάνω κατάστρωμα.

Σεβόμαστε επίσης έως και το τελευταίο κόμμα τις απαγορεύσεις που ισχύουν για τη μεταφορά επικίνδυνων φορτίων. Θέλετε ένα παράδειγμα πώς μπορεί η ανευθυνότητα ενός επιβάτη να σπείρει την καταστροφή;

Είσαι διακοπές σε κάποιο κάμπινγκ. Έχεις μαζί σου και τα γνωστά γκαζάκια, είτε μαγειρέματος είτε φωτισμού. Έρχεται η ώρα της αναχώρησης. Απαγορεύεται αυστηρά το γκαζάκι σου να φορτωθεί στο πλοίο και ιδιαίτερα στο χώρο του γκαράζ. Εσύ όμως σημασία δε δίνεις. Σιγά μωρέ τώρα... Δεν μπορείς να φανταστείς αυτό το "σιγά μωρέ" πόσους ανθρώπους μπορεί να στείλει στο θάνατο.

Κάθε φορά επίσης που θα επιβαστείτε σε πλοίο, προσέξτε αμέσως όλες τις οδηγίες που δίνονται για περίπτωση ατυχήματος. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε πού βρίσκονται τα σωσίβια, διαβάστε τις οδηγίες πώς τα φοράνε και αναζητήστε το σημείο στο οποίο πρέπει να πάτε αν συμβεί κάτι δυσάρεστο. (Σταθμός συγκέντρωσης) Πάγια συμβουλή αυτή και όχι μόνο για περίπτωση φωτιάς. Και δυστυχώς όταν το πλήρωμα δείχνει πώς ενεργούμε σε περίπτωση κινδύνου, η μεγάλη πλειοψηφία των επιβατών αδιαφορεί και συνεχίζει την κουβεντούλα λες και η παρουσίαση δεν τους αφορά καθόλου. Αν τώρα σκεφτεί κανείς ότι και η παρουσίαση πόρρω απέχει του γυμνασίου που θα έπρεπε να γίνεται, δεν πρέπει να απορεί καθόλου που κάθε ατύχημα σε επιβατικό πλοίο συνεπάγεται και απώλεια πολλών ζωών. Και μη νομίσετε ότι τα ατυχήματα στη θάλασσα είναι σπάνια. Απλώς η θεά τύχη κάνει τα αδύνατα δυνατά για να μη θρηνούμε ζωές κάθε τόσο...

Θα δώσω εδώ ένα ακόμη παράδειγμα. Τον καιρό που έκανα ιστιοπλοΐα ήταν υποχρεωτικό να έχουμε όλοι μαζί μας στο σκάφος ένα ειδικό σουγιά, χρήσιμο σε περίπτωση ατυχήματος για να κόψει ή να ανοίξει δίοδο προς τη ζωή. Αν κάτι τέτοιο κουβαλήσεις σε επιβατικό πλοίο, μπορεί ακόμη και να κατηγορηθείς πως κουβαλάς φονικό εργαλείο... Θυμάστε όμως τη σκηνή στον Τιτανικό που οι επιβάτες της τρίτης θέσης προσπαθούν να βγουν στο κατάστρωμα και πέφτουν πάνω σε κλειστή πόρτα; Και μη μου πείτε ότι στα σημερινά επιβατικά δε βρίσκει κανείς κλειστές πόρτες... Εκεί βέβαια δεν ξέρω αν θα σε σώσει ακόμη και το σουγιαδάκι... Και βάλτε με νου σας τώρα να είναι βράδυ, οι ηλεκτρομηχανές να έχουν σταματήσει και να υπάρχει το απόλυτο σκοτάδι. Ο χώρος άγνωστος και δαιδαλώδης και το πλοίο να έχει πάρει κλίση. Αν υπάρχει και καπνός από φωτιά, άστα να πάνε. Τουλάχιστον την επόμενη φορά που θα μπεις σε πλοίο φρόντισε να έχεις πάντα πάνω σου ένα καλό φακό. Μη νοιάζεσαι μόνο για το κινητό. Γιατί με το κινητό το πολύ πολύ να στείλεις σε κάποιο δικό σου ένα τελευταίο μήνυμα σαν εκείνα που έστειλαν οι άτυχοι από τους δίδυμους πύργους.

Καλό θα είναι ακόμη να γνωρίζεις βασικές αρχές επιβίωσης αλλά και στοιχειώδεις πρώτες βοήθειες. Αχρείαστα να σου είναι όλα αυτά, αλλά πολλοί άνθρποι θα είχαν γλιτώσει αν τα γνώριζαν. Και το πρώτο που θα σου χρειαστεί είναι να γνωρίζεις κολύμπι. Αλλά και άριστος κολυμβητής να είσαι, μη διανοηθείς ποτέ να πέσεις στο νερό χωρίς σωσίβιο. Από την ώρα που θα βρεθείς στη θάλασσα κανείς δεν ξέρει πόσες ώρες θα περάσουν μέχρι να σε βγάλουν. Μόνο το σωσίβιο μπορεί να σε σώσει. Ειδικά αν έχει κυματισμό.

Και μια και είπαμε για σωσίβια... Για τα παιδιά είναι ανάγκη το σωσίβιο να έχει ειδικές διαστάσεις. Μην ντρέπεσαι και μην αδιαφορείς αν μεταφέρεις μαζί σου παιδιά, ρώτα αμέσως μόλις μπεις όχι που είναι το μπαρ ... αλλά πού είναι τα παιδικά σωσίβια.

Καλά είναι τα τραγουδάκια, ποιος λέει όχι; Και το συγκεκριμένο από τα ωραιότερα που έχουν γραφτεί για τους ναυτικούς. Όμως η πραγματικότητα πάντα ξεπερνά τη φαντασία του καλλιτέχνη. Κι επειδή οι φωτογραφίες ίσως δεν έδωσαν όσο έπρεπε ζωντανά τι σημαίνει φωτιά σε πλοίο, θα επιμείνω και σήμερα παρουσιάζοντας αυτή τη φορά με βίντεο αυτές τις στιγμές που κανένας δε θα ήθελε να ζήσει και μάλιστα μεσοπέλαγα.



