Oh mon amour

Απόψε θυμήσου...

Ποιο καλέ μου απ' όλα;

Οι αναμνήσεις

Έρχονται στιγμές που η αγάπη δεν μπορεί να γεμίσει τη ζωή μας
έρχονται στιγμές που μια ανάμνηση αρκεί να ζεστάνει τη ψυχή μας.

Οι αναμνήσεις μην το ξεχνάς δε σε αφήνουν στις δύσκολες τις ώρες
θά 'ναι μαζί σου όπου κι αν πας και χέρι χέρι θα περάσετε τις μπόρες...

Έλεγα λοιπόν δες πώς είναι η ζωή αφού έπαιξες μαζί μου
έφυγες μ' ανάμνηση αγάπης δυνατή ή δεν ήσουν στη ζωή μου;

Οι αναμνήσεις μην το ξεχνάς δε σε αφήνουν στις δύσκολες τις ώρες
θά 'ναι μαζί σου όπου κι αν πας και χέρι χέρι θα περάσετε τις μπόρες...

Ξέρεις τι θα πει να είσαι 19 χρονών και να φεύγεις;

Από όλα όσα γνώριζες

Από όλα όσα αγάπησες και όλα όσα σε αγάπησαν...

Δεν το ξέρεις αν δεν το ζήσεις.

Κι αν το ζήσεις δεν το ξεχνάς ακόμη και αν περάσουν τριάντα χρόνια...

Με ένα φυλλάδιο στην κωλότσεπη...

Στο Ελληνικό και με την Ιμπέρια στη Βαρκελώνη.

Hotel Colon το πρώτο βράδυ... Σαν απόψε... το πιο δύσκολο βράδυ.

Θες να φύγεις. Να τα αφήσεις όλα πίσω σου. Να ρίξεις μαύρη πέτρα. Έτσι λες.

Κι όταν βρεθείς εκεί που ονειρεύτηκες αρχίζεις να λαχταράς ό,τι άφησες.

Ρωτάς αν θα το έκανα πάλι; Αν μετάνιωσα;

Τι κουτές ερωτήσεις...

Θα ήμουν μια άλλη αν δεν το είχα κάνει. Εμένα όμως πώς μου ζητάς να αρνηθώ τον ίδιο μου τον εαυτό; Να ακυρώσω ό,τι πολύ αγάπησα;

Και ο έρωτας; Η ζωή; Τα νιάτα;

Μη ρωτάς πράγματα που απάντηση δεν έχουν.

Αυτή είναι η ζωή. Έτσι απλά. Η ζωή των ναυτικών. Το ξέρουν από την αρχή. Και όμως παίρνουν το δρόμο. Τραβάνε μαγνητισμένοι να συναντήσουν την αρμύρα της μεγάλης αγαπημένης. Κι άλλος έρωτας αυτό τον έρωτα να συγκρατήσει δεν μπορεί.

Κι όταν φτάσεις, όταν ανέβεις στο καράβι και αρχίσει το ταξίδι... ενώνεις την αρμύρα των ματιών σου με το κύμα.

Ε, σεις κοπελούδες... που τώρα ξεκινάτε. Τα έχετε μετρήσει αυτά; Ξέρετε τι θα σας δώσει η γαλανή κυρά και τι θα σας πάρει;

Αν ξέρετε, τραβάτε χωρίς καθυστέρηση. Το φυλλάδιο στην κωλότσεπη και καλά σας ταξίδια. Και πού ξέρετε; Ίσως εσείς να φανείτε πιο τυχερές... Να της πάρετε τουλάχιστον περισσότερα από όσα θα σας κλέψει...

Μα προσοχή. Την ώρα που το κουράγιο θα λιγοστεύει, την ώρα που θα σκύβετε στα ρέλια και θα κοιτάτε το σκούρο μπλε σχεδόν μαύρο... μη βρίζετε τη θάλασσα. Από δάκρυα είναι φτιαγμένη...

ΔΑΝΑΗ έγραψε:

Ξέρεις τι θα πει να είσαι 19 χρονών και να φεύγεις;

Από όλα όσα γνώριζες

Από όλα όσα αγάπησες και όλα όσα σε αγάπησαν...

Δεν το ξέρεις αν δεν το ζήσεις.

Κι αν το ζήσεις δεν το ξεχνάς ακόμη και αν περάσουν τριάντα χρόνια...

Με αφορμή τα γενέθλια του HOMA EDUCANDUS, ετούτη την επέτειο των 30 χρόνων, το θέμα Οι ώρες τώρα τρίζουν και κυλάνε τόσο αργα. που ήρθε πάλι στην επιφάνεια αλλά και μια υπογραφή που άλλαξε και μας "Ταξιδεύει στη γη, όπως οι Δίδυμοι στον ουρανό" ήταν αδύνατο να μην ανατρέξω στο παλιό καλό βιβλίο του Ντέιβις "Θεός και Μοντέρνα Φυσική". Κεφάλαιο Χρόνος... Έχω σκοπό να το ανεβάσω και σαν ξέχωρο θέμα, εδώ θα περιοριστώ σε ένα μικρό απόσπασμα του κεφαλαίου, αφιερωμένο στο "παρόν" θέμα:

Παράθεση :

"... υποπτεύεται κανείς ότι στην πραγματικότητα ο χρόνος δεν ρέει καθόλου. όλα είναι προϊόντα της φαντασίας μας.

Όταν προσπαθούμε να συλλάβουμε την προέλευση της αντίληψής μας για τη ροή του χρόνου, συναντούμε τα ίδια αξεδιάλυτα προβλήματα που παρουσιάζονται όταν επιχειρούμε να κατανοήσουμε το "εγώ", και είναι δύσκολο να μη σχηματίσουμε την εντύπωση ότι αυτά τα δύο προβλήματα σχετίζονται στενά μεταξύ τους. Μόνο μέσα στο ρεύμα του χρόνου μπορούμε να αντιληφθούμε τους εαυτούς μας.

Ο Hofstadter έχει γράψει για μια "περιστρεφόμενη δίνη αυτοαναφοράς" που δημιουργεί ό,τι ονομάζουμε συνείδηση και αυτογνωσία.

