Γυναίκα onboard

Ένα πολύ σημαντικό ζήτημα ανοίγουμε σήμερα χάρη στους διαλόγους σε ένα άλλο θέμα της ενότητας ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΕΣ:

Η Φρανκφούρτη που δεν γνώρισα

Μεταφέρω από κει την τελευταία τοποθέτηση ώστε να γίνει η απαραίτητη σύνδεση:

Βοιάτης έγραψε:

Πολυδιάστατο το θέμα, και απο ποία πλευρά να το πρωτοαγγίξεις.
Πράγματι εκείνες τις εποχές ήταν που άρχισαν δειλά οι γυναίκες
να μπαίνουν στη θάλασσα.
Μαρκόνισσες στην αρχή κυρίως.
Δεν μπορώ να γίνω γυναίκα και να νοιώσω τα συναισθήματα της.
Απλά τα υποθέτω.
Αυτές οι πρώτες γυναίκες που βρέθηκαν σε ένα καράβι, σε μια
σύνθεση 1:30 η 1:40 θα πρέπει να ήταν ηρωίδες και μάρτυρες.
Εκείνη την εποχή είχα επισκεφτεί αρκετά σοβιετικά πλοία.
Τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Οι γυναίκες στο πλήρωμα ήταν
αρκετές. Πολλές φορές μισοί μισοί.
Όμως μία γυναίκα μόνη ανάμεσα σε 40 άνδρες, θα πρέπει να
ήταν ανυπόφορο, σε σχέση βέβαια με τις νοοτροπίες και τις
αντιλήψεις που επικρατούν.
Και πρώτα από όλα την καχυποψία και την επαγγελματική
απαξίωση.
Τι θέλουν τώρα οι γυναίκες σε ανδρικές δουλειές;
Και έπειτα το μεγάλο πρόβλημα, το μεγάλο βάσανο.
Φύση είναι αυτή, και άντε να πάς κόντρα στους νόμους της.
Και με τι παιδεία άλλωστε;
Όταν όλα τα βλέμματα και σχεδόν όλα τα μυαλά σε βλέπουν
σαν σεξουαλικό αντικείμενο, σαν σκεύος ηδονής.
Όταν πρέπει να νοιώθεις ότι κάθε βλέμμα σε γδύνει.
Ακόμη και αυτών που τους αξιολογείς διαφορετικά
Όταν 40 ζευγάρια μάτια κάθε στιγμή σε διεκδικούν.
Και μη μιλήσουμε για εκείνη τη σχέση της εργασιακής στη
θέση ανωτερότητας.
Για τη σχέση προϊσταμένου - υφισταμένου.

Και αν κάνει το λάθος το θηλυκό, μοναδικότητα γάρ, να υπακούσει
στα κελεύσματα της Φύσης, και κάνει την επιλογή της, και μέσα απο το πλήθος διαλέξει, άλλοι ασκοί του Αιόλου ανοίγουν.
Και να οι ανταγωνισμοί, και οι κόντρες, ακόμη και οι συμπλοκές μερικές
φορές.
Αρσενική νοοτροπία είναι αυτή.
Γιατί αυτός και όχι εγώ.
Και γίνεται ένα τσούρμο άνω κάτω.
Μέχρι σημείου να θεωρείται πλέον πρόβλημα για την ομαλή λειτουργία
του μπάρκου.

Δεν γνωρίζω πλέον αν αυτές οι πρώτες τολμηρές ηρωίδες και μάρτυρες,
κατάφεραν να ανοίξουν δρόμους, να τους βρούν στρωμένους οι επόμενες.
Όμως ο δικός τους ο δρόμος, νομίζω θα πρέπει να ήταν πολύ ανηφορικός.

Αγαπητέ Βοιάτη,

Για μια ακόμη φορά με εντυπωσίασε η οξυδέρκεια της ματιάς σου. Κι ας μην μπορείς να δεις με το μάτι της γυναίκας…

Πέρυσι συναντηθήκαμε με πολλές από τις συσπουδάστριές μου. Μερικές είχα να τις δω από το σχολή. Μείναμε ώρες σε κάποια καφετέρια στο Πασαλιμάνι και λέγαμε χωρίς σταματημό όσα ζήσαμε η κάθε μια μέσα στα καράβια. Απίστευτα πράγματα.

Ήταν μαζί και οι δύο … κόρες μου αλλά και μία ακόμη καπετάνισσα από ενδιάμεση γενιά. Για τα νέα κορίτσια εκείνη η μέρα νομίζω πως έδωσε πολλά. Μάλιστα ως εκείνη τη μέρα είχα μόνο μία «κόρη», γυρίζοντας όμως σπίτι βρήκα στον υπολογιστή και νέα αίτηση «υιοθεσίας». Αυτό και μόνο τα λέει όλα, την ανάγκη δηλαδή της νέας γενιάς να μοιραστεί την εμπειρία των παλιότερων αλλά και τη δική μας ανάγκη να μην παν χαμένα όσα ζήσαμε. Ακόμη και τα βάσανα και τα μαρτύρια έτσι δικαιώνονται και βρίσκουν δικαιολογία και λόγο ύπαρξης.

Ναι, υπήρξε πιστεύω κι εγώ ένα άνοιγμα δρόμου σε μια νέα εποχή για την ελληνική ναυτιλία. Και είναι κρίμα που μέχρις στιγμής η επίσημη πολιτεία δεν έκανε τίποτε για να καταγραφεί η εμπειρία εκείνου του πειράματος και να εξαχθούν τα αναγκαία συμπεράσματα για τα επόμενα βήματα.

Ευτυχώς πριν λίγο καιρό με προσέγγισε μια νέα ερευνήτρια που συμμετείχε σε κάποιο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Πειραιά και που ενδιαφερόταν να καταγράψει τις δυσκολίες της γυναίκας στη θάλασσα. Δεν ξέρω αν η έρευνα θα στραφεί προς τη σωστή κατεύθυνση, ούτε αν τα πορίσματά της θα αξιοποιηθούν προς όφελος των γυναικών και των ναυτεργατών γενικότερα. Πάντως ήταν ένα πρώτο βήμα μελέτης του προβλήματος και ως τέτοιο και μόνο είναι θετικό.

Επί της ουσίας τώρα και με την απόσταση ασφαλείας των 30 περίπου χρόνων από τότε αλλά και την εμπειρία και τη γνώση του σήμερα, οφείλω να πω ότι εκείνη η πρώτη είσοδος γυναικών στην εμπορική μας ναυτιλία ήταν ένα επικίνδυνο πείραμα κι εμείς τα άβουλα πειραματόζωα.

Καμία ουσιαστική προετοιμασία δεν υπήρξε για την συνύπαρξή μας με τόσους άντρες σε ένα κλειστό κύκλωμα όπως το καράβι. Έτσι ήταν θέμα τύχης για το τι αντιμετώπισε η κάθε μία αλλά και παιδείας και γενικότερης πολιτικοϊδεολογικής στάσης και θεώρησης.

Ναι, υπήρξαν και τραγικές εξελίξεις. Τα θύματα όμως δε νομίζω ότι ακόμη και σήμερα θα βρουν το κουράγιο να αποκαλύψουν δημόσια τα τι και τα πώς. Ούτε κι εγώ δικαιούμαι να εκθέσω τα πρόσωπα κι ας έχω υπάρξει αυτήκοος μάρτυς όσων αντιμετώπισαν. Μόνο τα γεγονότα. Έτσι κι αλλιώς αυτά νομίζω ενδιαφέρουν. Και γι' αυτά θα μιλήσω αμέσως παρακάτω...

Θέλω λοιπόν να πω ότι βασικό στοιχείο αποτελεί ο πλοίαρχος του κάθε σκάφους. Αν είναι σωστός στο ρόλο του τότε τα όποια προβλήματα ελαχιστοποιούνται αλλά και αν εμφανιστούν βρίσκονται λύσεις.

Αλίμονο όμως αν το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο πλοίαρχος, η κεφαλή δηλαδή του πλοίου. Ποιος μπορεί εκεί να προστατεύσει τη γυναίκα μέλος του πληρώματος;

Είχαμε για παράδειγμα πλοίαρχο που έμπαινε με το μάστερ στην καμπίνα της ανθυποπλοιάρχου και ανακάτευε τα εσώρουχα της κοπέλας.

Ή και ακόμη χειρότερα απόπειρες βιασμού που δεν είμαι καν σε θέση να ξέρω αν έμειναν απόπειρες. Ποια κοπέλα ακόμη και μετά 30 χρόνια θα παραδεχτεί κάτι τέτοιο; Ακόμη και στις φίλες της…

Όσο για το πλήρωμα; Η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη. Και ειδικά εκ μέρους των ξένων. Τα κάθε καρυδιάς καρύδια που κυκλοφορούν στα καράβια… Φιλιππινέζοι, Πακιστανοί, Χιλιάνοι κλπ. Όχι πως δεν υπάρχουν και δικά μας μπουμπούκια αλλά με τους ξένους τα πράγματα είναι χειρότερα. Ίσως η διαφορά νοοτροπίας απέναντι στη γυναίκα ή ο τυχοδιωκτισμός ανθρώπων που περιστασιακά βρέθηκαν σε καράβι για να βγάλουν ένα κομμάτι ψωμί.

Έτσι στο όλο πρόβλημα σημαντικό ρόλο παίζει και η εταιρεία και η πολιτική που ακολουθεί στα πληρώματα. Αν μαζεύει όποιον βρει, καταλαβαίνει κανείς τι θα επικρατεί μέσα στο καράβι. Σε σοβαρές εταιρείες που επιδιώκουν τη σταθερή συνεργασία και μόνιμα πληρώματα, συνήθως δεν προκύπτουν προβλήματα.

Πχ από τις εταιρείες που δούλεψα έχω να πω τα καλύτερα για τον Ωνάση - εκείνης της εποχής την εταιρεία Ωνάση, σήμερα δεν έχω άποψη.



Ξενοδοχείο πολυτελείας ήταν το καράβι εκείνο. Και κανένα πρόβλημα δεν μου έτυχε πέρα από όσα η απειρία η δική μου προκάλεσε. Ναι, δε φταίνε πάντα οι άλλοι, φταίνε και οι ίδιες οι γυναίκες σε ορισμένες περιπτώσεις.

Σε άλλη όμως εταιρεία που για ευνόητους λόγους δε θα αναφέρω το όνομά της ακόμη και σήμερα, τα βρήκα σκούρα. Δύο απόπειρες βιασμού. Και οι δύο από Φιλιππινέζους, ένα λοστρόμο και έναν ανθυποπλοίαρχο. Ντροπή να το λες; Εγώ το λέω καθήκον. Για να μαθαίνουν τα νέα κορίτσια που αποφάσισαν να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο και να μην πετούν στα σύννεφα. Αλλά και να ακούσει επιτέλους η πολιτεία και να μην παριστάνει την ανήξερη.

Λύση δεν είναι να απαγορευτεί η παρουσία της γυναίκας στο πλοίο. Αυτό δα έλειπε. Εξάλλου και πριν μπούμε εμείς στα καράβια κυκλοφορούσαν γυναίκες ως σύζυγοι ναυτικών. Κι ακόμη σεξουαλική παρενόχληση στα πλοία δε συμβαίνει μόνο σε γυναίκες αλλά και σε άντρες. Πολύ πιο συχνά μάλιστα από όσο μπορούμε να φανταστούμε... Όπως δηλαδή συμβαίνει σε κάθε αντροκρατούμενο χώρο και στη στεριά. πχ φυλακές, μοναστήρια κλπ. Και τι πρέπει να γίνει γι' αυτές τις περιπτώσεις; Η μεσαιωνική μέθοδος τους ευνουχισμού ή μήπως η ζώνη αγνότητος;

Να σοβαρευτούμε λοιπόν και να δούμε το πρόβλημα στις αληθινές του μεν διαστάσεις αλλά και με τα δεδομένα της εποχής μας, την κατακτημένη πια ισότητα της γυναίκας στην εργασία και στο δικαίωμά της επομένως να εργάζεται και στα πλοία.

Με αυτή την εμπειρία λοιπόν λέω πως ένα κορίτσι που θα βρεθεί σε καράβι χρωστάει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικό ώστε να μειώσει τους κινδύνους εκδήλωσης τέτοιων συμπεριφορών.

Πχ Το ντύσιμο…



Όσο πιο σεμνό γίνεται. Κανένα μπιχλιμπίδι θηλυκότητας. Φούστες όχι, αποκαλυπτικά μπλουζάκια όχι, σορτσάκια φυσικά όχι. Για καλόγριες θα μου πεις πάνε; Όχι, πρέπει όμως να σέβονται και τους άλλους. Και να μην προκαλούν.

Το ίδιο και η συμπεριφορά. Σοβαρή και μετρημένη. Όχι εξοικείωση που μπορεί να δημιουργήσει περιθώρια στον άλλο να νομίζει πράγματα. Ειδικά με τους ξένους. Απόσταση ασφαλείας.

Και στην καμπίνα… πάντα κλειδωμένη πόρτα και ασφαλισμένα τα φινιστρίνια.

Φυσικά αποκλείονται οι επισκέψεις στην καμπίνα και αν αυτό είναι εκ των πραγμάτων επιβεβλημένο η πόρτα πρέπει να μένει ανοιχτή και στερεωμένη στον ειδικό γάντζο που έχουν οι πόρτες στα πλοία.

Επίσης δεν τριγυρνάμε χωρίς λόγο σε διάφορα απομονωμένα σημεία του πλοίου. Και ειδικά νύχτα. Δεν έχεις δηλαδή καμιά δουλειά να πάρεις το γουόκ μαν μέσα στα άγρια μεσάνυχτα και να κατευθυνθείς στην πλώρη για ρομαντικές αναπολήσεις.

Και όχι ξεμοναχιάσματα – να επιδιώκεται πάντα η παρουσία και τρίτου ανθρώπου.



Με σωστό ντύσιμο και σωστή συμπεριφορά, ούτε και οι συνάδελφοί της (στη συντριπτική τους πλειοψηφία) θα την ξεχωρίσουν. Κι αυτός είναι ο στόχος. Να ενταχθούν ομαλά οι γυναίκες στο εργατικό δυναμικό του πλοίου ως εργαζόμενες...