Από το you tube και τα σχόλια του βίντεο αντιγράφω:

This was a container ship that caught fire near the coast of Somalia on March 21st, 2006. All the crewmembers were rescued safely. Life at sea can be pretty dangerous.

Να θυμίσω ότι στη θάλασσα της Σομαλίας αφθονούν τα σκυλόψαρα...

Το βίντεο ας το προσέξουν ιδιαίτερα οι ναυτικοί της παρέας. Και να έχουν τα μάτια τους δεκατέσσερα σε θέματα ασφαλείας.

Ένα ακόμη βίντεο κατά πάσα πιθανότητα από το ίδιο πλοίο. Είναι μόνο φωτογραφίες αλλά δείχνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τι συνέβαινε επάνω στο πλοίο...


Βάλε τώρα με νου σου αν σου τύχει τέτοιο χουνέρι και δεν υπάρχει και άλλο πλοίο κοντά ή στεριά να στείλουν βοήθεια... Πού θα πας; Πώς θα γλιτώσεις;

Και πάλι, το συγκεκριμένο πλοίο είναι κοντέινερ... καίγεται αλλά ήρεμα... Αν είσαι σε γκαζάδικο τότε η φωτιά απλώνεται και στη θάλασσα. Μια θάλασσα φλεγόμενη...

Θυμάμαι και ανατριχιάζω τις οδηγίες στα σωστικά για τέτοιες περιπτώσεις: Κολυμπάς κάτω από το νερό όσο αντέχεις. Προσπαθείς με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα να απομακρυνθείς από το φλεγόμενο πλοίο γιατί το πιθανότερο είναι να ακολουθήσουν και εκρήξεις. Όταν ο αέρας σου τελειώσει, βγαίνεις απότομα στην επιφάνεια προσπαθώντας με το νερό που θα τινάξεις να απομακρύνεις στιγμιαία τις φλόγες... Και πάλι μετά βουτιά και τα ίδια...

Όχι, όσο ταξίδευα δεν το σκεφτόμουν καθόλου το ενδεχόμενο να μου τύχει. Πρόσεχα βέβαια αλλά να βάζω το μυαλό μου μην ετούτο ή μην το άλλο, θα τρελαινόμουν. Θυμάμαι μόνο μια φορά που βρέθηκα στο πομπ ρουμ (χώρος στα έγκατα του πλοίου με τις αντλίες φόρτωσης του πετρελαίου) και κάποια αντλία τρελάθηκε... Έριξα το μάτι μου προς τα πάνω. Σκάλες ατελείωτες κάθετης μορφής σχεδόν... Ούτε θυμάμαι πόσα "πατώματα" για να βγεις στο κατάστρωμα. Και καθώς είναι η δίοδος προς τον ατμοσφαιρικό αέρα, σε περίπτωση φωτιάς εκεί θα αρχίσουν να χοροπηδάνε τεράστιες γλώσσες φωτιάς. Ξέχνα το λοιπόν αν σου τύχει η στραβή πως θα καταφέρεις να βγεις. Εκεί θα μείνεις και θα ψηθείς... Και δε θα βρούνε από σένα ούτε ψίχουλο...

Βγαίνεις μετά από τέτοιες εμπειρίες στη στεριά και ακούς τους στεριανούς να τραγουδάνε μεθυσμένοι Καββαδία. Αχ, τι καλός. Τι ωραία που τα λέει... Ναι, παιδιά. Μόνο που δεν πρόκειται ποτέ να νιώσετε τι λέει. Γιατί δεν το ζήσατε και δεν το νιώσατε στο πετσί σας εκείνο το στίχο που λέει:


Όνειρο; Βεβαίως και είναι όνειρο η θάλασσα και τα καράβια στην ψυχή του ναύτη. Γιατί έμαθε να χορεύει πάνω στο φτερό του καρχαρία, πάνω στην κόψη του κινδύνου, ανάμεσα ζωή και θάνατο. Αλλά κανείς άλλος δε δικαιούται να πει αχ, τι ωραία!!! Μόνο όσοι είχαν τα κότσια να το ζήσουν και να μην το βάλουν στα πόδια.

Σήμερα βέβαια και για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, υπάρχουν σε διεθνές επίπεδο αυστηρότατα μέτρα για την αποφυγή ατυχήματος στη θάλασσα αλλά και διεθνής κινητοποίηση όταν δυστυχώς παρά τις προφυλάξεις συμβεί...

Μία από τις τελευταίες σοβαρές περιπτώσεις φωτιάς σε πλοίο αφορά ένα τουρκικό πλοίο που ταξίδευε τον περασμένο Φεβρουάριο από την Κωνσταντινούπολη προς την Τεργέστη φορτωμένο με φορτηγά αυτοκίνητα (οχηματαγωγό πλοίο - RO RO) αλλά και αρκετούς τόνους επίσης επικίνδυνων χημικών ουσιών. Ας δούμε πρώτα το πλοίο στις ευτυχισμένες στιγμές του:



Ένα πραγματικά υπέροχο πλοίο και νεαρό σε ηλικία. Χρονολογία κατασκευής του αναφέρεται ο Σεπτέμβρης του 2001. Σίγουρα εκτός από την εντυπωσιακή εξωτερική εμφάνιση διέθετε και όλα τα σύγχρονα μηχανήματα και όργανα ναυσιπλοΐας.

Τα ταξίδια του στη σύντομη ζωή του ήταν κυρίως στο Αιγαίο. Με βύθισμα έξι μέτρα και φορτίο σαν και αυτό που αναφέραμε για το τελευταίο του ταξίδι, πέρναγε συχνά από τις ακτές μας, περήφανο και με την τούρκικη σημαία στην πρύμη του.