Προσωπικά πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή ακριβώς η δίνη οδηγεί τη φυσιολογική ροή του χρόνου. γι' αυτό και υποστηρίζω ότι το μυστήριο του "νου" θα ξεδιαλυθεί μόνον όταν κατανοήσουμε το μυστικό του χρόνου."

Περιστρεφόμενη δίνη αυτοαναφοράς λοιπόν... κλικ. Πατώ κι απόψε το κουμπάκι...

Και απόψε με πάει στην Ελαφίνα.


Και στην καμπίνα δοκίμου πλοιάρχου...

Δεν έχω ούτε μια φωτογραφία εκείνης της καμπίνας. Να είχαμε τότε τις ευκολίες τις σημερινές... Μια μηχανούλα Agfapocket όλο κι όλο. Και να περιμένεις να γυρίσεις Αθήνα για να δεις τι έβγαλες... Έστω όμως και έτσι δεν μπορείτε να φανταστείτε τη συγκίνηση όταν τις βλέπω. Ο χρόνος; Αστραπιαία γυρίζει εκεί.

Την ώρα που ανέβηκα πρώτη φορά στο πλοίο. Και με υποδέχτηκε σκαιός και βλοσυρός ο πλοίαρχος. Νομίζω πως το ίδιο θα ήταν και αν υποδεχόταν άντρα δόκιμο. Γι' αυτό και το εκτιμώ αφάνταστα που κράτησε αυτή τη στάση. Δεν ήταν κακός. Όχι. Κράτησε πολύ απλά την απόσταση που ταιριάζει στη θέση του καπετάνιου από ένα άψητο δοκιμάκι.

Το πιο θετικό σε εκείνο το πρώτο μου μπάρκο ήταν που το καράβι είχε γυναίκα μαρκόνισσα. Και δεν ήταν άλλη από τη σύζυγο του πλοιάρχου. Η κυρία Κατερίνα. Κυρία με τα όλα της. Η παρουσία της και μόνο στάθηκε για μένα σωτήρια. Δε βρήκα την άρνηση και την έκπληξη που αργότερα συνάντησα σε άλλα καράβια. Και αυτό νομίζω πως είχε επίδραση και στη συμπεριφορά του κάπταιν. Ήταν ο άνθρωπος προετοιμασμένος με τον καλύτερο τρόπο να δεχτεί γυναίκα δόκιμο. Δεν του ήρθε κεραμίδα...

Θυμάμαι ακόμη πώς με υποδέχτηκε. Μην περιμένεις, μου είπε, επειδή είσαι γυναίκα να σε βοηθήσω να κουβαλήσεις τη βαλίτσα σου! Δεν το περίμενα. Αλλά και δεν ενοχλήθηκα που το είπε. Ίσα ίσα. Κατάλαβα πως εκεί δε θα με δουν σαν κοριτσάκι αλλά σαν δόκιμο. Κι αυτό ήθελα κι εγώ.

Κανονικά τις βάρδιες μου στη γέφυρα και κανονικότατη εξάσκηση και στην κουβέρτα. Καμία εξαίρεση αλλά και καμία αγγαρεία για να μου δείξουν πως δεν κάνουν οι γυναίκες για τα πλοία. Υπήρξα πραγματικά τυχερή σε εκείνο το πρώτο ταξίδι. Και έμαθα νομίζω όσα θα έπρεπε να μάθει ένας δόκιμος μέσα στο ελάχιστο διάστημα που τότε διαρκούσε ένα εκπαιδευτικό ταξίδι. Δυο μήνες. Όλο και όλο. Σήμερα ευτυχώς οι δόκιμοι έχουν 12 μήνες σε καράβι πριν αποφοιτήσουν. Και τρία χρόνια σπουδών αντί για τα δύο τα δικά μας. Άλλοι καιροί. Άλλες όμως και οι ανάγκες του τότε και του τώρα. Θέλω να πω ότι δεν υστερούσε σε τίποτε η εκπαίδευσή μας. Μάλλον το αντίθετο...

Ήταν βεβαίως και το πείσμα το δικό μας μεγάλο ατού. Είχαμε τόσα ακούσει που μας είχε πιάσει το γινάτι να αποδείξουμε πως μπορούμε να τα καταφέρουμε.

Μου λένε καμιά φορά τώρα οι άνθρωποι πως τους τρομάζω... Πως είμαι λέει πολύ σκληρή και τους θυμίσω Θάτσερ και δεν ξέρω τι άλλο έχω ακούσει. Ίσως και να έχουν δίκιο.

Μα θα έπρεπε κάποιος να ξέρει τα πριν και τα μετά για να καταλάβει... Τι πρόβατο ήμουν όταν τελείωσα το λύκειο και τι πέρασα για να εμπεδώσω το Homo homini lupus.

Οι άλλες της γενιάς μου γύρναγαν από νωρίς στα πάρτι, στα σινεμά, στα ραντεβουδάκια. Για μένα αυτά όλα ήταν ένας κόσμος απαγορευμένος και άγνωστος. Δε με άφησαν ποτέ να βγω βόλτα καν με τις φίλες μου μέχρι που τελείωσα το λύκειο. Και ούτε κι εγώ επαναστάτησα σαν παιδί να το ζητήσω. Απίστευτο; Και όμως αληθινό.

Θυμάμαι τον πατέρα μου που όταν κατάλαβε ότι με είχε παραφτιάξει άβουλο ζυμάρι με προκαλούσε να πάρω αποβολή και μου έταζε δώρο!!! Δεν το κέρδισα ποτέ.