Μέτρα όμως πρέπει να λαμβάνονται και εκ μέρους του πλοίου.

Η καμπίνα της γυναίκας μέλους του πληρώματος να μην είναι απομονωμένη και να διαθέτει οπωσδήποτε ατομικό μπάνιο. Το τελευταίο επιβάλλεται και για λόγους υγιεινής.

Οι αξιωματικοί και ειδικά ο πλοίαρχος καλό θα είναι να θέσουν εξαρχής κάποιους κανονισμούς και να έχουν αυξημένη προσοχή ώστε αν παρατηρηθεί κάτι ύποπτο να ληφθούν έγκαιρα μέτρα. Πχ ένας έμπειρος γραμματικός δε θα στείλει τη δόκιμο στην άλλη άκρη του πλοίου να δουλέψει παρέα με ένα μόνο μέλος του πληρώματος. Ή ακόμη ο καπετάνιος από τις πρώτες μέρες θα φροντίσει να έχει μια κατατοπιστική συζήτηση μαζί της, θα της επισημάνει τους κινδύνους και θα της δώσει το πράσινο φως να τον ενοχλήσει αμέσως μόλις δει κάτι ύποπτο. Κατά καιρούς θα πρέπει να την ξανακαλεί και να ενημερώνεται για όλα όσα αντιμετωπίζει. Και αν χρειαστεί να πάρει και πρόσθετα μέτρα.

Προσωπικά ήμουν πολύ τυχερή με τους καπεταναίους μου. Μπορεί σε συνδικαλιστικά ζητήματα να κοντραριστήκαμε αλλά σε θέματα διαβίωσης μιας γυναίκας στο πλοίο είχα πάντα την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση. Πχ όταν κάποτε έτυχε να μοιράζομαι το ίδιο μπάνιο με τους άλλους δοκίμους και αντιλήφθηκα πως υπάρχει πρόβλημα, ο τότε καπετάνιος μου έδωσε αμέσως εντολή και μεταφέρθηκα σε άλλη καμπίνα με ατομικό λουτρό. Κάλεσε και τους πρωταίτιους και τους έκοψε μια κατσάδα που φαντάζομαι ακόμη θα τη θυμούνται… Αν τολμούσαν ας ξαναέκαναν το παραμικρό. Θα έπαιρναν πόδι και με χαλασμένο φυλλάδιο.

Γι’ αυτό και λέω πως ο καπετάνιος είναι το κλειδί. Αν είναι σωστός δε θα υπάρξουν προβλήματα. Κι αν υπάρξουν, θα λυθούν με τον καλύτερο τρόπο.



Χωρίς μπάνιο αλλά και χωρίς καν κουρτίνα στο φινιστρίνι. Παρατηρήστε την πατέντα που είχα κάνει για να μην μπορούν να με βλέπουν απέξω... Χαρτιά κολλημένα στο τζάμι...

Στο κοινό όμως μπάνιο δεν μπόρεσα να σταθώ εξίσου εφευρετική. Και δεν έφταιξε το φινιστρίνι. Όσοι ναυτικοί εδώ, γνωρίζετε πως σε όλους τους αλουέδες του πλοίου υπάρχει χειρολαβή στο πλάι για να κρατιέται κάποιος όταν έχει έντονο κυματισμό. Χειρολαβή που είναι στερεωμένη στο μεταλλικό μπουλμέ με κάποια βίδα...

Τι θα συμβεί αν κάποιος αφαιρέσει μία από αυτές τις βίδες; Και έξω ακριβώς από το μπάνιο;

Στάθηκαν όμως πολύ άτυχα τα πουλάκια μου. Αφενός τους πήρα αμέσως είδηση και αφετέρου έκανα ντουζ μόνο με μαγιό... Ακραία επιλογή αλλά στάθηκε και σωτήρια... Άσε που μετά την αποκάλυψη της επιχείρησης οφθαλμόλουτρο ο κάπταιν μου παραχώρησε άλλη καμπίνα, προορισμένη για ύπαρχο. Μεγαλεία λέμε...

Όπως και να έχει όμως, σήμερα είναι νομίζω επιβεβλημένο στις γυναίκες μέλη του πληρώματος να δίνεται καμπίνα που να αποτρέπει τέτοιες περιπέτειες...

Όλα αυτά βεβαίως αφορούν τις νέες κοπέλες. Όταν η γυναίκα αποκτήσει εμπειρία δική της στο πλοίο, μπορεί να προστατευθεί καλύτερα. Εξάλλου όσο μεγαλώνει και τα προβλήματα θα μειώνονται. Όχι μόνο λόγω ηλικίας αλλά και λόγω θέσης στο πλοίο. Συνήθως μάλιστα οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας συνοδεύονται και από τον άντρα τους οπότε τα πράγματα αλλάζουν. Κι εδώ είναι που χρειάζεται η αρωγή των εταιρειών και του υπουργείου ώστε να διευκολύνονται τα ζευγάρια των ναυτικών να συνταξιδεύουν. Κι αυτό για πολλούς λόγους…

Βασικό επίσης στοιχείο είναι να αποφεύγεται η παρουσία μίας μόνο γυναίκας.

Είναι πολύ σημαντικό αυτό που είπες, Βοιάτη, πριν, για τα σοβιετικά καράβια. Κι αν ακόμη δεν είναι μέλη του πληρώματος αλλά σύζυγοι που συνταξιδεύουν ως επιβάτες.

Ευτυχώς ο θεσμός αυτός υπάρχει και στην ελληνική ναυτιλία και προσωπικά τον βρήκα πολύ χρήσιμο στα μακρινά ταξίδια.



Η παρουσία συζύγων ήταν ευλογία και ιδανική περίπτωση να μπορώ κι εγώ άνετα να κάνω παρέα με ανθρώπους και να μην απομονώνομαι στην καμπίνα μου.

Ακόμη καλύτερη εμπειρία όταν υπάρχει και άλλη γυναίκα στο πλήρωμα, όπως ευτυχώς μου έτυχε στο πρώτο μου καράβι. Γι’ αυτό, αν και άπειρη, δε συνάντησα εκεί το παραμικρό πρόβλημα. Επιπλέον οι συμβουλές της, ήταν μαρκόνισσα με πολλά χρόνια υπηρεσίας, στάθηκαν πολύτιμος οδηγός μου.

Είπα πριν πως μια λύση είναι να συνταξιδεύουν τα ζευγάρια των ναυτικών… Όχι όμως πάντα.

Στην περσινή συνάντηση με τις συσπουδάστριες έμαθα την παρακάτω ιστορία, που δίνει την άλλη διάσταση.

Εκείνη ήταν ανθυποπλοίαρχος, ο σύζυγός της ηλεκτρολόγος. Έμπειροι αξιωματικοί και οι δύο και σκυλιά στη δουλειά.

Να όμως που η περίπτωσή τους ενόχλησε τον πλοίαρχο. Και ως προς τι νομίζετε; Μισθολογικά παρακαλώ…

Ο αθεόφοβος κάθισε και έκανε σούμα και είδε πως το ζευγάρι έπαιρνε συνολικά περισσότερα χρήματα από τον ίδιο. Αν είναι δυνατόν!!!

Το μόνο βέβαια που δε σκέφτηκε ήταν πως ο δικός του ήταν ένας μισθός ενώ εκείνων δύο. Καθόλου δεν το έλαβε υπόψη. Πως εκείνοι δούλευαν δυο άνθρωποι για να πάρουν αυτά τα λεφτά.

Άσε που είχαν ο ένας τον άλλο κοντά. Ενώ η δική του γυναίκα βρισκόταν μίλια μακριά και το μόνο που ήξερε ήταν να του ζητάει συνέχεια χρήματα… Με όλη την ευθύνη μάλιστα των παιδιών τους, δεν μπορούσε ούτε κάποια στεριανή δουλίτσα να κάνει.

Έφταιγαν όμως γι’ αυτό ο ηλεκτρολόγος και η ανθυποπλοίαρχος; Στο κάτω κάτω είχαν μεν ο ένας τον άλλο αλλά τα παιδιά τους ήταν παρατημένα στις γιαγιάδες…

Βάλθηκε λοιπόν ο καπετάνιος να ξεμπαρκάρει τον ένα από τους δύο. Φυσικά τη γυναίκα. Πάντα οι γυναίκες είναι πιο εύκολος στόχος.

Έτυχε λοιπόν εκείνες τις μέρες η ανθυποπλοίαρχος να ανεβάσει πυρετό και στο πρώτο λιμάνι ζήτησε να επισκεφθεί γιατρό. Πολύ πρόθυμα ο καπετάνιος ειδοποίησε τον ατζέντη και ταυτόχρονα έβαλε μπρος τη διαδικασία απόλυσης! Πριν καν υπάρξει γνωμάτευση του γιατρού.

Δε θυμάμαι όλες τις λεπτομέρειες της ιστορίας, κάπου ανάμεσα μπλέχτηκε και ο εκπρόσωπος του ελληνικού προξενείου που έτυχε μάλιστα να είναι ο άλλοτε υποδιοικητής της σχολής μας και να γνωρίζει καλά την κοπελιά. Βοήθησε ο άνθρωπος τα μέγιστα… Αλλά τι τα θες τι τα γυρεύεις; Όταν ο καπετάνιος σε βάζει στη μπούκα του κανονιού αδύνατον να σταθείς στο καράβι.

Λίγο αργότερα λοιπόν η κοπέλα μάζεψε τα μπογαλάκια της και γύρισε στο σπίτι. Ήρθε μετά και το τρίτο παιδί, τέλος οι θάλασσες.

Πρόσφατα και έχοντας πια δυο γιους που σπούδασαν στις ΑΕΝ ξανακάθισε στα θρανία του ΚΕΣΕΝ, για το γαμώτο που λένε… Να πάρει το χαρτί του γραμματικού… Και το πήρε. Ήταν – σας είπα – εξαιρετική στη δουλειά της και το ίδιο είχε διακριθεί και στη σχολή για τις επιδόσεις της. Να όμως που η θάλασσα δεν τη δέχτηκε και της έκλεισε τις πόρτες. Να ήταν η μόνη περίπτωση…

Η ίδια όπως μας είπε πήγε και στο υπουργείο και κατήγγειλε το περιστατικό. Τόσο αγανακτισμένη ήταν που ζήτησε να κλείσει η σχολή για γυναίκες, αφού η πολιτεία αδυνατεί να λάβει μέτρα στήριξης της εργασίας των γυναικών στα πλοία.

Μέτρα που δεν αφορούν μόνο τη σεξουαλική παρενόχληση αλλά και γενικότερα την ιδιαιτερότητα της γυναίκας. Πχ τη μητρότητα. Κι αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που τα περισσότερα κορίτσια εγκαταλείπουν κάποια στιγμή τη θάλασσα. Η δημιουργία οικογένειας.

Υπάρχουν όμως τέτοια μέτρα ή αερολογούμε; Μπορεί δηλαδή να σταδιοδρομήσει η γυναίκα στη θάλασσα ή ψάχνουμε βελόνι στ' άχυρα;

Βεβαίως και μπορεί και θα μιλήσουμε όχι με λόγια του αέρα αλλά με αποδείξεις. Απόδειξη πρώτη:

Karin Stahre-Janson

https://educandus.forumgreek.com/forum-f7/topic-t485-30.htm


Πλοίαρχος σε ένα από τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια στον κόσμο...

Κι αν σκεφθείτε πως η Καρίν είναι Σουηδέζα μα εδώ είναι Ελλάδα... σας έχουμε δεύτερη απόδειξη:

Βάσω Κονιδάρη


Ελληνίδα αυτή τη φορά, και πλοίαρχος επίσης έστω και σε ένα μικρό ακτοπλοϊκό σκάφος...

Ναι, τώρα ξέρω πως ίσως σταθείτε στις διαφορές επιβατικών - εμπορικών. Ωραία λοιπόν. Πάμε στην επόμενη απόδειξη:

Laura Virginia Scyzoryk Guzman


https://educandus.forumgreek.com/forum-f7/topic-t485-45.htm

Από Αργεντινή. Ετών μόλις 30. Και πλοίαρχος σε γκαζάδικο έστω και μικρό:


Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με πολλές ακόμη τέτοιες αποδείξεις...

Ξεκινώντας από τη βασίλισσα Αρτεμισία που πολέμησε στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, συνεχίζοντας με τις δικές μας καπετάνισσες Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένη, Δόμνα Βισβίζη, περνώντας μετά στη θρυλική σοβιετική καπετάνισσα Anna Ivanova Schetinina:


και συνεχίζοντας με δεκάδες γυναίκες που σήμερα σταδιοδρομούν στη θάλασσα, πχ την αγαπημένη μου ιταλιδούλα, τη καπετάν Λάουρα Πινάσκο, πλοίαρχο σε ζωάδικο:


και όχι μόνο στις γέφυρες αλλά και στα μηχανοστάσια. Βεβαίως πολλές είναι οι γυναίκες και σε όλα τα άλλα πόστα του πλοίου. Όταν λέμε γυναίκα onboard σαφώς δεν εννοούμε μόνο τις καπετάνισσες. πχ μπορεί να εννοούμε τη φίλη μου και συσπουδάστρια τη Χρύσα Π. που ναι μεν έβγαλε εμποροπλοιάρχων αλλά οι ανάγκες της ζωής την ανάγκασαν να ταξιδεύει μαγείρισσα σε ένα μικρό καραβάκι με το λοστρόμο άντρα της. Ίσως να είναι και η μοναδική της σειράς μας που θα καταφέρει να συνταξιοδοτηθεί από το ΝΑΤ.

Και όμως η Χρύσα δημιούργησε και οικογένεια. Μια κόρη και ένα γιο που τώρα είναι μεγάλα παιδιά, παιδιά με δυο γονείς ναυτικούς...

Και βεβαίως μην ξεχνάμε τις μαρκόνισσες. Μπορεί το επάγγελμα τους να καταργήθηκε λόγω της τεχνολογίας, αλλά στα κιτάπια του ΝΑΤ υπάρχουν δεκάδες ασυρματίστριες με πολλά χρόνια υπηρεσίας η κάθε μια.