Φυσικά είχε και αριθμό ΙΜΟ: 9215488 αλλά και διεθνές χαρακτηριστικό κλήσης: TCUS Το όνομά του UND ADRIYATIK που έμελλε να προφητέψει και τη θάλασσα που θα το έβρισκε η συμφορά. Αντιγράφω την αναφορά για το ατύχημα του άτυχου αυτού πλοίου:

ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ INOUT

Παράθεση :

Ένα τουρκικό εμπορικό πλοίο που φλέγεται, έχοντας στις δεξαμενές του 1000 τόνους αργού πετρελαίου, πλέει ακυβέρνητο προς τις ακτές της Αδριατικής, στην Κροατία, απειλώντας με σοβαρή ρύπανση τις παραλίες που αποτελούν πόλο έλξης τουριστών.

Πυροσβέστες, μεταξύ αυτών και Ολλανδοί ειδικοί στην αντιμετώπιση πυρκαγιών σε πλοία, προσπαθούν να κατασβέσουν την φωτιά που ξέσπασε στο τουρκικό εμπορικό καθώς έπλεε κοντά στα κροατικά χωρικά ύδατα.
Τα 22 μέλη του πληρώματος και οι επιβάτες διασώθηκαν από ένα παραπλέον ελληνικό πλοίο και μεταφέρθηκαν στη Βενετία.

"Η κατάσταση είναι επικίνδυνη, αλλά υπό έλεγχο αυτή τη στιγμή", δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών της Κροατίας, Μπόζινταρ Καλμέτα. "Μία πρόσθετη δυσκολία είναι ότι τα ρεύματα παρασύρουν το πλοίο προς την ακτή", πρόσθεσε.

Αξιωματούχοι των υπηρεσιών αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών εκτιμούν ότι οι βόρειοι άνεμοι που θα αρχίσουν να φύσουν από σήμερα αναμένεται να κρατήσουν το πλοίο μακρυά από τις ακτές, ενώ εκφράζονται ελπίδες ότι οι πυροσβέστες θα καταφέρουν να θέσουν υπό έλεγχο τη φωτιά μέχρι τα ξημερώματα της Πέμπτης.

"Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν 1.000 τόνοι αργού πετρελαίου στο πλοίο και μικρότερες ποσότητες άλλων επικίνδυνων υλικών", δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών της Κροατίας, χωρίς να αποκαλύψει ποιά άλλα επικίνδυνα υλικά υπάρχουν στο πλοίο. Εξέφρασε πάντως την βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει κίνδυνος έκρηξης στο πλοίο, αν και πρόσθεσε ότι μία έκρηξη θα είχε "καταστροφικές συνέπειες".

Το μήκους 193 μέτρων πλοίο Und Adriyatik έπλεε από την Κωνσταντινούπολη προς την Τεργέστη, μεταφέροντας "200 φορτηγά και εννέα τόνους επικίνδυνων υλικών", σύμφωνα με το υπουργείο Μεταφορών της Κροατίας.

Το ατύχημα έγινε 13 ναυτικά μίλια δυτικά της κωμόπολης Ρόβινι, που βρίσκεται στις βόρειες ακτές της Αδριατικής. Τα αίτια της πυρκαγιάς δεν έχουν διευκρινιστεί.

Τα όμορφα καράβια άσχημα καίγονται... Για δες τώρα εικόνα. Το αρχοντοβάπορο το έχουν τυλίξει οι καπνοί και οι φλόγες και οι λαμαρίνες του έχουν μαυρίσει... Άλλο όμως ήταν το μεγάλο πρόβλημα, όχι οι λαμαρίνες: Οι άνθρωποι που επέβαιναν στο φλεγόμενο πλοίο, τα καύσιμα και τα χημικά που μετέφερε. Έτσι από την πρώτη στιγμή σήμανε το καμπανάκι σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Από το αγαπητό φόρουμ Nautilia.gr αντιγράφω:

Παράθεση :

6/2/2008
BREAKING NEWS

Η ελληνική ναυτοσύνη και ψυχή για μία ακόμη φορά έγραψε τη δική της ιστορία στα παγωμένα νερά της Αδριατικής. Τούρκικο οχηματαγωγό πλοίο, τα λεγόμενα Ro-Ro, που εκτελούσε το δρομολόγιο από την Τεργιέστη προς Τουρκία, φορτωμένο με 202 νταλίκες, πήρε φωτιά, σήμερα το πρωϊ, από άγνωστη μέχρις στιγμής αιτία, ενώ έπλεε κοντά στη Ριέκα της Κροατίας.

Στην περιοχή έσπευσε το πλοίο των Μινωϊκών, ΙΚΑΡΟΣ που εκτελούσε το δρομολόγιο Πάτρα-Βενετία. Ο καπετάνιος ειδοποιήθηκε από τον Θάλαμο Επιχειρήσεων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Οι έλληνες ναυτικοί περισυνέλεξαν το πλήρωμα του τούρκικου οχηματαγωγού καθώς και 10 οδηγούς.

Ποιος είναι αυτός ο Θάλαμος Επιχειρήσεων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας; Μια από τις υπηρεσίες που μας γεμίζουν περηφάνια για το έργο που προσφέρει! Είναι το μάτι και το αυτί της Ελλάδας σε όλες τις θάλασσες και τους ωκεανούς του κόσμου. Εκεί θα πρωτοφτάσει το σήμα κινδύνου για κάθε πλοίο που κινδυνεύει και από εκεί θα δοθούν οι εντολές για την έρευνα και τη διάσωση ανθρώπων και εμπορευμάτων. Τα στελέχη του αποτελούν την αφρόκρεμα των υπαλλήλων του ΥΕΝ και του Λιμενικού Σώματος.