Για κακή τύχη πολλών όμως ήρθε μετά το καράβι. Κι εκεί το προβατάκι αναγκάστηκε να πετάξει την προβιά για να επιβιώσει. Και να βγάλει νύχια και δόντια. Πώς να τα τροχίσω τώρα που έχουν παρασκληρύνει από τα χρόνια; Απορώ πώς θα είχα καταντήσει αν δεν είχα περάσει αυτά που πέρασα στη θάλασσα. Κι ακριβώς με αυτή την πείρα δε λυπάμαι κανέναν που τον περνούν δια πυρός και σιδήρου μέχρι να γίνει ... άνθρωπος. Ποιος σας είπε ότι με γλυκανάλατες ανατροφές μπορούμε να ετοιμάσουμε ικανούς ανθρώπους για τη σημερινή ζούγκλα; Ή μήπως δεν είναι άγρια ζούγκλα αυτή η κοινωνία;

Νιώθω λοιπόν βαθιά ανάγκη να ευχαριστήσω όλους όσους εκείνα τα χρόνια με βοήθησαν να σκληραγωγηθώ και να μάθω να στέκομαι όρθια. Και ίδια ακούω να εκφράζουν ευχαρίστηση οι μαθητές μου όταν μεγαλώσουν και εκτιμήσουν σωστά τι πήραν και τι δεν πήραν από μένα. Δεν είναι τα γράμματα. Αυτά τα μαθαίνει κανείς και ανοίγοντας μόνος του ένα βιβλίο. Η αγωγή είναι πολλά περισσότερα.

Χρειάστηκε σήμερα να θυμίσω σε μια φίλη την παιδαγωγική μάστιγα του Ταϋγέτου. Τι νομίζεις, τη ρώτησα... έτσι τυχαία κάνω όσα κάνω; Λέμε διαβάζουμε Λιαντίνη. Ωραία. Ας προσέξουμε λοιπόν τι υποστηρίζει για την αγωγή και ποιο μοντέλο προβάλλει. Το μοντέλο της Σπάρτης. Αυτό που πέταγε παιδιά στον Καιάδα... Έτσι το κατηγορούν. Αμ δε. Είναι που δε θέλουν να δουν την αλήθεια. Πως αυτό το σύστημα αγωγής κράτησε κάποτε Θερμοπύλες. Κι έτσι λοξοκοιτούν προς άλλα συστήματα που ετοιμάζουν τρέσες...

Δε μιλάμε για βαρβαρότητα. Όχι αυτό. Μα μπορείς από το μάρμαρο να βγάλεις άγαλμα αν δεν το σμιλέψεις; Αν αντί να το "πονέσεις" το αρχίσεις στα ... χαδάκια; Κι εμένα στην Ελαφίνα μόνο χαδάκια και γλύκες δε μου έκαναν. Ευτυχώς.

Και στη γέφυρα με τα καθαρά μου ρουχαλάκια με ανέβασαν να μου μάθουν τα σχετικά:


Αλλά και στην κουβέρτα κατέβηκα και έφαγε η μούρη μου γράσο και μπογιά και σκουριά:


Εγώ που δεν ήξερα ούτε πιάτα να πλύνω στο σπίτι μου... Και όμως ο άνθρωπος κρύβει μέσα του τεράστια δύναμη. Αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία για να την εκδηλώσει. Αλλιώς σαπίζει και χάνεται και μαραίνεται...

Άλλος άνθρωπος έφτασα εκείνη τη μέρα πριν τριάντα χρόνια στην Ελαφίνα και άλλος γύρισα δυο μήνες μετά στην Αθήνα. Μεγάλο σχολείο το καράβι. Μεγάλο σχολείο η κάθε δυσκολία που περνάμε.

Άν πόνεσα; Αν έκλαψα; Πολύ... Μπορεί να μην έχω φωτογραφία της πρώτης μου καμπίνας και ακριβώς να έφταιξε που μόνο για φωτογραφίες δεν είχα κέφι εκεί μέσα. Σαν έκλεινα την πόρτα και βρισκόμουν μόνη με εμένα. Αχ, και να με άκουγε εκείνη την ώρα η μάνα μου. Θα έτριβε τα χέρια της από τη χαρά της, γιατί αυτή μου τά 'λεγε αλλά εγώ δεν την άκουσα.

Δυο μήνες μετά ήταν αργά πια να την αφήσω να το καταλάβει. Το προβατάκι δεν υπήρχε πια. Και οι άνθρωποι που με γνώρισαν από κει και μετά έχουν δίκιο να λένε πως ώρες ώρες τους τρομάζω... Ένα δεν έχουν δίκιο. Να νομίζουν πως έτσι στην τύχη και κατά λάθος ή και από γεννησιμιού μου φτιάχτηκα έτσι. Ή πως την όποια δύναμη μου χάρισε εκείνη η σκληρή ζωή στη θάλασσα την έχω για επίδειξη και σπατάλη. Μόνο όπου πρέπει και όσο πρέπει. Μέτρο. Η θάλασσα στο μαθαίνει κι αυτό. Η θάλασσα που ξέρει να φουρτουνιάζει και ξέρει να γίνεται και λάδι... Κι εσύ αλλιώς θα ταξιδέψεις στα κύματα κι αλλιώς στη μπουνάτσα, αλλιώς στο τραβέρσο και αλλιώς με γεμάτα αμπάρια, αλλιώς μεσοπέλαγα κι αλλιώς στα στενά και στις ξέρες... Δε θέλει μαγκιές η θάλασσα. Τέχνη χρειάζεται. Ναυτοσύνη.

Κι αν το καλοσκεφτείς ένα καράβι είναι και η ζωή μας.

Μα την αλήθεια. Τέτοια χώρα και με τέτοια παράδοση, νομίζω πως καθόλου δε θα έβλαπτε αν όλα τα παιδιά μας τελειώνοντας το λύκειο τα στέλναμε για δυο μήνες να δουλέψουν σε ένα καράβι. Αν μη τι άλλο θα γύρναγαν πίσω και θα ήξεραν πως τίποτε δεν κερδίζεται αν δεν κοπιάσεις και αν δεν πονέσεις. Δε θα σέρνονταν στις καφετέριες σκαλίζοντας τα πολυτελή κινητά και δε θα σκοτώνονταν στην παραλιακή καβαλώντας το αυτοκίνητο του μπαμπά και της μαμάς.

Παράθεση :

Κι εκεί το προβατάκι αναγκάστηκε να πετάξει την προβιά για να επιβιώσει. Και να βγάλει νύχια και δόντια.