Η γυναίκα λοιπόν στο πλοίο είναι μια ζωντανή πραγματικότητα και με τεράστια πια ιστορία πίσω της. Ας αφήσουν επομένως τις όποιες δικαιολογίες και ας κοιτάξουν να προστατεύσουν το θεσμό με τα κατάλληλα μέτρα. Μπορεί οι πρώτες να υπήρξαν οσιομάρτυρες, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να μαρτυρούν και όλες οι επόμενες γενιές...

Με το θέμα Γυναίκα onboard έχω ασχοληθεί και σε άλλες άκρες του διαδικτύου, πχ στο φόρουμ του Nautilia.gr

http://www.nautilia.gr/forum/showthread.php?t=341&page=24

Από κει αναδημοσιεύω αυτούσιο το παρακάτω άρθρο μου:

________________________________

Το όνομά της είναι Βασιλική Κονιδάρη. Και τα στοιχεία τα δανείστηκα από συνέντευξή της στην εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ της ΧΙΟΥ και το άρθρο:

Παράθεση:

06/02/2007 ΣYZHTΩNTAΣ ME THN KAΠETANIΣΣA TOY «ΠANAΓIA ΣΠHΛIANH» «Πλοίαρχος γένους... θηλυκού» H EΞOMOΛOΓHΣH MIAΣ AΠO TIΣ TPEIΣ ΓYNAIKEΣ ΠΛOIAPXOYΣ ΣTHN EΛΛAΔA

Από κει και η φωτογραφία της:



Η κ. Κονιδάρη, Λευκαδίτισσα στην καταγωγή και με σόι ναυτικό, ερωτεύτηκε από μικρή τη θάλασσα. Τελείωσε ναυτικό λύκειο και μπάρκαρε αρχικά στα ποστάλια του Καραγιώργη για Ιταλία και αργότερα σε φορτηγά και γκαζάδικα. Σε γκαζάδικο ανέλαβε και πρώτη φορά πλοίαρχος. Με τα δικά της λόγια σας μεταφέρω τι πέρασε ως δόκιμος, λόγια που θυμίζουν στις περισσότερες γυναίκες τι ζήσαμε όταν πατήσαμε για πρώτη φορά στην κουβέρτα εμπορικών πλοίων:

Παράθεση:

ΕΡ: Θα ήθελα να αναφερθείτε στο πρώτο σας ταξίδι. Ανεβαίνετε στο πλοίο και οι συνάδελφοί σας βλέπουν μια...γυναίκα. Ποιες ήταν οι πρώτες τους εκφράσεις και αντιδράσεις;... ΑΠ: Εγώ φυσικά δεν άκουσα τι είπαν. Είδα όμως τι μου έκαναν... ΕΡ: Τι εννοείται; ΑΠ: Για 7 μήνες μου έκαναν «καψόνι» σα να ήμουν στο στρατό... ΕΡ: Δηλαδή σας υπέβαλλαν σε δοκιμασίες, προσπαθούσαν να σας σπάσουν τα νεύρα; ΑΠ: Όλα αυτά μαζί, με έβαζαν επίσης να κάνω τις πιο δύσκολες δουλειές Εγώ τότε ήμουν δόκιμη πλοίαρχος. Η εταιρεία είχε δώσει εντολή στον πλοίαρχο να «μου αλλάξουν τα φώτα». Αυτή ήταν η φράση του εφοπλιστή. Και ο πλοίαρχος έδωσε την ίδια εντολή στον υποπλοίαρχο και το λοστρόμο. ΕΡ: Τι θυμάστε από εκείνη την περίοδο; Ποια ήταν η πιο ανάρμοστη δοκιμασία που σας υπέβαλαν και αν έπαιξε ρόλο σ’ αυτό το φύλο σας; Αν ήταν ένας άνδρας δόκιμος πλοίαρχος θα έπρεπε να υποστεί τις ίδιες δοκιμασίες; ΑΠ: Σίγουρα θα έπρεπε να περάσει από κάποιες δοκιμασίες. Όμως εμένα το έκαναν και με το παραπάνω γιατί ήμουν γυναίκα και έπρεπε να δουν αν μπορώ εγώ να αντέξω και να αντεπεξέλθω, ώστε μετά από χρόνια να αναλάβω μια πλοιαρχία. ΕΡ: Ποια ήταν η πιο δύσκολη δοκιμασία στην οποία υποβληθήκατε; ΑΠ: Ήταν πολλές. Ότι για παράδειγμα με έβαλαν σε συγκεκριμένο χρόνο να κουβαλάω τσουβάλια τσιμέντο στον ώμο ή βαρέλια των 200 λίτρων, άδεια βέβαια. Μου ζητούσαν να τα κουβαλάω στα χέρια ψηλά, να μην τα ακουμπάω κάτω, επίσης να μην κάνω θόρυβο γιατί κοιμόντουσαν οι άλλοι, και να τα ανεβάζω 3 πατώματα από τις σκάλες συνέχεια. Ήταν 70 βαρέλια. Επίσης μια άλλη φορά με κρέμαγαν εν πλω έξω από το πλοίο για να κάνω ηλεκτροματσάκονο. Κάτι που ήταν και επικίνδυνο. Εγώ δεν κρίνω αν ήταν σωστό αυτό που έκανε ο πλοίαρχος. Μπορώ να πω όμως ότι με βοήθησε στα πρώτα μου μπάρκα ότι υπηρέτησα μαζί με παλιούς ναυτικούς και με δίδαξαν σωστά... ΕΡ: Σε εκείνη τη φάση της απίστευτης- όπως μας περιγράφετε- δοκιμασίας που υποβληθήκατε, σας πέρασε από το μυαλό η σκέψη να τα εγκαταλείψετε; Αφού ήταν τόσο σκληρές οι συνθήκες γιατί συνεχίσατε; Τι σας κράτησε στη θάλασσα; ΑΠ: Όχι, ούτε μια στιγμή δε μου πέρασε από το μυαλό να τα εγκαταλείψω, γιατί μου άρεσε πολύ αυτή η δουλειά. Ήξερα ότι μπορούσα να τα βγάλω πέρα. Γενικά όταν ξέρω ότι μπορώ να αντεπεξέλθω κάπου και ο άλλος μου φέρει εμπόδιο, ίσως και επίτηδες, πεισμώνω πάρα πολύ. Αγωνίζομαι ακόμη περισσότερο. ΕΡ: Είχατε πεισμώσει πολύ τότε; ΑΠ: Ναι, είχα πεισμώσει πάρα πολύ. Δηλαδή η φράση που έλεγα συνέχεια στον εαυτό μου ήταν: «Δε θα σας περάσει!...» ΕΡ: Και δεν τους πέρασε; ΑΠ: Όχι, δε τους πέρασε...

Αν και παρόμοιες εμπειρίες έχουμε να καταθέσουμε όλες σχεδόν οι γυναίκες που περάσαμε έστω και για λίγο από την ποντοπόρο ναυτιλία, τα λόγια της κυρίας Κονιδάρη έχουν την βαρύτητα του ανθρώπου που έφτασε να γίνει και πλοίαρχος. Και ως πλοίαρχος πλέον τα λέει αυτά. Όπως λέει και άλλα για τις δυσκολίες τις πραγματικές που χρειάστηκε αργότερα να αντιμετωπίσει, όχι τα καψόνια... μιλάμε για τις αληθινές δυσκολίες του επαγγέλματος:

Παράθεση:

ΕΡ: Ποιο ταξίδι ήταν το πιο επικίνδυνο, αν υπήρξε κάποια στιγμή που χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη σας, γιατί νομίζατε ότι έφτασε το τέλος... ΑΠ: Ήταν ένα ταξίδι στο Χονγκ-Κονγκ. Κάναμε δεξαμενισμό με ένα φορτηγό και πέρασε κυκλώνας πάνω από το λιμάνι και από το πλοίο με ταχύτητα 220 χλμ την ώρα! Σε όλο το λιμάνι επικρατούσε χαλασμός από τις πέντε τα ξημερώματα έως τις 12 το μεσημέρι. Ο κυκλώνας τα ξήλωνε όλα στο πέρασμά του. Εγώ τότε ήμουν υποπλοίαρχος, όλες αυτές τις ώρες ήμουν δεμένη στην πλώρη με μια χοντρή μπαρούμα. Εγώ κι ο λοστρόμος ήμασταν δεμένοι εκεί για να βλέπουμε την καδένα και να αναφέρουμε στον πλοίαρχο ώστε να βοηθάει με τις μηχανές. Αυτή ήταν η δυσκολότερη στιγμή μου. ΕΡ: Φοβηθήκατε, σας πέρασε έστω και στιγμιαία η σκέψη ότι μπορεί να πλησίαζε το τέλος; ΑΠ: Εκείνη τη στιγμή, όταν συμβαίνει κάτι σοβαρό, δεν υπάρχουν περιθώρια να σκεφτεί κανείς τι θα γίνει μετά. Εκείνη τη στιγμή προσπαθεί κάποιος να βοηθήσει την όλη κατάσταση. Δεν υπάρχει σκέψη για το αν «θα ζήσω ή θα πεθάνω». Εκείνο που σε απασχολεί είναι το τι θα κάνω για να βοηθήσω το πλοίο και να μην πάθουμε ζημιά.

Θα συμφωνήσω απόλυτα σε όσα λέει. Και ειδικά στον τρόπο που μιλάει για τα καψόνια σε βάρος των γυναικών στο βαθμό βέβαια που αυτά αποσκοπούν στη διαπίστωση και μόνο της καταλληλότητάς της για το ναυτικό επάγγελμα και της πρόθεσής της να φτάσει μέχρι καπετάνιος. Όσο βαρύ και αν είναι, εμείς οι ίδιες που το ζήσαμε καταλαβαίνουμε και την αναγκαιότητα της σκληρής εκπαίδευσης όχι όμως και την αμφισβήτηση που ακούγεται ότι τάχα και καλά καθόμασταν με πουκαμισάκια σε κλιματιζόμενους χώρους. Το είπα και παραπάνω, στο όνομα όλων των γυναικών που πότισαν ιδρώτα τις φόρμες τους στα καταστρώματα των πλοίων, πως όποια κοπελίτσα μπέρδεψε τα καράβια με τα γραφεία της στεριάς και πήγε εκεί για να κάνει πασαρέλα στη γέφυρα, να την πετάξουν αμέσως έξω. Δεν μπορεί να ντροπιάζει τόσες άλλες γυναίκες που και άξιζαν και προσπάθησαν με όλες τους τις δυνάμεις να τιμήσουν τη θέση τους.

Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να βρω αρκετά στοιχεία και για άλλες ελληνίδες καπετάνισσες, εμπειρίες τους δηλαδή που να αποδεικνύουν τι πέρασαν ώσπου να φτάσουν στη θέση του πλοιάρχου. Θα αναφέρω όμως έστω και τα λίγα που βρήκα μια και αυτό το ποστ αναφέρεται στη γυναίκα ναυτικό και πρέπει να το πλουτίζουμε με ντοκουμέντα και όχι μόνο με θεωρητικές απόψεις.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Και η συνέχεια

http://www.nautilia.gr/forum/showthread.php?t=341&page=25

Η πρώτη γυναίκα που αναφέρεται ως πλοίαρχος στη σύγχρονη ναυτική μας ιστορία είναι η Νίκη Σκέντζου. Είχα την τιμή να την γνωρίσω κάποτε από κοντά, όταν επισκέφθηκε τη σχολή μας. Εκείνη δεν ήταν από δημόσια σχολή, καθώς δεν υπήρχε ως τότε δυνατότητα φοίτησης για γυναίκες. Βλέπετη η καπετάν Νίκη είχε μπαρκάρει ως ανθυποπλοίαρχος από τις αρχές της δεκαετίας του '70, χρόνια πριν την ίδρυση της ΑΔΣΕΝ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ, ( 1978 ) της πρώτης δημόσιας σχολής που δέχτηκε γυναίκες στη χώρα μας να σπουδάσουν πλοίαρχοι.

Τα στοιχεία για εκείνη τα εντόπισα σε ένα blog εκκλησίας της Πάτρας, τον Άγιο Βασίλειο, αν και η θέση του πλοιάρχου δεν ήταν μπουναμάς του ίδιου αγίου για καμία γυναίκα αλλά αποτέλεσμα μεγάλου πείσματος και προσπάθειας. Το ίδιο και για τη Νίκη Σκέντζου:

Παράθεση:

Μετά τις σπουδές προσπάθησε να μπαρκάρει, αλλά οι πόρτες ήταν "κλειστές". << Μικρόσωμη και λεπτή καθώς είμαι, δεν πείθω κανένα. Το παρουσιατικό μου γεννούσε αμφιβολίες για τις δυνατότητές μου. Έτσι όλοι με κοροϊδεύανε και μου΄λέγαν:"Πέρασε μία άλλη φορά". Εγώ όμως πείσμωσα. Και ώρισα στον εαυτό μου ενός χρόνου προθεσμία για να τα καταφέρω...Μια μέρα επισκέφτηκα την κυρία Καβουνίδου, μια δραστήρια γυναίκα και την έπεισα να μπαρκάρω.

Είναι σημαντικό να μαθαίνουμε ότι μία γυναίκα άνοιξε την πόρτα στις γυναίκες... Όλες εμείς που αργότερα μπαρκάραμε, οφείλουμε στην κυρία Καβουνίδου ένα μεγάλο ευχαριστώ και να κρατήσουμε το όνομα της με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ελληνίδας καπετάνισσας. Αν δεν έδινε εκείνη τότε την άδεια, ίσως ποτέ να μην είχαν σκεφθεί οι υπεύθυνοι πως μπορούν να ναυτολογήσουν και γυναίκες στις γέφυρες. Το λέω αυτό γιατί θυμάμαι πως η καπετάν Νίκη δεν ήρθε τυχαία να μας δει, την έφεραν για να μας δώσουν ένα ζωντανό παράδειγμα. Αν θυμάμαι καλά τότε ακόμη πρέπει να ήταν γραμματικός. Όπως διαβάζουμε στο blog του Αγίου Βασιλείου, αργότερα έγινε και πλοίαρχος:

Παράθεση:

Κατέληξε στο "ΕΛΛΗΝΙΚ ΤΟΡΤΣ" όπου ανέλαβε πλοίαρχος για πρώτη φορά. Δε τη φοβίζει όμως η θάλασσα: <<Συνάντησα φουρτούνες, αλλά αυτές μου προσφέρουν την ίδια χαρά που μου προσφέρουν και τα καλά ταξίδια. Τη θάλασσα τη λατρεύω κι όταν ακόμα είναι φουρτουνιασμένη. Σε ώρες που το καράβι κλυδωνιζότανε, οι άλλοι σταυροκοπιόντουσα. Εγώ, όμως, τους έδινα κουράγιο.