Είμαστε μάλιστα ιδιαίτερα περήφανες ως ελληνίδες καπετάνισσες καθώς πρόσφατα πληροφορηθήκαμε ότι στο δυναμικό της υπηρεσίας ανήκει και μία πρώην συνάδελφός μας. Από τις γέφυρες των πλοίων στη γέφυρα της έρευνα και διάσωσης του ΥΕΝ. Μια ακόμη γυναικεία κατάκτηση που αξίζει θερμά συγχαρητήρια!

Συγχαρητήρια όμως αξίζουν και όλοι όσοι έτρεξαν να βοηθήσουν το τουρκικό πλοίο. Το πλήρωμα του Ίκαρος, οι αρχές της πλησιέστερης χώρας, ειδικοί πυροσβέστες από την Ολλανδία και πολλοί ακόμα. Έτσι γίνεται πάντα στη θάλασσα. Εκεί μετράει μόνο ο άνθρωπος και όχι η φυλή του... Είναι νόμος αυτός και εκτός ελαχίστων θλιβερών εξαιρέσεων, τηρείται με ευλάβεια. Γιατί κανείς ποτέ δεν ξέρει πότε θα έρθει και η δική του σειρά να χρειαστεί βοήθεια.

Θα κλείσουμε το αφιέρωμα στο ατύχημα του UND ADRIYATIK με ένα βίντεο του you tube που δείχνει παραστατικά το μεγάλο αγώνα των πυροσβεστών από θάλασσα και αέρα να κατασβέσουν τη φωτιά:

Τι απέγινε το UND ADRIYATIK; Μπορείτε να το δείτε στο επόμενο βίντεο και αν γνωρίζετε ιταλικά θα μάθετε όλες τις λεπτομέρειες. Εμείς από όσο καταλάβαμε, οδηγήθηκε - κατακαμένο βέβαια - στο λιμάνι τις Τεργέστης.

ΔΑΝΑΗ έγραψε:

Κάθε φορά επίσης που θα επιβαστείτε σε πλοίο, προσέξτε αμέσως όλες τις οδηγίες που δίνονται για περίπτωση ατυχήματος. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε πού βρίσκονται τα σωσίβια, διαβάστε τις οδηγίες πώς τα φοράνε και αναζητήστε το σημείο στο οποίο πρέπει να πάτε αν συμβεί κάτι δυσάρεστο.
...............

Καλό θα είναι ακόμη να γνωρίζεις βασικές αρχές επιβίωσης αλλά και στοιχειώδεις πρώτες βοήθειες. Αχρείαστα να σου είναι όλα αυτά, αλλά πολλοί άνθρποι θα είχαν γλιτώσει αν τα γνώριζαν. Και το πρώτο που θα σου χρειαστεί είναι να γνωρίζεις κολύμπι. Αλλά και άριστος κολυμβητής να είσαι, μη διανοηθείς ποτέ να πέσεις στο νερό χωρίς σωσίβιο. Από την ώρα που θα βρεθείς στη θάλασσα κανείς δεν ξέρει πόσες ώρες θα περάσουν μέχρι να σε βγάλουν. Μόνο το σωσίβιο μπορεί να σε σώσει. Ειδικά αν έχει κυματισμό.

Και μια και είπαμε για σωσίβια... Για τα παιδιά είναι ανάγκη το σωσίβιο να έχει ειδικές διαστάσεις. Μην ντρέπεσαι και μην αδιαφορείς αν μεταφέρεις μαζί σου παιδιά, ρώτα αμέσως μόλις μπεις όχι που είναι το μπαρ ... αλλά πού είναι τα παιδικά σωσίβια.

Μια και είναι λεύκωμα, σίγουρα ισχύει ότι μπορούμε να γράφουμε και οι άλλοι... Εξάλλου το είδα και παραπάνω να συμβαίνει. Παίρνω λοιπόν το θάρρος και με αφορμή όσα γράφτηκαν για τα σωσίβια και μεταφέρω εδώ μια φρέσκια είδηση από το ΕΘΝΟΣ:

Παράθεση :

Επικίνδυνα σωσίβια στα ελληνικά καράβια


Με σωστικά μέσα αμφιβόλου ποιότητας, που δεν πληρούν τις κοινοτικές προδιαγραφές, φέρονται να έχουν εξοπλιστεί πολλά επιβατηγά πλοία

«E» 19/7

Σωσίβια... ανασφάλειας θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των επιβατών σε πλοία της ελληνικής ακτοπλοϊας. Για να περιορίσουν το κόστος, πολλές εταιρείες επιλέγουν σύμφωνα με καταγγελίες να προμηθεύονται σωσίβια άγνωστης προέλευσης, τα οποία δεν ανταποκρίνονται στις διεθνείς προδιαγραφές.

Το «έργο» τους διευκολύνει η... ελαστική ελληνική νομοθεσία, αλλά και η έλλειψη μηχανισμού ελέγχων από το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Πλοία στα οποία -ειδικά κάθε καλοκαίρι- επιβαίνουν χιλιάδες Ελληνες και ξένοι τουρίστες φέρουν σωσίβια-κακέκτυπα που δεν μπορούν να σώσουν τον επιβάτη σε περίπτωση ναυαγίου.

Στο πρόσφατο ατύχημα του επιβατηγού «Θεόφιλος» στις Οινούσσες, οι 475 ταξιδιώτες δεν χρειάστηκε να πέσουν τελικά στη θάλασσα, αφού η επιχείρηση εκκένωσης ολοκληρώθηκε με επιτυχία.

Στην περίπτωση, ωστόσο, που το πλοίο δεν στεκόταν «τυχερό», οι ειδικοί δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να θρηνούσαμε αρκετά θύματα, εφόσον τα σωσίβια αποδεικνύονταν αμφιβόλου ποιότητας. Και φυσικά, η κύρια ευθύνη βαραίνει το αρμόδιο Υπουργείο, το οποίο δεν μπορεί να ελέγξει την ποιότητα των σωστικών μέσων στα ελληνικά πλοία.