Δεν νομίζω ότι ουσιαστικά αλλάζουμε.
Απλά ένα σκληρό μανδύα φοράμε, για να θωρακιστούμε
αλλά και για να καλύψουμε τις αδυναμίες και τις ευαισθησίες μας.
Ένας σκληρός μανδύας που κάτω του ότι υπήρχε παραμένει
ανέπαφο.
Και που όταν δεν χρειάζεται σαν πανωφόρι το βγάζουμε και
το κρεμμάμε.
Το λές και παράκάτω.

Παράθεση :

Κι εσύ αλλιώς θα ταξιδέψεις στα κύματα κι αλλιώς στη μπουνάτσα, αλλιώς στο τραβέρσο και αλλιώς με γεμάτα αμπάρια, αλλιώς μεσοπέλαγα κι αλλιώς στα στενά και στις ξέρες...

Πιστεύω ότι καταβάθος όταν σηκώνεις την κουρτίνα και κοιτάς
πίσω στην ομίχλη του παρελθόντος, σε εκείνο το προβατάκι
αναγνωρίζεις τον εαυτό σου.

Ναι, καλέ μου... μερικές φορές το ακούω να ... βελάζει... και μου ανεβαίνει η πίεση που ακόμη επιζεί. Η ζωή σήμερα είναι μόνο για λύκους έστω και ιμιτασιόν... Κι όσες φορές τόλμησα να βγάλω το προβατάκι να βοσκήσει και πάλι, ήρθε η κατραπακιά να μου θυμίσει το λάθος. Ξανά στο μαντρί του λοιπόν και ο λύκος στη μόστρα.

Την υπογραφή της Χαλαρουίτας την έχεις προσέξει; Δεν έχω δει καλύτερη... αλλά καπετάνισσα δεν είναι κι αυτή; Το έμαθε νωρίς το μάθημά της...

Θυμωμένη θαρρώ η απάντηση σου.

Όλοι κάπου βόσκαμε όνειρα, μέχρι που
φάνηκαν οι λύκοι.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα ξανακάνουμε
και ότι δεν θα τα ξαναβοσκήσουμε.

Γιατί τότε δεν θα έχουν κατασπαραχτεί μόνο τα πρόβατα,
αλλά και η ελπίδα.


Καλησπέρα.

Να, κάτι τέτοια ώρες ώρες κλείνουν το λύκο στο κλουβί...

Να είσαι καλά.

Ακόμη και όσοι παριστάνουν τους λύκους το έχουν ανάγκη να καταλαβαίνουν πως μπορούν για λίγο έστω να πετάξουν το λυκοτόμαρο... Ελάφρυνε το φορτίο τουλάχιστον για απόψε.

Καλό ξημέρωμα

Έτυχε να διαβάζω τούτο το θέμα μαζί με το άλλο υπέροχο θέμα του
Ηρακλή.
Αυτό για το χρόνο και εκείνο τον ανάπηρο επιστήμονα που αφού
πρώτα ανέπτυξε μία ολόκληρη θεωρία που έκανε την διεθνή
επιστημονική κοινότητα να υποκλιθεί στη διάνοια του και να τον
χειροκροτήσει, μετά απο μερικά χρόνια απλά είπε :
"Κύριοι έχω κάνει λάθος".
Τι φτύσιμο και αυτό;
Και σκεφτόμουν πόσο παράλληλα έτρεχαν οι θεωρίες με τις
παλιές κιτρινισμένες φωτογραφίες της Δανάης.
Ακινησία του χρόνου, πέρασμα στην αιωνιότητα.
Το κλίκ μίας φωτογραφίας δηλαδή, που συλλαμβάνει τη στιγμή,
ακινητεί το χρόνο, περνά στην αιωνιότητα.
Και μαύρη τρύπα, ναί μαύρη τρύπα.
Τι άλλο μπορεί να είναι μία κιτρινισμένη φωτογραφία.
Μία τρύπα που ο χωροχρόνος συστελοδιάστέλεται,
και η αδυσώπητη βαρύτητα σε ρουφά μέσα της, και
άντε μετά να αποδράσεις απο αυτήν.
Τελικά τι φυλάμε στα συρτάρια μας;
Χωροχρονικές ανωμαλίες;
　
Αλλά για να μη ξεστρατίζουμε και το θέμα.
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος αν στο κακό και στην
ασχήμια των καιρών, η λύση είναι ο λύκος - το κακό.
Το Κακό δεν πολεμιέται με κακό.
Αυτό το θρέφει και το θεριεύει.
Μόνο η αγάπη και η καλωσύνη πολεμούν το κακό.
Ναί έχω προσέξει την υπογραφή της Χαλαρουίτας.
Και με όλη την εκτίμηση που τρέφω στο πρόσωπο της,
θα προτιμούσα να μην την είχε.
Με όλη την αξιοθαύμαστη ωριμότητα της, είναι ένας
άνθρωπος που μόλις είπε καλημέρα στη ζωή.
Το περιβόλι της ψυχής της θα έπρεπε να είναι ολάνθιστο
με όμορφα λουλούδια, και να μην υπάρχει χώρος καθόλου
για αγκάθια και ζιζάνια.
Κάθε σεργιάνι στην ψυχή της να είναι σεργιάνι παραδείσου.
Αν τελικά διαλέγεις να γίνεσαι σκυλί με τα σκυλιά, μέσα στην ασχήμια
και το κακό των καιρών, θα χρειαστείς να το κάνεις τόσες φορές, που
θα ξεχάσεις να είσαι άγγελος.
Θα έχεις καταλήξει ένα σκυλί.
Το σύστημα θα σε έχει αλώσει και δεν θα το έχεις καταλάβει.
Θα έχεις γίνει λειτουργικό του μέρος.
Ένα ακόμη σκυλί που χρειάζεται για να αναπαράγεται και να
ανατροφοδοτείται.
Ζόμπι γίνεσαι, και καταλήγεις άδεια καλοντυμένη ψυχή, μόνη να
περιφέρεται στο άμορφο πλήθος με εκείνο το επιθετικά απλανές
βλέμμα.
Αντιστέκεσαι, μένεις όρθιος, και παλεύεις, όχι όταν γίνεσαι σκυλί,
μα σαν πάνω απο τη μανία των κυμάτων σηκώνεσαι, φάρος
ομορφιάς, καλωσύνης, και ελπίδας σαν γίνεσαι.
Υπάρχεις όταν μπορείς ακόμη και μετά απο συντρίμια,
αχνούς να παγιδεύεις, και στέγες να φτιάχνεις για να βρούν τα
ανάπηρα όνειρα σου.
Όταν μπορείς απο ναυάγια ονείρων ξύλα να μαζεύεις,
φωτιά να ανάψεις και να ζεσταθεί η παγωμένη σου ψυχή.
Όταν στην ίσαλο των ματιών μας, μαζί με ένα δάκρυ σβήνει όχι
ότι μας έδωσες χαρά μα ότι μας πλήγωσε.