Μια τρίτη περίπτωση ελληνίδας που έφτασε στο βαθμό του πλοιάρχου και μάλιστα σε κατοστάρι γκαζάδικο, είναι η καπετάν Αθανασία Μπουμπουράκη. Είναι και η πρώτη από τη δημόσια σχολή πλοιάρχων. Ελάχιστα όμως είναι τα στοιχεία που δημοσιεύονται στο ίντερνετ για εκείνη αν και βρήκα αναφορές σε έντυπα μεγάλων εφημερίδων στην πλοίαρχο Μπουμπουράκη. Από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ μεταφέρω το εξής:


Παράθεση:

Παγκόσμια ίσως πρωτοτυπία για το Ιδρυμα Ωνάση αποτελεί το γεγονός ότι ένα από τα μεγαλύτερα καράβια, το «Ολύμπικ Σερένιτι», το κυβερνά μια γυναίκα, η Αθανασία Μπουμπουράκη. «Οταν ήρθε να ζητήσει δουλειά, μάς ζήτησε να υπογράψουμε ένα χαρτί που έλεγε ότι, αν μείνουμε ευχαριστημένοι από τις υπηρεσίες της, θα την αφήσουμε να φτάσει ψηλά», εξηγεί ο έτερος αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Παύλος Ιωαννίδης. «Είναι πραγματικά αξιέπαινη η προσπάθειά της να κατορθώσει να επιβληθεί σε τόσους άνδρες και παράλληλα να κυβερνά καράβια 100.000 τόνων. Το πρόβλημα στα πλοία, τύπου άφραμαξ, είναι ότι μπαίνουν τέσσερις με πέντε φορές το μήνα σε λιμάνια, για να φορτώσουν και να ξεφορτώσουν. Τα καράβια κινδυνεύουν περισσότερο στα στενά παρά στις ανοιχτές θάλασσες».

Μια άλλη γυναίκα που έφτασε στο βαθμό του πλοιάρχου στη χώρα μας, αλλά για εκείνη μόνο προφορικές πληροφορίες έχω και ελπίζω να είναι σωστές, είναι η Ευαγγελία Κατσικαδάκου. Σήμερα ανήκει στο διδακτικό προσωπικό του Ασπρόπυργου, στη σχολή Σωστικών. Κι εκείνη απόφοιτη της δημόσιας σχολής.

Για όλες αυτές τις γυναίκες, τη Νίκη, τη Βασιλική, την Αθανασία, την Ευαγγελία (και δείτε τι ωραία ονόματα έχουν όλες τους... ) αλλά και για όποια άλλη που έγινε πλοίαρχος αλλά αγνοούμε την ύπαρξή της, δεν είμαστε μόνο περήφανες. Τους χρωστάμε και ευγνωμοσύνη γιατί οι πρώτοι μιας προσπάθειας πάντα χρεώνονται μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας. Είναι αυτές που άνοιξαν το δρόμο για όλα τα υπόλοιπα κορίτσια και οφείλουμε όλες να τις θυμόμαστε και να τις μνημονεύουμε ως πρωτοπόρες των ελληνίδων πλοιάρχων.

Πολύ υλικό επίσης έχουμε συγκεντρώσει και στο μπλογκ ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΕΣ. Πχ το ακόλουθο άρθρο για την σοβιετική καπετάνισσα που ανέφερα και παραπάνω:

Μια καπετάνισσα που έγινε ... ακρωτήρι!



Αξίζει πραγματικά να διαβάσετε το άρθρο και να μάθετε για τη ζωή και την καριέρα αυτής της σπουδαίας γυναίκας. Τόσο σπουδαίας που η πατρίδα της έδωσε το όνομά της σε ένα ακρωτήρι!

Παράθεση :

Έφταιγαν όμως γι’ αυτό ο ηλεκτρολόγος και η ανθυποπλοίαρχος; Στο κάτω κάτω είχαν μεν ο ένας τον άλλο αλλά τα παιδιά τους ήταν παρατημένα στις γιαγιάδες…

Το κρατάω αυτό για παρακάτω.

Ωστόσο συνέχισε το.

Μα γιατί να το αφήσουμε για παρακάτω; Είναι νομίζω ένα σημαντικό θέμα που πρέπει να συζητήσουμε...

Οικογένεια και καράβι. Μεγάλο κεφάλαιο.

Αν και προσωπικά δε χρειάστηκε να το αντιμετωπίσω, ήξερα πριν ακόμη πάω στη σχολή πως παιδιά δεν πρόκειται να κάνω (αργότερα βέβαια η επιστήμη άλλαξε γνώμη αλλά όταν πήγα στη σχολή τέτοιο δίλημμα δεν είχα) το θέμα του συνδυασμού οικογένειας και ναυτικού επαγγέλματος το θεωρώ ιδιαιτέρως σημαντικό. Κάτι που σχετίζεται και με το σημερινό μου επάγγελμα.

Παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς τους γονείς τους είναι παιδιά δυστυχισμένα. Και τίποτε δεν μπορεί να υποκαταστήσει το γονιό που λείπει.

Ξέρω βέβαια ότι οι πολλοί θεωρούν ότι ο ρόλος της μάνας είναι ο πιο σημαντικός αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Εξαρτάται και από άλλους παράγοντες.

Και στο κάτω κάτω τα παιδιά έχουν ανάγκη και τους δυο γονείς τους, όπως αποδεικνύεται και από τα παιδιά των διαζευγμένων ή τα παιδιά που έχασαν τον ένα γονιό τους.

Στις παραμέτρους του θέματος χρωστάμε επίσης να σκεφτούμε ότι δεν είναι μόνο το ναυτικό επάγγελμα λόγος που οι γονείς υποχρεώνονται να απομακρυνθούν από τη φαμίλια τους.

Θέλετε να αναφέρω τους μετανάστες; Τους εργαζόμενους σε αεροπορικές εταιρείες; πχ τις αεροσυνοδούς; Αλλά και δεκάδες άλλα επαγγέλματα... Άρα το ναυτικό επάγγελμα δεν αποτελεί εξαίρεση.

Και μιλώ εκ πείρας. Ως παιδί που μεγάλωσε μακριά από τον ένα γονιό για μεγάλα διαστήματα. Και από τον πατέρα αλλά και από τη μάνα κυρίως. Οι δικοί μου γονείς δεν ήταν ναυτικοί, εκπαιδευτικοί ήταν. Όμως οι συνθήκες δεν επέτρεπαν να υπηρετήσουν για πολλά χρόνια στον ίδιο τόπο. Έτσι μας μοίραζαν... Κι εγώ ως μεγαλύτερη πέρασα αρκετά χρόνια με τον πατέρα μου.

Εξάλλου λύσεις υπάρχουν. Αν η πολιτεία θελήσει, λύσεις κατάλληλες μπορούν να βρεθούν. Πχ ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις μητέρες ναυτικούς να προσλαμβάνονται στην ακτοπλοΐα για όσο διάστημα είναι απαραίτητο να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους. Ή να μειώνεται ο χρόνος παραμονής τους στο πλοίο. Ή να απασχολούνται σε θέσεις στεριάς - ναυτιλιακές εταιρείες, ναυτική εκπαίδευση, υπηρεσίες του υπουργείου ναυτιλίας, λιμενικό σώμα, πολεμικό ναυτικό...

Εδώ να σημειώσω ότι για τις εκπαιδευτικούς σήμερα υπάρχουν ιδιαίτερα ευνοϊκά μέτρα μητρότητας. Για κάθε παιδί μπορούν να πάρουν άδεια έως και δύο χρόνια. Και μάλιστα ένα μέρος αυτής της άδειας μπορεί αντί για τη μητέρα να την πάρει ο πατέρας. Γιατί να μην ισχύει το ίδιο και για τους ναυτικούς; Λιγότερα δικαιώματα έχουν τα δικά τους παιδιά από τα παιδιά των δασκάλων;

Είναι μεγάλη η ιστορία για να σου πώ τι ήταν αυτό,
που με οδήγησε στην απόφαση να εγκαταλείψω τη θάλασσα,
και είναι πολύ σχετικό με όσα τώρα συζητάμε.

Οπωσδήποτε δεν θεωρώ ότι υπάρχει κάτι που δεν
μπορεί να το κάνει γυναίκα.
Εδώ πήγε στο διάστημα, αλίμονο που δεν θα
κυβερνούσε ένα καράβι και κάποιους ανθρώπους.
Και πολύ σωστά θεωρείται ότι στη σύγχρονη εποχή,
η μυική δύναμη ελάχιστη πλέον έχει σημασία, καθώς
σχεδόν όλα κουμαντάρονται με το μυαλό.
Επομένως απο αυτή την πλευρά του ζητήματος, ουδεμία
ένσταση τίθεται εκ μέρους μου.

Όμως στο θέμα οικογένειας - προσωπικής ζωής - και
ειδικά μητρότητας, είναι θέμα που μπορεί να εγείρει σοβαρό
προβληματισμό και επιφυλάξεις.
Έχουμε χάσει την ουσία όχι μόνο των πραγμάτων αλλά και
την ερμηνεία των λέξεων.
Μιλάμε για ισότητα των φύλλων, έχοντας παρεξηγήσει την
έννοια της λέξης με αυτή της ισοτιμίας.
Δεν μπορεί να είναι ίσοι ο άνδρας και η γυναίκα.
Και δεν εννοώ πως αυτό υποχρεωτικά σημαίνει σχέση
ανισότητας. Σχέση ανωτερότητας και κατωτερότητας.
Απλά εννοώ διαφορετικότητα.
Για αυτό λέω πώς πρέπει να μιλάμε για ισοτιμία.
Γιατί ίσοι και όμοιοι δεν είναι άνδρας και γυναίκα.
Γιατί ένας άνδρας ποτέ δεν θα γεννήσει ένα παιδί, τουλάχιστον
με τους νόμους της Φύσης.

Επέλεξε λοιπόν η Φύση αυτό το ύψιστο καθήκον, αυτή
την ύψιστη ευθύνη, να το αναθέσει στη γυναίκα.
Και βεβαίως πολύ καλά έκανε, γιατί αν το είχε αναθέσει
σε εμάς σίγουρα θα τα είχαμε κάνει μούσκεμα.
Επομένως ήξερε τι έκανε.

Εκείνο κοριτσάκι το έλεγαν Σοφία. Ετών 10. Ένα στρουμπουλό ξανθό κοριτσάκι με υψηλότατο δείκτη νοημοσύνης.

Σήμερα η Σοφία πρέπει να είναι τριάντα και...

Τότε που τη γνώρισα ήταν ακόμη μαθήτρια του δημοτικού.

Στο μητρώο έγραφε:

Πατέρας: Ναυτικός
Μητέρα: Οικιακά

Θεέ μου, τι έλλειψη πρωτοτυπίας. Ναυτικός εκείνος, σκλάβα εκείνη στο σπίτι να μεγαλώνει τα παιδιά. Πώς αλλιώς να τα βγάλει πέρα;

Η δική μου θητεία στα καράβια ήταν λογικό να με κάνει πιο ευαίσθητη για όλα αυτά τα παιδιά των πρώην συναδέλφων. Σε αντίθεση με τους άλλους εκπαιδευτικούς εγώ ήξερα και δεν μπορούσα να αγνοήσω τι σημαίνει πατέρας ναυτικός.

Τους είχα ζήσει στις ατέλειωτες ώρες της βάρδιας να μου μιλάνε για τα παιδιά τους.

Τους είχα παρακολουθήσει στο καπνιστήριο να ονειρεύονται την ώρα και τη στιγμή που θα τα αγκαλιάσουν και πάλι.

Πολλές φορές τους άκουσα να μιλάνε στον ασύρματο και μερικές εκεί να μαθαίνουν πως έγιναν πατεράδες...

Κι άλλοτε, πίσω στην πρύμη, τους είδα να πίνουν και να μεθάνε μετά από ένα άσχημο μαντάτο.

Άσε που ήταν ακόμη νωπή η αγωνία μου από τις ώρες που κρατούσα την τύχη τους στα χέρια μου. Το έχετε νιώσει αυτό το ατλαντικό βάρος να σας συνθλίβει; Την ώρα που ήμουν υπεύθυνη αξιωματικός στη γέφυρα χωρίς παρουσία άλλου...

Τότε ακόμη δεν ήξερα πως θα γίνω μια μέρα δασκάλα. Κι όμως έβλεπα κιόλας μέσα στο σκοτάδι τα μάτια των μελλοντικών μαθητών μου. Κι ας μην ήξερα ούτε τα ονόματά τους.

Ναι, στο σκοτάδι ήταν που αγριεύαν τα πράγματα. Τότε που ο καπετάνιος και όλοι οι άλλοι ήξερα πως κοιμούνται. Και φοβόμουν, γιατί να το κρύψω; πως αν κάνω καμιά στραβή δε θα προλάβουν να πουν ούτε κιχ...

Λένε καμιά φορά για μένα πως είμαι νευρική, απότομη, απόλυτη και γενικά λέει τους θυμίζω Θάτσερ και Δαμανάκη στα νιάτα της.

Αυτοί που τα λένε δεν ήταν τότε εκεί. Στη σκοτεινή γέφυρα. Να δουν πως σφυρηλατείται ο χαρακτήρας του ανθρώπου όταν οι καταστάσεις τον ξεπερνούν.

Ήταν όμως τα παιδιά. Τα παιδιά των ναυτικών.

Χρόνια αργότερα έμαθα πως τα έλεγαν Σοφία, Μιχάλη, Νάντια...