Αυστηρές προδιαγραφές

Οι προδιαγραφές για τα σωσίβια και τα σωστικά μέσα γενικότερα τέθηκαν από οργανισμούς όπως οι ΙΜΟ και SOLAS και βέβαια από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το παράδοξο είναι ότι, αν και η Ελλάδα είναι ναυτική χώρα και ισχυρή ναυτιλιακή δύναμη, οι οδηγίες του ελληνικού υπουργείου Ναυτιλίας δεν έχουν ακόμη εναρμονιστεί με αυτές της Ε.Ε. Τους δε ελέγχους των πλοίων αναλαμβάνουν οι εταιρείες νηογνωμόνων, οι οποίες όμως κατά την αυτοψία τους στα πλοία δεν είναι σε θέση παρά να ελέγξουν τα έγγραφα πιστοποίησης ή, το πολύ πολύ, την... όψη των σωσιβίων και τις διαστάσεις τους.

Ενα σωστό σωσίβιο πρέπει να είναι κατασκευασμένο από ανθεκτικό υλικό, να έχει ενισχυμένες ραφές, που θα αντέξουν στις συνθήκες της θάλασσας και μάλιστα ύστερα από μέρες έκθεσης σε κάθε καιρό. Το σωσίβιο πρέπει να έχει αντανακλαστικές ταινίες συγκεκριμένης τοποθέτησης και επιφάνειας, ώστε να φαίνεται από μίλια μακριά.

Οι ιμάντες του πρέπει να αντέχουν έλξη τέτοια, ώστε όταν οι διασώστες τραβήξουν τον ναυαγό από το νερό να αντέξουν το βάρος του. Πάνω από όλα όμως, το σωσίβιο πρέπει να είναι ικανό να παρέχει πλευστότητα, αρκετή ώστε να κρατήσει ένα βαρύ ενήλικα με το κεφάλι πάνω από το νερό και με το πρόσωπο προς τα πάνω.

...................

Πείραμα - σοκ

Βούλιαξε και ...ξηλώθηκε

Προκειμένου να ελέγξουμε την ποιότητα των σωσιβίων τουρκικής προέλευσης, τα οποία προτιμώνται ως φθηνότερα, πραγματοποιήσαμε δύο πειράματα: το πρώτο αφορούσε στην άνωση του σωσιβίου, δηλαδή στην πλευστότητα.

Θέλαμε να διαπιστώσουμε δηλαδή -όπως προβλέπουν οι προδιαγραφές- κατά πόσο το σωσίβιο μπορεί να διατηρήσει στην επιφάνεια της θάλασσας έναν ενήλικα βάρους μέχρι 120 κιλά. Το δεύτερο πείραμα αφορούσε στους ιμάντες του σωσιβίου και την αγκράφα ανέλκυσης του ναυαγού.

............

Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά.

Στο πρώτο πείραμα, το αμφιβόλου προέλευσης σωσίβιο απέτυχε, αφού η μέτρηση έδειξε μόλις 137 Νιούτον -με αποδεκτό όριο βάσει προδιαγραφών τα 150 Νιούτον- που σημαίνει ότι αντί να επιπλεύσει, το σωσίβιο με τον ναυαγό θα βυθιζόταν!

Στο δεύτερο πείραμα, οι ιμάντες ξηλώθηκαν εντελώς, ενώ η αγκράφα εκσφενδονίστηκε στον αέρα, αποδεικνύοντας την κακή ποιότητα του υλικού. Ούτε καν η σφυρίχτρα, που κρεμόταν από το σωσίβιο, δεν ήταν πιστοποιημένη!

ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΑ - ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΓΕΝΗΣ

Είναι πράγματι απαράδεκτα πράγματα αυτά να συμβαίνουν σε μια χώρα όπως η δική μας που έχει τεράστια ναυτική παράδοση αλλά και στηρίζεται εν πολλοίς στην ακτοπλοΐα καθώς αυτό που πουλάει είναι οι διακοπές στα νησάκια της.

Κι επειδή μέρες που είναι πολλοί από μας θα βρεθούν σε ένα καράβι να ταξιδεύουν, ίσως δεν είναι καθόλου κακή ιδέα να προμηθευτούμε το δικό μας ασφαλές σωσίβιο και όχι να βάλουμε τη ζωή μας σε κίνδυνο.

Ειλικρινά πάντως βρίσκω απίστευτο να συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Πόσο τελικά κοστολογούν μερικοί την ανθρώπινη ζωή;

G. Σήμερα η σειρά λέει G και λέει ακόμη να μιλήσουμε για πλοίο και μόνο για πλοίο.

Διαλέξαμε το Gema B. Για το όνομα... κι ας είναι με ένα m...

Gema λοιπόν και μάλιστα B! Την άλλη, τη συνονόματή της ακόμη την ψάχνουμε, τι λέει εδώ και τι λέει παρακάτω... και μήπως έχει και συνέχεια και τι σημαίνει ο τίτλος και γιατί ο Λιαντίνης κρατάει υψωμένο το δάχτυλο στο οπισθόφυλλο. Κοιτάξτε, σήμερα κάνει πάρα πολλή ζέστη, καρδιά του καλοκαιριού και αρχή των Dies Canicularii, δεν είμαστε για βαριές φιλοσοφίες και άλλα μυστήρια. Μέτρια και ταπεινά ας περιοριστούμε στα καραβάκια μας και στον κόσμο της θάλασσας. Τι δουλειά έχουμε εμείς με τους στεριανούς;

Καράβια καραβάκια που παν γιαλό γιαλό...