Τώρα θα μου πείτε και ποιός είμαι εγώ για να κρίνω την
υπογραφή της Χαλαρουίτας.
Εντάξει τη βλακεία μου είπα.
Έτσι και αλλοιώς φόρο δεν θα πλήρωνα.
Είχατε δεν είχατε πάντως μου θυμίσατε κάτι στίχους
απο παλιά κιτρινισμένα χαρτιά.

Αγάπη - Καλωσύνη
ένα καράβι σας δώσανε
με σπασμένη τη πυξίδα
και ένα τσούρμο απο κατάδικους

Με πανιά φτιαγμένα απο ρούχα
που φόραγαν μικρά παιδιά
και ένα ορίζοντα θολό
απο τις αναπνοές του σήμερα.

Αγάπη - Καλωσύνη
αν μπορέσετε να ταξιδέψετε
αν ποτέ σε λιμάνι φτάσετε
ανάψτε το φώς το πλωριό
κάποιος θα το προσέξει,
κάποιος πάλι θα ταϊσει τα πουλιά.
　

Βοιάτης έγραψε:

.........
ασχήμια των καιρών, η λύση είναι ο λύκος - το κακό.
Το Κακό δεν πολεμιέται με κακό.
Αυτό το θρέφει και το θεριεύει.
Μόνο η αγάπη και η καλωσύνη πολεμούν το κακό.
　

Παράθεση :

Σχετικά με την αγάπη, την παρούσα στους χριστιανούς και την απούσα στους έλληνες, αν θέλουμε να βρισκόμαστε σύμμετροι όχι με την πλάνη και την υποκρισία αλλά με την αλήθεια και την εντιμότητα, θα υποχρεωθούμε να αναδιατάξουμε τις θέσεις μας από τα θεμέλιά τους.

Για τους έλληνες αγάπη είναι η υποταγή στη φυσική και στην ηθική τάξη. αυτό που διαφορετικά το περιγράψανε με τη μεγαλώνυμη λέξη της Δίκης. να επιδικάζεις στον άνθρωπο την τιμή του. να μη γίνεσαι υπέρογκος και υβριστής απέναντι στους νόμους της φύσης και στους νόμους των ανθρώπων. να κατέχεις και να δείχνεις τη νόστιμη και τη μέτρια ανθρωπιά. αυτό που οι ευρωπαίοι ερμηνευτικά το βάφτισαν ουμανισμό. Και όλα αυτά χωρίς γλυκασμούς και χωρίς ηχηρότητα. Με γνώση, με πίκρα και με βούληση.

Για τους έλληνες, δηλαδή, αγάπη δε σημαίνει να δίνεις τον ένα από τους δύο χιτώνες σου. Αλλά να μην επιτρέπεις στον εαυτό σου νά 'χει τρεις χιτώνες όταν ο διπλανός σου δεν έχει κανένα.

Η θέση των χριστιανών να δίνεις από τα δύο το ένα σε κείνον που δεν έχει κανένα, είναι νοσηρή αντίδραση απέναντι στους νοσηρούς όρους. Η ελεημοσύνη δεν ταιριάζει στον αξιοπρεπή και τον περήφανο άνθρωπο. Γιατί ζητεί να λύσει το πρόβλημα προσωρινά, και εκ των ενόντων να "κουκουλώσει" μια κοινωνική αταξία.

Ενώ η θέση των ελλήνων να μην αποχτήσεις τρία, όταν ο διπλανός σου δεν έχει ούτε ένα, είναι η υγεία. Σου υποδείχνει να προλαβαίνεις στοχαστικά, για να μη χρειάζεσαι ύστερα να γιατροπορεύεις ατελέσφορα.

Άλλωστε η θέση αυτή είναι, αλλιώτικα, η βάση εκείνης της υπέροχης σύλληψης στο κοινωνικό πρόβλημα, που οι έλληνες την είπανε δημοκρατία. Ξέρεις άλλη λέξη με πιο αδρή, πιο γόνιμη, πιο πλούσια, πιο σοφή, και πιο έμορφη αν θέλεις ουσία από τη λέξη δημοκρατία; Εγώ δεν ξέρω. Και γράμματα γνωρίζω, που λένε στα δικαστήρια.

Αυτή την πρωταρχική συμπεριφορά των ελλήνων, που προφταίνει να σε φυλάγει από τη διολίσθηση στο ηθικό χάος, ο Αριστοτέλης τη χάραξε σε μια πρόταση μαρμάρινη. Μοιάζει τις εξισώσεις που διατυπώνουν οι μεγάλοι φυσικοί: ο αλτρουισμός, λέει, είναι στον ίδιο βαθμό λανθασμένη προκατάληψη με τον εγωισμό.

Ο αλτρουισμός των χριστιανών όμως δεν είναι τέτοιο δώρο. Αλλά είναι η πρόφαση για να διαιωνίζεται ο εγωισμός τους. Σκέφτηκες ποτέ πόσο ατιμωτική είναι για σένα η στιγμή που ελεείς το διακονιάρη; Πώς επιτρέπεις, και πώς ανέχεσαι την υπεροχή σου απέναντί του; Η ελεημοσύνη σου τον φτύνει καταπρόσωπα.

Οι χριστιανοί ποτέ δε θα μπορούσαν να ειπούν αυτό το λόγο του Αριστοτέλη. Γιατί έρχονται να διακονήσουν την αρρώστια. Δεν έρχουνται να στεφανώσουν την υγεία.