Αχ, τα παιδάκια των ναυτικών. Οι πιστοί μου σύντροφοι στις νυχτερινές βάρδιες. Που έσκιζαν με τα ματάκια τους το σκοτάδι και φώναζαν:

ΠΡΟΣΕΧΕ! ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ ΔΕΚΑΤΕΣΣΕΡΑ. ΔΕ ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΟΡΦΑΝΟ.

Αργότερα, όταν τα συνάντησα από κοντά, άκουσα την άλλη κραυγή:

ΜΟΥ ΛΕΙΠΕΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ! ΦΕΡΤΕ ΜΟΥ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ! ΝΑ ΓΙΝΩ ΚΙ ΕΓΩ ΣΑΝ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΑΚΙΑ...

Τα παιδιά των ναυτικών είναι παιδιά ορφανά. Δε θα τα βάλω στην πλάστιγγα να τα συγκρίνω αν είναι λιγότερο ή περισσότερο ορφανά από όσα αληθινά έχουν χάσει το γονιό τους. Γιατί ξέρω την ψυχολογία του παιδιού και επομένως τέτοια σύγκριση τη βρίσκω ανόητη.

Η περίπτωση της Σοφίας ήταν η πρώτη που με δίδαξε το βάρος αυτής της ιδιότυπης ορφάνιας.

Ήταν το πουλάκι μου μήλο μαραμένο... Έξυπνο παιδί, το είπα ήδη, μα χωρίς καμία ζωντάνια. Ένα λουλουδάκι που το ξέχασαν απότιστο.

Ναι, καταλάβαινα, ακόμη και ναυτικός να μην είχα υπάρξει, θα καταλάβαινα τη Σοφούλα... δε λέω...

Εκείνο όμως που με συγκλόνισε και που δεν το περίμενα, ήταν η τεράστια αλλαγή όταν έφτασε το χαρμόσυνο τηλεγράφημα. Δεν μπορείτε να φανταστείτε εικόνα. Να γελά και να κλαίει και να κάνει κάθε είδους τρέλα.

ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΜΠΑΜΠΑΣ ΜΟΥ ΚΥΡΙΑ!

Πώς λέει το θέμα μας; Γυναίκα onboard?

Ε, εκεί παρακολουθούσα την πλήρη αντιστροφή. Άντρας στο σπίτι!

Γυάλιζαν τα μάτια της, τα μάγουλά της ήταν της φωτιάς, κουνιόταν διαρκώς και δεν μπορούσε να σταθεί σε ένα σημείο.

Το πιστεύετε ότι εκεί και τότε, στη χαρά του παιδιού, σπάραξε χειρότερα η καρδιά μου; Ίσως γιατί το μαύρο χρειάζεται το λευκό για να φαντάξει το πικρό του θώρι ακόμη πιο άραχλο και σκοτεινό.

Κι ακόμη γιατί ήξερα εκείνο που το παιδί μες στην τρελή χαρά του λησμονούσε ή ήθελε να λησμονά. Πως για λίγο μόνο θα κράταγε η χαρά. Κι έπειτα ο πατέρας θα έπαιρνε και πάλι το βαλιτσάκι του και το φυλλάδιο...

Μπορεί να έφταιξαν και οι δικές μου μνήμες και το παιδί που ξύπνησε μέσα μου. Ίδια κι εγώ με τη Σοφία πανηγύριζα όταν ερχόταν η μάνα στο σπίτι. Κι έπειτα, έπειτα τι; Πριν καλά καλά καταλάβω την παρουσία της και πριν χορτάσω την αγκαλιά της, χανόταν και πάλι στον ορίζοντα...

Έγινα λέει ναυτικός. Παράξενο για κορίτσι κι εκείνα μάλιστα τα χρόνια. Μα για να σου πω... Τι είναι πιο δύσκολο, να μπαρκάρεις εσύ στα είκοσι ή να κουνάς κάθε τρεις και λίγο μαντήλι στα οκτώ σου αποχαιρετώντας τη μάνα σου;

Ναι, ξέρω. Χειρότερο απ' αυτά είναι να θάβουν τη μάνα σου κι εσύ να είσαι μόλις πέντε χρονών. Όσο και ο πατέρας μου σαν χάθηκε η γιαγιά μου...

Θέλω να πω πως πάντα υπάρχει και το χειρότερο. Και φέτος είχα την ατυχία να το γνωρίσω και από κοντά. Δυο μάτια, τρομαγμένα σπουργίτια, που δε γνώρισαν ποτέ μάνα. Και όμως δεν ήταν πεθαμένη. Ούτε δασκάλα. Ούτε και ναυτικός.

Νομίζουν οι πολλοί σαν ακούνε για τη ζωή μου πως το δύσκολο ήταν που έγινα ναυτικός. Γυναίκα εσύ, πώς άντεξες με τόσους άντρες!!!

Όχι. Και να το φωνάξω ξανά να ακουστεί: ΟΧΙ!!!!!!

Το δύσκολο είναι που έγινα και παραμένω δασκάλα. Και που αντέχω, εγώ ξέρω πώς, με τόσα παιδιά...

Σήμερα κυρίες και κύριοι, και μην κοροϊδεύετε τους εαυτούς σας, δεν υπάρχει ευτυχισμένο παιδί. Ή και αν υπάρχει είναι είδος προς εξαφάνιση. Κάτι σαν καρέτα καρέτα να πούμε...

Μπορώ εγώ, ειδικά εγώ, να μην παραδεχτώ την ιδιαιτερότητα των παιδιών των ναυτικών; Η Σοφούλα ήταν η πρώτη. Που με σκότωσε με τη χαρά της... Αν είναι δυνατόν! Με τη χαρά της για την επιστροφή του πατέρα. Κι έπειτα με τσάκισε τελείως τη μέρα που εκείνος ξανάφυγε. Τι κλάμα! Θεέ μου τι κλάμα και τι σπαραγμός απαρηγόρητος...

Η θάλασσα λέγανε οι παλιοί σοφοί είναι από δάκρυα. Ε, αν είναι από δάκρυα η θάλασσα τότε τα κύματά της όταν λυσσάει και μαίνεται είναι τα δάκρυα των παιδιών των ναυτικών. Άσπρα τα κύματα σαν την άδολη ψυχούλα τους. Και οργισμένα σαν την πικρή οργή τους για την άδική τους μοίρα.

Ακολούθησαν από τότε πολλές ... Σοφούλες. Και ήταν πάντα (ή σχεδόν πάντα και υπογραμμίστε το αυτό ) μία από τα ίδια. Και δε χρειαζόταν πια να μου πούνε πότε ήρθε ο πατέρας ή πότε έβαλε μπροστά να ξαναμπαρκάρει. Έπαιρνα τα τηλεγραφήματα από τα μάτια των μαθητών μου.

Όμως, θα κάνω εδώ την παλινωδία μου, έτσι είναι η ζωή. Σκληρή. Και σφάλλουμε να νομίζουμε πως για το χατίρι των παιδιών πρέπει να τη σουλουπώνουμε και να της βάζουμε κοκκινάδι.

Τα παιδιά χρωστάμε να τα μεγαλώνουμε με αγάπη και στοργή και φροντίδα αλλά και με αλήθεια.

Κι άλλο τόσο σφάλλουμε να νομίζουμε τα παιδιά για αδύναμα και ανίκανα. Έχουν τεράστια δύναμη. Πολύ περισσότερη από τη δική μας.

Τότε που συνάντησα τη Σοφία ήμουν ακόμη περισσότερο ναυτικός και λιγότερο δασκάλα. Τώρα πια, με 23 χρόνια συμπληρωμένα στο δασκαλίκι, μπορώ και βλέπω πολύ βαθύτερα... Αλλά και πολύ μακρύτερα.

Η δυστυχία της κάθε Σοφίας δεν είναι μονοσήμαντη. Τα παιδιά πολλές φορές χρειάζεται να στερηθούν τους γονείς τους. Και για πολλούς λόγους.

Αλίμονο αν κάθε παιδί που στερείται το γονιό του, για λίγο ή και για πάντα, χάνει ταυτόχρονα και το δικαίωμα στην ευτυχία.

Και ξέρω σήμερα πολλά παιδιά που μεγαλώνουν με τους γονείς τους δίπλα και τα τρέχουν στους παιδοψυχολόγους. Η κατάθλιψη δεν είναι ασθένεια μόνο για ενήλικες. Δυστυχώς.

Γυρνώντας όμως στο θέμα μας και ολοκληρώνοντας (επιτέλους ) θα πω ότι ειδικά για τα παιδιά των ναυτικών το σημαντικότερο που τα γεμίζει δυστυχία είναι η στάση των άλλων τριγύρω τους. Και όχι η απουσία αυτή καθαυτή.

Συνήθως δηλαδή τα παιδιά λειτουργούν ως αλεξικέραυνα της δυστυχίας που ανιχνεύουν τριγύρω τους. Στα μάτια της μάνας που στερείται το σύντροφό της. Στη φορτωμένη αγωνία και ενοχές φωνή του πατέρα από την άλλη άκρη του κόσμου.

Λέω λοιπόν να μην φορτώνουμε στα παιδιά τα δικά μας ασήκωτα βάρη. Είναι πολύ αδύνατες οι πλατίτσες τους για τέτοιο ζαλίκι.

Και λέω να φαινόμαστε εμείς πιο θαρραλέοι μπρος στις δυσκολίες και τις αντιξοότητες της ζωής. Για να τα διδάσκουμε και αυτά με το μόνο τρόπο που μπορεί κανείς να διδάξει, με το παράδειγμα και την πράξη...

Ίσως να σας γεννήθηκε επιτέλους και η εύλογη απορία: Αν υπάρχουν και ευτυχισμένα παιδιά ναυτικών...

Ναι, ή μάλλον θα το έλεγα παιδιά με ισορροπημένα αισθήματα. Παιδιά που στενοχωριούνται όταν ο πατέρας φεύγει αλλά με μέτρο. Και που γρήγορα ξεπερνούν τον αποχωρισμό και συνεχίζουν φυσιολογικά τη ζωή τους.

Πολύ πιο φυσιολογικά από άλλους συμμαθητές τους που έχουν και δεν έχουν και τους δυο γονείς στο σπίτι καθημερινά... Όπως δηλαδή είναι σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών.

Η απόσταση ξέρετε δεν είναι πάντα θέμα χιλιομέτρων. Και η αποξένωση μέσα στην οικογένεια θερίζει στις μέρες μας.

Αντίθετα, να είναι καλά η τεχνολογία, υπάρχουν σήμερα χίλιοι τρόποι να γεφυρώσουν τόπους μακρινούς. Κυρίως όμως υπάρχει η σωστή ανατροφή ενός παιδιού για να το μάθει πως το σημαντικό δεν είναι το πρόβλημα αλλά πώς το αντιμετωπίζουμε. Μάθημα σπουδαίο όχι μόνο για να αντέξει ένα δύσκολο παρόν αλλά και για να σταθεί παλικάρι και σε όσα άλλα (και θα είναι πολλά) το καρτερούν παρακάτω σαν βγει στη ζωή.

Μην τα λυπάστε παρακαλώ τα παιδιά των ναυτικών. Ο οίκτος έτσι κι αλλιώς είναι αρνητικό συναίσθημα.

Κάντε όμως ό,τι είναι δυνατόν για να βελτιωθούν οι όροι εργασίας και ζωής των γονιών τους. Και των πατεράδων και των μανάδων. Κι εκείνων που ταξιδεύουν κι εκείνων που μένουν πίσω. Γιατί ευτυχισμένοι γονείς έχουν και ευτυχισμένα παιδιά. Και τούμπαλιν...

Αυτό είναι το κλειδί. Το λέω ως δασκάλα σήμερα και ως ναυτικός χτες. Ως μια πικραμένη ναυτικός του χτες... Που ευτυχώς δεν έχω δικά μου παιδιά να ποτίζω την ψυχούλα τους με τη δική μου πίκρα που δεν μπόρεσα να ζήσω το όνειρό μου. Αυτή τη στυφή αίσθηση αποτυχίας...

Μα ξέρετε τι έχουν περισσότερο ανάγκη τα παιδιά; Όχι την κούπα με το γάλα και το καλοστρωμένο κρεβατάκι. Αν ήταν έτσι τα βασιλόπουλα δε θα τα μεγάλωναν νταντάδες... Έχουν ανάγκη να καμαρώνουν για τους γονείς τους. Δε λέω πως έχουν μόνο αυτό ανάγκη. Ούτε πως η απουσία του γονιού και ειδικά της μάνας είναι ασήμαντη.

Ειλικρινά όμως δε βλέπω ως αξεπέραστο εμπόδιο το ναυτικό επάγγελμα στη δημιουργία μιας ευτυχισμένης οικογένειας και τη σωστή ανατροφή των παιδιών. Και για τους πατεράδες και για τις μανάδες... Αρκεί βεβαίως να υπάρξουν κατάλληλα μέτρα στήριξης της ναυτικής οικογένειας...

Βοιάτης έγραψε:

Οπωσδήποτε δεν θεωρώ ότι υπάρχει κάτι που δεν
μπορεί να το κάνει γυναίκα.
Εδώ πήγε στο διάστημα, αλίμονο που δεν θα
κυβερνούσε ένα καράβι και κάποιους ανθρώπους.
Και πολύ σωστά θεωρείται ότι στη σύγχρονη εποχή,
η μυική δύναμη ελάχιστη πλέον έχει σημασία, καθώς
σχεδόν όλα κουμαντάρονται με το μυαλό.
Επομένως απο αυτή την πλευρά του ζητήματος, ουδεμία
ένσταση τίθεται εκ μέρους μου.

Όμως στο θέμα οικογένειας - προσωπικής ζωής - και
ειδικά μητρότητας, είναι θέμα που μπορεί να εγείρει σοβαρό
προβληματισμό και επιφυλάξεις.
Έχουμε χάσει την ουσία όχι μόνο των πραγμάτων αλλά και
την ερμηνεία των λέξεων.
Μιλάμε για ισότητα των φύλλων, έχοντας παρεξηγήσει την
έννοια της λέξης με αυτή της ισοτιμίας.
Δεν μπορεί να είναι ίσοι ο άνδρας και η γυναίκα.
Και δεν εννοώ πως αυτό υποχρεωτικά σημαίνει σχέση
ανισότητας. Σχέση ανωτερότητας και κατωτερότητας.
Απλά εννοώ διαφορετικότητα.
Για αυτό λέω πώς πρέπει να μιλάμε για ισοτιμία.
Γιατί ίσοι και όμοιοι δεν είναι άνδρας και γυναίκα.
Γιατί ένας άνδρας ποτέ δεν θα γεννήσει ένα παιδί, τουλάχιστον
με τους νόμους της Φύσης.