Το δικό μας, το Gema B σήμερα ειδικά πήγε Θεσσαλονίκη. Να και ένας δεύτερος λόγος να σας το παρουσιάσουμε. Δεν είναι ελληνικό καράβι, σπανιόλικο είναι, μα τη Θεσσαλονίκη την επισκέπτεται τακτικά. Ώρα όμως να γνωρίσουμε και τη θωριά του:



Ένα κλασικό φορτηγό πλοίο κοντέινερ. Μήκος 165 και πλάτος μόλις 23 μέτρα. IMO Number: 8522315 και Callsign: EASZ

GROSS TONNAGE 13.770 tons (ε, τι θα χώραγε με 165 μέτρα μήκος; ) και DWT θέρους 18.155 tons. Αυτό είναι το όριο σε βάρος... ούτε κιλό παραπάνω! Και για να μην το ξεπερνάνε είτε από αφέλεια είτε από σκοπιμότητα, όλα τα καράβια φέρουν ευδιάκριτες ενδείξεις στο εξωτερικό τους μέρος που φανερώνουν στο έμπειρο μάτι αν είναι παραφορτωμένα.

Η κυριότερη ένδειξη είναι ο δίσκος ασφαλείας (Plimsoll) (κοινώς μπάλα) που είναι χαραγμένος εξωτερικά και στο μέσο του μήκους του πλοίου.


Παρατηρήστε ότι πάνω από τη διάμετρο αυτού του κύκλου αλλάζει και το χρώμα, ως πρόσθετο μέτρο διαπίστωσης της κατάστασης φόρτωσης του πλοίου. Στη Βικιπαίδεια μπορείτε να βρείτε αναλυτικές πληροφορίες για το δίσκο ασφαλείας αλλά και για τα υπόλοιπα περίεργα σχεδιάκια που βλέπετε δίπλα του.

Βασικός υπεύθυνος σε ένα καράβι για τη φόρτωση είναι ο υποπλοίαρχος. Φυσικά ο πλοίαρχος οφείλει να τον ελέγχει, όπως και κάθε άλλον μέσα στο σκάφος. Αλλά το βαρύ καθήκον της σωστής φόρτωσης του καραβιού είναι ουσιαστικά στα χέρια του υποπλοιάρχου και ο οποίος είναι υποχρεωμένος για το σκοπό αυτό να κάνει πολλούς και δύσκολους υπολογισμούς. Ακριβώς γι' αυτό αλλά και για άλλα καθήκοντα που έχει και απαιτούν πολλή γραφική εργασία, το παρατσούκλι του στα καράβια είναι Γραμματικός.

Η καλή ή η κακή φόρτωση ενός πλοίου είναι ζήτημα όχι μόνο τήρησης των κανονισμών και αποφυγής προστίμου αλλά ασφαλείας και αξιοπλοΐας του σκάφους. Για το λόγο αυτό οι Φορτώσεις είναι ένα από τα βασικότερα μαθήματα της Σχολής Πλοιάρχων. Συχνά ο όρος Φορτώσεις συνοδεύεται ή και αντικαθίσταται από τον όρο Ευστάθεια, καθώς περί αυτού πρόκειται κυρίως. Θα καταφέρει το καράβι να σταθεί στην επιφάνεια του νερού με τη συγκεκριμένη φόρτωση ή...

Εκτός από το δίσκο ασφαλείας τα πλοία φέρουν σχετικές ενδείξεις τόσο στην πλώρη όσο και στην πρύμη τους:


Οι αριθμοί αυτοί φανερώνουν το βύθισμα του σκάφους στην πρύμη. Αντίστοιχα μπορείτε να τους διακρίνετε και στην πλώρη της Γκέμα Β.



Δεν είναι απαραίτητο ένα πλοίο να έχει το ίδιο βύθισμα στην πλώρη και το ίδιο στην πρύμη. Η διαφορά όμως αυτών των βυθισμάτων είναι σημαντική για την ευστάθεια και ονομάζεται διαγωγή. Θα λέγαμε ότι είναι ιδιαίτερα επιτυχής ο όρος καθώς παραπέμπει στη διαγωγή του ανθρώπου... και αντίστοιχα μπορείτε να την χαρακτηρίσουμε και στα πλοία ως καλή ή κακή διαγωγή.

Σημαντικός είναι επίσης ο μέσος όρος των βυθισμάτων πλώρης και πρύμης. Κανονικά πρέπει να συμπίπτει με το βύθισμα που διαβάζουμε εξωτερικά του σκάφους και δίπλα ακριβώς από το δίσκο ασφαλείας. Να πούμε ότι υπάρχει ένα όριο ασφαλείας για μικρές διαφορές αυτού του μέσου όρου με το μέσο βύθισμα του σκάφους, όπως το βλέπουμε δίπλα στο δίσκο ασφαλείας αλλά σε κάθε περίπτωση διαφοράς έχουμε φαινόμενα Sagging και Hogging ή ελληνιστί: καμπύλωση και κύρτωση.

Όταν το sagging ή το hogging ξεπεράσουν τα προβλεπόμενα από τους κανονισμούς ασφαλείας, το πλοίο ενδέχεται να κοπεί στα δύο.


Δυστυχώς έχουμε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις... ιδιαίτερα σε μεγάλου μήκους πλοία και μάλιστα όταν συναντήσουν μεγάλο κυματισμό. Τότε η μέση του σκάφους υφίσταται σοβαρότατες καταπονήσεις και είναι καθαρά θέμα τύχης να αντέξει τις κοπώσεις που υφίσταται.

Ειδικά για πλοία πετρελαιοφόρα αλλά και σαν τη Gema B, δηλαδή κοντέινερ, ισχύουν πρόσθετοι κανόνες φορτώσεως. Το υγρό φορτίο στα πρώτα που έχει την τάση να κινείται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αλλά και το φορτίο που φέρουν τα κοντέινερ στο κατάστρωμα, επηρεάζουν σημαντικά την ευστάθεια του σκάφους και ο Γραμματικός έχει έξτρα δουλειά να κάνει προκειμένου να τα φορτώσει με ασφάλεια.