Η πρόταση του Αριστοτέλη είναι ο λόγος ο φυσικός και ο ολόκληρος. Αντίθετα, το αγαπάτε αλλήλους των χριστιανών είναι η θέση η μισή και η αφύσικη. Γιατί ο άνθρωπος δεν αγαπά μόνο, αλλά εξίσου μισεί. Πράγμα που είναι και το φυσικό και καθημερινά συμβαίνον.

Το περίφημο odi et amo, αγαπώ και μισώ, πέρα από την ερωτική κυριαρχία του στην ποίηση του Κάτουλλου και του Ντοστογιέβσκι, έχει και την κοινωνική του εγκυρότητα. Ένας άνθρωπος που δεν ημπορεί να μισήσει ποτέ μοιάζει τη σκύλα που δε μάχεται το λύκο, σαν έρχεται επίβουλα στο μαντρί, αλλά ζευγαρώνει μαζί του. Έτσι όμως ποιος θα φυλάξει τα πρόβατα;

Αγαπητέ Βοιάτη,

διάλεξα να σου απαντήσω με ένα απόσπασμα άλλου. Όχι δικό μου. Και σίγουρα όχι της Χαλαρουίτας που είναι ένα νέο παιδί. Σε σχέση δηλαδή με εσένα και μένα, γιατί δεν είναι κανένα νιάνιαρο, άλλες στην ηλικία της έχουν κιόλας οικογένεια και έχουν αραδιάσει και μερικά κουτσούβελα.

Ούτε κι εγώ με την παρούσα απάντηση την αντιμετωπίζω ως νιάνιαρο, απαντώντας αντ' αυτής. Όμως στο παρόν θέμα ήμουν εγώ που αναφέρθηκα στο θέμα της υπογραφής της και επομένως έχω και το χρέος και όχι μόνο το δικαίωμα να απαντήσω για όσα έγραψες για το ζήτημα αυτό.

Το απόσπασμα λοιπόν δεν ανήκει σε ένα νέο παιδί. Αλλά σε κάποιον που όταν το έγραψε είχε τη δική μας ώριμη ηλικία. Το Δημήτρη Λιαντίνη. (είναι από τα Ελληνικά του, σελ. 143 - 144 ) Στο ίδιο κεφάλαιο, λίγο πριν από το απόσπασμα που παρέθεσα, ο Λιαντίνης αναφέρει και την περιλάλητη πρόταση του Χομπς:

Homo homini lupus

Όταν πριν δυο χρόνια άνοιξα το blog HOMA EDUCANDUS, χωρίς δεύτερη σκέψη αυτή την πρόταση διάλεξα ως υπότιτλο, υπογραφή πες, του χώρου. Και παραμένει ακόμη εκεί.

Τη Χαλαρουίτα ακόμη τότε δεν την είχα γνωρίσει. Ούτε κι εκείνη είχε ακόμη διαβάσει Λιαντίνη. Για να λέμε μάλιστα τα πράγματα με το όνομά τους, όχι μόνο δεν είχε διαβάσει αλλά και τον αντιπαθούσε αυτό τον τύπο. Βλέπεις, μαζί με πολλούς άλλους είχε κι εκείνη την ίδια ενημέρωση πως πρόκειται για έναν άνθρωπο που πήγε επάνω σε ένα βουνό και αυτοκτόνησε. That's all... που λένε και οι Εγγλέζοι. Ευτυχώς που δεν είναι όλα τα νέα παιδιά μας θανατολάγνοι. Και όταν ακούν για αυτόχειρες παίρνουν δρόμο και δε θέλουν λέξη να ακούσουν ξανά για αυτούς. Ας είναι ακόμη και για τον Καρυωτάκη... Πού να χωρέσει η επιλογή θάνατος στο άνθος της ζωής;

Όμως την ίδια ώρα τα παιδιά μας έρχονται αντιμέτωπα με το αδυσώπητο πρόσωπο του κόσμου. Και με όλη την αθωότητα της ηλικίας τους, κι ας τους λείπει η εμπειρία των ήντα ή η επιστημονική γνώση ενός καθηγητή πανεπιστημίου, παράγουν (ή αναπαράγουν - μένει να το εξηγήσουμε παρακάτω αυτό ) προτάσεις σαν αυτές που κρέμασε η Χαλαρουίτα στην υπογραφή της.


Τι γράφει εδώ; Σίγουρα όχι κάτι τόσο γεμάτο απόγνωση σαν εκείνη την πρόταση του Χομπς. Πως ο άνθρωπος είναι λύκος για το συνάνθρωπο. Η Χαλ δε μιλά καν για λύκους. Μένει στους σκύλους. Κι επιπλέον αφήνει ζωντανούς και τους αγγέλους...

Τι θα προτιμούσαμε λοιπόν για εκείνη; Το σε περιβολάκι μπαίνω μαργαριταροσπαρμένο; Να μαζεύει μαργαρίτες και να τις μαδάει για να δει αν την αγαπά ο καλός της; Η Χαλ δεν είναι τέτοια κοπέλα. Δεν είναι μια ακόμη χαζοχαρούμενη της γενιάς της να χτυπιέται με τις "Τσούλες" της Βίσση... (είδατε απόψε τα βραβεία Mad; ε, θα είδατε και το τραγούδι... και το πλήθος των νέων παιδιών από κάτω να χειροκροτεί... )

Ευτυχώς ξαναλέω που μερικά νέα παιδιά και παρά τις προσπάθειες ημών των ενηλίκων περί του αντιθέτου, έχουν το νου τους στη θέση του και βλέπουν και σκέφτονται και κρίνουν. Η Χαλαρουίτα ανήκει σ' αυτούς. Τους λίγους που αναρωτιούνται σαν σύγχρονοι Λεονάρντο Ντα Βίντσι:


(δείτε σχετικά με τον Ντα Βίντσι και το αντίστοιχο που έλεγε ΕΔΩ)

Αν τη ρωτήσεις είμαι σίγουρη σχεδόν πως θα σου πει ότι δεν ήξερε γρυ για τις κουβέντες του μεγάλου ζωγράφου. Κι άλλες φορές πάλι χωρίς να ξέρει τι σχετικό είπε ο Λιαντίνης, γράφει πράγματα που εμείς χρειάστηκε να ξεσκονίσουμε τα βιβλία του για να τα μάθουμε...