Επέλεξε λοιπόν η Φύση αυτό το ύψιστο καθήκον, αυτή
την ύψιστη ευθύνη, να το αναθέσει στη γυναίκα.
Και βεβαίως πολύ καλά έκανε, γιατί αν το είχε αναθέσει
σε εμάς σίγουρα θα τα είχαμε κάνει μούσκεμα.
Επομένως ήξερε τι έκανε.

Φίλε μου,

απάντησα πριν χωρίς να προλάβω να διαβάσω και αυτό σου το μήνυμα. Καθώς μάλιστα άλλαξε και σελίδα, θεώρησα απαραίτητο να το φέρω και σε αυτή εδώ τη σελίδα ως παράθεση ώστε να μη "θαφτεί" πίσω από τη δική μου προηγούμενη μακροσκελή τοποθέτηση.

Ξεκαθαρίζω λοιπόν ότι όσα έγραψα στο αμέσως προηγούμενο μήνυμά μου δεν ήταν απάντηση σ' αυτά εδώ τα δικά σου γραφόμενα. Σ' αυτά θα απαντήσω τώρα:

Κατ' αρχάς ως γυναίκα σε ευχαριστώ για τον πρόλογο που κάνεις.

Θα μπορούσες κι εσύ να ακολουθήσεις τη συνηθισμένη για άντρες στάση της αμφιβολίας για το αν η γυναίκα μπορεί. Το έχω ακούσει τόσες φορές που έχω καταλήξει πως δεν έχει νόημα να απαντώ καν σε τέτοιες ηλιθιότητες παρά με το ζωντανό παράδειγμα γυναικών που μπόρεσαν. Κι εκεί βέβαια τους πιάνει γλωσσοδέτης.

Ας πάμε όμως στα υπόλοιπα που θίγεις, τη μητρότητα και την ισότητα.

Σου θυμίζω πως ο ίδιος τις προάλλες έβαλες θέμα για το δημογραφικό. Σωστά; Κι εγώ συμφώνησα μαζί σου. Υπάρχει πρόβλημα σήμερα στον πλανήτη. Και λέγεται υπερπληθυσμός.

Να ξεκινήσουμε λοιπόν με μια παραδοχή, πως σήμερα είναι προτιμότερο να μη γίνουν όλες οι γυναίκες μαμάδες... Ας γίνουν και μερικές ναυτικοί...

Έτσι κι αλλιώς η μητρότητα πρέπει να είναι επιλογή και όχι καταναγκασμός και όχι μόνο για χάρη του φεμινισμού μα κυρίως για χάρη των ίδιων των παιδιών.

Το άλλο που θέλω να πω είναι το αυτονόητο που προβάλλεις για την ανωτερότητα της μάνας έναντι του πατέρα. Δεν είναι έτσι. Δεν είναι πάντα έτσι. Οι ψυχίατροι μπορούν να σε βεβαιώσουν πόσες λάθος μανάδες τους έχουν στείλει πελάτες τα παιδιά τους.

Λόγω εργασίας έρχομαι συχνά σε επαφή όχι μόνο με παιδιά αλλά και με τους γονείς τους. Σημειώνω μάλιστα εδώ ότι έχω ασχοληθεί και σε επίπεδο μεταπτυχιακού με τη συνεργασία του σχολείου με τους γονείς. Με εμπειρία λοιπόν αλλά και γνώση θεωρητική σου απαντώ πως στην ανατροφή ενός παιδιού έχουν καθοριστικό ρόλο (και πρέπει να έχουν) και οι δυο γονείς. Όχι μόνο η μάνα. Για λόγους αγωγής και όχι για λόγους ισότητας.

Δεν υπάρχει μάλιστα ανισότητα στο ρόλο. Απλά διαφοροποίηση... Και μάλιστα δεν είναι και σταθερή.

Με απλά λόγια, άλλα δίνει η μάνα και άλλα ο πατέρας στο παιδί και είναι εξίσου σημαντικά και τα μεν και τα δε.

Αν λοιπόν λαμβάναμε υπόψη μόνο το συμφέρον του παιδιού, θα διατάζαμε να καταργηθεί εντελώς το ναυτικό επάγγελμα. Και μαζί και πολλά άλλα επαγγέλματα που αναγκάζουν τους γονείς να ζουν μακριά από τα παιδιά τους. Πχ θα κόβαμε τις διπλωματικές αποστολές...

Γίνεται όμως αυτό; Δε γίνεται. Αυτή είναι η ζωή σήμερα. Και αυτή ήταν και χθες. Και προβλέπω να είναι ίδια και στο μέλλον.

Πάντα θα υπάρχουν παιδιά που στερούνται τον ένα ή και τους δύο γονείς. Στο κάτω κάτω υπάρχει και ο θάνατος, δεν είναι μόνο επιλογή ανθρώπινη.

Έχουμε λοιπόν μια αναγκαιότητα να αντιμετωπίσουμε. Όχι ένα φεμινιστικό αίτημα.

Αναγκαιότητα που δεν αφορά μόνο τους ναυτικούς και τις οικογένειές τους αλλά τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων σήμερα.

Ας πάρουμε το παράδειγμα μιας μητέρας που είναι τραπεζικός. Συνηθισμένο επάγγελμα για γυναίκες στην εποχή μας. Ξέρεις τι ωράρια δουλεύουν; Και ειδικά στις ιδιωτικές τράπεζες; Πότε και πόσο καταφέρνουν να δουν τα παιδιά τους;

Ακόμη και όταν γυρίσουν στο σπίτι, απουσιάζουν τα παιδιά. Στα αγγλικά, στα γερμανικά, στην πισίνα, στο μπαλέτο, στο ... στο... η μόδα της εποχής...

Αλλά και η μάνα όταν γυρίσει πιάνει το πλυντήριο, το μαγείρεμα, τη σκούπα, το σούπερ μάρκετ. Κακά τα ψέματα. Γονείς και παιδιά σήμερα ελάχιστα συναντούν ο ένας τον άλλο.

Ή ας πάρουμε και πιο δύσκολες περιπτώσεις. Μια μάνα που κάνει καριέρα στην πολιτική ή στις τέχνες ή δουλεύει τη νύχτα... Πότε ακριβώς ασχολείται με τα παιδιά της; Σχεδόν ποτέ και καθόλου. Ας είναι καλά οι Αλβανίδες, άξιες διάδοχοι των Φιλιππινέζων.

Σε κάποια φάση φέτος μου παρουσιάστηκε να σκεφτείς για ενημέρωση στο σχολείο η νταντά! Πατέρας και μάνα δεν ήταν ναυτικοί. Αλλά και δεν έβρισκαν το χρόνο να περάσουν να κουβεντιάσουμε για το παιδί τους.

Ας πάρουμε τώρα και ένα ζευγάρι ναυτικών. Κι ας είναι και στα ποντοπόρα.

Κατ' αρχάς δεν είναι ανάγκη πάντα να απουσιάζουν ταυτόχρονα. Αλλά και η απουσία τους δε θα κρατά 12 μήνες το χρόνο. Ειδικά όταν το παιδί είναι μικρό και τους έχει ανάγκη. Αργότερα που θα μεγαλώσει τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα καθώς ένα διάστημα θα μπορούν να το παίρνουν μαζί τους. Το έχω δει αυτό να συμβαίνει στην πράξη από τον καιρό ακόμη που μπάρκαρα πρώτη φορά. Ο καπετάνιος και η μαρκόνισσα ήταν ζευγάρι και όταν πήγα εγώ στο πλοίο, Ιούλιο μήνα, συνταξίδευσα με το γιο τους. Θα πρέπει να ήταν κοντά στα δώδεκα τότε...

Έπειτα να λάβουμε υπόψη ποιοι είναι οι μισθοί των ναυτικών. Υπάρχει ευχέρεια να μείνουν ειδικά οι μανάδες λίγο παραπάνω στη στεριά την περίοδο που μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Εδώ έξω είναι χιλιάδες γυναίκες που ξεπατώνονται στη δουλειά για 600 και 700 ευρώ το μήνα. Μας κάνει 7.200 - 8.400 το χρόνο. Η ναυτικός σε πόσους μήνες θα πάρει τα χρήματα αυτά;

Εντάξει, οι κανονισμοί λένε κάτι για εξάμηνο. Να λοιπόν που χρειάζονται μέτρα προστασίας της μητρότητας. Ας μείνει τρεις μήνες αντί για έξι. Με τους σημερινούς μισθούς θα γυρίσει σπίτι με περισσότερα χρήματα από τη μέση εργαζόμενη. Το ίδιο διάστημα μπορεί να είναι ο πατέρας στο σπίτι. Και αντίστροφα όταν λείπει εκείνος να μένει η μάνα.

Και δες τώρα και το πλεονέκτημα: Όταν ο ναυτικός είναι ξέμπαρκος μπορεί να είναι κοντά στο παιδί του τόσο χρόνο που κανένας άλλος εργαζόμενος δεν μπορεί. Να λέμε δηλαδή και τα θετικά.

Υπάρχουν επίσης και πολλές άλλες επιλογές. Τις έχω αναφέρει και πιο πάνω. Πχ τη διευκόλυνση των μανάδων για εργασία στην ακτοπλοΐα ή σε ναυτιλιακές εταιρείες όταν τα παιδιά τους είναι μικρά. Καθώς και σε θέσεις δημοσίου που είναι ανάλογες των προσόντων τους. πχ στη Ναυτική Εκπαίδευση.

Λύσεις λέω υπάρχουν. Γι' αυτό και τα κορίτσια έχουν κατακλύσει τις ΑΕΝ. Και όχι γιατί υποτιμούν το ρόλο της μητρότητας.

Αν νομίζεις πώς θα συμφωνήσω, κάνεις λάθος.
Είπαμε να μην το κάνουμε και Κολωνακιώτικο σαλόνι.

Παράθεση :

Να ξεκινήσουμε λοιπόν με μια παραδοχή, πως σήμερα είναι προτιμότερο να μη γίνουν όλες οι γυναίκες μαμάδες... Ας γίνουν και μερικές ναυτικοί...

Πρέπει να ομολογήσω ότι αυτό το επιχείρημα δεν με
έπεισε καθόλου, μα καθόλου.
Αλίμονο το δημογραφικό να το λύνανε οι γυναίκες
ναυτικοί που θα αποφάσιζαν να μην γίνουν μητέρες.
Και βέβαια είναι δικαίωμα και επιλογή η μητρότητα.
Μιλάμε όμως για την περίπτωση που επιχειρείται
συνδυασμός και των δύο, ναυτικού επαγγέλματος
και μητρότητας.
Και τότε φοβάμαι ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά.
Αναμφίβολα το να φέρεις ένα παιδί στον κόσμο και να το μεγαλώσεις
δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση.
Ίσως δεν είναι καθόλου απλή ακόμη και για τους ειδικούς,
πόσο μάλλον για τους κοινούς γονείς με τις περιορισμένες γνώσεις.
Έστω και με ανεπαρκείς ή κακούς γονείς, όμως η γονεϊκή παρουσία
είναι πάρα πολύ σημαντική, για ένα παιδί.
Και βεβαίως υπάρχουν γυναίκες που η παρουσία τους έχει
βλάψει τα παιδιά περισσότερο απο ότι θα τα έβλαπτε η
απουσία τους.
Όμως αυτό δεν μπορούμε να το πάρουμε σαν κανόνα, ούτε
καν σαν κριτήριο.
Απλά συμβαίνουν, όπως συμβαίνουν και άλλα πράγματα, που δεν
είναι του παρόντος να μιλήσω για αυτά. Ίσως στη συνέχεια.

Εκείνο που ωστόσο πρέπει να συμφωνήσουμε για να πάμε παρακάτω,
είναι πώς για ένα παιδί η παρουσία της μητέρας είναι πολύ πιο
σημαντική και αναγκαία απο του πατέρα, χωρίς αυτό να απαξιώνει
τον πατρικό ρόλο και την πατρική παρουσία.
Κάτι άλλωστε που το αναγνωρίζει σύμπασα η κοινωνία και
ο νόμος.
Έτσι σε ένα διαζύγιο την επιμέλεια του ανήλικου παιδιού το δικαστήριο
αναθέτει στη μητέρα, και τα οικονομικά βάρη (διατροφή) στον πατέρα,
εκτός βέβαια της περίπτωσης που στο δικαστήριο αποδειχθεί ότι
η συγκεκριμένη γυναίκα είναι ακατάλληλη για μητέρα.

Και πιο απλά στο χωριό μου η λαϊκή σοφία το λέει διαφορετικά.
Πως το παιδί ορφανεύει απο μάνα και όχι απο πατέρα.

Εν πάσει περιπτώσει καταλαβαίνω ότι τα συμπεράσματα στα
οποία έχει καταλήξει ο καθένας μας, είναι βιωματικά, και δεν
βασίζονται σε θεωρίες ή πληροφόρηση.
Που σημαίνει ότι μάλλον οι πιθανότητες να με πείσεις ή να σε πείσω
δεν φαίνονται και πολλές.
Οπότε η όποια αναφορά σε βιωματικές καταστάσεις, θα εξυπηρετεί
απλά την καταγραφή.
Όταν εγώ γνώρισα τη Μαρία ήταν μόλις 5 χρονών.

Απίθανος! Επιτέλους ένας ζωντανός συμφορουμίτης!

Αν και έτσι όπως τα έγραψες, λιγάκι δύσκολο να διαφωνήσω.

Ποια είναι η Μαρία; Δεν κατάλαβα...

Θα σου πω όμως για μια άλλη Μαρία, εκείνη που πήρα το όνομά της.