Για τα κοντέινερ ο κίνδυνος είναι από το ύψος των εξάλων... Είναι κι αυτό σημαντικό όσο και το βύθισμα και επηρεάζει τη συμπεριφορά του σκάφους και συγκεκριμένα την εφεδρική πλευστότητα. Σημειώνεται ότι το ελάχιστο ύψος εξάλων αντιστοιχεί με το μέγιστο βύθισμα του σκάφους αλλά και πάλι ρόλο παίζει και το μήκος του σκάφους. Ακόμη, για τα δεξαμενόπλοια χορηγείται μικρότερο ύψος εξάλλων έναντι των άλλων πλοίων. Αυτό και επηρεάζει την κατάσταση στο κατάστρωμα του σκάφους σε ώρα μεγάλου κυματισμού, καθώς το μικρό ύψος εξάλλων επιτρέπει στη θάλασσα να κατακλύζει ευκολότερα το κατάστρωμα.
Όπως καταλαβαίνετε κάτι τέτοιο είναι εντελώς ανεπιθύμητο για ένα πλοίο κοντέινερ. Το να περάσει η θάλασσα από πάνω του μπορεί να σημάνει και την απόσπαση μέρους του φορτίου... Τι θα συμβεί τότε; Μόνο οι θεοί της θάλασσας μπορούν να αποφασίσουν. Τα πλάνα πάντως του γραμματικού θα πάνε στο βρόντο...

Σε όσα σας είπαμε για τη φόρτωση και τις δυσκολίες που παρουσιάζει, προσθέστε τώρα την ηλικία της Gema B. Είναι κατασκευής του 1985. Είκοσι τριών χρόνων βαπόρι. Για να επιζεί και να ταξιδεύει σίγουρα είχε καλούς αξιωματικούς που ήξεραν να την προσέχουν και να την οδηγούν με ασφάλεια στον προορισμό της. Της ευχόμαστε το ίδιο να συμβαίνει και για όσο ακόμη χρόνο θα βρίσκεται στις θάλασσες.

Ανατροπή στη σειρά του λευκώματος σήμερα... Αφήνουμε στην άκρη το λατινικό αλφάβητο και πιάνουμε το δικό μας καθώς έκτακτα γεγονότα της σημερινής μέρας έστρεψαν το ενδιαφέρον μας σε δύο πλοία της ακτοπλοΐας... Αυτά που τις μέρες αυτές τρέχουν και δε φτάνουν για να μας κουβαλήσουν στα νησάκια του αρχιπελάγους.

Τρέξε τρέξε όμως τα κατάφεραν να τρακάρουν. Ευτυχώς ελαφρά... Και ελαφρά ήταν και οι λιγοστοί τραυματίες. Το φταίξιμο ως είθισται προσπάθησαν και πάλι να το ρίξουν στον καπετάνιο. Δεν πρόσεξε, λέει, πήγε να μπει στο λιμάνι της Άνδρου και στούκαρε πάνω σε άλλο καράβι που ήταν δεμένο στην προβλήτα και φόρτωνε οχήματα και επιβάτες.

Ο "ατζαμής" ήταν το Superferry II, το "θύμα" το Θεολόγος. Μονίμως ευαισθητοποιημένοι σε κάθε είδους θύμα, αλλά και λόγω ονόματος, ο αγαπημένος μου παππούλης ήταν κι αυτός Θεολόγος, διαλέγουμε αυτό το καράβι για σήμερα:


Κατάπρυμα για να φαίνεται το όνομα στα ελληνικά επιτέλους: ΘΕΟΛΟΓΟΣ και το λιμάνι νηολογίου του ΠΕΙΡΑΙΑΣ! Να μη μείνει παραπονεμένο και το Θ που έτσι κι αλλιώς δε θα το συναντούσαμε στο λατινικό αλφάβητο!

Είναι η ώρα που το καράβι προσπαθεί να δέσει. Έχει ήδη δώσει κάβους και τους φερμάρουν με τα ειδικά μηχανήματα για να έρθει το καράβι κοντά στην προβλήτα. Στην άκρη του καταπέλτη κάποιος μέλος του πληρώματος παρακολουθεί και ενημερώνει τη γέφυρα του σκάφους για να γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις. Σαφώς και είναι μια ώρα υψηλού κινδύνου η ώρα της πρόσδεσης. Ειδικά αν φυσά αέρας ή το λιμάνι είναι άβολο. Στα δικά μας λιμάνια συνήθως ισχύουν και τα δύο... Γι' αυτό και τα ατυχήματα είναι συχνά την ώρα που τα πλοία δένουν.

Το ίδιο ακούσαμε πως συνέβη και σήμερα στην Άνδρο. Δεν ήταν μόνο η απροσεξία του καπετάνιου αλλά και το λιμάνι δεν είναι από τα καλύτερα. Μικρό και με το ζόρι μπαίνουν μέσα τα μεγάλα πλοία που σήμερα απασχολούνται στην ακτοπλοΐα. Ευτυχώς οι ζημιές και οι τραυματισμοί δεν ήταν σοβαροί. Και πάλι όμως η ταλαιπωρία των επιβατών δεν αποφεύχθηκε. Διότι είναι πάγια τακτική και καλά κάνει και είναι ακόμη και σε μικρά επεισόδια σύγκρουσης να γίνεται έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την κατάσταση των πλοίων.

Κάποιοι αγανακτισμένοι επιβάτες διαμαρτύρονταν στα ραδιόφωνα πως η καθυστέρηση τους έκανε να χάσουν το αεροπλάνο... Εμ, καράβια είναι αυτά. Να αφήνετε πάντα περιθώριο και για απρόβλεπτα γεγονότα όταν προγραμματίζετε το ταξίδι σας.