Όχι, δεν πιστεύω ότι η "κόρη" μου είναι ΤΟ φαινόμενο... Έχει εξήγηση το γεγονός και λέγεται αγνή ματιά και ειλικρινής. Πολύ απλά λέει τη σκάφη σκάφη και τα σύκα σύκα και παρότι δε σπούδασε όπως ένας φιλόλογος τους αρχαίους, αναπαράγει αυθόρμητα τους παλιούς παππούδες και στέλνει κατά Ισραήλ όσα η ελληνοχριστιανική αγωγή προσπάθησε να της κάνει δεύτερο δέρμα.

Η υπογραφή της Χαλαρουίτας είναι ένα γνήσιο ελληνικό μαργαριτάρι. Ολόλευκο και απαστράπτον. Κι αν ως άπιστος Θωμάς πας να το δαγκάσεις, στενάζεις το "ωχ, γνήσιο ήταν"!!! Ναι, πονάει αυτό που μας φωνάζει με την υπογραφή της. Γιατί είναι αληθινό. Όσο αληθινή είναι και η φύση τριγύρω μας που η σκληρότητά της δεν έχει ώρες ώρες μέτρο.

Η μικρή Χαλαρουίτα χωρίς ιδιαίτερη φιλολογική κατάρτιση (εκτός αν άλλαξαν τόσο τα πράγματα στις ΑΕΝ) καταφέρνει με αυτή την υπογραφή (κι ας μην της ανήκει η πατρότητά της, δεν έχει άλλωστε ιδιαίτερη σημασία αυτό) να μας αποδείξει ότι το αρχαίο πνεύμα παραμένει αθάνατο στον τόπο. Ανασύρει από την ξεχασμένη αρχαία σοφία το αγαπώ μα και μισώ. Ως γνήσια απόγονος ελλήνων. Και όχι τα ψευδεπίγραφα τσιτάτα του αγαπάτε αλλήλους ή ακόμη χειρότερα το αγαπάτε τους εχθρούς που υπαγορεύει λόγοις η χριστιανική θρησκεία μα στην πράξη χτίζει Βατοπαίδια και φουσκώνει προγούλια και κοιλιές.

Κι αν θες αγαπητέ Βοιάτη, αυτή η υπογραφή έπαιξε ρόλο τεράστιο για να χτίσω συγγένειες με ένα παιδί που έχει τα μισά μου χρόνια. Κι ας μην είναι και δικά της...



Στον Οδυσσέα Ιωάννου ανήκει η πατρότητα των στίχων. Ο Ιωάννου δεν είναι νέο παιδί. Ανήκει σε παλιότερη γενιά. Ποιος είναι ποιος μπορείτε να το διαβάσετε στη συνέντευξή του μέσα από όσα υποστηρίζει (κι εδώ)

Αν λοιπόν σε κάποιον πρέπει ντε και καλά να ζητήσουμε το λόγο που είναι άγγελος με τους αγγέλους μα σκύλος με τους σκύλους, δεν είναι από τη Χαλ αλλά από έναν ώριμο και καταξιωμένο στιχουργό, ραδιοφωνικό παραγωγό και συγγραφέα. Και στην τελική από εμάς τους ίδιους. Γιατί εμείς αναδείξαμε έναν Οδυσσέα Ιωάννου και τον αφήσαμε να τραγουδά στα παιδιά μας αυτά τα λόγια.

Εγώ πάντως τέτοιο λόγο δε θα του ζητήσω. Μόνο θα τον ευχαριστήσω. Γιατί καταφέρνει μέσα από τους δρόμους της μουσικής να διδάσκει στα παιδιά μας τις παλιές σοφίες της φυλής. Και να έρχεται αρωγός σε σημεία που άφησε κενά η επίσημη αγωγή ή δεν κατάφερε να πείσει τους νέους...

Η δική μας γενιά στάθηκε πιο άτυχη στον τομέα αυτό. Και δε μιλώ για την αγωγή αλλά για τη μουσική μας παιδεία. Η αρχή του θέματος που δεν είναι άλλο από τα τραγούδια που άκουγα κάποτε στην ηλικία σχεδόν της Χαλαρουίτας (γι' αυτό και η τρισάθλια ποιότητα του ήχου, πρόκειται για κασέτα ηλικίας τριάντα ετών) το αποδεικνύει. Εμείς ήμασταν εκείνα τα χρόνια εγκλωβισμένοι σε ερωτικά τραγουδάκια και σε πολλές περιπτώσεις με ξένο στίχο που δεν καταλαβαίναμε παρά μόνο το ρυθμό του...