Δεν ήταν γιαγιά μου. Τη γιαγιά μου τη λέγανε Καλλιρρόη. Δεν τη γνώρισα, άφησε ορφανό τον πατέρα μου στα πέντε του, πώς να προκάμω;

Η κακω - Μαρία (έτσι λέμε στον τόπο μου τις θείες) ήταν συνυφάδα της γιαγιάς μου. Η γιαγιά μου άφησε πίσω πέντε παιδιά. Η κακω - Μαρία έθαψε νωρίς το μοναχοπαίδι της, αμούστακο παλικαράκι, θύμα της μεγάλης γρίππης.

Σαφώς και λέει η παροιμία πως το παιδί μένει ορφανό από μάνα. Ο πατέρας μου τουλάχιστον στάθηκε τυχερός. Έχασε τη μία μάνα και βρήκε την άλλη. Κι εκείνη βρήκε παιδί.

Το όνομα αργότερα ήταν το λιγότερο που μπορούσε να κάνει για να της δείξει την ευγνωμοσύνη του.

Μακάρι στη ζωή μας να ήταν πάντα τέλεια. Και η ζωή παράδεισος. Δεν είναι όμως.

Και μέσα σ' αυτά τα πλαίσια είναι που αναγνωρίζω μεν τη δυσκολία του συνδυασμού της μητρότητας με το ναυτικό επάγγελμα, αλλά δε θεωρώ πως είναι ακατόρθωτος.

Αλλά και δεν είναι λόγος η μητρότητα για μία γυναίκα να μην ακολουθήσει το όνειρό της. Οι γυναίκες δεν υπάρχουν μόνο για να γίνονται μανάδες.

Όπως οι άντρες έτσι κι αυτές έχουν κάθε δικαίωμα να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο με τη μητρότητα αλλά και με τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία.

Είναι και υπαρξιακή ανάγκη για τις ίδιες αλλά και ανάγκη της κοινωνίας να αξιοποιεί όλο το δυναμικό της και όχι μόνο το μισό.

Ξέρω δεκάδες γυναίκες που δεν εντάχθηκαν στην παραγωγή και κατέληξαν στα γεράματά τους σε άθλια κατάσταση. Χωρίς σύνταξη και χωρίς αξιοπρέπεια, να περιμένουν τον οβολό των άλλων για να ζήσουν.

Δίπλα λοιπόν στην ανάγκη του παιδιού υπάρχει και η ανάγκη της μάνας ως ανθρώπου. Δεν είναι μόνο μηχανές αναπαραγωγής οι γυναίκες. Είναι άνθρωποι.

Και τα παιδιά επίσης... δεν είναι όλα αγόρια. Είναι και κορίτσια. Για φαντάσου λοιπόν τι παράδειγμα δίνει μια μάνα στην κόρη της όταν εγκαταλείπει τον εαυτό της και τα όνειρά της για χάρη της μητρότητας.

Θα επιμείνω επίσης πως ο ρόλος του πατέρα είναι εξίσου σημαντικός. Άσχετα τι λέει η σοφία του λαού. Έχουμε σήμερα και τη σοφία της επιστήμης.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει επομένως να διαχωρίζουμε σε μητρότητα και πατρότητα αλλά να βλέπουμε ενιαία το γονεϊκό ρόλο. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να μεγαλώνουμε μισούς ανθρώπους.

Ιδιαίτερα σε κάποιες φάσεις της ανάπτυξης του παιδιού είναι πιο σημαντικός ο ρόλος του πατέρα από της μάνας. Γι' αυτό και τα δικαστήρια δίνουν τα παιδιά και στους πατεράδες πια χωρίς αυτό να σημαίνει πως η μάνα είναι ακατάλληλη...

πχ Για ένα έφηβο αγόρι. Ο πατέρας είναι πολύτιμος...

Βέβαια κάθε περίπτωση έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και δεν μπορούμε να γενικεύουμε.

Για Μαρίες λέγαμε και Μαρία μας ήρθε. Και μάλιστα καπτα - Μαριώ. Σας παραθέτω το συγκινητικό μήνυμα που μας άφησε στις ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΕΣ, ενδεικτικό του πώς νιώθουν κάποιες γυναίκες για το ναυτικό επάγγελμα:

http://kapetanisses.blogspot.com/2007/08/blog-post.html

Παράθεση :

Συνάδελφοι άξιες απόγονοι των μεγάλων θαλασσοπόρων, ελληνίδες καπετάνισσες!

Πραγματικά έχω ενθουσιαστεί με το blog σας!
Δεν περίμενα ότι θα βρω κάτι τέτοιο στο αχανές διαδίκτυο.
Μπορώ να πω ότι δροσίσατε τη φλόγα μέσα μου η οποία καίει λόγω της τόσης φυλετικής ανισότητας στον χώρο αυτό.

Ένιωσα μια αίσθηση αλληλεγγύης και δύναμης, στοιχεία απαραίτητα για την εξέλιξη της καριέρας μας.
Μόνο έτσι θα επιτύχουν οι γυναίκες στη θάλασσα, ενωμένες!

Νιώθω πραγματικά ότι τώρα περισσότερο από ποτέ είναι η εποχή για μεγάλες επιδιώξεις και διεκδικήσεις δικαιωμάτων στη δουλειά μας.

Ελπίζω εσείς οι παλαιότερες, να στηρίξετε το ''νέο αίμα'' για μια καλύτερη και ίση αντιμετώπιση.

Βλέπετε οι ικανότητες και το σθένος του χαρακτήρα είναι αρκετά για να κερδίσεις το σεβασμό και την αναγνώριση στο καράβι,αλλά δεν διασφαλίζουν τυπικά και διαδικαστικά ζητήματα του νόμου, όπως η διαφορά μισθού λόγω φύλου, η μη πρόβλεψη μέτρων για τις μητέρες ναυτικούς και πολλά ακόμα. Θέλω να πω συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία και τον ωραιότατο σχεδιασμό.

Αν και νέα στο επάγγελμα (ανθυποπλοίαρχος - απόφοιτος Α.Ε.Ν. Ασπροπύργου 2008),επιτρέψτε μου να συμμετάσχω στη παρέα σας.

Το πιό σημαντικό έργο το οποίο επιτελείτε μέσα από το blog αυτό, είναι κατά τη γνώμη μου το ότι δίνεται επιτέλους το βήμα σε κάθε γυναίκα θαλασσοπόρο να εκφράσει τις απόψεις τις για την ωραιότερη δουλειά, τη δουλειά του ναυτικού.

Να μοιραστεί τις εμπειρίες της, να εκτονώσει τον πόνο, τα παράπονα, την αδικία, τις κακουχίες.

Αλλά και να δημιουργήσει, να ονειροπολήσει, να προτείνει, να επιτύχει, να ''ταξιδέψει''..

Ανέκαθεν πίστευα πως οι μόνοι άνθρωποι που δίνουν αξία στη ζωή και την ύπαρξή τους, είναι οι ναυτικοί και οι καλλιτέχνες.Αν δεν είσαι ένα από αυτά τα δύο, δεν έχεις ζήσει τίποτα.
Σας βγάζω το καπέλο, όχι μόνο για τις γνώσεις σας, αλλά και για τη καλλιτεχνική πλευρά σας, η οποία όπως διαπίστωσα είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη.

Συγχωρήστε μου τη φλυαρία και τον ενθουσιασμό, εύχομαι τα καλύτερα για εσάς και τις οικογένειές σας κι υπόσχομαι να επιστρέψω με πολλά φλέγοντα θέματα προς συζήτηση, αν φυσικά με δεχτήτε στην παρέα σας!


15 Ιούλιος 2009 7:28 μμ

--------

Δανάη φοβάμαι πως η πραγματικότητα είναι πιο ζοφερή.

Σε εκείνα τα ποστάλια που επισκέφθηκα, αυτά που είδα
με απογοήτευσαν πολύ.
Και ειδικά για τα κορίτσια ναυτικούς.
Γιατί σαν ποστάλια είχαν αρκετές γυναίκες στο πλήρωμα.
Και ξέρεις ποία είναι η πραγματικότητα που όλοι την ξέρουν
αλλά δεν μιλάνε;
Τα περισσότερα απο τα κορίτσια ήταν ερωμένες
υψηλόβαθμων αξιωματικών.
Για να έχουν εξασφαλισμένη τη θέση τους, ακριβά δώρα, και
καλή διασκέδαση όσο το επέτρεπαν οι συνθήκες.

Βέβαια δεν ήταν όλα τα κορίτσια έτσι.
Είδα και κορίτσι που οι συνθήκες της προσωπικής της και
οικογενειακής της ζωής θα έπρεπε να την έχουν οδηγήσει
να χτυπάει 10 ενέσεις την ημέρα.
Και όμως το πάλευε με θαυμαστή αξιοπρέπεια.
Όμως το ζητούμενο δεν είναι το ιδεώδες ή οι εξαιρέσεις,
είναι αυτό που αντικειμενικά συμβαίνει και υφίσταται
σαν πραγματικότητα.

Αυτά βέβαια θα έπρεπε ίσως να τα αναλύσουμε στο γυναίκα
ον δε μπορντ.

Τι να αναλύσουμε; Το κορίτσια ερωμένες υψηλόβαθμων αξιωματικών;

Νομίζω για να γίνει κάποια πόρνη δε χρειάζεται να βγάλει σχολή.

Υπάρχει όμως και η άλλη όψη. Πως κάθε γυναίκα που συνάπτει ερωτικό δεσμό δεν είναι πόρνη. Σ' αυτή την περίπτωση ο χαρακτηρισμός ερωμένη του τάδε αναγκαία συμπληρώνεται από το ερωμένος και ο τάδε της γυναίκας ναυτικού.

Από κει και πέρα μένει να δούμε αν ο έρωτας είναι κάτι βρώμικο και απαγορευμένο ώστε να καταδικάζουμε όσους ερωτεύονται. Ή αν πρέπει πρώτα να πάρουν την επίσημη ευλογία για να προχωρήσουν σε ερωτικές περιπτύξεις.

Νομίζω ότι η ερωτική ζωή του κάθε ανθρώπου είναι απόλυτα ιδιωτική του υπόθεση και δεν πρέπει να την συγχέουμε με την υπόλοιπη συμμετοχή του στην κοινότητα. Εκτός βέβαια αν ξεφεύγει από τα όσα οι νόμοι ορίζουν.

Θα μου πεις εκτός από τους επίσημους νόμους υπάρχουν και οι άγραφοι. Ειδικά σε μικρές κοινωνίες όπως είναι το πλοίο και που είναι αναπόφευκτος ο συντηρητισμός. Ένας συντηρητισμός που συνήθως εθελοτυφλεί στις πραγματικά προκλητικές συμπεριφορές και μονοδιάστατα περιορίζει τα δικαιώματα της γυναίκας.

πχ Είναι κοινό μυστικό στα πλοία πως όπως και στις φυλακές βρίσκονται άλλοι τρόποι ελλείψει γυναικών για την ικανοποίηση της ερωτικής επιθυμίας. Ο αυνανισμός είναι η πιο αθώα. Δε λείπουν όμως οι περιπτώσεις της ομοφυλοφιλίας. Όπως δε λείπουν οι σέξι αφίσες αλλά και οι πορνό βιντεοταινίες.

Αν μάλιστα μιλάμε για επιβατικά πλοία και δη κρουαζιερόπλοια, ακόμη και γυναίκες να μην υπάρχουν στο πλήρωμα, υπάρχουν γυναίκες επιβάτισσες.

Αλλά και στα εμπορικά και έχω άμεση πείρα γι' αυτό, δε λείπαν ποτέ τα περιστατικά με συζύγους που συνταξίδευαν με τους άντρες τους ως επιβάτες.

Και σίγουρα σε κάθε λιμάνι ανάλογα και με την εταιρεία και τον πλοίαρχο, πολλά ακόμη ερωτικά σενάρια λάμβαναν και είναι σίγουρο πως θα λαμβάνουν χώρα.

Σ' αυτά όμως όλα η φαλλοκρατική αντίληψη που επικρατεί στην κοινωνία μας αθωώνει τον άντρα και του αναγνωρίζει πως ακόμη και παντρεμένος να είναι δεν έγινε και τίποτα αν βρει και μερικές ερωμένες. Στις μέρες μας το φαινόμενο το είδαμε να απασχολεί ακόμη και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων με πρωταγωνιστή τον πρωθυπουργό της γειτονικής μας χώρας. Όπως το αντιμετωπίσαμε και εμείς πριν από δύο δεκαετίες με τον δικό μας τότε πρωθυπουργό. Θυμάμαι πασόκους τότε να καμαρώνουν για τον αρχηγό τους πως ήταν λέει πολύ άντρας!

Αλίμονο όμως αν αντί για άντρας είναι γυναίκα. Εκεί η ανοχή της κοινωνίας είναι ανύπαρκτη στο παραμικρό στραβοπάτημα ακόμη και αν η ερωτική σχέση συμβαίνει ανάμεσα σε δυο ενήλικες και ελεύθερους ανθρώπους.

Εκεί, στις γυναίκες, γιγαντώνονται όλα τα ταμπού της κοινωνίας.

Αν τολμήσει πχ μια γυναίκα να τα φτιάξει με νεότερο της άντρα, θα της κρεμάσουμε την κουδούνα: Τεκνατζού. Και το σύντροφό της θα τον οικτίρουμε ως ζιγκολό.

Αλλά και τα λεξικά να πιάσουμε. Η πουτάνα δεν έχει αντίστοιχο αρσενικό όρο. Ευτυχώς που οι αρχαίοι μας πρόγονοι που δεν ήταν τόσο μονόφθαλμοι, είχαν στη γλώσσα τους και τη λέξη πόρνος. Από την οποία επιζούν στις μέρες μας τα σύνθετα πχ πορνόγερος.

Αντίστοιχα ο κερατάς δεν έχει θηλυκό. Βλέπεις η απατημένη σύζυγος ζυγίζει λιγότερο στις συνειδήσεις μας από τον απατημένο άντρα. Άλλα μέτρα και άλλα σταθμά...

Σαφώς όταν μιλάμε για γυναίκες που επέλεξαν να σπάσουν τα ταμπού της αντροκρατούμενης κοινωνίας ακολουθώντας ένα κατεξοχήν αντρικό επάγγελμα, δε θα πρέπει να περιμένουμε να μοιάζουν στη συμπεριφορά τους την ερωτική με μοδιστρούλες...