Το σημερινό ατύχημα ας γίνει όμως αφορμή να είμαστε όλοι περισσότερο προσεκτικοί τις στιγμές που το πλοίο μπαίνει ή βγαίνει από το λιμάνι. Στα αεροπλάνα τις αντίστοιχες στιγμές μας ζητάνε να δένουμε τη ζώνη μας. Στα καράβια που κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται, ας παίρνουμε τουλάχιστον μόνοι μας κάποια στοιχειώδη μέτρα προφύλαξης. Αναφέρομαι ειδικά σε κάποιους βιαστικούς που συνωστίζονται στις σκάλες φορτωμένοι μπαγάζια ακόμη και παιδιά στα χέρια. Τι θα συμβεί σε ένα γκντουπ του πλοίου;

Κι ακόμη χειρότερα κάποιοι άλλοι κατεβαίνουν στο γκαράζ και βάζουν μπροστά τα αυτοκίνητα. Μερικοί δε διστάζουν και να τα μετακινήσουν. Το είδα πέρυσι να συμβαίνει στο λιμάνι της Αστυπάλαιας, και ανατρίχιασα... Βέβαια δε φταίνε οι επιβάτες. Υποχρέωση του πληρώματος είναι να βρίσκονται εκεί και να επιβάλλουν την τήρηση των κανονισμών μέχρι κεραίας.

Ανατριχιαστικό είναι επίσης να βλέπεις ανθρώπους να συνωστίζονται είτε στον καταπέλτη είτε στην προβλήτα πριν καλά καλά το πλοίο δέσει. Κι όμως εκεί και αν είναι κίνδυνος θάνατος. Ειδικά από τους κάβους που φερμάρουν και μια τόση δα απροσεξία αρκεί για να σπάσουν. Και τότε... φέξε μου και χτύπησα!!! Μακριά πάντα από τους κάβους. Όσο πιο μακριά μπορείτε. Ειδικά όταν τους βλέπετε να τεντώνουν.

Νομίζω πως αξίζει μια ματιά και στο "δράστη". Το καράβι με το εντυπωσιακό όνομα SUPERFERRY II:


PRINCE LAURENT; Ναι. Δεν έκανα λάθος. Αυτό ήταν το παλιό όνομα του SUPERFERRY II. Είναι ένα παλιό καράβι το ΣΟΥΠΕΡ ΦΕΡΥ 2. Πολύ παλιό. Μπορεί σήμερα να έχει πρόθεμα το Σούπερ και μια σούπερ εμφάνιση:



μα είναι ένα παμπάλαιο καράβι της ελληνικής ακτοπλοΐας. Όπως διαβάζουμε στις πληροφορίες του vesseltracker.com:

BUILD 1974 - BUILDER BOELWERF TEMSE - BELGIUM

Κατασκευάστηκε το 1974, δηλαδή είναι σήμερα 34 ετών!!!

Μέχρι το 1992 είχε το όνομα που αναφέρθηκε παραπάνω και σημαία Βελγίου. Έπειτα έπιασε τα 18 και "ενηλικιώθηκε". Οι Βέλγοι ευγενικά το αποχαιρέτισαν και το έστειλαν στην Ελλάδα να εξυπηρετεί την τουριστική κίνηση του αρχιπελάγους. Για ένα μικρό διάστημα αναφέρεται και ως IONIAN EXPRESS. Αμέσως μετά το βλέπουμε με το όνομα που σήμερα είναι γνωστό, το ίδιο που απασχόλησε και όλα τα ΜΜΕ με το ατύχημα που προκάλεσε στο λιμάνι του Γαυρίου στην Άνδρο.

Εκτός από ονόματα τα καράβι άλλαξε και πολλές εμφανίσεις αλλά και χέρια ιδιοκτητών:



Τότε ήταν ακόμη PRINCE LAURENT. Στα 1992 πουλήθηκε στην εταιρεία του Στρίτζη και το 2000 μεταφέρθηκε στην εταιρεία Μπλου Φέρρις.

Αντίθετα ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ναυπηγήθηκε στα 2000 στην Ιαπωνία. Έμεινε με ιαπωνική σημαία ως τα 2006 και με όνομα FERRY KOCHI. Από το Μάη του 2006 μετακόμισε στην ελληνική σημαία και στην εταιρεία IONIAN FAST FERRIES MARITIME.

Θα μπορούσαμε λοιπόν με τα στοιχεία αυτά τη χτεσινή σύγκρουση πλοίων να την πούμε και σύγκρουση γενεών... καθώς τα δύο καράβια τα χωρίζει ένα τέταρτο του αιώνα.

Πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα για τα πλοίαπου τρακαραν έκανες Ελίνα.
εκείνο το κομμένο στα δύο είναι το Prestige το γνωστο που μόλυνε τις ακτές της Ιβηρικής;

Πρέπει να είναι το Πρεστίζ... έτσι διαβάζω κι εγώ στην πλώρη, Θαλασσινούλα.

Θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που άκουσα για πλοίο που κόπηκε ήμουν μπαρκαρισμένη. Η είδηση ήρθε με το γνωστό δελτίο ειδήσεων από τον ασύρματο... Τώρα φαντάζομαι πως το ίδιο θα γίνεται με μέιλ.

Αμέσως μετά άναψαν τα VHF. Κανάλι αρβύλα... Τα πιο απίθανα ακούγαμε. Αυτό που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ είναι αυτό που άκουσα για έναν ανθυποπλοίαρχο. Νέο παιδί... Κόπηκε το καράβι κι εκείνος βρέθηκε ένα μερόνυχτο στη μέση του ωκεανού στο ένα από τα δύο κομμάτια που ευτυχώς συνέχισε να επιπλέει. Όταν η μέρα ξημέρωσε έκπληκτοι είδαν οι άλλοι που ήταν μαζί του να έχουν γίνει κάτασπρα τα μαλλιά του. Σε μια νύχτα. Από την αγωνία λέγανε. Ειλικρινά δε γνωρίζω κατά πόσο αληθεύει κάτι τέτοιο. Αν όμως είναι σωστό, καταλαβαίνει κανείς τι σύγκρουση συναισθημάτων βιώνει ένας ναυαγός. Ποτέ κανείς να μην ξαναζήσει τέτοια αγωνία και πανικό που δοκίμασε εκείνο το παλικάρι.