Νάτες και οι αναμενόμενες εκπλήξεις.
Οι ευχάριστες μα και δυσσάρεστες.
Οπωσδήποτε θα ήταν αφόρητα βαρετό να συμφωνούμε
και να συναντιούνται οι ρότες μας πάντα.
Πρέπει και κάπου να διαφωνούμε.
Κατ΄αρχή οφείλω να ομολογήσω ότι δεν έχω καμμία
διάθεση μεσημεριάτικα να σπάσω τα δάχτυλα μου
και να γράψω σεντόνια.
Θα προσπαθήσω λοιπόν όσο μου είναι μπορετό να
είμαι περιεκτικός.
Θέμα 1ο: Χαλ, και για να το τελειώνουμε.
Νομίζω ότι στα όσα έχω γράψει μέχρι τώρα, πρέπει να
είναι έκδηλη η εκτίμηση μου στο πρόσωπο της.
Φροντίζοντας να μην παρεξηγηθώ τόνισα την αξιοθαύμαστη
ωριμότητα της, και βεβαίως δεν αμφισβήτισα σε καμμία
περίπτωση ότι μπορούσε να μεγαλώνει όχι 3 κουτσούβελα
αλλά και 8.
Απλά αμφισβήτισα ότι είναι νέος άνθρωπος, μία νέα ψυχή,
και δεν θα πρέπει στην ψυχή της να σταλάζεται ο συναισθηματικός
αρνητισμός.
Έχει πολύ καιρό μπροστά της για αυτό.
Κρατούμενο ένα και τέλος για αυτό.
Επί της ουσίας τώρα.
Διαβάζοντας τις παραθέσεις σου αλλά και τους σχολιασμούς σου,
ένοιωσα ότι απέναντι σου τοποθετούσες μία ελληνοχριστιανική
αντίληψη και θεώρηση.
Θα πρέπει να διευκρινήσω ότι τέτοια αντιμετώπιση δεν με αγγίζει
και θεωρώ ότι δεν με αφορά.
Μιλώντας για αγάπη δεν μίλησα ούτε για 2 ούτε για 3 χιτώνες.
Δεν μίλησα για αγάπη που ερμηνεύεται απο την χριστιανική
θεώρηση ούτε απο την ελληνοκεντρική, ούτε την ισλαμική, ούτε
τη Βουδιστική.
Μία αγάπη ανθρώπινη που απλά γίνεται αισθητή απο κάθε ανθρώπινη
ύπαρξη πέρα απο δόγματα θρησκείες, ουμανισμούς, αλτροϋισμούς και
λοιπούς -ισμούς.
Για να μη σε αφήσω σε ερωτήματα, θα σου ξεκαθαρίσω ότι το
φιλοσοφικό μου ερώτημα δεν είναι πότε οι θεοί έφτιαξαν τον
άνθρωπο, αλλά πότε οι άνθρωποι έφτιαξαν τους θεούς.
Και εντάξει ανήκω σε εκείνη τη κατηγορία των ανθρώπων που θεωρούν
ότι οι θρησκείες είναι οι φυλακές του ανθρώπινου νού.
Επομένως η απάντηση σου θεωρώ ότι δεν με αφορά και δεν έχω
τίποτα να πώ επ΄αυτού.
Ούτε και να παραθέσω καμμία χριστιανική απολογία.
Δύο τα κρατούμενα.
Δεν έχω κανένα λόγο να ζητήσω απο κανένα Ιωάννου απο κανένα Λιαντίνη,
απο κανένα Πλάτωνα, απο κανένα Νίτσε, απο κανένα Μάρξ.
Απλά ο καθένας κομίζει τη δική του αλήθεια.
Που αλλού μας αγγίζει και αλλού μας αφήνει αδιάφορους.
Απλά προσπαθώ να είμαι η Αυτού Μεγαλειότης η Ασημότης του
Βοιάτη.
Και μη ξεχνάμε ότι εμείς αναδείξαμε τον Ιωάννου, εμείς αναδείξαμε και
τη Βίσση με τις Τσούλες της.
Τρίτο το κρατούμενο.
Νομίζω ότι με σαφήνεια έχω προσδιορίσει το το πλαίσιο που με
αφορά.
Και αν επ΄αυτού υπάρχει κάτι να συζητηθεί, ευχάριστα είμαι διαθέσιμος.

Βοιάτης έγραψε:

Νάτες και οι αναμενόμενες εκπλήξεις.
Οι ευχάριστες μα και δυσσάρεστες.
Οπωσδήποτε θα ήταν αφόρητα βαρετό να συμφωνούμε
και να συναντιούνται οι ρότες μας πάντα.
Πρέπει και κάπου να διαφωνούμε.

Συμφωνώ και προσυπογράφω. Αφόρητα βαρετό. Σαν σαλόνι κολωνακιώτικο.

Σε ένα πράγμα διαφωνώ και πρέπει να το αναφέρω. Πως σου επιδικάζω την ελληνοχριστιανική αγωγή. Αυτή αναφέρθηκε χάρη στο απόσπασμα του Λιαντίνη. Και είναι παρούσα ανεξάρτητα από το θεό που πιστεύει ο καθένας από μας ή και δεν πιστεύει.

Οι άλλες διαφωνίες μου εκφράστηκαν ήδη οπότε και δε χρειάζεται να τις επαναλάβω.

Απλά ο καθένας κομίζει τη δική του αλήθεια.

Αυτό το ξεχώρισα για να του αποδώσω και τη δέουσα αξία.

Είθε να κυριαρχεί στους διαλόγους μας. Είναι ζητούμενο αυτού του φόρουμ περισσότερο από κάθε τι άλλο.

Μακριά από μας η συμμόρφωση σε κυρίαρχες απόψεις και ακόμη μακρύτερα η χάρην ευγένειας, φιλίας κλπ μη έκφραση διαφωνίας.

Παράθεση :

Σε ένα πράγμα διαφωνώ και πρέπει να το αναφέρω. Πως σου επιδικάζω την ελληνοχριστιανική αγωγή. Αυτή αναφέρθηκε χάρη στο απόσπασμα του Λιαντίνη. Και είναι παρούσα ανεξάρτητα από το θεό που πιστεύει ο καθένας από μας ή και δεν πιστεύει.

Αυτό ομολογώ πως δεν κατάλαβα πως το καταφέρνεις.

Απο τη μία να μη μου επιδικάζεις ελληνοχριστιανική
αγωγή, και απο την άλλη να την χρεώνεις παρούσα.

Να το εξηγήσω λοιπόν. Δεν αναφέρομαι με την απάντησή μου μόνο σε όσα έγραψες αλλά στη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί.

Και για το να το εξηγήσω και περισσότερο. Θα πω ότι αισθάνθηκα άσχημα που εξαιτίας της δικής μου αναφοράς στην υπογραφή της Χαλαρουίτας περιστράφηκε η συζήτηση σε εκείνη και όφειλα επομένως να καταθέσω επιχειρήματα για όσα υποστήριξα. Όχι για να αμφισβητήσω όσα εσύ υποστηρίζεις αλλά για να στηρίξω την άλλη άποψη.

Δεν το λέω μόνο με λόγια, το πιστεύω ότι πραγματικά ο καθένας έχει το δικό του ψήγμα της αλήθειας. Κι άλλο τόσο πιστεύω πως δεν είναι δικό μου προνόμιο το καλύτερο μερίδιο αλήθειας.