Όχι όμως αποποιούμενες το φύλο τους και ευνουχίζοντας την ερωτική τους ορμή για να μην ξεπέσουν στα μάτια των άλλων... Οι γυναίκες ναυτικοί δεν είναι καλόγριες και τα καράβια δεν είναι μοναστήρια.

Η κοινωνία μας όμως είναι ακόμη ανώριμη για να μιλήσουμε ανοιχτά για όλα αυτά που αντιμετώπισαν στον τομέα έρωτας οι πρώτες γυναίκες που βρέθηκαν να εργάζονται σε πλοία.

Αυτό δε σημαίνει πως οι ίδιες στις μεταξύ μας συζητήσεις δεν έχουμε αναλύσει και αυτό το καυτό ζήτημα. Ίσως όχι όσο θα έπρεπε. Γιατί και εμείς μέσα σε αντροκρατούμενη κοινωνία γαλουχηθήκαμε και κουβαλάμε δεύτερο δέρμα τα ταμπού της.

Από την άλλη χρωστάμε όμως να παλέψουμε και για την ισοτιμία μας στον ερωτικό στίβο. Αν δεν το κάνουμε εμείς, τότε ποιος;

Όχι όμως επαναλαμβάνοντας τα λάθη του φεμινισμού. Που νόμισε ότι για να φέρει ανταπόδοση των αιώνων αδικίας στο γυναικείο φύλο, έπρεπε να φτάσει στο άλλο άκρο.

Προσωπικά όμως η κάθε μία μας οφείλει να δίνει και αυτόν τον αγώνα. Με τον όποιο σύντροφο επιλέγει αλλά και με την οικογένεια ή και το στενό κοινωνικό περιβάλλον. Αγώνας δύσκολος και ψυχοφθόρος στις περισσότερες περιπτώσεις.

Σε κάνουν στις περισσότερες περιπτώσεις να αισθάνεσαι σαν μίασμα σιχαμερό μόνο και μόνο γιατί αγάπησες. Όχι όμως το σωστό πρόσωπο για τα κοινωνικά δεδομένα. Με λίγα λόγια η κοινωνία μας ζητά να μην ερωτευόμαστε αληθινά αλλά μόνο κατά παραγγελία. Ή μόνο στα πλαίσια των κοινωνικών συμβάσεων...

Ο έρωτας όμως δε γεννήθηκε σκλάβος. Και μόνο πραγματικά ελεύθεροι άνθρωποι μπορούν να τον χαρούν και να τον ζήσουν.

Δίπλα λοιπόν στην πόρνη που εκδίδεται επί χρήμασι, όμοια τοποθετώ τη σύζυγο που παραμένει σε ένα νεκρό γάμο γιατί έτσι θέλει η κοινωνική εντολή. Και δυστυχώς από τέτοιες γυναίκες είναι γεμάτος ο κόσμος. Γυναίκες βαθύτατα δυστυχισμένες.

Δεν καταδέχτηκα να ερωτευτώ ποτέ κατόπιν αδείας των άλλων. Ούτε να παραμείνω σε μια σχέση που ο έρωτας είχε εγκαταλείψει. Και νιώθω ιδιαίτερα ικανοποιημένη για την επιλογή μου αυτή. Έστω και αν κάποιες σχέσεις μου ξέφευγαν από τα κοινωνικά πρότυπα. Γιατί πάνω και από τα πρότυπα είναι η ζωή. Που είναι μία και μοναδική και ανεπανάληπτη. Και ο έρωτας είναι το καλύτερο δώρο που μπορεί η ζωή να μας προσφέρει.

Αλί και τρισαλί σε όποιον έζησε βίο ανέραστο.

Μπορεί να σας έχω ζαλίσει με το Λιαντίνη, αλλά εδώ και πάλι το δάσκαλό μου θα θυμηθώ. Ο μόνος τρόπος να ξεπεράσεις το φόβο του θανάτου, είναι να ζήσεις αληθινά. Να αντιτάξεις στο δέος του θανάτου, το μεγαλείο του έρωτα. Το μεγαλείο, ε; Και όχι τις φτηνές και πρόστυχες απομιμήσεις του.

Από κει και πέρα, γυρνώντας στο ζήτημα που έθεσες, για τα κορίτσια που εργάζονται σε πλοίο και είναι ερωμένες υψηλόβαθμων αξιωματικών, θα πω ότι δεν μπορούμε να βάζουμε όλες τις περιπτώσεις στο ίδιο σακί. Ίσως κάποιοι από τους έρωτες αυτούς να είναι όντως πρόστυχοι. Με την έννοια πως αντί για έρωτα αληθινό συμβαίνει αγοραπωλησία και μόνο.

Το αν είναι όμως υψηλόβαθμος αξιωματικός ο εραστής τους, δεν αποδεικνύει τίποτε από μόνο του. Και δεν αποκλείει να υπάρχει ανάμεσά τους γνήσιος έρωτας.

Σε κάθε πάντως περίπτωση επιμένω πως τα ερωτικά των άλλων είναι καλύτερο να παραμένουν των άλλων. Και να μη στήνουμε μάτι στην κλειδαρότρυπα ξένης κρεβατοκάμαρας. Εκτός αν είμαστε άμεσα θιγόμενοι...

Έχω κατά νου μια τέτοια περίπτωση έστω και αν δεν αφορά ναυτικούς. Βλέπεις οι ερωτικές ατασθαλίες είναι γενικότερο φαινόμενο της κοινωνίας και επομένως θα αδικούσαμε διπλά τις γυναίκες ναυτικούς αν τις εξετάζαμε ως ιδιαίτερο φαινόμενο. Η γυναίκα έχει σχεδόν στη φύση της να ερωτεύεται έναν ισχυρό άντρα. Είτε σε βαθμό είτε σε οτιδήποτε άλλο αποδεικνύει τη δύναμή του.

πχ Μεγάλοι καλλιτέχνες είναι συνηθισμένο να τους βλέπουμε ζευγαρωμένους με πολύ νεότερες γυναίκες. Ή σπουδαίους πολιτικούς. Ή μεγάλους επιχειρηματίες. Ή και ονομαστούς επιστήμονες, καταξιωμένους ανθρώπους των γραμμάτων κλπ. Οι γυναίκες που "μπλέκουν" μαζί τους δεν είναι εξ ορισμού πόρνες ή έστω πιο πολιτισμένα "ερωμένες" ενός σπουδαίου άντρα.

Στις μέρες μας πάντως τα θηλυκά έχουν επιβάλει σε αρκετές περιπτώσεις και το αντίθετο σχήμα. Ειδικά στον καλλιτεχνικό χώρο όπου και υπάρχει η τάση να αναγνωρίζουμε περισσότερες ελευθεριότητες ως κοινωνία. Και βλέπω, προβλέπω, κάποια στιγμή να αντιστρέφεται το σχήμα που μας έδωσες και για τις γυναίκες ναυτικούς. πχ Γυναίκα πλοίαρχο να συνάπτει ερωτικό δεσμό με κατώτερο μέλος του πληρώματος...

Εκεί να δούμε πώς θα αντιδράσει ο μικρόκοσμος του πλοίου αλλά και οι μεγάλοι των γραφείων...

Πάντως αντίστοιχα περιστατικά με γυναίκες δοκίμους και ανθυποπλοιάρχους ξέρω ότι έχουν συμβεί. Η φίλη μου η Χ. παντρεύτηκε λοστρόμο, η Α. ναύτη και μια άλλη Α. ναύτη επίσης και μάλιστα αλλοδαπό. Η Σ. καμαρώτο.

Και από την άλλη η Θ. παντρεύτηκε καπετάνιο. Το ίδιο και η Σ.

Ενώ είχαμε και αρκετές περιπτώσεις που οι γάμοι συνέβησαν ανάμεσα σε ομοιόβαθμους, πχ η Ντ., παντρεύτηκε πριν καν αποφοιτήσουμε με ένα δόκιμο από τον Ασπρόπυργο. Η Γ. τρίτο μηχανικό. Η Μ., η Π. η Α. ανθυποπλοιάρχους. Η Ε. ηλεκτρολόγο.

Δεν ανέφερα ολόκληρο το όνομα, αλλά τα στοιχεία είναι απόλυτα αληθινά. Κι ακόμη να πω ότι και στις τρεις κατηγορίες είχαμε γάμους που κρατάνε ως σήμερα και γάμους που διαλύθηκαν... Όπως αντίστοιχα θα μπορούσα να αναφέρω και για τις συναδέλφισσές μου στο επόμενο επάγγελμα, τις δασκάλες. Ή άλλοι μπορούν να σκεφτούν από άλλους εργασιακούς χώρους. Το φαινόμενο είναι γενικό και το είπα και παραπάνω πως δεν πρέπει να το εξειδικεύουμε μόνο στις γυναίκες ναυτικούς λες και όλη η υπόλοιπη κοινωνία διαφέρει στο σημείο αυτό και μόνο οι γυναίκες που πήγαν να δουλέψουν σε πλοία διατάραξαν τα χρηστά ήθη.

Νομίζω ότι το πήγες σε πλευρές που δεν το τοποθέτησα
το θέμα, ή τουλάχιστον δεν είχα πρόθεση για αυτό.

Σαφώς και οι ερωτικές επιλογές κάθε ενήλικα είναι δική του
υπόθεση.

Σαφώς και ο έρωτας είναι κορυφαία υπόθεση όταν τα θέλω
είναι πηγαία και αυθόρμητα και δεν ευτελίζονται σε επίπεδο ωφελημάτων και συναλλαγής.
Και σαφώς δεν αναφερόμουν για τις περιπτώσεις που αναφέρεις.
Ούτε και σκοπός είναι το μάτι απο την κλειδαρότρυπα.

Έχει σχέση με αυτό που σου είχα γράψει σε κάποιο άλλο θέμα,
νομίζω περί αγωγής.
Το πώς δηλαδή οι παραγωγικές σχέσεις διαμορφώνουν
γενικότερα τις σχέσεις των ανθρώπων και της κοινωνίας,
είτε μικρής είτε μεγάλης.

Και οι περιπτώσεις που ανέφερα αντικατοπτρίζουν τις δυσκολίες
της γυναίκας να εισέλθει στο επάγγελμα, και αντικειμενικά
κάποιες φορές αυτές τι αποτέλεσμα παράγουν.
Και μη το περιορίζεις το θέμα στις γυναίκες της σχολής, αλλά
στις γυναίκες που αποφάσισαν να γίνουν ναυτικοί.
Πόσα απο αυτά τα κορίτσια κάτω απο αυτές τις συνθήκες και
τις δυσκολίες που αποφασίζουν να δουλέψουν στη θάλασσα,
έχουν το κουράγιο να πούν μένω και στο σπίτι μου, ή χάνω
το έτος μου, και πόσα είναι ευάλωτα ώστε να υποκύψουν σε
σχέσεις συναλλαγής προκειμένου να εκπληρώσουν το άλλο
όνειρο τους;

Αυτά! Όχι απο την κλειδαρότρυπα της κρεβατοκάμαρας,
αλλά απο την κλειδαρότρυπα της κοινωνικής παρατήρησης.

Σε καταλαβαίνω πως το βάζεις. Έτσι νομίζω. Αλλά διαβάζουν και άλλοι τι γράφουμε και από τη στιγμή που γράφτηκε κάτι πρέπει να απαντηθεί και από μας τις γυναίκες που το ζήσαμε το όλο φαινόμενο. Ένα αυτό.

Και δεύτερο. Υποχωρήσεις δεν κάνουν μόνο οι γυναίκες. Ούτε και είναι πάντα υποχωρήσεις ερωτικές...

πχ πόσοι καπεταναίοι βάζουν νερό στο κρασί τους σε όσα κάποτε πίστευαν για να γίνουν αρεστοί στην εταιρεία;

Από την άλλη η περιστασιακή σχέση με κάποιο ανώτερο αξιωματικό ελάχιστα μπορεί να βοηθήσει έως καθόλου μια κοπέλα να πραγματοποιήσει τα όνειρά της, ακριβώς το αντίθετο. Στο μικρόκοσμο του πλοίου αυτά μαθαίνονται και η κοπέλα κακοχαρακτηρίζεται. Η εταιρεία το μαθαίνει κι αυτή, πάντα δεν υπάρχουν στο καράβι και τα μεγάλα αυτιά της εταιρείας; Και δεν πρόκειται στον αιώνα τον άπαντα να της εμπιστευτούν πιο σοβαρό πόστο.

Δε με νοιάζει να μιλήσω καθόλου για γυναίκες κατώτερο πλήρωμα. Τις συναντάς συνήθως σε επιβατικά και εκεί οι συνθήκες ουδεμία σχέση έχουν με τα ποντοπόρα.

Μόνο για γυναίκες αξιωματικούς έχει κάποιο νόημα να το δούμε το ζήτημα. Και σίγουρα ως κοινωνικοί παρατηρητές...

Λοιπόν. Η γυναίκα αξιωματικός που δε θα κρατήσει τη θέση της στο καράβι, υπογράφει την επαγγελματική της αυτοκτονία. Αυτή είναι η αλήθεια, ακόμη και αν διαφωνώ για το τι σημαίνει κρατά τη θέση της...

Παράθεση :

Δε με νοιάζει να μιλήσω καθόλου για γυναίκες κατώτερο πλήρωμα. Τις συναντάς συνήθως σε επιβατικά και εκεί οι συνθήκες ουδεμία σχέση έχουν με τα ποντοπόρα.

Νομίζω ότι μέσα στο φόρτο των εργασιών σου, δεν με διαβάζεις
με προσοχή.

Αν με ξαναδιαβάσεις σαφώς αναφέρομαι και το γράφω κιόλας,
στα ερεθίσματα που με τσίγκλισαν απο ποστάλια που επισκέφθηκα.

Παράθεση :

Μόνο για γυναίκες αξιωματικούς έχει κάποιο νόημα να το δούμε το ζήτημα.

Αλλά το γυναίκα ον δε μπόρντ δεν περιορίζεται μόνο σε αυτό.